Datasets:
Sự bảo lãnh thiếu khôn ngoan
1 Hỡi con, nếu con đã [^1@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]bảo lãnh cho một người bạn của mình[^1-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad],
1 hay đã bắt tay giao kèo[^2-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad] với một người xa lạ,
2 nếu con bị trói buộc vì những điều con đã hứa
2 hay vướng mắc vì những lời con đã nói ra,
3 thì con ơi, khi đã trót rơi vào tay người bạn,
3 muốn thoát thân, con phải làm điều này
3 là hãy đi lạy lục van xin nó.
4 Đừng chớp mắt khép mi, chớ nghỉ ngơi yên giấc.
5 Hãy tìm cách thoát thân như linh dương thoát bẫy,
5 như chim thoát khỏi tay người tìm bắt chim.
Người biếng nhác và con kiến
6 Hỡi người [^2@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]biếng nhác, hãy đến xem loài kiến sống thế nào[^3-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]
6 và nhờ đó mà trở nên [^3@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]khôn.
7 Nó chẳng có thủ trưởng,
7 chẳng có giám sát, chẳng có lãnh đạo.
8 Nhưng mùa khô đến, chúng biết tích trữ thức ăn,
8 tới mùa gặt, chúng thu gom lương thực.
9 Hỡi người biếng nhác, ngươi còn nằm đó tới bao giờ ?
9 Chừng nào ngươi mới ngủ dậy ?
10 Ngủ một chút, [^4@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]chợp mắt một chút, khoanh tay nằm một chút,
11 là cái nghèo sẽ đến như tên du thủ du thực,
11 cảnh bần cùng sẽ đột nhập như người có vũ trang.
Người xảo trá[^4-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]
12 Đây tên gian ác, đây đứa xấu xa,
12 nó tới lui, miệng buông lời dối trá,
13 nó nháy mắt, khều chân, dùng ngón tay ra hiệu.
14 Nó toan tính trong lòng mọi chước độc mưu thâm,
14 lúc nào cũng gieo bất hoà, xung khắc.
15 Thế nên tai hoạ sẽ giáng xuống nó thình lình,
15 bất ngờ nó bị suy sụp, vô phương cứu chữa.
Bảy điều Thiên Chúa ghê tởm[^5-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]
16 Có sáu điều làm ĐỨC CHÚA[^6-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad] gớm ghét,
16 có bảy điều khiến Người ghê tởm :
17 [^5@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]mắt kiêu kỳ, lưỡi điêu ngoa, tay đổ máu người vô tội,
18 lòng mưu tính những chuyện xấu xa,
18 chân [^6@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]mau mắn chạy đi làm điều dữ,
19 kẻ làm chứng gian thốt ra lời [^7@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]dối trá,
19 người gieo xung khắc giữa anh em.
Cha tiếp tục nhắn nhủ con
20 Hỡi [^8@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]con[^7-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad], lệnh cha con truyền, hãy lo tuân giữ,
20 lời mẹ con dạy, chớ bỏ ngoài tai.
21 Những lời truyền dạy đó,
21 con hãy [^9@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]khắc trong tim, con hãy đeo vào cổ,
21 để ghi nhớ đêm ngày.
22 Những lời đó sẽ hướng dẫn con lúc con tới lui,
22 sẽ giữ gìn con khi con [^10@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]nằm xuống,
22 sẽ cùng con chuyện trò khi con thức dậy[^8-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad].
23 Vì huấn lệnh là [^11@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]ngọn đèn, lời dạy dỗ là ánh sáng,
23 và lời quở trách bảo ban là [^12@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]đường dẫn tới sự sống[^9-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad],
24 nhờ đó con sẽ được giữ gìn
24 khỏi tay người [^13@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]đàn bà trắc nết,
24 khỏi lời đường mật của người phụ nữ đã có chồng.
25 Đừng để sắc đẹp nó quyến rũ lòng con,
25 đừng để ánh mắt nó làm con mê mẩn.
26 Vì [^14@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]gái điếm chỉ đòi một ổ bánh thôi,
26 còn người phụ nữ đã có chồng
26 làm hỏng cả một cuộc đời cao quý.
27 Có ai giấu lửa trong người mà không bị cháy áo ?
28 Có ai đi trên than hồng mà không bị bỏng chân ?
29 Người giao du với vợ bạn mình cũng thế,
29 gần gũi nàng ắt bị trừng phạt thôi.
30 Chẳng ai khinh đứa đi ăn trộm chỉ vì đói mà muốn có ăn.
31 Tuy nhiên nếu bị bắt,
31 nó phải đền gấp bảy, phải giao mọi của cải trong nhà.
32 Đàn ông ngoại tình thì mất hết lý trí[^10-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad],
32 người phạm tội ấy tự huỷ hoại đời mình.
33 Nó phải ăn đòn và mang tiếng xấu,
33 nỗi ô nhục của nó, không làm sao gột rửa.
34 Vì người chồng sẽ nổi [^15@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]cơn ghen,
34 lúc trả thù, anh ta sẽ không mảy may thương xót.
35 Mọi đền bù, anh ta sẽ không thèm nhận,
35 có đưa bao quà cáp, cũng một mực chối từ.
[^1-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Bảo lãnh cho bạn bè hay cho người xa lạ để họ đi vay mượn, là điều khá nguy hiểm. Sách Cn nói nhiều về nguy cơ này (11,15 ; 17,18 ; 20,16 ; 22,26-27). Cần mau mau gỡ mình ra khỏi lời đã hứa. Sau này, sách Hc lại khuyến khích việc bảo lãnh, coi đó như một hành vi bác ái (Hc 29,14-20).
[^2-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: ds : đập vào tay nhau (x. 2 V 10,15). Cử chỉ này biểu thị sự đồng ý.
[^3-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Kiến là giống vật cần cù, kỷ luật và có tính tập thể cao. Còn người biếng nhác chẳng tính gì cho tương lai, nên phải chịu nghèo đói. Cc. 10-11 còn được lặp lại ở 24,33-34.
[^4-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Một mô tả sinh động về kẻ dùng miệng, mắt, chân, ngón tay để thực hiện những âm mưu gian xảo của lòng mình. Sự dối trá làm hỏng tương quan giữa người với người.
[^5-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Đây là một châm ngôn số. Có thể nói đây là bản tóm những thói xấu đã nói ở 6,1-15. Phần lớn các thói xấu này gắn liền với các bộ phận trong thân thể : mắt, lưỡi, tay, tim (lòng), chân.
[^6-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4...
[^7-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Bài huấn dụ thứ tám (cc. 20-35) là một lời cảnh giác khác về tội ngoại tình.
[^8-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Giọng văn ở cc. 20-22 giống với Đnl 6,7-8 và 11,19, chỉ khác ở chỗ đây là lời dạy dỗ có tính luân lý, chứ không phải là lời tuyên xưng niềm tin vào Đức Chúa.
[^9-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Lời dạy dỗ khôn ngoan là đường dẫn đến sự sống, là suối nguồn sự sống (13,14), là cây sự sống (3,18 ; 15,4).
[^10-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: ds : người thiếu trái tim. Theo cái nhìn của người Do-thái, trái tim là nơi để suy nghĩ, xem xét. Thiếu trái tim là mất hết lương tri, mất hết lý trí.
[^1@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 11,15; 17,18; 20,16; 22,26-27; Hc 8,13; 29,14-19
[^2@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 30,25
[^3@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 10,26; 12,24; 13,4; 15,19; 18,9; 19,24; 20,4.13; 21,25; 22,13; 23,21; 24,30-34; 26,13-16
[^4@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 24,33-34; Gv 4,5xt*
[^5@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 8,13; 15,25
[^6@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 1,16
[^7@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 14,5.25; 19,5; 21,28; 25,18; Đnl 19,16-21
[^8@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 1,8
[^9@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 3,3
[^10@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 3,24
[^11@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 20,27
[^12@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 10,17; 15,24
[^13@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 2,16-19; 5,3-20
[^14@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 7,10; 29,3; 30,20
[^15@-6bf53da1-8bc2-4981-9f88-da98649d6aad]: Cn 27,4