Datasets:
Làm ơn làm phúc[^1-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]
1 Nếu con [^1@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]làm việc thiện, thì hãy biết con làm cho ai[^2-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43],
1 và con ở hiền thì sẽ gặp lành.
2 Hãy làm việc thiện cho người đạo hạnh,
2 con sẽ được đền đáp,
2 nếu không do người ấy, thì cũng [^2@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]do Đấng Tối Cao[^3-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
3 Sẽ chẳng có chi may lành cho kẻ ngoan cố trong điều ác,
3 cho kẻ không thích làm việc từ thiện[^4-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
4 Hãy cho người đạo hạnh, nhưng đừng giúp kẻ tội lỗi[^5-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
5 Hãy xử tốt với người khiêm tốn,
5 và đừng ủng hộ quân vô đạo,
5 hãy khước từ, đừng cung cấp bánh ăn cho nó,
5 kẻo nó được đàng chân lân đàng đầu ;
5 con sẽ gặp hoạn nạn gấp đôi
5 đối lại tất cả những việc lành con đã làm cho nó.
6 Vì chính Đấng Tối Cao[^6-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43] cũng gớm ghét phường tội lỗi,
6 Người sẽ trừng phạt để [^3@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]trả oán quân vô đạo[^7-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
7 Hãy cho người tốt, nhưng đừng giúp kẻ tội lỗi.
[^4@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]Bạn thật bạn giả
8 Lúc gặp may, không nhận ra được ai là [^5@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]bạn,
8 khi lâm nạn, chẳng giấu nổi ai là thù.
9 Khi con người gặp may thì kẻ thù nó buồn khổ[^8-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43],
9 lúc nó lâm nạn thì bạn hữu cũng tránh xa.
10 Đừng bao giờ tin vào [^6@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]thù địch ;
10 vì như đồng ten sét thế nào,
10 thì sự độc ác của nó cũng vậy[^9-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
11 Nếu nó tự hạ và đi đứng khúm núm,
11 thì con phải cảnh giác và coi chừng ;
11 hãy đối xử với nó như người lau gương,
11 và biết rằng rốt cuộc nó sẽ bị lật tẩy[^10-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
12 Đừng để nó đứng cạnh con,
12 kẻo nó lật nhào con rồi chiếm lấy chỗ ;
12 đừng đặt nó ngồi bên phải con,
12 kẻo ghế của con, nó sẽ tìm cách chiếm đoạt.
12 Cuối cùng con sẽ hiểu lời ta,
12 và sẽ nuối tiếc những điều ta đã nói.
13 Ai nào thương kẻ dụ rắn mà bị rắn cắn,
13 ai nào xót mọi kẻ đến gần thú dữ đâu ?
14 Kẻ đồng hành với người tội lỗi,
14 và tham gia vào các tội của nó cũng vậy.
15 Nó ở với con một giờ,
15 nhưng khi con chao đảo, nó sẽ không nán lại với con.
16 [^7@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]Kẻ thù, ngoài miệng thì ngọt xớt,
16 nhưng trong lòng lại tính xô con xuống vực sâu.
16 Mắt kẻ thù cũng rưng rưng đẫm lệ,
16 nhưng nếu gặp cơ hội, nó không thôi khát máu.
17 Lúc lâm nạn, con sẽ thấy nó ở sẵn đó trước con rồi,
17 làm như giúp đỡ, nhưng kỳ thực lại hất cẳng con.
18 Nó sẽ lắc đầu vỗ tay,
18 nói về con đủ điều mà để lộ chân tướng nó[^11-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43].
[^1-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Tinh thần biện phân ông Ben Xi-ra đưa ra ở đây là cần thiết, vì đạo Do-thái đang trải qua thời kỳ khủng hoảng : muốn thoát vòng kiềm toả của trào lưu Hy-lạp hoá để sống còn, người Do-thái phải cự tuyệt mọi chuyện thích nghi với đối phương.
[^2-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: HR : Nếu con làm điều ác cho kẻ làm việc thiện, thì con sẽ làm việc thiện cho ai ?
[^3-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: English: Most High | French: Très-Haut | Latin: Altissimus | Origin: עֶלְיוֹן -- Υψιστος | Vietnamese: Đấng Tối Cao -- được dùng như tên riêng của Thiên Chúa thật, -- Is 14,14 ; Tv 91,1.9 ; Lc 1,32
[^4-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: HR : Làm việc thiện cho kẻ dữ thì chẳng lợi lộc gì ; đó cũng chẳng phải là một việc thiện nữa.
[^5-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: LT thêm : “Vì kẻ gian ác và người tội lỗi, Thiên Chúa sẽ giáng phạt, chờ ngày giáng phạt chúng. 5 Hãy cho người tốt, và đừng tiếp đón kẻ tội lỗi.” Nhưng, đối lại, hãy xem Mt 5,43-48 ; Lc 6,27-36 ; Rm 12,20. Thánh Âu-tinh giải thích : “Hãy cho người tội lỗi, không phải vì họ tội lỗi, nhưng vì họ là người.”
[^6-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: English: Most High | French: Très-Haut | Latin: Altissimus | Origin: עֶלְיוֹן -- Υψιστος | Vietnamese: Đấng Tối Cao -- được dùng như tên riêng của Thiên Chúa thật, -- Is 14,14 ; Tv 91,1.9 ; Lc 1,32
[^7-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Một số thủ bản thêm : “Người canh chừng chúng cho tới ngày chúng bị trừng phạt.” Tuy nhiên, xem lời Chúa Giê-su nói khác, ở Mt 5,4.
[^8-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: HR : Kẻ ghét nó cũng là bạn của nó.
[^9-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Đại ý tác giả khuyên không nên dựa trên mặt ngoài : dù được che đậy thì trước sau gì sự độc ác của kẻ thù cũng lộ ra khi nó tác hại.
[^10-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: HR : Hãy đối xử với nó như với kẻ tiết lộ một bí mật ; nó sẽ không hại được con ; hãy biết : ghen tuông mang lại hậu quả nào.
[^11-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Thái độ đắc thắng và chế giễu : Tv 22,8 ; 109,25 ; Gr 18,16 ; Ed 25,6 ; Nk 3,19 ; Ac 2,15 ; G 16,4 ; x. Mt 27,39. Để lộ chân tướng, ds : đổi bộ mặt, nghĩa là thiện cảm trước đó chỉ là nguỵ tạo và giả dối.
[^1@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Mt 5,43-48; Lc 14,12-14
[^2@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Đnl 14,29
[^3@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Mt 5,45; Lc 6,35
[^4@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Hc 6,5-17
[^5@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Cn 17,17; 19,4
[^6@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Cn 26,24-26
[^7@-88e74c8a-16da-4185-9758-b8a5115f1e43]: Cn 26,24-26; Gr 9,7