books/bible/versions/ktcgkpv.org/kt2011/ds/5/5.html

<h1>II. CÁC THỨ LUẬT LỆ<sup><a href="#fn-1-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-1-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">1</a></sup></h1>

<h2>Loại trừ những <sup><a href="#fn-1@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-1@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">1@</a></sup>người nhiễm uế</h2>
<sup><b>1</b></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-2-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-2-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">2</a></sup> phán với ông Mô-sê<sup><a href="#fn-3-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-3-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">3</a></sup> rằng : <sup><b>2</b></sup> “Hãy truyền cho con cái Ít-ra-en<sup><a href="#fn-4-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-4-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">4</a></sup> phải đuổi ra khỏi trại mọi người bị <sup><a href="#fn-2@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-2@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">2@</a></sup>bệnh phong, mọi kẻ mắc <sup><a href="#fn-3@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-3@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">3@</a></sup>bệnh lậu, mọi người nhiễm uế vì <sup><a href="#fn-4@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-4@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">4@</a></sup>xác chết<sup><a href="#fn-5-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-5-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">5</a></sup> : <sup><b>3</b></sup> Các ngươi phải <sup><a href="#fn-5@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-5@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">5@</a></sup>đuổi chúng, bất kể đàn ông hay đàn bà, các ngươi phải đuổi ra khỏi trại, kẻo chúng làm <sup><a href="#fn-6@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-6@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">6@</a></sup>ô uế trại, nơi Ta cư ngụ ở giữa chúng.”

<sup><b>4</b></sup> Con cái Ít-ra-en<sup><a href="#fn-6-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-6-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">6</a></sup> đã làm như thế : họ đã đuổi những người ấy ra khỏi trại. Con cái Ít-ra-en<sup><a href="#fn-7-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-7-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">7</a></sup> đã làm như ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-8-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-8-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">8</a></sup> đã phán với ông Mô-sê<sup><a href="#fn-9-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-9-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">9</a></sup>.

<h2>Luật bồi hoàn</h2>
<sup><b>5</b></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-10-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-10-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">10</a></sup> phán với ông Mô-sê<sup><a href="#fn-11-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-11-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">11</a></sup> rằng : <sup><b>6</b></sup> “Ngươi hãy nói với con cái Ít-ra-en<sup><a href="#fn-12-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-12-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">12</a></sup> : ‘Phàm ai, đàn ông hay đàn bà, vì <sup><a href="#fn-7@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-7@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">7@</a></sup>bất trung<sup><a href="#fn-13-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-13-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">13</a></sup> với ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-14-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-14-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">14</a></sup>, mà phạm một trong những tội người ta quen phạm, thì con người ấy phải chịu phạt.

<sup><b>7</b></sup> Nó phải xưng thú tội mình đã phạm và đền bù đầy đủ, ngoài ra còn phải trả thêm một phần năm<sup><a href="#fn-15-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-15-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">15</a></sup> nữa cho người mình đã làm thiệt hại.

<sup><b>8</b></sup> Nếu người này không có bà con gần<sup><a href="#fn-16-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-16-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">16</a></sup> để lãnh của bồi thường thiệt hại, thì vật bồi thường sẽ thuộc về ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-17-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-17-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">17</a></sup>, tức là thuộc về tư tế, chưa kể con dê xá tội phải dâng để làm nghi thức xá tội cho người mắc lỗi.

<sup><b>9</b></sup> Mọi của trích dâng và mọi hiến vật mà con cái Ít-ra-en<sup><a href="#fn-18-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-18-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">18</a></sup> dâng cho tư tế đều thuộc về tư tế<sup><a href="#fn-19-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-19-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">19</a></sup>. <sup><b>10</b></sup> Hiến vật của ai thì thuộc về người ấy ; còn nếu đã dâng cho tư tế thì là của tư tế.’”

<h2>Luật về chuyện ghen tuông<sup><a href="#fn-20-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-20-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">20</a></sup></h2>
<sup><b>11</b></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-21-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-21-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">21</a></sup> phán với ông Mô-sê<sup><a href="#fn-22-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-22-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">22</a></sup> : <sup><b>12</b></sup> “Ngươi hãy nói với con cái Ít-ra-en<sup><a href="#fn-23-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-23-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">23</a></sup> và bảo chúng : Nếu ai bị vợ mất nết phản bội, <sup><b>13</b></sup> nghĩa là có người nằm với người đàn bà ấy mà người chồng không biết ; và người vợ đã bí mật thất tiết mà không có ai làm chứng cáo tội, không bắt được quả tang ; <sup><b>14</b></sup> hoặc người chồng nổi máu ghen và ghen tức vợ đã thật sự thất tiết, hoặc nổi máu ghen và ghen tức vợ mà thật ra vợ đã không thất tiết<sup><a href="#fn-24-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-24-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">24</a></sup>, <sup><b>15</b></sup> thì bấy giờ người chồng phải dẫn vợ đến gặp tư tế, mà tiến dâng <sup><a href="#fn-8@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-8@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">8@</a></sup>bốn lít rưỡi<sup><a href="#fn-25-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-25-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">25</a></sup> bột lúa mạch<sup><a href="#fn-26-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-26-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">26</a></sup> vì chuyện vợ mình ; nhưng không rưới <sup><a href="#fn-9@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-9@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">9@</a></sup>dầu lên trên và cũng không đổ hương vào, bởi đó là lễ phẩm dâng vì ghen tuông, lễ phẩm để tố cáo tội lỗi<sup><a href="#fn-27-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-27-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">27</a></sup>.

<sup><b>16</b></sup> Tư tế sẽ đưa người đàn bà đến đứng trước nhan<sup><a href="#fn-28-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-28-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">28</a></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-29-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-29-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">29</a></sup>, <sup><b>17</b></sup> và lấy một bình sành đựng nước thánh<sup><a href="#fn-30-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-30-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">30</a></sup>, rồi lấy chút bụi trên nền Nhà Tạm bỏ vào nước. <sup><b>18</b></sup> Sau đó, tư tế đặt người đàn bà đứng trước nhan ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-31-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-31-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">31</a></sup> và lột khăn trùm đầu<sup><a href="#fn-32-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-32-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">32</a></sup> nó ra, rồi đặt lên hai bàn tay nó lễ phẩm tố cáo, nghĩa là lễ phẩm vì ghen tuông ; đồng thời tay tư tế cầm bình nước chỉ sự đắng cay và nguyền rủa. <sup><b>19</b></sup> Bấy giờ tư tế sẽ buộc người đàn bà thề và nói với nó rằng : ‘Nếu đã không có người đàn ông nào nằm với chị và nếu chị đã không mất nết mà thất tiết khi chị đang có chồng, thì nước đắng cay<sup><a href="#fn-33-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-33-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">33</a></sup> và nguyền rủa này sẽ vô hại cho chị. <sup><b>20</b></sup> Còn nếu chị có chồng mà mất nết và đã thất tiết với chồng, vì một người đàn ông khác, không phải là chồng chị, đã cho chị nằm với nó – <sup><b>21</b></sup> tư tế buộc người đàn bà <sup><a href="#fn-10@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-10@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">10@</a></sup>thề độc và nói với nó– Xin<sup><a href="#fn-34-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-34-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">34</a></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-35-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-35-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">35</a></sup> làm cho dạ chị héo đi, bụng chị sình lên, khiến giữa đồng bào chị, chị thành đề tài cho người ta nguyền rủa và chúc dữ cho nhau. <sup><b>22</b></sup> Xin<sup><a href="#fn-36-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-36-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">36</a></sup> cho nước đắng cay này ngấm vào nội tạng chị, khiến bụng chị sình lên và dạ chị héo đi.’ Người đàn bà ấy sẽ thưa : ‘A-men<sup><a href="#fn-37-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-37-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">37</a></sup>. A-men.’

<sup><b>23</b></sup> Tư tế viết những lời nguyền rủa ấy vào giấy và cho nhoà đi trong nước đắng cay, <sup><b>24</b></sup> rồi bắt người đàn bà phải <sup><a href="#fn-11@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-11@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">11@</a></sup>uống nước đắng cay và nguyền rủa<sup><a href="#fn-38-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-38-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">38</a></sup> đó ; nước nguyền rủa sẽ ngấm vào người ấy để gây ra cay đắng. <sup><b>25</b></sup> Tư tế sẽ nhận lấy từ tay người đàn bà lễ phẩm vì ghen tuông, làm nghi thức trước nhan ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-39-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-39-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">39</a></sup> và đặt trên bàn thờ. <sup><b>26</b></sup> Tư tế sẽ <sup><a href="#fn-12@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-12@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">12@</a></sup>bốc một nắm từ lễ phẩm đó, làm kỷ vật, mà đốt<sup><a href="#fn-40-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-40-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">40</a></sup> trên bàn thờ.

<sup><b>26</b></sup> Sau đó ông sẽ đưa nước ấy cho người đàn bà <sup><a href="#fn-13@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-13@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">13@</a></sup>uống. <sup><b>27</b></sup> Tư tế cho nó uống nước rồi, nếu thật nó đã thất tiết và phản bội chồng, thì nước nguyền rủa sẽ ngấm vào nó để gây ra cay đắng, và tạng phủ nó sẽ sình lên, dạ nó héo đi. Giữa đồng bào, người đàn bà đó sẽ thành đề tài nguyền rủa. <sup><b>28</b></sup> Nếu người đàn bà đó đã không thất tiết, nhưng vẫn trong sạch, thì sẽ không bị hại và sẽ sinh con.

<sup><b>29</b></sup> Đó là luật về chuyện ghen tuông, khi một người đàn bà có chồng mà mất nết và đã thất tiết với chồng, <sup><b>30</b></sup> hoặc khi người đàn ông nổi máu ghen và ghen tức vợ mình : thì người chồng phải đặt vợ trước nhan ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-41-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-41-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">41</a></sup>, và tư tế phải áp dụng đầy đủ luật này. <sup><b>31</b></sup> Người chồng sẽ vô can<sup><a href="#fn-42-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d" id="fnref-42-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">42</a></sup>, còn người đàn bà sẽ mang lấy tội mình.”<hr>

<ol><li id="fn-1-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Hai chương 5 và 6 gồm những luật lệ liên quan đến đời sống ở doanh trại. Soạn giả tư tế đặt các luật lệ ở đây để liên kết các luật lệ này vào mặc khải ở Xi-nai. Các luật lệ này khá gần gũi với luật về sự thánh thiện (Lv 17 – 26) và luật liên quan đến thanh sạch (Lv 11 – 16). [<a href="#fnref-1-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">1</a>]</p></li>

<li id="fn-2-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-2-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">2</a>]</p></li>

<li id="fn-3-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Moses | French: Moise | Latin: Moysen | Origin: מֹ שֶׁה | Vietnamese: Mô-sê -- Xh 2,10 [<a href="#fnref-3-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">3</a>]</p></li>

<li id="fn-4-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-4-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">4</a>]</p></li>

<li id="fn-5-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 13 – 14 nói đến các người mắc bệnh ngoài da, phong, bị đuổi ra khỏi trại. Ở đây, những kẻ mắc bệnh lậu và những ai đụng vào xác chết cũng bị đuổi ra khỏi trại. [<a href="#fnref-5-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">5</a>]</p></li>

<li id="fn-6-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-6-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">6</a>]</p></li>

<li id="fn-7-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-7-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">7</a>]</p></li>

<li id="fn-8-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-8-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">8</a>]</p></li>

<li id="fn-9-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Moses | French: Moise | Latin: Moysen | Origin: מֹ שֶׁה | Vietnamese: Mô-sê -- Xh 2,10 [<a href="#fnref-9-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">9</a>]</p></li>

<li id="fn-10-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-10-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">10</a>]</p></li>

<li id="fn-11-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Moses | French: Moise | Latin: Moysen | Origin: מֹ שֶׁה | Vietnamese: Mô-sê -- Xh 2,10 [<a href="#fnref-11-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">11</a>]</p></li>

<li id="fn-12-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-12-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">12</a>]</p></li>

<li id="fn-13-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Ở đây, bất trung với Đức Chúa hệ tại việc đối xử bất công với con người. Thiên Chúa bảo đảm công bình giữa các mối tương giao của loài người (x. Lv 5,21). [<a href="#fnref-13-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">13</a>]</p></li>

<li id="fn-14-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-14-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">14</a>]</p></li>

<li id="fn-15-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Phải trả thêm hai mươi phần trăm, đó mới là công bình. Xem ra luật này khắt khe. [<a href="#fnref-15-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">15</a>]</p></li>

<li id="fn-16-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>X. 35,19. Từ này có nghĩa là người bà con có nhiệm vụ “trả nợ máu” hay “người bảo hộ” các quyền lợi của gia đình. [<a href="#fnref-16-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">16</a>]</p></li>

<li id="fn-17-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-17-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">17</a>]</p></li>

<li id="fn-18-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-18-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">18</a>]</p></li>

<li id="fn-19-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Về nguyên tắc này, x. Lv 7,7-10.32 ; 22,12-16. [<a href="#fnref-19-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">19</a>]</p></li>

<li id="fn-20-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Ở khắp Đông Phương cổ xưa, người ta có thói quen quẳng một bị cáo xuống dòng sông để thử xem kẻ ấy có thực sự phạm tội không ; nhưng không có nước cay đắng trong cuộc thử này. Chắc chắn nghi thức này đã được dân Ít-ra-en lấy lại và được thay đổi thành Luật. Trong nghi thức có tư tế can thiệp, dâng lễ phẩm làm kỷ vật và lời thề v.v. Thay vì quẳng xuống dòng sông, người ta cho người đàn bà bị nghi ngờ phạm tội ngoại tình uống nước cay đắng. Người đàn bà bị kết tội, nếu những hậu quả do việc uống nước cay đắng gây nên. Thực ra, người đàn bà đó bị ám ảnh tâm lý và đưa đến phản ứng thể lý. Còn nước uống thì vô hại. [<a href="#fnref-20-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">20</a>]</p></li>

<li id="fn-21-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-21-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">21</a>]</p></li>

<li id="fn-22-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Moses | French: Moise | Latin: Moysen | Origin: מֹ שֶׁה | Vietnamese: Mô-sê -- Xh 2,10 [<a href="#fnref-22-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">22</a>]</p></li>

<li id="fn-23-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-23-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">23</a>]</p></li>

<li id="fn-24-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Người chồng tỏ ra có quyền trên vợ mình, bắt vợ phải theo phương cách hạ nhục để tìm ra lầm lỗi của vợ. [<a href="#fnref-24-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">24</a>]</p></li>

<li id="fn-25-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>ds : <em>một phần mười ê-pha</em>. [<a href="#fnref-25-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">25</a>]</p></li>

<li id="fn-26-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lương thực của những người nghèo khổ (Tl 7,13 ; R 2,17 ; Ga 6,9.13). [<a href="#fnref-26-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">26</a>]</p></li>

<li id="fn-27-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lễ phẩm này khác với lễ phẩm làm kỷ vật dành cho Đức Chúa <em>là hương thơm làm vui lòng Đức Chúa</em> (Lv 2,2.9.12). [<a href="#fnref-27-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">27</a>]</p></li>

<li id="fn-28-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Có lẽ đó là một nơi gần bàn thờ dâng lễ toàn thiêu. [<a href="#fnref-28-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">28</a>]</p></li>

<li id="fn-29-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-29-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">29</a>]</p></li>

<li id="fn-30-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Từ này chỉ xuất hiện ở đây thôi. Nước thánh ám chỉ nước được giữ trong nơi thánh, hoặc được lấy từ một nguồn nước linh thánh. [<a href="#fnref-30-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">30</a>]</p></li>

<li id="fn-31-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-31-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">31</a>]</p></li>

<li id="fn-32-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Nghi thức sám hối và tang chế (x. Lv 10,6 ; 13,45 ; 21,10) được thực hiện để tỏ cho thấy nỗi ô nhục của người đàn bà. [<a href="#fnref-32-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">32</a>]</p></li>

<li id="fn-33-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Chính nước thánh (c.17) sẽ sinh ra những hậu quả đầy cay đắng, khốn cực cho người đàn bà, nếu thực sự chị ta phạm tội (x. cc. 24.27). [<a href="#fnref-33-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">33</a>]</p></li>

<li id="fn-34-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12 [<a href="#fnref-34-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">34</a>]</p></li>

<li id="fn-35-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-35-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">35</a>]</p></li>

<li id="fn-36-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12 [<a href="#fnref-36-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">36</a>]</p></li>

<li id="fn-37-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Công thức kết thúc này có nghĩa : <em>Chớ gì điều đó sẽ xảy ra như vậy</em>, hoặc : <em>Chắc chắn sẽ xảy ra như thế</em> (x. Đnl 27,15+.26). [<a href="#fnref-37-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">37</a>]</p></li>

<li id="fn-38-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Uống nước đắng cay và nguyền rủa là dấu chứng tỏ lời tố cáo. Nếu có tội, thì phải chấp nhận hình phạt. Hình phạt nặng nề nhất là không sinh con. [<a href="#fnref-38-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">38</a>]</p></li>

<li id="fn-39-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-39-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">39</a>]</p></li>

<li id="fn-40-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Đó là dấu Thiên Chúa bảo đảm và chấp nhận lời thề. [<a href="#fnref-40-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">40</a>]</p></li>

<li id="fn-41-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-41-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">41</a>]</p></li>

<li id="fn-42-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Luật bênh vực đàn ông. Người chồng có lỗi thoát khỏi luật xử phạt. Phụ nữ bị đối xử phân biệt trong trường hợp ngoại tình. [<a href="#fnref-42-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">42</a>]</p></li>

<li id="fn-1@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Đnl 23,10-15 [<a href="#fnref-1@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">1@</a>]</p></li>

<li id="fn-2@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 13,45-46 [<a href="#fnref-2@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">2@</a>]</p></li>

<li id="fn-3@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 15 [<a href="#fnref-3@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">3@</a>]</p></li>

<li id="fn-4@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Ds 19,11-16 [<a href="#fnref-4@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">4@</a>]</p></li>

<li id="fn-5@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>1 Cr 5,7-13 [<a href="#fnref-5@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">5@</a>]</p></li>

<li id="fn-6@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>2 Cr 6,16-18; Kh 21,27; 22,15 [<a href="#fnref-6@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">6@</a>]</p></li>

<li id="fn-7@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 5,15-26 [<a href="#fnref-7@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">7@</a>]</p></li>

<li id="fn-8@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 5,11 [<a href="#fnref-8@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">8@</a>]</p></li>

<li id="fn-9@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 2,2 [<a href="#fnref-9@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">9@</a>]</p></li>

<li id="fn-10@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>R 1,17 [<a href="#fnref-10@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">10@</a>]</p></li>

<li id="fn-11@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Xh 32,20 [<a href="#fnref-11@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">11@</a>]</p></li>

<li id="fn-12@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Lv 5,12 [<a href="#fnref-12@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">12@</a>]</p></li>

<li id="fn-13@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d"><p>Xh 32,20 [<a href="#fnref-13@-28b873d6-91fa-4619-a06a-fea4b2d3263d">13@</a>]</p></li>

</ol>