books/bible/versions/ktcgkpv.org/kt2011/2 sm/3/3.md

¹ [^1@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Chiến tranh kéo dài giữa nhà Sa-un[^1-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và nhà Đa-vít[^2-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Vua Đa-vít[^3-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ngày càng mạnh thêm, còn nhà Sa-un[^4-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] thì ngày càng yếu đi.

[^2@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Các con vua Đa-vít[^5-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sinh ra tại Khép-rôn[^6-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9][^7-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]

¹ [^8-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ² Tại Khép-rôn[^9-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], vua Đa-vít[^10-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đã sinh được những người con trai : con đầu lòng là Am-nôn[^11-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], do bà A-khi-nô-am[^12-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] người Gít-rơ-en[^13-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ; ³ người thứ hai là Ki-láp[^14-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], do bà A-vi-ga-gin[^15-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], vợ ông Na-van[^16-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] người Các-men[^17-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ; người thứ ba là Áp-sa-lôm[^18-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], do bà Ma-a-kha[^19-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], ái nữ của Tan-mai[^20-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], vua Gơ-sua ; ⁴ người thứ tư là A-đô-ni-gia[^21-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], do bà Khác-ghít[^22-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ; người thứ năm là Sơ-phát-gia[^23-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], do bà A-vi-tan[^24-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ; ⁵ người thứ sáu là Gít-rơ-am[^25-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], do bà Éc-la[^26-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], vợ vua Đa-vít[^27-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Đó là những người con trai vua Đa-vít[^28-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đã sinh được tại Khép-rôn[^29-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9].

Ông Áp-ne[^30-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đoạn giao với vua Ít-bô-sét[^31-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]

⁶ Trong khi có chiến tranh giữa nhà Sa-un[^32-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và nhà Đa-vít[^33-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], ông Áp-ne[^34-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] củng cố địa vị trong nhà Sa-un[^35-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. ⁷ Vua Sa-un[^36-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] trước kia có người tỳ thiếp tên là Rít-pa[^37-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con gái ông Ai-gia[^38-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Vua Ít-bô-sét[^39-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nói với ông Áp-ne[^40-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] : “Tại sao ông đi lại với tỳ thiếp của cha tôi ?”[^41-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ⁸ Ông Áp-ne[^42-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] giận lắm vì những lời vua Ít-bô-sét[^43-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và nói : “Tôi là đầu chó của Giu-đa[^44-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sao[^45-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ? Hôm nay tôi lấy tình nghĩa mà đối xử với nhà của vua Sa-un[^46-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], cha ngài, với anh em của người và với các bạn của người ; tôi đã không để ngài rơi vào tay Đa-vít[^47-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Thế mà hôm nay ngài lại bắt lỗi tôi về chuyện một người đàn bà ! ⁹ [^48-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Xin [^49-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Thiên Chúa phạt Áp-ne [^50-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]thế này và còn thêm thế kia nữa, nếu tôi không làm cho Đa-vít [^51-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]điều ĐỨC CHÚA [^52-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]đã thề với ông ấy, ¹⁰ là cất [^3@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]vương quyền khỏi nhà Sa-un[^53-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và thiết lập ngai vàng của Đa-vít[^54-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] trên Ít-ra-en[^55-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và trên Giu-đa[^56-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], từ Đan[^57-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đến Bơ-e Se-va[^58-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9][^59-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] !” ¹¹ Vua Ít-bô-sét[^60-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] không thể đáp lại ông Áp-ne[^61-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] một lời, vì vua sợ ông.

Ông Áp-ne[^62-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] điều đình với vua Đa-vít[^63-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]

¹² Ông Áp-ne[^64-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sai sứ giả thay mặt mình đến nói với vua Đa-vít[^65-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] : “Đất này thuộc về ai ?” Ông nói : “Ngài hãy lập giao ước với tôi, tôi sẽ giúp ngài một tay để làm cho toàn thể Ít-ra-en[^66-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] quay về với ngài.” ¹³ Vua đáp : “Tốt. Tôi sẽ lập giao ước với ông. Tôi chỉ xin ông một điều : ông sẽ không được ra mắt tôi, nếu ông không đem đến cho tôi bà [^4@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Mi-khan[^67-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con gái vua Sa-un[^68-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], khi ông đến ra mắt tôi.” ¹⁴ Vua Đa-vít[^69-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sai sứ giả đến nói với vua Ít-bô-sét[^70-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con vua Sa-un[^71-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] : “Hãy trả lại tôi vợ tôi là Mi-khan[^72-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], người tôi đã nộp một [^5@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]trăm bao quy đầu người Phi-li-tinh[^73-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] để cưới.” ¹⁵ Vua Ít-bô-sét[^74-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sai người đến nhà chồng bà là ông [^6@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Pan-ti-ên[^75-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con ông La-gít[^76-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], để đem bà về. ¹⁶ Chồng bà đi với bà ; ông vừa đi theo vừa khóc, cho đến Ba-khu-rim[^77-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9][^78-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Ông Áp-ne[^79-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] bảo ông ấy : “Thôi, về đi !” Ông ấy trở về.

¹⁷ Ông Áp-ne[^80-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ngỏ lời với các kỳ mục Ít-ra-en[^81-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] : “Đã từ lâu, anh em ao ước được ông Đa-vít[^82-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] làm vua. ¹⁸ Vậy bây giờ anh em hãy hành động, vì ĐỨC CHÚA[^83-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đã phán về ông Đa-vít[^84-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] rằng : ‘Chính nhờ tay Đa-vít[^85-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], tôi tớ Ta, mà Ta sẽ cứu Ít-ra-en[^86-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9][^87-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], dân Ta, khỏi tay người Phi-li-tinh[^88-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và khỏi tay mọi kẻ thù của nó.’” ¹⁹ Ông Áp-ne[^89-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] cũng đã nói cho người Ben-gia-min[^90-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nghe. Rồi ông Áp-ne[^91-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đi Khép-rôn[^92-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nói cho vua Đa-vít[^93-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nghe tất cả những gì Ít-ra-en[^94-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và toàn thể nhà Ben-gia-min[^95-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] coi là tốt.

²⁰ Ông Áp-ne[^96-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đến với vua Đa-vít[^97-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] tại Khép-rôn[^98-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], có hai mươi người cùng đi với ông. Vua Đa-vít[^99-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] làm tiệc đãi ông Áp-ne[^100-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và những người cùng đi với ông. ²¹ Ông Áp-ne[^101-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nói với ông Đa-vít[^102-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] : “Tôi sẽ lên đường đi tập hợp toàn thể Ít-ra-en[^103-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] về cho đức vua là chúa thượng tôi. Họ sẽ lập giao ước với ngài[^104-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và ngài sẽ làm vua cai trị mọi nơi lòng ngài ao ước.” Vua Đa-vít[^105-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] cho ông Áp-ne[^106-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] về, và ông ra đi bình an.

Ông Áp-ne[^107-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] bị giết

²² Trong khi đó, các bề tôi vua Đa-vít[^108-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] cùng với ông Giô-áp[^109-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đi hành quân trở về, đem theo chiến lợi phẩm rất lớn. Ông Áp-ne[^110-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] không còn ở với vua Đa-vít[^111-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] tại Khép-rôn[^112-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], vì vua đã cho ông về, và ông đã ra đi bình an. ²³ Khi ông Giô-áp[^113-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và toàn thể quân đội cùng đi với ông trở về, người ta báo tin cho ông Giô-áp[^114-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] rằng : “Ông Áp-ne[^115-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con ông Ne[^116-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], đã đến gặp nhà vua. Nhà vua đã cho ông ấy về, và ông đã ra đi bình an.” ²⁴ Ông Giô-áp[^117-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đến gặp vua và nói : “Ngài đã làm gì thế ? Kìa, Áp-ne[^118-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đã đến gặp ngài. Tại sao ngài cho nó về và nó đã ra đi như vậy ? ²⁵ Ngài thừa biết Áp-ne[^119-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con ông Ne[^120-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] : nó đến chính là để lừa dối ngài, để biết [^7@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]đường đi nước bước của ngài, và để biết tất cả những gì ngài làm !”

²⁶ Ở nhà vua Đa-vít[^121-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ra, ông Giô-áp[^122-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sai người chạy theo ông Áp-ne[^123-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Tới bể nước Xi-ra[^124-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], họ mời ông trở lại, nhưng vua Đa-vít[^125-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] không biết gì. ²⁷ Khi ông Áp-ne[^126-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] về đến Khép-rôn[^127-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], ông Giô-áp[^128-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] kéo riêng ông vào phía trong cửa thành, như để nói chuyện thân mật với ông. Tại đó ông [^8@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Giô-áp[^129-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đâm vào bụng ông ấy, và ông ấy đã chết để trả nợ máu ông A-xa-hên[^130-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], em ông Giô-áp[^131-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. ²⁸ Sau đó, vua Đa-vít[^132-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nghe biết sự việc thì nói : “Ta và vương quốc của ta mãi mãi vô can trước mặt ĐỨC CHÚA[^133-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] về máu ông Áp-ne[^134-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con ông Ne[^135-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. ²⁹ Ước gì [^9@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]máu đó đổ xuống đầu Giô-áp[^136-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và xuống toàn thể nhà cha nó ! Ước gì trong nhà Giô-áp[^137-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] không bao giờ hết người mắc bệnh lậu hay bệnh phong, người chỉ biết cầm con suốt, người ngã gục dưới lưỡi gươm hay người thiếu [^10@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]bánh ăn !” ³⁰ [^138-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Ông Giô-áp [^139-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]và ông A-vi-sai,[^140-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] anh ông, đã giết ông Áp-ne,[^141-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] bởi vì ông này đã giết ông [^11@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]A-xa-hên,[^142-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] em của họ, trong trận Ghíp-ôn.[^143-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ³¹ Vua Đa-vít[^144-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] nói với ông Giô-áp[^145-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] và toàn thể quân binh theo ông : “Hãy xé áo mình ra, quấn áo vải thô và cử hành tang lễ cho ông Áp-ne[^146-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9].” Vua Đa-vít[^147-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] theo sau đòn cáng. ³² Người ta chôn cất ông Áp-ne[^148-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] tại Khép-rôn[^149-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]. Vua oà lên khóc bên mộ ông Áp-ne[^150-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], và toàn dân cũng khóc.

³³ Vua làm bài [^12@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]văn tế khóc ông Áp-ne[^151-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ; vua nói :

³³ “Há Áp-ne[^152-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] lại phải chết cái chết của một thằng ngu[^153-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ?

³⁴ Hỡi ông, tay ông không bị trói,

³⁴ chân ông chẳng bị xiềng.

³⁴ Như người ta ngã gục

³⁴ trước những quân gian ác,

³⁴ ông đã phải ngã gục !”

³⁴ Toàn dân lại khóc ông.

³⁵ Toàn dân đến [^13@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]ép vua Đa-vít[^154-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ăn đôi chút khi còn ban ngày. Nhưng vua Đa-vít[^155-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] thề rằng : “Xin[^156-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] Thiên Chúa phạt tôi thế này và còn thêm thế kia nữa, nếu tôi nếm [^14@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]bánh hay bất cứ cái gì trước khi mặt trời lặn !” ³⁶ Toàn dân ghi nhận điều đó và tán thành, như toàn dân vẫn tán thành mọi điều vua làm. ³⁷ Hôm ấy, toàn dân và toàn thể Ít-ra-en[^157-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] biết rằng không phải do lệnh vua mà ông Áp-ne[^158-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], con ông Ne[^159-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], đã bị giết. ³⁸ Vua nói với triều thần : “Các ngươi không biết rằng, hôm nay, một vị [^15@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]tướng, một vĩ nhân đã ngã gục tại Ít-ra-en[^160-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] sao ? ³⁹ Phần ta, hôm nay, ta còn yếu thế, tuy đã được xức dầu phong vương[^161-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], nhưng những người này là các con bà [^16@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]Xơ-ru-gia[^162-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9], thì cứng cỏi hơn ta. Xin[^163-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] ĐỨC CHÚA[^164-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9] đáp trả kẻ làm điều ác, xứng với lòng độc ác của nó !”

[^1-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^2-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^3-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^4-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^5-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^6-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^7-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Có thể đoạn này được ghi chép, do cụm từ nhà Đa-vít ở c.1 trên gợi ý.

[^8-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Có thể đoạn này được ghi chép, do cụm từ nhà Đa-vít ở c.1 trên gợi ý.

[^9-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^10-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^11-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Amnon | French: Amnon | Latin: Amnon | Origin: אַמְנוֹן | Vietnamese: Am-nôn 1 -- con vua Đa-vít, 2 Sm 3,2

[^12-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ahinoam | French: Ahinoam | Latin: Achinoam | Origin: אֲחִנֹעַם | Vietnamese: A-khi-nô-am 1 -- con gái ông A-khi-ma-át, 1 Sm 14,50

[^13-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Jezreel | French: Izréel | Latin: Iezrael | Origin: יׅזְרְעֶאל | Vietnamese: Gít-rơ-en 1 -- một thành thuộc miền núi Giu-đa, Gs 15,56

[^14-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Chileab | French: Kiléav | Latin: Cheleab | Origin: כלְאָב | Vietnamese: Ki-láp -- 2 Sm 3,3

[^15-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abigail | French: Avigail | Latin: Abigail | Origin: אֲבִיגַיׅל | Vietnamese: A-vi-ga-gin 1 -- vợ ông Na-van, 1 Sm 25,14

[^16-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abigail | French: Avigail | Latin: Abigail | Origin: אֲבִיגַיׅל | Vietnamese: A-vi-ga-gin 1 -- vợ ông Na-van, 1 Sm 25,14

[^17-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Carmel | French: Karmélite | Latin: Carmélites | Origin: כַּרְמְלִי | Vietnamese: Các-men 1 -- cư dân ở Các-men, miền Giu-đa, -- 1 Sm 27,3 ; 1 Sb 3,1

[^18-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Absalom | French: Absalom | Latin: Absalom | Origin: אַבְשָׁלוֹם | Vietnamese: Áp-sa-lôm 1 -- con vua Đa-vít, 2 Sm 3,3

[^19-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Absalom | French: Absalom | Latin: Absalom | Origin: אַבְשָׁלוֹם | Vietnamese: Áp-sa-lôm 2 -- cha của bà Ma-a-kha vợ vua Rơ-kháp-am, -- 2 Sb 11,21

[^20-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Maacah | French: Maaka | Latin: Maacha | Origin: מַעֲכָה | Vietnamese: Ma-a-kha 8 -- con gái vua Tan-mai, vợ vua Đa-vít, -- 2 Sm 3,3 ; 1 Sb 3,2

[^21-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Adonijah | French: Adonias | Latin: Adonias | Origin: אֲדֹנִיָּה | Vietnamese: A-đô-ni-gia 1 -- con vua Đa-vít, 2 Sm 3,2-4

[^22-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Haggith | French: Hagguith | Latin: Haggith | Origin: חַגִּית | Vietnamese: Khác-ghít -- 2 Sm 3,4 ; 1 Sb 3,2 ; 1 V 1,5.11

[^23-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Maacah | French: Maaka | Latin: Maacha | Origin: מַעֲכָה | Vietnamese: Ma-a-kha 6 -- cha của ông Sơ-phát-gia-hu, 1 Sb 27,16

[^24-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abital | French: Avital | Latin: Abital | Origin: אֲבִיטָל | Vietnamese: A-vi-tan -- 2 Sm 3,4

[^25-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ithream | French: Yitréam | Latin: Iethraham | Origin: יׅתְרְעָם | Vietnamese: Gít-rơ-am -- 1 Sb 3,3 ; 2 Sm 3,5

[^26-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Eglah | French: Egla | Latin: Egla | Origin: עֶגְלָה | Vietnamese: Éc-la -- 2 Sm 3,5

[^27-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^28-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^29-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^30-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^31-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ishbaal | French: Ishbosheth | Latin: Isbaal | Origin: אִישׁ־בֹּשֶׁת | Vietnamese: Ít-bô-sét 1 -- con vua Sa-un, 2 Sm 2,8-10

[^32-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^33-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^34-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^35-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^36-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^37-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Rizpah | French: Riçpa | Latin: Respha | Origin: רִצְפָּה | Vietnamese: Rít-pa -- 2 Sm 3,7-8

[^38-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Aiah | French: Ayya | Latin: Aia | Origin: אַיָּה | Vietnamese: Ai-gia 1 -- con trai ông Xíp-ôn, St 36,24

[^39-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ishbaal | French: Ishbosheth | Latin: Isbaal | Origin: אִישׁ־בֹּשֶׁת | Vietnamese: Ít-bô-sét 1 -- con vua Sa-un, 2 Sm 2,8-10

[^40-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^41-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Đây là một lời quở trách nghiêm trọng : vì thường thì người kế thừa ngôi báu cũng kế thừa tất cả các vương phi tỳ thiếp trong hoàng cung (12,8 ; 16,20-22 ; 1 V 2,22), nên lời này cũng ngầm tố cáo Áp-ne có ý đồ soán ngôi. Lời tố cáo có căn cứ không ? M không nói, trong khi vài bản thêm và Áp-ne lấy bà (LXX) để lý giải câu nói của vua Ít-bô-sét. Có thể c.6 gợi ý là có (ông Áp-ne củng cố địa vị trong nhà Sa-un), và như vậy càng xúc phạm đến vua Ít-bô-sét. – Về bà Rít-pa : x. 21,8-11.

[^42-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^43-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ishbaal | French: Ishbosheth | Latin: Isbaal | Origin: אִישׁ־בֹּשֶׁת | Vietnamese: Ít-bô-sét 1 -- con vua Sa-un, 2 Sm 2,8-10

[^44-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Jezreel | French: Izréel | Latin: Iezrael | Origin: יׅזְרְעֶאל | Vietnamese: Gít-rơ-en 1 -- một thành thuộc miền núi Giu-đa, Gs 15,56

[^45-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Đầu chó của Giu-đa : một lời khinh bỉ rất nặng, do chữ chó (x. 9,8) ; thêm vào đó, dân Ca-lếp –tên cùng gốc từ với chữ chó, nên không được coi trọng– dần dần được hội nhập vào dân Giu-đa, nên dân này bị coi như không “thuần chủng”. Vậy nghi là của Giu-đa được thêm vô sau, để cho thấy người nói đã nặng lời.

[^46-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^47-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^48-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: X. 1 Sm 3,17+. – Điều Đức Chúa đã thề với ông ấy : x. 1 Sm 25,30+. Soạn giả đặt vào miệng Áp-ne những lời thật ngang tàng trước mặt vua Ít-bô-sét.

[^49-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12

[^50-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^51-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^52-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4...

[^53-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^54-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^55-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^56-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Jezreel | French: Izréel | Latin: Iezrael | Origin: יׅזְרְעֶאל | Vietnamese: Gít-rơ-en 1 -- một thành thuộc miền núi Giu-đa, Gs 15,56

[^57-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Dan | French: Dan | Latin: Dan | Origin: דָּן | Vietnamese: Đan 1 -- Con trai ông Gia-cóp, St 30,6

[^58-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Beersheba | French: Béer-Shéva | Latin: Bersabee | Origin: בְּאֵר שָׁבַע | Vietnamese: Bơ-e Se-va -- St 21,25-32

[^59-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: X. 1 Sm 3,20+.

[^60-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ishbaal | French: Ishbosheth | Latin: Isbaal | Origin: אִישׁ־בֹּשֶׁת | Vietnamese: Ít-bô-sét 1 -- con vua Sa-un, 2 Sm 2,8-10

[^61-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^62-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^63-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^64-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^65-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^66-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^67-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Michal | French: Mikal | Latin: Michol | Origin: מִיכַל | Vietnamese: Mi-khan -- con gái vua Sa-un, 1 Sm 14,49

[^68-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^69-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^70-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ishbaal | French: Ishbosheth | Latin: Isbaal | Origin: אִישׁ־בֹּשֶׁת | Vietnamese: Ít-bô-sét 1 -- con vua Sa-un, 2 Sm 2,8-10

[^71-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Shaul | French: Shaoul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 1 -- vua Ê-đôm, St 36,37-38 ; 1 Sb 1,48-49

[^72-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Michal | French: Mikal | Latin: Michol | Origin: מִיכַל | Vietnamese: Mi-khan -- con gái vua Sa-un, 1 Sm 14,49

[^73-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Philistia | French: Philistie | Latin: Philisthaea | Origin: פְּלֶשֶׁת | Vietnamese: Phi-li-tinh 1 -- xứ Phi-li-tinh, Xh 15,14

[^74-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ishbaal | French: Ishbosheth | Latin: Isbaal | Origin: אִישׁ־בֹּשֶׁת | Vietnamese: Ít-bô-sét 1 -- con vua Sa-un, 2 Sm 2,8-10

[^75-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Paltiel | French: Paltiel | Latin: Phaltiel | Origin: פַּלְטִיאֵל | Vietnamese: Pan-ti-ên 1 -- con ông Át-dan, chi tộc Ít-xa-kha, Ds 34,26

[^76-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Palti | French: Paltiel | Latin: Phalti | Origin: פַּלְטִי | Vietnamese: Pan-ti-ên 2 -- con ông La-gít người Ga-lim, 1 Sm 25,44

[^77-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Bahurim | French: Baharoumite | Latin: Bahurimites | Origin: בַּחֲרוּמִי ‎(בַּחוּרִמִי) | Vietnamese: Ba-khu-rim 1 -- người Ba-khu-rim, 1 Sb 11,33

[^78-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Ba-khu-rim : thuộc lãnh thổ Ben-gia-min, phía tây núi Ô-liu.

[^79-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^80-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^81-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^82-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^83-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4...

[^84-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^85-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^86-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^87-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Ta sẽ cứu, theo các db ; M chép nó sẽ cứu, do hồi ức về 1 Sm 9,16. Ở đây, ý định của Thiên Chúa còn rõ nét hơn ở 1 Sm 9,16. Bản văn gợi nhớ các trận chiến với quân Phi-li-tinh để cho thấy từ từ tình thế sẽ đưa vua Đa-vít đến hồi chung kết : vua thắng quân Phi-li-tinh (5,25 ; 8,1) và tất cả mọi kẻ thù Ít-ra-en (7,1.9 ; 8,1-14).

[^88-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Philistia | French: Philistie | Latin: Philisthaea | Origin: פְּלֶשֶׁת | Vietnamese: Phi-li-tinh 1 -- xứ Phi-li-tinh, Xh 15,14

[^89-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^90-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Bahurim | French: Barourim | Latin: Bahurim | Origin: בַּחֻרִים | Vietnamese: Ba-khu-rim 2 -- địa danh thuộc Ben-gia-min, 2 Sm 3,16

[^91-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^92-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^93-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^94-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^95-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Bahurim | French: Barourim | Latin: Bahurim | Origin: בַּחֻרִים | Vietnamese: Ba-khu-rim 2 -- địa danh thuộc Ben-gia-min, 2 Sm 3,16

[^96-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^97-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^98-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^99-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^100-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^101-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^102-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^103-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^104-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Họ sẽ lập giao ước với ngài : Áp-ne nói như thể các kỳ mục và vua Đa-vít là hai lực lượng cân sức để lập giao ước. Ở 5,3, bản văn sẽ cho thấy vua ở thế mạnh và chủ động hơn : Vua Đa-vít lập giao ước với họ.

[^105-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^106-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^107-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^108-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^109-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^110-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^111-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^112-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^113-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^114-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^115-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^116-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ner | French: Ner | Latin: Ner | Origin: נֵר | Vietnamese: Ne 1 -- con ông A-vi-ên, cha ông Áp-ne, 1 Sm 14,51

[^117-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^118-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^119-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^120-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ner | French: Ner | Latin: Ner | Origin: נֵר | Vietnamese: Ne 1 -- con ông A-vi-ên, cha ông Áp-ne, 1 Sm 14,51

[^121-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^122-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^123-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^124-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Sira (Son of) | French: Sirakh (Fils de) | Latin: Sirach (Filius) | Origin: Σειραχ | Vietnamese: Xi-ra (con ông) -- Hc 50,27(29)

[^125-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^126-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^127-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^128-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^129-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^130-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Asahel | French: Asahel | Latin: Asael | Origin: עֲשָׂהאֵל | Vietnamese: A-xa-hên 1 -- con bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 2,18

[^131-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^132-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^133-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4...

[^134-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^135-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ner | French: Ner | Latin: Ner | Origin: נֵר | Vietnamese: Ne 1 -- con ông A-vi-ên, cha ông Áp-ne, 1 Sm 14,51

[^136-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^137-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^138-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Giết Áp-ne là thất sách, vì ông đã đoạn giao với vua Ít-bô-sét (cc. 9-10) và đã điều đình hữu hiệu với vua Đa-vít (cc. 20-21), bởi thế, soạn giả đưa ra đây một lý do thù cá nhân.

[^139-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^140-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abishai | French: Avishai | Latin: Abisai | Origin: אֲבִישַׁי | Vietnamese: A-vi-sai -- 1 Sm 26,6-9

[^141-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^142-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Asahel | French: Asahel | Latin: Asael | Origin: עֲשָׂהאֵל | Vietnamese: A-xa-hên 1 -- con bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 2,18

[^143-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Gibeon | French: Gabaon | Latin: Gabaon | Origin: גִּבְעוֹן | Vietnamese: Ghíp-ôn 1 -- thành của người Ghíp-ôn, Gs 9,17

[^144-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^145-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^146-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^147-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^148-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^149-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Hebron | French: Hébron | Latin: Hebron | Origin: חֶבְרוֹן | Vietnamese: Khép-rôn 1 -- nơi thờ phượng của các tổ phụ, -- St 13,18 ; Gs 15,54

[^150-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^151-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^152-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^153-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Cái chết của một thằng ngu : do có từ “na-van“ như tên ông Na-van (x. 1 Sm 25,25+) ; có lẽ ở đây hiểu là một cái chết ô nhục, trong khi chính thái độ phản trắc của ông Giô-áp lừa gạt ông Áp-ne mới là ô nhục (c.27). Còn ông Áp-ne là người mà vua Đa-vít đánh giá là một vị tướng, một vĩ nhân (c.38), và vì thế, vua và toàn dân khóc ông (cc. 32-39).

[^154-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^155-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22

[^156-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12

[^157-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^158-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Abner | French: Avner | Latin: Abner | Origin: אַבְנֵר | Vietnamese: Áp-ne -- 1 Sm 14,50-51

[^159-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Ner | French: Ner | Latin: Ner | Origin: נֵר | Vietnamese: Ne 1 -- con ông A-vi-ên, cha ông Áp-ne, 1 Sm 14,51

[^160-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Saul | French: Saul | Latin: Saul | Origin: שָׁאוּל | Vietnamese: Sa-un 4 -- vua đầu tiên của Ít-ra-en, 1 Sm 10

[^161-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: Yếu thế, tuy ... thái độ vua Đa-vít thật là cao thượng và khiêm tốn. Được xức dầu là ở thế mạnh theo quan niệm siêu nhiên về quyền làm vua, nhưng theo quan niệm và thực tại trần thế thì vua đang ở thế yếu vì lấy nghĩa mà đối xử với thần dân, không lấy vũ lực như anh em ông Giô-áp. Như vậy, vua rất ý thức cái thế yếu của mình về vũ lực, chỉ đặt tin tưởng vào sự công minh của Thiên Chúa, để Người xử giữa kẻ yếu thế (bản thân vua) và những người cứng cỏi (anh em ông Giô-áp). Soạn giả cho thấy vua Đa-vít thật là kẻ như lòng (Thiên Chúa) mong muốn (1 Sm 13,14). Vua Đa-vít cũng sẽ giữ nghĩa với nhà Sa-un như vậy ở 4,5-12.

[^162-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Joab | French: Joab | Latin: Ioab | Origin: יוֹאָב | Vietnamese: Giô-áp 1 -- con của bà Xơ-ru-gia, 2 Sm 8,16 ; 1 Sb 18,15

[^163-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12

[^164-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4...

[^1@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 14,52

[^2@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 14,49-51

[^3@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 13,14; 15,28

[^4@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 14,49

[^5@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 18,25-27

[^6@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 25,44

[^7@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 10,3

[^8@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 20,10

[^9@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 1,16; 14,9; Gs 2,19; 1 V 2,33

[^10@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 2,36

[^11@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 2,23

[^12@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 1,17

[^13@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 12,17

[^14@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 31,13

[^15@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 1 Sm 26,15

[^16@-85493d62-f745-40d8-9dbe-8360d52ef9e9]: 2 Sm 16,10; 19,23; 1 Sm 24,14; 25,30-31