natakokota/greek_gymnasium_biology · Datasets at Hugging Face

id int64 1 279	question stringlengths 17 3.74k	question_type stringclasses 7 values	book_id stringclasses 3 values	answer stringlengths 1 7.22k
201	Πώς τα νιτρικά ιόντα επηρεάζουν το οικοσύστημα και τη βιωσιμότητα των οργανισμών;	open_ended	RAGAs	Τα νιτρικά ιόντα παίζουν σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα καθώς τα φυτά τα απορροφούν και συνθέτουν τις αζωτούχες οργανικές ενώσεις που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους. Αυτές οι ενώσεις περνούν στους καταναλωτές μέσω των τροφικών σχέσεων και τελικά καταλήγουν στο περιβάλλον ως συστατικά της 'νεκρής' οργανικής ύλης. Οι αποικοδομητές διασπούν αυτές τις ενώσεις σε ανόργανες ουσίες και τελικά σε νιτρικά ιόντα, τα οποία επαναχρησιμοποιούνται από τα φυτά, διατηρώντας έτσι τη βιωσιμότητα των οργανισμών στο οικοσύστημα.
202	Πώς το φαινόμενο του θερμοκηπίου επηρεάζει τη θερμοκρασία της Γης και ποιες είναι οι συνέπειες για το περιβάλλον;	open_ended	RAGAs	Το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκαλείται όταν η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στην επιφάνεια της Γης απορροφάται εν μέρει και το υπόλοιπο ανακλάται. Ένα μέρος της ανακλώμενης ακτινοβολίας συγκρατείται από αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα και οι υδρατμοί στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του ατμοσφαιρικού αέρα κοντά στην επιφάνεια της Γης. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε λιώσιμο των πάγων στους πόλους, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, απώλεια χερσαίων εκτάσεων και γενικότερη αλλαγή του κλίματος της Γης.
203	Ποιες είναι οι επιπτώσεις των πυρκαγιών στη Μεσόγειο στο περιβάλλον;	open_ended	RAGAs	Οι πυρκαγιές στη Μεσόγειο, ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια δασών. Αν συμβούν επανειλημμένες πυρκαγιές και καταστραφούν τα νεαρά φυτά από την υπερβόσκηση, το έδαφος μπορεί να παρασυρθεί από τα νερά των καταρρακτωδών βροχών του φθινοπώρου, οδηγώντας σε πλημμύρες, καθώς δεν θα υπάρχουν πλέον φυτά να συγκρατήσουν το έδαφος με τις ρίζες τους.
204	Πώς το φωτοχημικό νέφος επηρεάζει την Αθήνα και τι προβλήματα προκαλεί στους ανθρώπους;	open_ended	RAGAs	Στην Αθήνα, το φωτοχημικό νέφος προκαλεί συχνά μείωση της ορατότητας λόγω της συσσώρευσης αέριων ρύπων από τις μηχανές καύσης των βιομηχανιών και των αυτοκινήτων. Αυτοί οι ρύποι, που περιλαμβάνουν οξείδια του αζώτου, μονοξείδιο του άνθρακα και όζον, προκαλούν σημαντικά προβλήματα υγείας στους ανθρώπους που ζουν στις μεγαλουπόλεις και τους εισπνέουν καθημερινά.
205	Πώς επηρεάζει η ρύπανση την επιφάνεια της Γης;	open_ended	RAGAs	Η ρύπανση επηρεάζει την επιφάνεια της Γης με διάφορους τρόπους. Η καύση ορυκτών καυσίμων από αυτοκίνητα και βιομηχανίες απελευθερώνει επιβλαβή αέρια στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας περιβαλλοντικά προβλήματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος, το φωτοχημικό νέφος και η όξινη βροχή. Αυτά τα φαινόμενα οδηγούν σε αύξηση της θερμοκρασίας της Γης, λιώσιμο των πάγων, άνοδο της στάθμης της θάλασσας και αλλαγές στο κλίμα. Επιπλέον, η όξινη βροχή καταστρέφει το φύλλωμα των δέντρων, τους υδρόβιους οργανισμούς και τα μαρμάρινα μνημεία. Η ρύπανση του εδάφους προκαλείται από ραδιενεργές ουσίες, εντομοκτόνα και μέταλλα, ενώ οι ανεξέλεγκτες χωματερές και οι πυρκαγιές επιδεινώνουν την κατάσταση.
206	Ποια είναι τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούνται στη Μεσόγειο λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας;	open_ended	RAGAs	Στη Μεσόγειο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες προκαλούν περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η ρύπανση του αέρα από καύση ορυκτών καυσίμων, η ρύπανση των υδάτων από αστικά λύματα και βιομηχανικά απόβλητα, και η ρύπανση του εδάφους από ραδιενεργές ουσίες και μέταλλα. Επιπλέον, οι πυρκαγιές είναι συχνές λόγω του άνυδρου και θερμού καλοκαιριού, και μπορούν να οδηγήσουν σε διάβρωση του εδάφους και πλημμύρες.
207	Πώς η αποστράγγιση των απορριμμάτων επηρεάζει τον υδροφόρο ορίζοντα;	open_ended	RAGAs	Η αποστράγγιση των απορριμμάτων ρυπαίνει και συχνά μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα.
208	Ποιος είναι ο ρόλος της ενέργειας στη διατήρηση της οργάνωσης και των λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού;	open_ended	RAGAs	Η ενέργεια είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της πολύπλοκης δομής και την εκτέλεση διαφόρων λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού. Ο οργανισμός αξιοποιεί τη χημική ενέργεια της τροφής για να συνθέτει ουσίες, να διατηρεί την οργάνωσή του, να μεταφέρει ουσίες, να αντικαθιστά φθαρμένα μέρη, να επουλώνει πληγές, να κινείται, να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται στις μεταβολές του περιβάλλοντος, να διατηρεί σταθερές εσωτερικές συνθήκες, να αντιστέκεται σε παθογόνους μικροοργανισμούς, να αναπτύσσεται και να αναπαράγεται. Οι διαδικασίες αυτές απαιτούν συνεχή προσφορά ενέργειας, όπως συμβαίνει με την κίνηση ενός αυτοκινήτου και τη διατήρηση της οργάνωσης ενός σπιτιού.
209	Ποιος είναι ο ρόλος των ενζύμων στις χημικές αντιδράσεις του μεταβολισμού;	open_ended	RAGAs	Οι απαιτήσεις για γρήγορες χημικές αντιδράσεις του μεταβολισμού ικανοποιούνται από την ύπαρξη ειδικών πρωτεϊνικών μορίων, των ενζύμων.
210	Ποιος είναι ο ρόλος της ενέργειας στον ανθρώπινο οργανισμό και πώς σχετίζεται με τη διατήρηση της οργάνωσής του;	open_ended	RAGAs	Ο ανθρώπινος οργανισμός αξιοποιεί τη χημική ενέργεια της τροφής για να παράγει έργο και ουσίες, διατηρώντας έτσι την πολύπλοκη οργάνωσή του. Η ενέργεια είναι απαραίτητη για τη σύνθεση ουσιών, τη μεταφορά ουσιών μέσα και έξω από τα κύτταρα, την αντικατάσταση φθαρμένων μερών, την επούλωση πληγών, την κίνηση, την αντίληψη και προσαρμογή στις μεταβολές του περιβάλλοντος, τη διατήρηση σταθερών εσωτερικών συνθηκών, την αντίσταση στην εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών, την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή. Ο μεταβολισμός, που περιλαμβάνει τον καταβολισμό και τον αναβολισμό, είναι το σύνολο των χημικών αντιδράσεων με τις οποίες ο οργανισμός ανταλλάσσει ύλη και ενέργεια με το περιβάλλον του.
211	Πώς τα μυϊκά κύτταρα αξιοποιούν την ενέργεια κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης;	open_ended	RAGAs	Τα μυϊκά κύτταρα του ανθρώπου, όταν πρέπει να λειτουργήσουν έντονα, όπως στην περίπτωση έντονης άσκησης, χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας και κάνουν αερόβια αναπνοή. Όταν το οξυγόνο δεν επαρκεί, στρέφονται και σε αναερόβια αναπνοή για να προμηθευτούν επιπλέον ποσά ενέργειας, παράγοντας γαλακτικό οξύ, το οποίο προκαλεί μυϊκό κάματο.
212	Ποιος είναι ο ρόλος των κυττάρων στον ανθρώπινο οργανισμό όσον αφορά τη διαχείριση της ενέργειας;	open_ended	RAGAs	Ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από κύτταρα που οργανώνονται σε ιστούς, όργανα και συστήματα οργάνων που συνεργάζονται αρμονικά και συντονισμένα. Για να επιβιώσει και να αναπαραχθεί, πρέπει να μπορεί να διατηρεί αυτή την πολύπλοκη δομή και να επιτελεί διάφορες λειτουργίες, οι οποίες απαιτούν διαρκή προσφορά ενέργειας. Τα κύτταρα αξιοποιούν τη χημική ενέργεια της τροφής, την μετατρέπουν σε άλλες μορφές ενέργειας και παράγουν έργο, καλύπτοντας τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού. Οι κινήσεις και η διατήρηση της οργάνωσης των κυττάρων είναι δύο από τις πολλές διαδικασίες που συμβαίνουν συνεχώς και απαιτούν ενέργεια.
213	Ποια είναι η σημασία της αερόβιας αναπνοής για τον ανθρώπινο οργανισμό και πώς συγκρίνεται με την αναερόβια αναπνοή;	open_ended	RAGAs	Η αερόβια αναπνοή είναι σημαντική για τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς παρέχει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας, μέχρι και 18 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με την αναερόβια αναπνοή. Κατά την έντονη άσκηση, τα μυϊκά κύτταρα του ανθρώπου χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας και κάνουν αερόβια αναπνοή. Όταν το οξυγόνο δεν επαρκεί, στρέφονται και σε αναερόβια αναπνοή για επιπλέον ενέργεια, παράγοντας γαλακτικό οξύ που προκαλεί μυϊκό κάματο.
214	Τι ειναι η αεροβια αναπνοη;	open_ended	RAGAs	Η αερόβια αναπνοή είναι μια διαδικασία κυτταρικής αναπνοής που λαμβάνει χώρα παρουσία οξυγόνου και παρέχει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας, μέχρι και 18 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με την αναερόβια αναπνοή.
215	Πώς τα κύτταρα χρησιμοποιούν την ενέργεια για να λειτουργούν σωστά και να διατηρούν την οργάνωσή τους;	open_ended	RAGAs	Τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού αξιοποιούν τη χημική ενέργεια της τροφής για να παράγουν έργο και ουσίες, συνθέτοντας ουσίες όπως πρωτεΐνες και νουκλεϊκά οξέα, διατηρώντας την πολύπλοκη οργάνωσή τους, επιτελώντας μεταφορά ουσιών, αντικαθιστώντας φθαρμένα μέρη, επουλώνοντας πληγές, κινούμενα, αντιλαμβανόμενα και προσαρμοζόμενα στις μεταβολές του περιβάλλοντος, διατηρώντας σταθερές εσωτερικές συνθήκες, αντιστεκόμενα σε παθογόνους μικροοργανισμούς, αναπτυσσόμενα και αναπαραγόμενα. Οι διαδικασίες αυτές απαιτούν διαρκή προσφορά ενέργειας, όπως συμβαίνει με την κίνηση ενός αυτοκινήτου και τη διατήρηση της οργάνωσης ενός σπιτιού. Ο καταβολισμός και ο αναβολισμός, που συναποτελούν το μεταβολισμό, είναι οι χημικές αντιδράσεις με τις οποίες ένα κύτταρο ανταλλάσσει ύλη και ενέργεια με το περιβάλλον του.
216	Ποια είναι η σημασία της αερόβιας αναπνοής στον ανθρώπινο οργανισμό;	open_ended	RAGAs	Η αερόβια αναπνοή είναι σημαντική για τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς παρέχει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας, μέχρι και 18 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με την αναερόβια αναπνοή. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τα μυϊκά κύτταρα, τα οποία κατά την έντονη άσκηση χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας και έτσι καταφεύγουν στην αερόβια αναπνοή για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.
217	Πώς οργανώνονται τα οικοσυστήματα και ποιος είναι ο ρόλος της ενέργειας σε αυτά;	open_ended	RAGAs	Η οργάνωση των οικοσυστημάτων είναι το τελικό στάδιο ενός μεγάλου ταξιδιού που ξεκινά από τα κύτταρα και την εσωτερική τους οργάνωση. Σε όλα τα στάδια αυτού του ταξιδιού, η ενέργεια είναι απαραίτητη προϋπόθεση της ζωής. Η αξιοποίηση διάφορων μορφών ενέργειας είναι σημαντική για πολλές διαδικασίες, όπως η κίνηση και η διατήρηση της οργάνωσης. Οι οργανισμοί χρησιμοποιούν τη χημική ενέργεια της τροφής για να διατηρούν την οργάνωσή τους και να επιτελούν τις λειτουργίες τους.
218	Πώς αξιοποιεί ο ανθρώπινος οργανισμός τη χημική ενέργεια της τροφής για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες;	open_ended	RAGAs	Ο ανθρώπινος οργανισμός αξιοποιεί τη χημική ενέργεια των ουσιών που περιέχονται στην τροφή, τη μετατρέπει σε άλλες μορφές ενέργειας και παράγει έργο (μηχανικό κ.ά.), καλύπτοντας με τον τρόπο αυτό τις ενεργειακές του ανάγκες. Οι κινήσεις και η διατήρηση της οργάνωσης των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος είναι δύο από τις πολλές διαδικασίες που συμβαίνουν συνεχώς και απαιτούν ενέργεια.
219	Ποιος ειναι ο ρολος του ενδοκρινικου συστηματος στην ομοιοσταση του ανθρωπινου οργανισμου;	open_ended	RAGAs	Ο κεντρικός έλεγχος όλων των λειτουργιών του οργανισμού είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος.
220	Πώς κρατάει ο άνθρωπος την ομοιόσταση;	open_ended	RAGAs	Ο άνθρωπος διατηρεί την ομοιόστασή του μέσω της συνεργασίας διάφορων συστημάτων, όπως το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα, που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματος, το pH του αίματος, και άλλες λειτουργίες. Αν διαταραχτεί η ομοιόσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο οργανισμός μπορεί να ασθενήσει.
221	Ποιος είναι ο ρόλος του εγκεφάλου στη διατήρηση της ομοιόστασης στον ανθρώπινο οργανισμό;	open_ended	RAGAs	Ο εγκέφαλος παίζει κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της ομοιόστασης, καθώς λαμβάνει μηνύματα από υποδοχείς που ανιχνεύουν μεταβολές στο σώμα και δίνει εντολές στα κατάλληλα όργανα για να επανέλθουν οι τιμές στα φυσιολογικά επίπεδα.
222	Τι κανει το ενδοκρινικό σύστημα;	open_ended	RAGAs	Το ενδοκρινικό σύστημα συνεργάζεται με το νευρικό σύστημα για τον κεντρικό έλεγχο όλων των λειτουργιών του οργανισμού, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ομοιόστασης.
223	Τι είναι η ομοιόσταση στους ζωντανούς οργανισμούς;	open_ended	RAGAs	Η ομοιόσταση είναι η ικανότητα των ζωντανών οργανισμών να διατηρούν το εσωτερικό τους περιβάλλον σχετικά σταθερό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες. Για να επιτευχθεί η ομοιόσταση, απαιτείται ενέργεια και συντονισμός της λειτουργίας διάφορων οργάνων και συστημάτων.
224	Τι είναι η ομοιόσταση και πώς λειτουργεί στο ανθρώπινο σώμα;	open_ended	RAGAs	Η ομοιόσταση είναι η ικανότητα των ζωντανών οργανισμών να διατηρούν το εσωτερικό τους περιβάλλον σχετικά σταθερό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες. Για να επιτευχθεί η ομοιόσταση, απαιτείται ενέργεια και συντονισμός της λειτουργίας διάφορων οργάνων και συστημάτων. Οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί ρυθμίζουν παραμέτρους όπως η θερμοκρασία του σώματος, η οξύτητα του αίματος, και η συγκέντρωση της γλυκόζης. Στον άνθρωπο, η θερμοκρασία του σώματος διατηρείται σταθερή περίπου στους 37 °C, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές θερμοκρασίες, μέσω μηχανισμών που ελέγχονται από το κέντρο του εγκεφάλου. Αν διαταραχτεί η ομοιόσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο οργανισμός μπορεί να ασθενήσει ή ακόμα και να οδηγηθεί στον θάνατο.
225	Τι είναι η πνευμονία και πώς σχετίζεται με το AIDS;	open_ended	RAGAs	Η πνευμονία είναι μια ασθένεια στην οποία τα άτομα με AIDS είναι εξαιρετικά ευάλωτα. Οι ασθενείς από AIDS δεν πεθαίνουν από τον ίδιο τον ιό HIV, αλλά ο θάνατος επέρχεται από κάποια άλλη ασθένεια, όπως η πνευμονία, την οποία ο οργανισμός τους δεν μπορεί να αντιμετωπίσει εξαιτίας του AIDS.
226	Τι είναι η πανδημία;	open_ended	RAGAs	Εάν η ασθένεια εξαπλωθεί σε πολλές χώρες, τότε έχουμε πανδημία.
227	Πώς μεταδίδεται ο ιός HIV και ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ένα άτομο που έχει μολυνθεί;	open_ended	RAGAs	Ο ιός HIV μεταδίδεται με το αίμα, το σπέρμα και τα κολπικά υγρά. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της σεξουαλικής επαφής, με τη χρήση μολυσμένης σύριγγας, αλλά ο ιός μπορεί να μεταφερθεί και από τη μητέρα στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Ένα άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως πυρετό, έντονες εφιδρώσεις και απώλεια βάρους. Σε αυτή τη φάση, το άτομο είναι εξαιρετικά ευάλωτο σε διάφορες ασθένειες, όπως η πνευμονία ή το σάρκωμα Kaposi.
228	Τι είναι η γρίπη;	open_ended	RAGAs	Η γρίπη είναι μια μολυσματική ασθένεια που οφείλεται σε ιό.
229	Τι κανει η Candida albicans στο δερμα;	open_ended	RAGAs	Η Candida albicans προσβάλλει την κεράτινη στιβάδα του δέρματος και δημιουργεί αντιαισθητικές κηλίδες.
230	Ποια είναι η ανθεκτικότητα του βακτηρίου της χολέρας στο όξινο περιβάλλον του στομάχου;	open_ended	RAGAs	Το βακτήριο της χολέρας είναι ένα από τα μικρόβια που είναι πολύ ανθεκτικά στις όξινες συνθήκες του στομάχου.
231	Ποιος είναι ο μηχανισμός που επιτρέπει στο βακτήριο της χολέρας να επιβιώνει στο όξινο περιβάλλον του στομάχου;	open_ended	RAGAs	Το βακτήριο της χολέρας είναι ένα από τα μικρόβια που είναι πολύ ανθεκτικά στις όξινες συνθήκες του στομάχου, επιτρέποντάς του να επιβιώνει εκεί όπου τα περισσότερα μικρόβια καταστρέφονται.
232	Τι προκαλεί το ελικοβακτήριο στο στομάχι;	open_ended	RAGAs	Το ελικοβακτήριο προκαλεί το έλκος του στομάχου και είναι ένα από τα μικρόβια που είναι πολύ ανθεκτικά στο όξινο περιβάλλον του στομάχου.
233	Τι πρέπει να κάνει κάποιος αν έχει υποψία ότι έχει μολυνθεί από το βακτήριο του τετάνου;	open_ended	RAGAs	Αν υπάρχει υπόνοια ότι ένα άτομο μπορεί να προσβλήθηκε από το βακτήριο του τετάνου, τότε ο εμβολιασμός δεν προσφέρει προστασία στο άτομο. Ο μόνος τρόπος να προστατευτεί άμεσα θα ήταν να του χορηγηθούν έτοιμα αντισώματα (ορός). Σε περίπτωση υπόνοιας για προσβολή από το βακτήριο του τετάνου χορηγείται ο αντιτετανικός ορός.
234	Ποιος ήταν ο ρόλος του Ρόμπερτ Κοχ στην κατανόηση των ασθενειών που προκαλούνται από μικροοργανισμούς;	open_ended	RAGAs	Ο Ρόμπερτ Κοχ, μαζί με τον Λουί Παστέρ, απέδειξε ότι η αιτία πολλών ασθενειών ήταν κάποιοι μικροοργανισμοί, αλλάζοντας την παλαιότερη πεποίθηση ότι όλοι οι μικροοργανισμοί είναι παθογόνοι.
235	Ποια είναι η σχέση μεταξύ του πρωταθλητή της ποδηλασίας Τ. Σίμσον και του Γύρου της Γαλλίας, και πώς συνδέεται με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών;	open_ended	RAGAs	Ο πρωταθλητής της ποδηλασίας Τ. Σίμσον πέθανε το 1967 κατά τη διάρκεια του Γύρου της Γαλλίας λόγω συνδυασμού κόπωσης, αλκοόλ και χρήσης αμφεταμινών.
236	Ποιος ήταν ο Τ. Σίμσον και τι συνέβη κατά τη διάρκεια του γύρου της Γαλλίας το 1967;	open_ended	RAGAs	Ο Τ. Σίμσον ήταν πρωταθλητής της ποδηλασίας, ο οποίος πέθανε το 1967 κατά τη διάρκεια του γύρου της Γαλλίας λόγω συνδυασμού κόπωσης, αλκοόλ και χρήσης αμφεταμινών.
237	Ποια είναι η θέση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σχετικά με το κάπνισμα και την υγεία;	open_ended	RAGAs	Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι τα νοσήματα που συνδέονται με το κάπνισμα αποτελούν την κυριότερη αιτία για την κακή υγεία στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Ο έλεγχος του καπνίσματος θα μπορούσε να συντελέσει ουσιαστικά σε μια καλύτερη και μακρύτερη ζωή περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ενέργεια στον τομέα της προληπτικής ιατρικής. Ο καπνός είναι ουσία που προκαλεί εξάρτηση και βλάβη της υγείας και, επειδή είναι πολύ διαδεδομένος, αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα δημόσιας υγείας στις περισσότερες χώρες του κόσμου.
238	Ποιος είναι ο ρόλος των φυλετικών χρωμοσωμάτων στον καθορισμό του φύλου στον άνθρωπο;	open_ended	RAGAs	Στον άνθρωπο, το φύλο καθορίζεται από ένα ζεύγος χρωμοσωμάτων, τα οποία ονομάζονται φυλετικά. Στα κύτταρα ενός άνδρα υπάρχουν τα φυλετικά χρωμοσώματα Χ και Y, ενώ στα κύτταρα μιας γυναίκας υπάρχει το φυλετικό χρωμόσωμα Χ δύο φορές. Η παρουσία του χρωμοσώματος Y είναι αυτή που χαρακτηρίζει το αρσενικό άτομο (ΧY), ενώ η απουσία του καθορίζει το θηλυκό (ΧΧ).
239	Ποιος είναι ο ρόλος του χρωμοσώματος Y στον καθορισμό του φύλου στους ανθρώπους;	open_ended	RAGAs	Η παρουσία του χρωμοσώματος Y είναι αυτή που χαρακτηρίζει το αρσενικό άτομο (ΧY), ενώ η απουσία του καθορίζει το θηλυκό (ΧΧ).
240	Πόσα χρωμοσώματα έχει ο άνθρωπος;	open_ended	RAGAs	Στον άνθρωπο κάθε σωματικό κύτταρο έχει 46 χρωμοσώματα, τα οποία είναι ανά δύο όμοια.
241	Τι ρόλο παίζουν τα γονίδια στη δομή και λειτουργία των οργανισμών;	open_ended	RAGAs	Τα γονίδια είναι τμήματα του DNA που περιέχουν τις γενετικές πληροφορίες και καθορίζουν τη σειρά των αμινοξέων στις πρωτεΐνες ενός οργανισμού, επηρεάζοντας έτσι τις ιδιότητές του.
242	Τι ρόλο παίζει η γουανίνη στο DNA και το RNA;	open_ended	RAGAs	Η γουανίνη στο DNA ενώνεται με την κυτοσίνη μέσω ασθενών χημικών δεσμών, συμβάλλοντας στη δομή της διπλής έλικας. Στο RNA, η γουανίνη είναι μία από τις βάσεις των ριβονουκλεοτιδίων και ενώνεται με την κυτοσίνη.
243	Ποιος είναι ο ρόλος της θυμίνης στο DNA;	open_ended	RAGAs	Η θυμίνη είναι μία από τις αζωτούχες βάσεις του DNA και είναι συμπληρωματική της αδενίνης. Σχηματίζει ασθενείς χημικούς δεσμούς με την αδενίνη, συμβάλλοντας στη δομή της διπλής έλικας του DNA.
244	Τι είναι ουρακίλη στο RNA;	open_ended	RAGAs	Η ουρακίλη είναι μία από τις βάσεις των ριβονουκλεοτιδίων στο RNA και είναι συμπληρωματική με την αδενίνη.
245	Ποιος ήταν ο ρόλος του G. Mendel στην κατανόηση της κληρονομικότητας και τι έκανε με τα μοσχομπίζελα;	open_ended	RAGAs	Ο Αυστριακός Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ (Gregor Johann Mendel, 1822-1884) ήταν καλόγερος και πειραματίστηκε με φυτά μοσχομπίζελου. Κατόρθωσε να επιτύχει την επιλεκτική αυτογονιμοποίηση των φυτών καλύπτοντάς τα, ώστε να μη γονιμοποιηθούν από έντομα. Στη συνέχεια, συνέλεξε τους σπόρους από κάθε αυτογονιμοποίηση και, αφού τους φύτεψε χωριστά, μελέτησε τη νέα γενιά φυτών. Κάθε φορά μελετούσε μία ή δύο ιδιότητες του φυτού (π.χ. χρώμα λουλουδιών, σχήμα καρπού), έπαιρνε μεγάλο αριθμό απογόνων και έβγαζε στατιστικά αποτελέσματα. Ο Μέντελ δημοσίευσε για πρώτη φορά τα αποτελέσματα των ερευνών του το 1865, θεμελιώνοντας έτσι την επιστήμη της γενετικής.
246	Ποιός ήταν ο Αυστριακός επιστήμονας που θεμελίωσε την επιστήμη της γενετικής και ποια ήταν η μέθοδος του με τα μοσχομπίζελα;	open_ended	RAGAs	Ο Αυστριακός Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ ήταν καλόγερος που πειραματίστηκε με φυτά μοσχομπίζελου. Κατόρθωσε να επιτύχει την επιλεκτική αυτογονιμοποίηση των φυτών καλύπτοντάς τα, ώστε να μη γονιμοποιηθούν από έντομα. Στη συνέχεια, συνέλεξε τους σπόρους από κάθε αυτογονιμοποίηση και, αφού τους φύτεψε χωριστά, μελέτησε τη νέα γενιά φυτών. Κάθε φορά μελετούσε μία ή δύο ιδιότητες του φυτού, έπαιρνε μεγάλο αριθμό απογόνων και έβγαζε στατιστικά αποτελέσματα. Ο Μέντελ δημοσίευσε για πρώτη φορά τα αποτελέσματα των ερευνών του το 1865, θεμελιώνοντας έτσι την επιστήμη της γενετικής.
247	Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και πώς η βιοτεχνολογία βοηθαει στην αντιμετωπιση του;	open_ended	RAGAs	Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ασθένεια που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους παγκοσμίως, καθώς οι διαβητικοί δεν μπορούν να συνθέσουν την πρωτεΐνη ινσουλίνη ή τη συνθέτουν σε ελάχιστες ποσότητες. Η βιοτεχνολογία έχει επιτρέψει την παραγωγή ανθρώπινης ινσουλίνης σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος, μέσω της γενετικής τροποποίησης βακτηρίων που παράγουν ινσουλίνη, προσφέροντας έτσι λύση στο πρόβλημα πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων.
248	Ποιος είναι ο ρόλος του σπερματοζωαρίου στη δημιουργία του συνδρόμου Ντάουν;	open_ended	RAGAs	Το σύνδρομο Ντάουν συνήθως συμβαίνει όταν σε μια γυναίκα δημιουργείται ένα ωάριο με 24 χρωμοσώματα αντί 23, που είναι το φυσιολογικό. Αν το ωάριο αυτό γονιμοποιηθεί από ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο, τότε το ζυγωτό, και συνεπώς και ο άνθρωπος που θα προκύψει, θα έχει συνολικά 47 αντί 46 χρωμοσώματα.
249	Ποια είναι η γενετική αιτία του σύνδρομου Ντάουν στους ανθρώπους;	open_ended	RAGAs	Το σύνδρομο Ντάουν στους ανθρώπους προκαλείται από την παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος στα κύτταρα. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν σε μια γυναίκα δημιουργείται ένα ωάριο με 24 χρωμοσώματα αντί για 23, που είναι το φυσιολογικό. Αν το ωάριο αυτό γονιμοποιηθεί από ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο, τότε το ζυγωτό, και συνεπώς και ο άνθρωπος που θα προκύψει, θα έχει συνολικά 47 αντί για 46 χρωμοσώματα.
250	Ποια είναι η σημασία της βιοτεχνολογίας στην παραγωγή τροφίμων και φαρμάκων;	open_ended	RAGAs	Η βιοτεχνολογία αξιοποιεί οργανισμούς, βιολογικά συστήματα ή βιολογικές διαδικασίες για την παραγωγή προϊόντων ή την πραγματοποίηση διεργασιών. Στην παραγωγή τροφίμων, χρησιμοποιούνται μικροοργανισμοί για την παρασκευή προϊόντων όπως το ψωμί, η μπίρα, το κρασί, το τυρί και το γιαούρτι. Στην παραγωγή φαρμάκων, η βιοτεχνολογία έχει επιτρέψει την παραγωγή ανθρώπινης ινσουλίνης σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος, αντιμετωπίζοντας προβλήματα όπως οι αλλεργίες και το υψηλό κόστος της ινσουλίνης από ζώα.
251	Ποια είναι η σημασία της ινσουλίνης στη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη;	open_ended	RAGAs	Η ινσουλίνη είναι μια πρωτεΐνη που οι διαβητικοί δεν μπορούν να συνθέσουν ή τη συνθέτουν σε ελάχιστες ποσότητες, και η μόνη λύση είναι να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης κάθε μέρα. Η παραγωγή ανθρώπινης ινσουλίνης σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος έχει επιτευχθεί μέσω της γενετικής μηχανικής, όπου το γονίδιο της ανθρώπινης ινσουλίνης εισάγεται σε βακτήρια, τα οποία πολλαπλασιάζονται και παράγουν την ορμόνη.
252	Τι είναι το ωάριο και ποια είναι η σημασία του στο σύνδρομο Ντάουν;	open_ended	RAGAs	Το ωάριο είναι το γυναικείο αναπαραγωγικό κύτταρο. Στο σύνδρομο Ντάουν, η σημασία του έγκειται στο γεγονός ότι μπορεί να δημιουργηθεί ένα ωάριο με 24 χρωμοσώματα αντί για τα φυσιολογικά 23. Αν αυτό το ωάριο γονιμοποιηθεί από ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο, το ζυγωτό και ο άνθρωπος που θα προκύψει θα έχουν συνολικά 47 αντί για 46 χρωμοσώματα.
253	Πώς η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη;	open_ended	RAGAs	Η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη μέσω της παραγωγής ανθρώπινης ινσουλίνης. Οι επιστήμονες κατάφεραν να απομονώσουν το γονίδιο που ευθύνεται για την παραγωγή της ανθρώπινης ινσουλίνης και να το εισαγάγουν σε ένα βακτήριο. Το γενετικό υλικό αυτού του βακτηρίου έχει τροποποιηθεί, με αποτέλεσμα να μπορεί να παράγει ανθρώπινη ινσουλίνη. Καθώς το βακτήριο πολλαπλασιάζεται, προκύπτουν νέα βακτήρια που φέρουν το συγκεκριμένο γονίδιο, δημιουργώντας έναν πληθυσμό τροποποιημένων βακτηρίων που παράγουν ινσουλίνη. Αυτή η μέθοδος επιτρέπει την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ανθρώπινης ινσουλίνης με χαμηλό κόστος, προσφέροντας λύση στο πρόβλημα πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων.
254	Τι είναι η ινσουλίνη και πώς παράγεται;	open_ended	RAGAs	Η ινσουλίνη είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Σήμερα, η ανθρώπινη ινσουλίνη παράγεται σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος μέσω γενετικής μηχανικής. Οι επιστήμονες απομόνωσαν το γονίδιο που ευθύνεται για την παραγωγή της ανθρώπινης ινσουλίνης και το εισήγαγαν σε ένα βακτήριο. Το γενετικό υλικό του βακτηρίου τροποποιήθηκε ώστε να παράγει ανθρώπινη ινσουλίνη, και καθώς το βακτήριο πολλαπλασιάζεται, δημιουργείται ένας πληθυσμός τροποποιημένων βακτηρίων που μπορούν να παράγουν ινσουλίνη.
255	Με ποιους τρόπους η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση των πετρελαιοκηλίδων στο Μεξικό;	open_ended	RAGAs	Η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση των πετρελαιοκηλίδων μέσω της χρήσης αποικοδομητών, οι οποίοι διασπούν τις οργανικές ενώσεις του πετρελαίου. Ειδικότερα, επιδιώκεται ο εντοπισμός νέων στελεχών βακτηρίων με μεγάλη αναπαραγωγική ικανότητα, ώστε να διασπούν το πετρέλαιο ταχύτατα. Ορισμένα είδη βακτηρίων μπορούν να διαλύσουν το 70% μιας πετρελαιοκηλίδας σε πέντε εβδομάδες, ενώ χωρίς αυτά η φύση θα ολοκλήρωνε το συγκεκριμένο έργο σε πενήντα πέντε χρόνια.
256	Ποιος είναι ο ρόλος της βιοηθικής στη σύγχρονη βιολογία;	open_ended	RAGAs	Η βιοηθική ασχολείται με τα θέματα ηθικής που έχουν σχέση με όλες τις μορφές ζωής και στοχεύει στη διατύπωση γενικών κανόνων σε σχέση με τις πρακτικές που εφαρμόζουμε, με σκοπό την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξή μας με το περιβάλλον.
257	Ποια είναι τα ηθικά ζητήματα της γενετικής;	open_ended	RAGAs	Οι προβληματισμοί που προκύπτουν από τις εφαρμογές της σύγχρονης βιολογίας και γενετικής εξετάζονται από τον επιστημονικό κλάδο της βιοηθικής. Η βιοηθική ασχολείται με τα θέματα ηθικής που έχουν σχέση με όλες τις μορφές ζωής και στοχεύει στη διατύπωση γενικών κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξή μας με το περιβάλλον.
258	Ποια είναι τα ηθικά ζητήματα της γενετικής τροποποίησης;	open_ended	RAGAs	Η γενετική τροποποίηση εγείρει ηθικά ζητήματα όπως η δυνατότητα πρόβλεψης γενετικών ασθενειών, η αντιμετώπιση από ασφαλιστικές εταιρείες, οι κίνδυνοι από γενετικά τροποποιημένους ιούς, και η ηθική της τροποποίησης κληρονομικών χαρακτηριστικών. Επίσης, υπάρχουν ανησυχίες για την επίδραση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την ασφάλεια των τροποποιημένων προϊόντων για την υγεία των καταναλωτών. Αυτά τα ζητήματα εξετάζονται από τη βιοηθική, η οποία στοχεύει στη διατύπωση κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη και αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον.
259	Ποια είναι τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της γενετικής μηχανικής;	open_ended	RAGAs	Τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της γενετικής μηχανικής περιλαμβάνουν την πρόβλεψη μελλοντικών γενετικών ασθενειών και τις συνέπειες για το άτομο και την οικογένειά του, την αντιμετώπιση από ασφαλιστικές εταιρείες, την πιθανότητα μόλυνσης άλλων κυττάρων από γενετικά τροποποιημένους ιούς, τη μετατροπή ανενεργών ιών σε παθογόνους, και την ηθική της τροποποίησης κληρονομικών χαρακτηριστικών κατά παραγγελία. Επίσης, υπάρχουν ανησυχίες για την επίδραση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την ασφάλεια των καταναλωτών από την κατανάλωση τέτοιων προϊόντων. Αυτά τα ζητήματα εξετάζονται από τη βιοηθική, η οποία στοχεύει στη διατύπωση κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον.
260	Ποιοι είναι οι ηθικοί και νομικοί προβληματισμοί που προκύπτουν από τις εφαρμογές της σύγχρονης βιολογίας και γενετικής, όπως η δυνατότητα πρόβλεψης γενετικών ασθενειών και η χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών;	open_ended	RAGAs	Οι εφαρμογές της σύγχρονης βιολογίας και γενετικής εγείρουν ηθικούς και νομικούς προβληματισμούς, όπως η δυνατότητα πρόβλεψης μελλοντικών γενετικών ασθενειών και οι συνέπειες για το άτομο και την οικογένειά του, η αντιμετώπιση από ασφαλιστικές εταιρείες, ηθικά ζητήματα γύρω από την τροποποίηση κληρονομικών χαρακτηριστικών, και οι επιπτώσεις της δημιουργίας και απελευθέρωσης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον. Η βιοηθική εξετάζει αυτά τα θέματα, στοχεύοντας στη διατύπωση κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον.
261	Ποιος είναι ο ρόλος της Φυσικής Επιλογής στην εξέλιξη των ειδών;	open_ended	RAGAs	Η Φυσική Επιλογή συμβάλλει στη διαφοροποίηση των πληθυσμών, η οποία μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων ειδών ή στην εξαφάνιση άλλων. Για να δράσει η Φυσική Επιλογή, απαιτείται γενετική ποικιλότητα, στην οποία συμβάλλουν οι μεταλλάξεις. Οι ευνοϊκές μεταλλάξεις επιτρέπουν στα άτομα να επιβιώνουν καλύτερα στο περιβάλλον τους και να παράγουν περισσότερους απογόνους, μεταβιβάζοντας τα ευνοϊκά γονίδια. Με την πάροδο του χρόνου, τα άτομα με ευνοϊκά χαρακτηριστικά αυξάνονται στον πληθυσμό.
262	Πώς προέκυψε ο μύθος του Κύκλωπα;	open_ended	RAGAs	Ο μύθος του μονόφθαλμου Κύκλωπα βασίστηκε κατά πάσα πιθανότητα σε απολιθωμένα κρανία ελεφάντων, στα οποία η τρύπα της προβοσκίδας μοιάζει με μάτι. Με το πέρασμα του χρόνου αυτοί οι μύθοι έχασαν τη δύναμή τους και πλέον μελετώνται για τους συμβολισμούς τους και όχι ως αλήθειες.
263	Πώς τα απολιθώματα συμβάλλουν στην κατανόηση της εξέλιξης των ειδών;	open_ended	RAGAs	Τα απολιθώματα παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την κατανόηση της εξέλιξης των ειδών, καθώς μπορούν να αναπαραστήσουν γεγονότα που έγιναν εκατομμύρια χρόνια πριν. Μας δίνουν τη δυνατότητα να διατυπώσουμε υποθέσεις για τη συμπεριφορά ζώων που έχουν εξαφανιστεί ή να βγάλουμε συμπεράσματα για το κλίμα. Παρά το γεγονός ότι τα απολιθώματα καταστρέφονται εύκολα με το πέρασμα του χρόνου, κάθε εύρημα μπορεί να συνεισφέρει στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας της ιστορίας της ζωής στη Γη.
264	Πώς εμφανίστηκαν όλες αυτές οι μορφές ζωής στη Γη;	open_ended	RAGAs	Οι επιστήμονες σήμερα υποστηρίζουν πως όλη αυτή η ποικιλότητα οφείλεται στην εξέλιξη. Θεωρούν δηλαδή ότι όλες αυτές οι μορφές ζωής κατάγονται από κάποιες άλλες που υπήρχαν πριν από πολλά χρόνια και σταδιακά αντικαταστάθηκαν από νέες.
265	Από ποιον θεμελιώθηκε η θεωρία της εξέλιξης;	open_ended	RAGAs	Η θεωρία της εξέλιξης θεμελιώθηκε από τον Κάρολο Δαρβίνο (Charles Darwin) τον 19ο αιώνα.
266	Ποια είναι η σχέση μεταξύ του Homo sapiens neanderthalensis και του Homo sapiens sapiens σύμφωνα με τα απολιθώματα;	open_ended	RAGAs	Με βάση τα απολιθώματα, έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάποτε υπήρχαν δύο ομάδες (υποείδη) ανθρώπων: ο Homo sapiens sapiens και ο Homo sapiens neanderthalensis (Νεάντερταλ). Όταν ο πρώτος (Homo sapiens sapiens) έφτασε στην Ευρώπη, πριν από 40.000 χρόνια, τη βρήκε να κατοικείται από τους Νεάντερταλ. Η συγγένεια των Νεάντερταλ με τους σύγχρονους ανθρώπους δεν είναι ξεκάθαρη, παρ’ ότι έμοιαζαν σε πολλά χαρακτηριστικά τους. Ίσως είχαν κάποιον πρόσφατο πρόγονο κοινό. Και οι δύο χρησιμοποιούσαν τη φωτιά, έθαβαν τους νεκρούς τους και επικοινωνούσαν καλά. Όμως η επικρατέστερη θεωρία υποστηρίζει ότι αμέσως μετά την εμφάνιση του Homo sapiens sapiens οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν.
267	Πώς οι Νεάντερταλ επιβίωσαν στην Παγετώδη Εποχή και τι συνέβη όταν εμφανίστηκε ο Homo sapiens sapiens;	open_ended	RAGAs	Οι Νεάντερταλ ήταν καλά προσαρμοσμένοι στις συνθήκες της Παγετώδους Εποχής, καθώς είχαν εμφανιστεί εκεί πολύ νωρίτερα. Όταν ο Homo sapiens sapiens έφτασε στην Ευρώπη, οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν, παρόλο που ήταν καλά προσαρμοσμένοι στο κρύο. Η επικρατέστερη θεωρία υποστηρίζει ότι οι Homo sapiens sapiens επιβίωσαν, ενώ οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν, ίσως επειδή οι πρώτοι ήταν καλύτεροι στην κατασκευή καταφυγίων και στην εύρεση τροφής.
268	Ποιος ήταν ο ρόλος των Νεάντερταλ στην εξαφάνισή τους κατά την επαφή τους με τον Homo sapiens στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη θεωρία 'Πέρα από την Αφρική';	open_ended	RAGAs	Σύμφωνα με τη θεωρία 'Πέρα από την Αφρική', οι Homo sapiens εξαπλώθηκαν από την Αφρική σε όλο τον κόσμο και στην Ευρώπη ήρθαν σε επαφή με τους Νεάντερταλ, επιταχύνοντας μάλλον την εξαφάνισή τους.
269	Πώς οι Αυστραλοπίθηκοι συνέβαλαν στην εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου και ποια ήταν η σημασία τους στην πορεία προς τον Homo sapiens;	open_ended	RAGAs	Οι Αυστραλοπίθηκοι, που εμφανίστηκαν στην ανατολική Αφρική πριν από περίπου τέσσερα εκατομμύρια χρόνια, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου. Καθώς το περιβάλλον τους μετατράπηκε από πυκνή ζούγκλα σε πιο ανοιχτές εκτάσεις, οι Αυστραλοπίθηκοι ανέπτυξαν την ικανότητα να στέκονται όρθιοι, γεγονός που τους επέτρεπε να κινούνται γρηγορότερα και να εντοπίζουν κινδύνους από μακριά. Αυτή η προσαρμογή, σε συνδυασμό με την ομαδική ζωή και τη συνεργασία στο κυνήγι, πιθανώς συνέβαλε στην ανάπτυξη μεγαλύτερων εγκεφάλων και την ικανότητα κατασκευής εργαλείων. Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν σταδιακά στην εμφάνιση του Homo habilis και του Homo erectus, και τελικά στον Homo sapiens, με τον ανθρώπινο εγκέφαλο να μεγαλώνει συνεχώς και την ευφυΐα να αυξάνεται σταθερά.
270	Πώς η θεωρία της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου εξηγεί την ποικιλομορφία και τις ομοιότητες μεταξύ των οργανισμών στη Γη;	open_ended	RAGAs	Η θεωρία της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου εξηγεί την ποικιλομορφία και τις ομοιότητες μεταξύ των οργανισμών στη Γη μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής. Σύμφωνα με αυτήν, οι οργανισμοί εξελίσσονται από προϋπάρχουσες μορφές ζωής, αντικαθιστώντας σταδιακά τις παλαιότερες. Η ποικιλομορφία προκύπτει από τις γενετικές διαφορές μεταξύ των ατόμων ενός είδους, οι οποίες μπορεί να προσφέρουν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα για την επιβίωση στο περιβάλλον τους. Τα άτομα με ευνοϊκά χαρακτηριστικά έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν, αυξάνοντας τη συχνότητα αυτών των χαρακτηριστικών στον πληθυσμό. Οι ομοιότητες μεταξύ των οργανισμών, όπως η κυτταρική δομή και οι βασικές βιολογικές ανάγκες, υποδηλώνουν κοινή καταγωγή και εξελικτική συγγένεια.
271	Πώς συνέβαλε ο Κάρολος Δαρβίνος στην κατανόηση της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής και ποια είναι η σημασία των απολιθωμάτων σε αυτή τη διαδικασία;	open_ended	RAGAs	Ο Κάρολος Δαρβίνος θεμελίωσε τη θεωρία της εξέλιξης τον 19ο αιώνα, παρατηρώντας την ποικιλομορφία μεταξύ των ειδών και των ατόμων ενός είδους. Η θεωρία του βασίζεται στη φυσική επιλογή, όπου τα άτομα με ευνοϊκά χαρακτηριστικά έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και αναπαραγωγής, οδηγώντας σε μια σταδιακή αλλαγή του πληθυσμού. Τα απολιθώματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατανόηση της εξέλιξης, καθώς παρέχουν στοιχεία για τις μορφές ζωής που υπήρχαν στο παρελθόν και επιτρέπουν στους επιστήμονες να αναπαραστήσουν γεγονότα που συνέβησαν εκατομμύρια χρόνια πριν, επιβεβαιώνοντας ή απορρίπτοντας δεδομένα της θεωρίας της εξέλιξης.
272	Ποιες είναι οι βασικές οργανικές ενώσεις που συναντάμε στα κύτταρα των οργανισμών;	open_ended	RAGAs	Οι βασικές οργανικές ενώσεις που συναντάμε στα κύτταρα όλων των οργανισμών είναι οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα και τα λιπίδια.
273	Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών κυττάρων;	open_ended	RAGAs	Τα κύτταρα διακρίνονται σε προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά με βάση κυρίως την ύπαρξη ή όχι πυρηνικής μεμβράνης, η οποία περιβάλλει το γενετικό τους υλικό.
274	Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πρωτόζωων;	open_ended	RAGAs	Τα πρωτόζωα είναι μονοκύτταροι οργανισμοί που αποτελούνται από ένα κύτταρο, το οποίο επιτελεί όλες τις λειτουργίες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή του οργανισμού. Ορισμένα πρωτόζωα μετακινούνται με τη βοήθεια μαστιγίων ή βλεφαρίδων, ενώ άλλοι σχηματίζουν ψευδοπόδια. Επίσης, ορισμένα πρωτόζωα φωτοσυνθέτουν.
275	Ποιες είναι οι βασικές χαρακτηριστικές δομές των βακτήριων;	open_ended	RAGAs	Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι οργανισμοί με απλή δομή. Περιβάλλονται από πλασματική μεμβράνη και έχουν κυτταρικό τοίχωμα, το οποίο έχει διαφορετική χημική σύσταση από αυτή του φυτικού κυττάρου. Στο κυτταρόπλασμά τους υπάρχουν ελεύθερα ριβοσώματα για την πρωτεϊνοσύνθεση. Ορισμένα βακτήρια διαθέτουν κάψα και ειδικούς σχηματισμούς, όπως μαστίγια ή βλεφαρίδες, για τη μετακίνησή τους. Σε αντίξοες συνθήκες, μπορούν να αφυδατωθούν και να μετατραπούν σε ανθεκτικές μορφές που ονομάζονται ενδοσπόρια.
276	Με ποιους τρόπους γίνεται η μετατροπή του ατμοσφαιρικού αζώτου σε νιτρικά ιόντα;	open_ended	RAGAs	Η μετατροπή του ατμοσφαιρικού αζώτου σε νιτρικά ιόντα μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους: Με τη βοήθεια της ενέργειας των κεραυνών, μέρος του ατμοσφαιρικού αζώτου σχηματίζει ανόργανες αζωτούχες ενώσεις που φτάνουν στο έδαφος με τη βροχή (αμμωνία, νιτρικά ιόντα). Ορισμένα βακτήρια (που ονομάζονται αζωτοδεσμευτικά, όπως αυτά που συμβιώνουν στις ρίζες ψυχανθών) μετατρέπουν το ατμοσφαιρικό άζωτο σε νιτρικά ιόντα.
277	Από πόσους τύπους κυττάρων αποτελείται ο νευρικός ιστός;	open_ended	RAGAs	Ο νευρικός ιστός αποτελείται από δύο τύπους κυττάρων, τους νευρώνες (μεταβίβαση μηνυμάτων) και τα νευρογλοιακά κύτταρα.
278	Σε τι κατηγορίες διακρίνονται οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού;	open_ended	RAGAs	Ο οργανισμός μας, για να προστατευτεί από τα παθογόνα μικρόβια, έχει αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς. Αυτοί διακρίνονται σε εξωτερικούς και εσωτερικούς. Οι πρώτοι έχουν στόχο να εμποδίσουν την είσοδο των παθογόνων μικροβίων στον οργανισμό και οι δεύτεροι καταπολεμούν τους εισβολείς, εφόσον αυτοί έχουν κατορθώσει τελικά να εισέλθουν. Οι εσωτερικοί αμυντικοί μηχανισμοί διακρίνονται σε: γενικούς (η δράση τους είναι κοινή για όλους τους μικροοργανισμούς) ειδικούς (με εξειδικευμένη δράση).
279	Τι συμβαίνει όταν ένα άτομο χρησιμοποιεί επανειλημμένα μια εξαρτησιογόνα ουσία;	open_ended	RAGAs	Όταν ένα άτομο χρησιμοποιεί επανειλημμένα μια εξαρτησιογόνα ουσία, παρατηρείται σταδιακή μείωση των αποτελεσμάτων της και ο χρήστης αναγκάζεται να αυξήσει τις δόσεις της για να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα.

201

Πώς τα νιτρικά ιόντα επηρεάζουν το οικοσύστημα και τη βιωσιμότητα των οργανισμών;

open_ended

RAGAs

Τα νιτρικά ιόντα παίζουν σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα καθώς τα φυτά τα απορροφούν και συνθέτουν τις αζωτούχες οργανικές ενώσεις που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή τους. Αυτές οι ενώσεις περνούν στους καταναλωτές μέσω των τροφικών σχέσεων και τελικά καταλήγουν στο περιβάλλον ως συστατικά της 'νεκρής' οργανικής ύλης. Οι αποικοδομητές διασπούν αυτές τις ενώσεις σε ανόργανες ουσίες και τελικά σε νιτρικά ιόντα, τα οποία επαναχρησιμοποιούνται από τα φυτά, διατηρώντας έτσι τη βιωσιμότητα των οργανισμών στο οικοσύστημα.

202

Πώς το φαινόμενο του θερμοκηπίου επηρεάζει τη θερμοκρασία της Γης και ποιες είναι οι συνέπειες για το περιβάλλον;

open_ended

RAGAs

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου προκαλείται όταν η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στην επιφάνεια της Γης απορροφάται εν μέρει και το υπόλοιπο ανακλάται. Ένα μέρος της ανακλώμενης ακτινοβολίας συγκρατείται από αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα και οι υδρατμοί στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του ατμοσφαιρικού αέρα κοντά στην επιφάνεια της Γης. Αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε λιώσιμο των πάγων στους πόλους, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, απώλεια χερσαίων εκτάσεων και γενικότερη αλλαγή του κλίματος της Γης.

203

Ποιες είναι οι επιπτώσεις των πυρκαγιών στη Μεσόγειο στο περιβάλλον;

open_ended

RAGAs

Οι πυρκαγιές στη Μεσόγειο, ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια δασών. Αν συμβούν επανειλημμένες πυρκαγιές και καταστραφούν τα νεαρά φυτά από την υπερβόσκηση, το έδαφος μπορεί να παρασυρθεί από τα νερά των καταρρακτωδών βροχών του φθινοπώρου, οδηγώντας σε πλημμύρες, καθώς δεν θα υπάρχουν πλέον φυτά να συγκρατήσουν το έδαφος με τις ρίζες τους.

204

Πώς το φωτοχημικό νέφος επηρεάζει την Αθήνα και τι προβλήματα προκαλεί στους ανθρώπους;

open_ended

RAGAs

Στην Αθήνα, το φωτοχημικό νέφος προκαλεί συχνά μείωση της ορατότητας λόγω της συσσώρευσης αέριων ρύπων από τις μηχανές καύσης των βιομηχανιών και των αυτοκινήτων. Αυτοί οι ρύποι, που περιλαμβάνουν οξείδια του αζώτου, μονοξείδιο του άνθρακα και όζον, προκαλούν σημαντικά προβλήματα υγείας στους ανθρώπους που ζουν στις μεγαλουπόλεις και τους εισπνέουν καθημερινά.

205

Πώς επηρεάζει η ρύπανση την επιφάνεια της Γης;

open_ended

RAGAs

Η ρύπανση επηρεάζει την επιφάνεια της Γης με διάφορους τρόπους. Η καύση ορυκτών καυσίμων από αυτοκίνητα και βιομηχανίες απελευθερώνει επιβλαβή αέρια στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας περιβαλλοντικά προβλήματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος, το φωτοχημικό νέφος και η όξινη βροχή. Αυτά τα φαινόμενα οδηγούν σε αύξηση της θερμοκρασίας της Γης, λιώσιμο των πάγων, άνοδο της στάθμης της θάλασσας και αλλαγές στο κλίμα. Επιπλέον, η όξινη βροχή καταστρέφει το φύλλωμα των δέντρων, τους υδρόβιους οργανισμούς και τα μαρμάρινα μνημεία. Η ρύπανση του εδάφους προκαλείται από ραδιενεργές ουσίες, εντομοκτόνα και μέταλλα, ενώ οι ανεξέλεγκτες χωματερές και οι πυρκαγιές επιδεινώνουν την κατάσταση.

206

Ποια είναι τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούνται στη Μεσόγειο λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας;

open_ended

RAGAs

Στη Μεσόγειο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες προκαλούν περιβαλλοντικά προβλήματα όπως η ρύπανση του αέρα από καύση ορυκτών καυσίμων, η ρύπανση των υδάτων από αστικά λύματα και βιομηχανικά απόβλητα, και η ρύπανση του εδάφους από ραδιενεργές ουσίες και μέταλλα. Επιπλέον, οι πυρκαγιές είναι συχνές λόγω του άνυδρου και θερμού καλοκαιριού, και μπορούν να οδηγήσουν σε διάβρωση του εδάφους και πλημμύρες.

207

Πώς η αποστράγγιση των απορριμμάτων επηρεάζει τον υδροφόρο ορίζοντα;

open_ended

RAGAs

Η αποστράγγιση των απορριμμάτων ρυπαίνει και συχνά μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα.

208

Ποιος είναι ο ρόλος της ενέργειας στη διατήρηση της οργάνωσης και των λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού;

open_ended

RAGAs

Η ενέργεια είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της πολύπλοκης δομής και την εκτέλεση διαφόρων λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού. Ο οργανισμός αξιοποιεί τη χημική ενέργεια της τροφής για να συνθέτει ουσίες, να διατηρεί την οργάνωσή του, να μεταφέρει ουσίες, να αντικαθιστά φθαρμένα μέρη, να επουλώνει πληγές, να κινείται, να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται στις μεταβολές του περιβάλλοντος, να διατηρεί σταθερές εσωτερικές συνθήκες, να αντιστέκεται σε παθογόνους μικροοργανισμούς, να αναπτύσσεται και να αναπαράγεται. Οι διαδικασίες αυτές απαιτούν συνεχή προσφορά ενέργειας, όπως συμβαίνει με την κίνηση ενός αυτοκινήτου και τη διατήρηση της οργάνωσης ενός σπιτιού.

209

Ποιος είναι ο ρόλος των ενζύμων στις χημικές αντιδράσεις του μεταβολισμού;

open_ended

RAGAs

Οι απαιτήσεις για γρήγορες χημικές αντιδράσεις του μεταβολισμού ικανοποιούνται από την ύπαρξη ειδικών πρωτεϊνικών μορίων, των ενζύμων.

210

Ποιος είναι ο ρόλος της ενέργειας στον ανθρώπινο οργανισμό και πώς σχετίζεται με τη διατήρηση της οργάνωσής του;

open_ended

RAGAs

Ο ανθρώπινος οργανισμός αξιοποιεί τη χημική ενέργεια της τροφής για να παράγει έργο και ουσίες, διατηρώντας έτσι την πολύπλοκη οργάνωσή του. Η ενέργεια είναι απαραίτητη για τη σύνθεση ουσιών, τη μεταφορά ουσιών μέσα και έξω από τα κύτταρα, την αντικατάσταση φθαρμένων μερών, την επούλωση πληγών, την κίνηση, την αντίληψη και προσαρμογή στις μεταβολές του περιβάλλοντος, τη διατήρηση σταθερών εσωτερικών συνθηκών, την αντίσταση στην εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών, την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή. Ο μεταβολισμός, που περιλαμβάνει τον καταβολισμό και τον αναβολισμό, είναι το σύνολο των χημικών αντιδράσεων με τις οποίες ο οργανισμός ανταλλάσσει ύλη και ενέργεια με το περιβάλλον του.

211

Πώς τα μυϊκά κύτταρα αξιοποιούν την ενέργεια κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης;

open_ended

RAGAs

Τα μυϊκά κύτταρα του ανθρώπου, όταν πρέπει να λειτουργήσουν έντονα, όπως στην περίπτωση έντονης άσκησης, χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας και κάνουν αερόβια αναπνοή. Όταν το οξυγόνο δεν επαρκεί, στρέφονται και σε αναερόβια αναπνοή για να προμηθευτούν επιπλέον ποσά ενέργειας, παράγοντας γαλακτικό οξύ, το οποίο προκαλεί μυϊκό κάματο.

212

Ποιος είναι ο ρόλος των κυττάρων στον ανθρώπινο οργανισμό όσον αφορά τη διαχείριση της ενέργειας;

open_ended

RAGAs

Ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελείται από κύτταρα που οργανώνονται σε ιστούς, όργανα και συστήματα οργάνων που συνεργάζονται αρμονικά και συντονισμένα. Για να επιβιώσει και να αναπαραχθεί, πρέπει να μπορεί να διατηρεί αυτή την πολύπλοκη δομή και να επιτελεί διάφορες λειτουργίες, οι οποίες απαιτούν διαρκή προσφορά ενέργειας. Τα κύτταρα αξιοποιούν τη χημική ενέργεια της τροφής, την μετατρέπουν σε άλλες μορφές ενέργειας και παράγουν έργο, καλύπτοντας τις ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού. Οι κινήσεις και η διατήρηση της οργάνωσης των κυττάρων είναι δύο από τις πολλές διαδικασίες που συμβαίνουν συνεχώς και απαιτούν ενέργεια.

213

Ποια είναι η σημασία της αερόβιας αναπνοής για τον ανθρώπινο οργανισμό και πώς συγκρίνεται με την αναερόβια αναπνοή;

open_ended

RAGAs

Η αερόβια αναπνοή είναι σημαντική για τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς παρέχει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας, μέχρι και 18 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με την αναερόβια αναπνοή. Κατά την έντονη άσκηση, τα μυϊκά κύτταρα του ανθρώπου χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας και κάνουν αερόβια αναπνοή. Όταν το οξυγόνο δεν επαρκεί, στρέφονται και σε αναερόβια αναπνοή για επιπλέον ενέργεια, παράγοντας γαλακτικό οξύ που προκαλεί μυϊκό κάματο.

214

Τι ειναι η αεροβια αναπνοη;

open_ended

RAGAs

Η αερόβια αναπνοή είναι μια διαδικασία κυτταρικής αναπνοής που λαμβάνει χώρα παρουσία οξυγόνου και παρέχει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας, μέχρι και 18 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με την αναερόβια αναπνοή.

215

Πώς τα κύτταρα χρησιμοποιούν την ενέργεια για να λειτουργούν σωστά και να διατηρούν την οργάνωσή τους;

open_ended

RAGAs

Τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού αξιοποιούν τη χημική ενέργεια της τροφής για να παράγουν έργο και ουσίες, συνθέτοντας ουσίες όπως πρωτεΐνες και νουκλεϊκά οξέα, διατηρώντας την πολύπλοκη οργάνωσή τους, επιτελώντας μεταφορά ουσιών, αντικαθιστώντας φθαρμένα μέρη, επουλώνοντας πληγές, κινούμενα, αντιλαμβανόμενα και προσαρμοζόμενα στις μεταβολές του περιβάλλοντος, διατηρώντας σταθερές εσωτερικές συνθήκες, αντιστεκόμενα σε παθογόνους μικροοργανισμούς, αναπτυσσόμενα και αναπαραγόμενα. Οι διαδικασίες αυτές απαιτούν διαρκή προσφορά ενέργειας, όπως συμβαίνει με την κίνηση ενός αυτοκινήτου και τη διατήρηση της οργάνωσης ενός σπιτιού. Ο καταβολισμός και ο αναβολισμός, που συναποτελούν το μεταβολισμό, είναι οι χημικές αντιδράσεις με τις οποίες ένα κύτταρο ανταλλάσσει ύλη και ενέργεια με το περιβάλλον του.

216

Ποια είναι η σημασία της αερόβιας αναπνοής στον ανθρώπινο οργανισμό;

open_ended

RAGAs

Η αερόβια αναπνοή είναι σημαντική για τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς παρέχει πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας, μέχρι και 18 φορές μεγαλύτερα σε σχέση με την αναερόβια αναπνοή. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τα μυϊκά κύτταρα, τα οποία κατά την έντονη άσκηση χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας και έτσι καταφεύγουν στην αερόβια αναπνοή για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.

217

Πώς οργανώνονται τα οικοσυστήματα και ποιος είναι ο ρόλος της ενέργειας σε αυτά;

open_ended

RAGAs

Η οργάνωση των οικοσυστημάτων είναι το τελικό στάδιο ενός μεγάλου ταξιδιού που ξεκινά από τα κύτταρα και την εσωτερική τους οργάνωση. Σε όλα τα στάδια αυτού του ταξιδιού, η ενέργεια είναι απαραίτητη προϋπόθεση της ζωής. Η αξιοποίηση διάφορων μορφών ενέργειας είναι σημαντική για πολλές διαδικασίες, όπως η κίνηση και η διατήρηση της οργάνωσης. Οι οργανισμοί χρησιμοποιούν τη χημική ενέργεια της τροφής για να διατηρούν την οργάνωσή τους και να επιτελούν τις λειτουργίες τους.

218

Πώς αξιοποιεί ο ανθρώπινος οργανισμός τη χημική ενέργεια της τροφής για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες;

open_ended

RAGAs

Ο ανθρώπινος οργανισμός αξιοποιεί τη χημική ενέργεια των ουσιών που περιέχονται στην τροφή, τη μετατρέπει σε άλλες μορφές ενέργειας και παράγει έργο (μηχανικό κ.ά.), καλύπτοντας με τον τρόπο αυτό τις ενεργειακές του ανάγκες. Οι κινήσεις και η διατήρηση της οργάνωσης των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος είναι δύο από τις πολλές διαδικασίες που συμβαίνουν συνεχώς και απαιτούν ενέργεια.

219

Ποιος ειναι ο ρολος του ενδοκρινικου συστηματος στην ομοιοσταση του ανθρωπινου οργανισμου;

open_ended

RAGAs

Ο κεντρικός έλεγχος όλων των λειτουργιών του οργανισμού είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος.

220

Πώς κρατάει ο άνθρωπος την ομοιόσταση;

open_ended

RAGAs

Ο άνθρωπος διατηρεί την ομοιόστασή του μέσω της συνεργασίας διάφορων συστημάτων, όπως το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα, που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματος, το pH του αίματος, και άλλες λειτουργίες. Αν διαταραχτεί η ομοιόσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο οργανισμός μπορεί να ασθενήσει.

221

Ποιος είναι ο ρόλος του εγκεφάλου στη διατήρηση της ομοιόστασης στον ανθρώπινο οργανισμό;

open_ended

RAGAs

Ο εγκέφαλος παίζει κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της ομοιόστασης, καθώς λαμβάνει μηνύματα από υποδοχείς που ανιχνεύουν μεταβολές στο σώμα και δίνει εντολές στα κατάλληλα όργανα για να επανέλθουν οι τιμές στα φυσιολογικά επίπεδα.

222

Τι κανει το ενδοκρινικό σύστημα;

open_ended

RAGAs

Το ενδοκρινικό σύστημα συνεργάζεται με το νευρικό σύστημα για τον κεντρικό έλεγχο όλων των λειτουργιών του οργανισμού, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ομοιόστασης.

223

Τι είναι η ομοιόσταση στους ζωντανούς οργανισμούς;

open_ended

RAGAs

Η ομοιόσταση είναι η ικανότητα των ζωντανών οργανισμών να διατηρούν το εσωτερικό τους περιβάλλον σχετικά σταθερό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες. Για να επιτευχθεί η ομοιόσταση, απαιτείται ενέργεια και συντονισμός της λειτουργίας διάφορων οργάνων και συστημάτων.

224

Τι είναι η ομοιόσταση και πώς λειτουργεί στο ανθρώπινο σώμα;

open_ended

RAGAs

Η ομοιόσταση είναι η ικανότητα των ζωντανών οργανισμών να διατηρούν το εσωτερικό τους περιβάλλον σχετικά σταθερό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες. Για να επιτευχθεί η ομοιόσταση, απαιτείται ενέργεια και συντονισμός της λειτουργίας διάφορων οργάνων και συστημάτων. Οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί ρυθμίζουν παραμέτρους όπως η θερμοκρασία του σώματος, η οξύτητα του αίματος, και η συγκέντρωση της γλυκόζης. Στον άνθρωπο, η θερμοκρασία του σώματος διατηρείται σταθερή περίπου στους 37 °C, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές θερμοκρασίες, μέσω μηχανισμών που ελέγχονται από το κέντρο του εγκεφάλου. Αν διαταραχτεί η ομοιόσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο οργανισμός μπορεί να ασθενήσει ή ακόμα και να οδηγηθεί στον θάνατο.

225

Τι είναι η πνευμονία και πώς σχετίζεται με το AIDS;

open_ended

RAGAs

Η πνευμονία είναι μια ασθένεια στην οποία τα άτομα με AIDS είναι εξαιρετικά ευάλωτα. Οι ασθενείς από AIDS δεν πεθαίνουν από τον ίδιο τον ιό HIV, αλλά ο θάνατος επέρχεται από κάποια άλλη ασθένεια, όπως η πνευμονία, την οποία ο οργανισμός τους δεν μπορεί να αντιμετωπίσει εξαιτίας του AIDS.

226

Τι είναι η πανδημία;

open_ended

RAGAs

Εάν η ασθένεια εξαπλωθεί σε πολλές χώρες, τότε έχουμε πανδημία.

227

Πώς μεταδίδεται ο ιός HIV και ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ένα άτομο που έχει μολυνθεί;

open_ended

RAGAs

Ο ιός HIV μεταδίδεται με το αίμα, το σπέρμα και τα κολπικά υγρά. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της σεξουαλικής επαφής, με τη χρήση μολυσμένης σύριγγας, αλλά ο ιός μπορεί να μεταφερθεί και από τη μητέρα στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Ένα άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως πυρετό, έντονες εφιδρώσεις και απώλεια βάρους. Σε αυτή τη φάση, το άτομο είναι εξαιρετικά ευάλωτο σε διάφορες ασθένειες, όπως η πνευμονία ή το σάρκωμα Kaposi.

228

Τι είναι η γρίπη;

open_ended

RAGAs

Η γρίπη είναι μια μολυσματική ασθένεια που οφείλεται σε ιό.

229

Τι κανει η Candida albicans στο δερμα;

open_ended

RAGAs

Η Candida albicans προσβάλλει την κεράτινη στιβάδα του δέρματος και δημιουργεί αντιαισθητικές κηλίδες.

230

Ποια είναι η ανθεκτικότητα του βακτηρίου της χολέρας στο όξινο περιβάλλον του στομάχου;

open_ended

RAGAs

Το βακτήριο της χολέρας είναι ένα από τα μικρόβια που είναι πολύ ανθεκτικά στις όξινες συνθήκες του στομάχου.

231

Ποιος είναι ο μηχανισμός που επιτρέπει στο βακτήριο της χολέρας να επιβιώνει στο όξινο περιβάλλον του στομάχου;

open_ended

RAGAs

Το βακτήριο της χολέρας είναι ένα από τα μικρόβια που είναι πολύ ανθεκτικά στις όξινες συνθήκες του στομάχου, επιτρέποντάς του να επιβιώνει εκεί όπου τα περισσότερα μικρόβια καταστρέφονται.

232

Τι προκαλεί το ελικοβακτήριο στο στομάχι;

open_ended

RAGAs

Το ελικοβακτήριο προκαλεί το έλκος του στομάχου και είναι ένα από τα μικρόβια που είναι πολύ ανθεκτικά στο όξινο περιβάλλον του στομάχου.

233

Τι πρέπει να κάνει κάποιος αν έχει υποψία ότι έχει μολυνθεί από το βακτήριο του τετάνου;

open_ended

RAGAs

Αν υπάρχει υπόνοια ότι ένα άτομο μπορεί να προσβλήθηκε από το βακτήριο του τετάνου, τότε ο εμβολιασμός δεν προσφέρει προστασία στο άτομο. Ο μόνος τρόπος να προστατευτεί άμεσα θα ήταν να του χορηγηθούν έτοιμα αντισώματα (ορός). Σε περίπτωση υπόνοιας για προσβολή από το βακτήριο του τετάνου χορηγείται ο αντιτετανικός ορός.

234

Ποιος ήταν ο ρόλος του Ρόμπερτ Κοχ στην κατανόηση των ασθενειών που προκαλούνται από μικροοργανισμούς;

open_ended

RAGAs

Ο Ρόμπερτ Κοχ, μαζί με τον Λουί Παστέρ, απέδειξε ότι η αιτία πολλών ασθενειών ήταν κάποιοι μικροοργανισμοί, αλλάζοντας την παλαιότερη πεποίθηση ότι όλοι οι μικροοργανισμοί είναι παθογόνοι.

235

Ποια είναι η σχέση μεταξύ του πρωταθλητή της ποδηλασίας Τ. Σίμσον και του Γύρου της Γαλλίας, και πώς συνδέεται με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών;

open_ended

RAGAs

Ο πρωταθλητής της ποδηλασίας Τ. Σίμσον πέθανε το 1967 κατά τη διάρκεια του Γύρου της Γαλλίας λόγω συνδυασμού κόπωσης, αλκοόλ και χρήσης αμφεταμινών.

236

Ποιος ήταν ο Τ. Σίμσον και τι συνέβη κατά τη διάρκεια του γύρου της Γαλλίας το 1967;

open_ended

RAGAs

Ο Τ. Σίμσον ήταν πρωταθλητής της ποδηλασίας, ο οποίος πέθανε το 1967 κατά τη διάρκεια του γύρου της Γαλλίας λόγω συνδυασμού κόπωσης, αλκοόλ και χρήσης αμφεταμινών.

237

Ποια είναι η θέση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σχετικά με το κάπνισμα και την υγεία;

open_ended

RAGAs

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι τα νοσήματα που συνδέονται με το κάπνισμα αποτελούν την κυριότερη αιτία για την κακή υγεία στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Ο έλεγχος του καπνίσματος θα μπορούσε να συντελέσει ουσιαστικά σε μια καλύτερη και μακρύτερη ζωή περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ενέργεια στον τομέα της προληπτικής ιατρικής. Ο καπνός είναι ουσία που προκαλεί εξάρτηση και βλάβη της υγείας και, επειδή είναι πολύ διαδεδομένος, αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα δημόσιας υγείας στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

238

Ποιος είναι ο ρόλος των φυλετικών χρωμοσωμάτων στον καθορισμό του φύλου στον άνθρωπο;

open_ended

RAGAs

Στον άνθρωπο, το φύλο καθορίζεται από ένα ζεύγος χρωμοσωμάτων, τα οποία ονομάζονται φυλετικά. Στα κύτταρα ενός άνδρα υπάρχουν τα φυλετικά χρωμοσώματα Χ και Y, ενώ στα κύτταρα μιας γυναίκας υπάρχει το φυλετικό χρωμόσωμα Χ δύο φορές. Η παρουσία του χρωμοσώματος Y είναι αυτή που χαρακτηρίζει το αρσενικό άτομο (ΧY), ενώ η απουσία του καθορίζει το θηλυκό (ΧΧ).

239

Ποιος είναι ο ρόλος του χρωμοσώματος Y στον καθορισμό του φύλου στους ανθρώπους;

open_ended

RAGAs

Η παρουσία του χρωμοσώματος Y είναι αυτή που χαρακτηρίζει το αρσενικό άτομο (ΧY), ενώ η απουσία του καθορίζει το θηλυκό (ΧΧ).

240

Πόσα χρωμοσώματα έχει ο άνθρωπος;

open_ended

RAGAs

Στον άνθρωπο κάθε σωματικό κύτταρο έχει 46 χρωμοσώματα, τα οποία είναι ανά δύο όμοια.

241

Τι ρόλο παίζουν τα γονίδια στη δομή και λειτουργία των οργανισμών;

open_ended

RAGAs

Τα γονίδια είναι τμήματα του DNA που περιέχουν τις γενετικές πληροφορίες και καθορίζουν τη σειρά των αμινοξέων στις πρωτεΐνες ενός οργανισμού, επηρεάζοντας έτσι τις ιδιότητές του.

242

Τι ρόλο παίζει η γουανίνη στο DNA και το RNA;

open_ended

RAGAs

Η γουανίνη στο DNA ενώνεται με την κυτοσίνη μέσω ασθενών χημικών δεσμών, συμβάλλοντας στη δομή της διπλής έλικας. Στο RNA, η γουανίνη είναι μία από τις βάσεις των ριβονουκλεοτιδίων και ενώνεται με την κυτοσίνη.

243

Ποιος είναι ο ρόλος της θυμίνης στο DNA;

open_ended

RAGAs

Η θυμίνη είναι μία από τις αζωτούχες βάσεις του DNA και είναι συμπληρωματική της αδενίνης. Σχηματίζει ασθενείς χημικούς δεσμούς με την αδενίνη, συμβάλλοντας στη δομή της διπλής έλικας του DNA.

244

Τι είναι ουρακίλη στο RNA;

open_ended

RAGAs

Η ουρακίλη είναι μία από τις βάσεις των ριβονουκλεοτιδίων στο RNA και είναι συμπληρωματική με την αδενίνη.

245

Ποιος ήταν ο ρόλος του G. Mendel στην κατανόηση της κληρονομικότητας και τι έκανε με τα μοσχομπίζελα;

open_ended

RAGAs

Ο Αυστριακός Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ (Gregor Johann Mendel, 1822-1884) ήταν καλόγερος και πειραματίστηκε με φυτά μοσχομπίζελου. Κατόρθωσε να επιτύχει την επιλεκτική αυτογονιμοποίηση των φυτών καλύπτοντάς τα, ώστε να μη γονιμοποιηθούν από έντομα. Στη συνέχεια, συνέλεξε τους σπόρους από κάθε αυτογονιμοποίηση και, αφού τους φύτεψε χωριστά, μελέτησε τη νέα γενιά φυτών. Κάθε φορά μελετούσε μία ή δύο ιδιότητες του φυτού (π.χ. χρώμα λουλουδιών, σχήμα καρπού), έπαιρνε μεγάλο αριθμό απογόνων και έβγαζε στατιστικά αποτελέσματα. Ο Μέντελ δημοσίευσε για πρώτη φορά τα αποτελέσματα των ερευνών του το 1865, θεμελιώνοντας έτσι την επιστήμη της γενετικής.

246

Ποιός ήταν ο Αυστριακός επιστήμονας που θεμελίωσε την επιστήμη της γενετικής και ποια ήταν η μέθοδος του με τα μοσχομπίζελα;

open_ended

RAGAs

Ο Αυστριακός Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ ήταν καλόγερος που πειραματίστηκε με φυτά μοσχομπίζελου. Κατόρθωσε να επιτύχει την επιλεκτική αυτογονιμοποίηση των φυτών καλύπτοντάς τα, ώστε να μη γονιμοποιηθούν από έντομα. Στη συνέχεια, συνέλεξε τους σπόρους από κάθε αυτογονιμοποίηση και, αφού τους φύτεψε χωριστά, μελέτησε τη νέα γενιά φυτών. Κάθε φορά μελετούσε μία ή δύο ιδιότητες του φυτού, έπαιρνε μεγάλο αριθμό απογόνων και έβγαζε στατιστικά αποτελέσματα. Ο Μέντελ δημοσίευσε για πρώτη φορά τα αποτελέσματα των ερευνών του το 1865, θεμελιώνοντας έτσι την επιστήμη της γενετικής.

247

Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και πώς η βιοτεχνολογία βοηθαει στην αντιμετωπιση του;

open_ended

RAGAs

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ασθένεια που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους παγκοσμίως, καθώς οι διαβητικοί δεν μπορούν να συνθέσουν την πρωτεΐνη ινσουλίνη ή τη συνθέτουν σε ελάχιστες ποσότητες. Η βιοτεχνολογία έχει επιτρέψει την παραγωγή ανθρώπινης ινσουλίνης σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος, μέσω της γενετικής τροποποίησης βακτηρίων που παράγουν ινσουλίνη, προσφέροντας έτσι λύση στο πρόβλημα πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων.

248

Ποιος είναι ο ρόλος του σπερματοζωαρίου στη δημιουργία του συνδρόμου Ντάουν;

open_ended

RAGAs

Το σύνδρομο Ντάουν συνήθως συμβαίνει όταν σε μια γυναίκα δημιουργείται ένα ωάριο με 24 χρωμοσώματα αντί 23, που είναι το φυσιολογικό. Αν το ωάριο αυτό γονιμοποιηθεί από ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο, τότε το ζυγωτό, και συνεπώς και ο άνθρωπος που θα προκύψει, θα έχει συνολικά 47 αντί 46 χρωμοσώματα.

249

Ποια είναι η γενετική αιτία του σύνδρομου Ντάουν στους ανθρώπους;

open_ended

RAGAs

Το σύνδρομο Ντάουν στους ανθρώπους προκαλείται από την παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος στα κύτταρα. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν σε μια γυναίκα δημιουργείται ένα ωάριο με 24 χρωμοσώματα αντί για 23, που είναι το φυσιολογικό. Αν το ωάριο αυτό γονιμοποιηθεί από ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο, τότε το ζυγωτό, και συνεπώς και ο άνθρωπος που θα προκύψει, θα έχει συνολικά 47 αντί για 46 χρωμοσώματα.

250

Ποια είναι η σημασία της βιοτεχνολογίας στην παραγωγή τροφίμων και φαρμάκων;

open_ended

RAGAs

Η βιοτεχνολογία αξιοποιεί οργανισμούς, βιολογικά συστήματα ή βιολογικές διαδικασίες για την παραγωγή προϊόντων ή την πραγματοποίηση διεργασιών. Στην παραγωγή τροφίμων, χρησιμοποιούνται μικροοργανισμοί για την παρασκευή προϊόντων όπως το ψωμί, η μπίρα, το κρασί, το τυρί και το γιαούρτι. Στην παραγωγή φαρμάκων, η βιοτεχνολογία έχει επιτρέψει την παραγωγή ανθρώπινης ινσουλίνης σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος, αντιμετωπίζοντας προβλήματα όπως οι αλλεργίες και το υψηλό κόστος της ινσουλίνης από ζώα.

251

Ποια είναι η σημασία της ινσουλίνης στη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη;

open_ended

RAGAs

Η ινσουλίνη είναι μια πρωτεΐνη που οι διαβητικοί δεν μπορούν να συνθέσουν ή τη συνθέτουν σε ελάχιστες ποσότητες, και η μόνη λύση είναι να κάνουν ενέσεις ινσουλίνης κάθε μέρα. Η παραγωγή ανθρώπινης ινσουλίνης σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος έχει επιτευχθεί μέσω της γενετικής μηχανικής, όπου το γονίδιο της ανθρώπινης ινσουλίνης εισάγεται σε βακτήρια, τα οποία πολλαπλασιάζονται και παράγουν την ορμόνη.

252

Τι είναι το ωάριο και ποια είναι η σημασία του στο σύνδρομο Ντάουν;

open_ended

RAGAs

Το ωάριο είναι το γυναικείο αναπαραγωγικό κύτταρο. Στο σύνδρομο Ντάουν, η σημασία του έγκειται στο γεγονός ότι μπορεί να δημιουργηθεί ένα ωάριο με 24 χρωμοσώματα αντί για τα φυσιολογικά 23. Αν αυτό το ωάριο γονιμοποιηθεί από ένα φυσιολογικό σπερματοζωάριο, το ζυγωτό και ο άνθρωπος που θα προκύψει θα έχουν συνολικά 47 αντί για 46 χρωμοσώματα.

253

Πώς η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη;

open_ended

RAGAs

Η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη μέσω της παραγωγής ανθρώπινης ινσουλίνης. Οι επιστήμονες κατάφεραν να απομονώσουν το γονίδιο που ευθύνεται για την παραγωγή της ανθρώπινης ινσουλίνης και να το εισαγάγουν σε ένα βακτήριο. Το γενετικό υλικό αυτού του βακτηρίου έχει τροποποιηθεί, με αποτέλεσμα να μπορεί να παράγει ανθρώπινη ινσουλίνη. Καθώς το βακτήριο πολλαπλασιάζεται, προκύπτουν νέα βακτήρια που φέρουν το συγκεκριμένο γονίδιο, δημιουργώντας έναν πληθυσμό τροποποιημένων βακτηρίων που παράγουν ινσουλίνη. Αυτή η μέθοδος επιτρέπει την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ανθρώπινης ινσουλίνης με χαμηλό κόστος, προσφέροντας λύση στο πρόβλημα πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων.

254

Τι είναι η ινσουλίνη και πώς παράγεται;

open_ended

RAGAs

Η ινσουλίνη είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Σήμερα, η ανθρώπινη ινσουλίνη παράγεται σε μεγάλες ποσότητες και με χαμηλό κόστος μέσω γενετικής μηχανικής. Οι επιστήμονες απομόνωσαν το γονίδιο που ευθύνεται για την παραγωγή της ανθρώπινης ινσουλίνης και το εισήγαγαν σε ένα βακτήριο. Το γενετικό υλικό του βακτηρίου τροποποιήθηκε ώστε να παράγει ανθρώπινη ινσουλίνη, και καθώς το βακτήριο πολλαπλασιάζεται, δημιουργείται ένας πληθυσμός τροποποιημένων βακτηρίων που μπορούν να παράγουν ινσουλίνη.

255

Με ποιους τρόπους η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση των πετρελαιοκηλίδων στο Μεξικό;

open_ended

RAGAs

Η βιοτεχνολογία συμβάλλει στην αντιμετώπιση των πετρελαιοκηλίδων μέσω της χρήσης αποικοδομητών, οι οποίοι διασπούν τις οργανικές ενώσεις του πετρελαίου. Ειδικότερα, επιδιώκεται ο εντοπισμός νέων στελεχών βακτηρίων με μεγάλη αναπαραγωγική ικανότητα, ώστε να διασπούν το πετρέλαιο ταχύτατα. Ορισμένα είδη βακτηρίων μπορούν να διαλύσουν το 70% μιας πετρελαιοκηλίδας σε πέντε εβδομάδες, ενώ χωρίς αυτά η φύση θα ολοκλήρωνε το συγκεκριμένο έργο σε πενήντα πέντε χρόνια.

256

Ποιος είναι ο ρόλος της βιοηθικής στη σύγχρονη βιολογία;

open_ended

RAGAs

Η βιοηθική ασχολείται με τα θέματα ηθικής που έχουν σχέση με όλες τις μορφές ζωής και στοχεύει στη διατύπωση γενικών κανόνων σε σχέση με τις πρακτικές που εφαρμόζουμε, με σκοπό την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξή μας με το περιβάλλον.

257

Ποια είναι τα ηθικά ζητήματα της γενετικής;

open_ended

RAGAs

Οι προβληματισμοί που προκύπτουν από τις εφαρμογές της σύγχρονης βιολογίας και γενετικής εξετάζονται από τον επιστημονικό κλάδο της βιοηθικής. Η βιοηθική ασχολείται με τα θέματα ηθικής που έχουν σχέση με όλες τις μορφές ζωής και στοχεύει στη διατύπωση γενικών κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξή μας με το περιβάλλον.

258

Ποια είναι τα ηθικά ζητήματα της γενετικής τροποποίησης;

open_ended

RAGAs

Η γενετική τροποποίηση εγείρει ηθικά ζητήματα όπως η δυνατότητα πρόβλεψης γενετικών ασθενειών, η αντιμετώπιση από ασφαλιστικές εταιρείες, οι κίνδυνοι από γενετικά τροποποιημένους ιούς, και η ηθική της τροποποίησης κληρονομικών χαρακτηριστικών. Επίσης, υπάρχουν ανησυχίες για την επίδραση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την ασφάλεια των τροποποιημένων προϊόντων για την υγεία των καταναλωτών. Αυτά τα ζητήματα εξετάζονται από τη βιοηθική, η οποία στοχεύει στη διατύπωση κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη και αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον.

259

Ποια είναι τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της γενετικής μηχανικής;

open_ended

RAGAs

Τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της γενετικής μηχανικής περιλαμβάνουν την πρόβλεψη μελλοντικών γενετικών ασθενειών και τις συνέπειες για το άτομο και την οικογένειά του, την αντιμετώπιση από ασφαλιστικές εταιρείες, την πιθανότητα μόλυνσης άλλων κυττάρων από γενετικά τροποποιημένους ιούς, τη μετατροπή ανενεργών ιών σε παθογόνους, και την ηθική της τροποποίησης κληρονομικών χαρακτηριστικών κατά παραγγελία. Επίσης, υπάρχουν ανησυχίες για την επίδραση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον και την ασφάλεια των καταναλωτών από την κατανάλωση τέτοιων προϊόντων. Αυτά τα ζητήματα εξετάζονται από τη βιοηθική, η οποία στοχεύει στη διατύπωση κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον.

260

Ποιοι είναι οι ηθικοί και νομικοί προβληματισμοί που προκύπτουν από τις εφαρμογές της σύγχρονης βιολογίας και γενετικής, όπως η δυνατότητα πρόβλεψης γενετικών ασθενειών και η χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών;

open_ended

RAGAs

Οι εφαρμογές της σύγχρονης βιολογίας και γενετικής εγείρουν ηθικούς και νομικούς προβληματισμούς, όπως η δυνατότητα πρόβλεψης μελλοντικών γενετικών ασθενειών και οι συνέπειες για το άτομο και την οικογένειά του, η αντιμετώπιση από ασφαλιστικές εταιρείες, ηθικά ζητήματα γύρω από την τροποποίηση κληρονομικών χαρακτηριστικών, και οι επιπτώσεις της δημιουργίας και απελευθέρωσης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον. Η βιοηθική εξετάζει αυτά τα θέματα, στοχεύοντας στη διατύπωση κανόνων για την ειρηνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας και την αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον.

261

Ποιος είναι ο ρόλος της Φυσικής Επιλογής στην εξέλιξη των ειδών;

open_ended

RAGAs

Η Φυσική Επιλογή συμβάλλει στη διαφοροποίηση των πληθυσμών, η οποία μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων ειδών ή στην εξαφάνιση άλλων. Για να δράσει η Φυσική Επιλογή, απαιτείται γενετική ποικιλότητα, στην οποία συμβάλλουν οι μεταλλάξεις. Οι ευνοϊκές μεταλλάξεις επιτρέπουν στα άτομα να επιβιώνουν καλύτερα στο περιβάλλον τους και να παράγουν περισσότερους απογόνους, μεταβιβάζοντας τα ευνοϊκά γονίδια. Με την πάροδο του χρόνου, τα άτομα με ευνοϊκά χαρακτηριστικά αυξάνονται στον πληθυσμό.

262

Πώς προέκυψε ο μύθος του Κύκλωπα;

open_ended

RAGAs

Ο μύθος του μονόφθαλμου Κύκλωπα βασίστηκε κατά πάσα πιθανότητα σε απολιθωμένα κρανία ελεφάντων, στα οποία η τρύπα της προβοσκίδας μοιάζει με μάτι. Με το πέρασμα του χρόνου αυτοί οι μύθοι έχασαν τη δύναμή τους και πλέον μελετώνται για τους συμβολισμούς τους και όχι ως αλήθειες.

263

Πώς τα απολιθώματα συμβάλλουν στην κατανόηση της εξέλιξης των ειδών;

open_ended

RAGAs

Τα απολιθώματα παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την κατανόηση της εξέλιξης των ειδών, καθώς μπορούν να αναπαραστήσουν γεγονότα που έγιναν εκατομμύρια χρόνια πριν. Μας δίνουν τη δυνατότητα να διατυπώσουμε υποθέσεις για τη συμπεριφορά ζώων που έχουν εξαφανιστεί ή να βγάλουμε συμπεράσματα για το κλίμα. Παρά το γεγονός ότι τα απολιθώματα καταστρέφονται εύκολα με το πέρασμα του χρόνου, κάθε εύρημα μπορεί να συνεισφέρει στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας της ιστορίας της ζωής στη Γη.

264

Πώς εμφανίστηκαν όλες αυτές οι μορφές ζωής στη Γη;

open_ended

RAGAs

Οι επιστήμονες σήμερα υποστηρίζουν πως όλη αυτή η ποικιλότητα οφείλεται στην εξέλιξη. Θεωρούν δηλαδή ότι όλες αυτές οι μορφές ζωής κατάγονται από κάποιες άλλες που υπήρχαν πριν από πολλά χρόνια και σταδιακά αντικαταστάθηκαν από νέες.

265

Από ποιον θεμελιώθηκε η θεωρία της εξέλιξης;

open_ended

RAGAs

Η θεωρία της εξέλιξης θεμελιώθηκε από τον Κάρολο Δαρβίνο (Charles Darwin) τον 19ο αιώνα.

266

Ποια είναι η σχέση μεταξύ του Homo sapiens neanderthalensis και του Homo sapiens sapiens σύμφωνα με τα απολιθώματα;

open_ended

RAGAs

Με βάση τα απολιθώματα, έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάποτε υπήρχαν δύο ομάδες (υποείδη) ανθρώπων: ο Homo sapiens sapiens και ο Homo sapiens neanderthalensis (Νεάντερταλ). Όταν ο πρώτος (Homo sapiens sapiens) έφτασε στην Ευρώπη, πριν από 40.000 χρόνια, τη βρήκε να κατοικείται από τους Νεάντερταλ. Η συγγένεια των Νεάντερταλ με τους σύγχρονους ανθρώπους δεν είναι ξεκάθαρη, παρ’ ότι έμοιαζαν σε πολλά χαρακτηριστικά τους. Ίσως είχαν κάποιον πρόσφατο πρόγονο κοινό. Και οι δύο χρησιμοποιούσαν τη φωτιά, έθαβαν τους νεκρούς τους και επικοινωνούσαν καλά. Όμως η επικρατέστερη θεωρία υποστηρίζει ότι αμέσως μετά την εμφάνιση του Homo sapiens sapiens οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν.

267

Πώς οι Νεάντερταλ επιβίωσαν στην Παγετώδη Εποχή και τι συνέβη όταν εμφανίστηκε ο Homo sapiens sapiens;

open_ended

RAGAs

Οι Νεάντερταλ ήταν καλά προσαρμοσμένοι στις συνθήκες της Παγετώδους Εποχής, καθώς είχαν εμφανιστεί εκεί πολύ νωρίτερα. Όταν ο Homo sapiens sapiens έφτασε στην Ευρώπη, οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν, παρόλο που ήταν καλά προσαρμοσμένοι στο κρύο. Η επικρατέστερη θεωρία υποστηρίζει ότι οι Homo sapiens sapiens επιβίωσαν, ενώ οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν, ίσως επειδή οι πρώτοι ήταν καλύτεροι στην κατασκευή καταφυγίων και στην εύρεση τροφής.

268

Ποιος ήταν ο ρόλος των Νεάντερταλ στην εξαφάνισή τους κατά την επαφή τους με τον Homo sapiens στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη θεωρία 'Πέρα από την Αφρική';

open_ended

RAGAs

Σύμφωνα με τη θεωρία 'Πέρα από την Αφρική', οι Homo sapiens εξαπλώθηκαν από την Αφρική σε όλο τον κόσμο και στην Ευρώπη ήρθαν σε επαφή με τους Νεάντερταλ, επιταχύνοντας μάλλον την εξαφάνισή τους.

269

Πώς οι Αυστραλοπίθηκοι συνέβαλαν στην εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου και ποια ήταν η σημασία τους στην πορεία προς τον Homo sapiens;

open_ended

RAGAs

Οι Αυστραλοπίθηκοι, που εμφανίστηκαν στην ανατολική Αφρική πριν από περίπου τέσσερα εκατομμύρια χρόνια, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου. Καθώς το περιβάλλον τους μετατράπηκε από πυκνή ζούγκλα σε πιο ανοιχτές εκτάσεις, οι Αυστραλοπίθηκοι ανέπτυξαν την ικανότητα να στέκονται όρθιοι, γεγονός που τους επέτρεπε να κινούνται γρηγορότερα και να εντοπίζουν κινδύνους από μακριά. Αυτή η προσαρμογή, σε συνδυασμό με την ομαδική ζωή και τη συνεργασία στο κυνήγι, πιθανώς συνέβαλε στην ανάπτυξη μεγαλύτερων εγκεφάλων και την ικανότητα κατασκευής εργαλείων. Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν σταδιακά στην εμφάνιση του Homo habilis και του Homo erectus, και τελικά στον Homo sapiens, με τον ανθρώπινο εγκέφαλο να μεγαλώνει συνεχώς και την ευφυΐα να αυξάνεται σταθερά.

270

Πώς η θεωρία της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου εξηγεί την ποικιλομορφία και τις ομοιότητες μεταξύ των οργανισμών στη Γη;

open_ended

RAGAs

Η θεωρία της εξέλιξης του Κάρολου Δαρβίνου εξηγεί την ποικιλομορφία και τις ομοιότητες μεταξύ των οργανισμών στη Γη μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής. Σύμφωνα με αυτήν, οι οργανισμοί εξελίσσονται από προϋπάρχουσες μορφές ζωής, αντικαθιστώντας σταδιακά τις παλαιότερες. Η ποικιλομορφία προκύπτει από τις γενετικές διαφορές μεταξύ των ατόμων ενός είδους, οι οποίες μπορεί να προσφέρουν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα για την επιβίωση στο περιβάλλον τους. Τα άτομα με ευνοϊκά χαρακτηριστικά έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν, αυξάνοντας τη συχνότητα αυτών των χαρακτηριστικών στον πληθυσμό. Οι ομοιότητες μεταξύ των οργανισμών, όπως η κυτταρική δομή και οι βασικές βιολογικές ανάγκες, υποδηλώνουν κοινή καταγωγή και εξελικτική συγγένεια.

271

Πώς συνέβαλε ο Κάρολος Δαρβίνος στην κατανόηση της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής και ποια είναι η σημασία των απολιθωμάτων σε αυτή τη διαδικασία;

open_ended

RAGAs

Ο Κάρολος Δαρβίνος θεμελίωσε τη θεωρία της εξέλιξης τον 19ο αιώνα, παρατηρώντας την ποικιλομορφία μεταξύ των ειδών και των ατόμων ενός είδους. Η θεωρία του βασίζεται στη φυσική επιλογή, όπου τα άτομα με ευνοϊκά χαρακτηριστικά έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και αναπαραγωγής, οδηγώντας σε μια σταδιακή αλλαγή του πληθυσμού. Τα απολιθώματα παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατανόηση της εξέλιξης, καθώς παρέχουν στοιχεία για τις μορφές ζωής που υπήρχαν στο παρελθόν και επιτρέπουν στους επιστήμονες να αναπαραστήσουν γεγονότα που συνέβησαν εκατομμύρια χρόνια πριν, επιβεβαιώνοντας ή απορρίπτοντας δεδομένα της θεωρίας της εξέλιξης.

272

Ποιες είναι οι βασικές οργανικές ενώσεις που συναντάμε στα κύτταρα των οργανισμών;

open_ended

RAGAs

Οι βασικές οργανικές ενώσεις που συναντάμε στα κύτταρα όλων των οργανισμών είναι οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα και τα λιπίδια.

273

Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών κυττάρων;

open_ended

RAGAs

Τα κύτταρα διακρίνονται σε προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά με βάση κυρίως την ύπαρξη ή όχι πυρηνικής μεμβράνης, η οποία περιβάλλει το γενετικό τους υλικό.

274

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των πρωτόζωων;

open_ended

RAGAs

Τα πρωτόζωα είναι μονοκύτταροι οργανισμοί που αποτελούνται από ένα κύτταρο, το οποίο επιτελεί όλες τις λειτουργίες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή του οργανισμού. Ορισμένα πρωτόζωα μετακινούνται με τη βοήθεια μαστιγίων ή βλεφαρίδων, ενώ άλλοι σχηματίζουν ψευδοπόδια. Επίσης, ορισμένα πρωτόζωα φωτοσυνθέτουν.

275

Ποιες είναι οι βασικές χαρακτηριστικές δομές των βακτήριων;

open_ended

RAGAs

Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι οργανισμοί με απλή δομή. Περιβάλλονται από πλασματική μεμβράνη και έχουν κυτταρικό τοίχωμα, το οποίο έχει διαφορετική χημική σύσταση από αυτή του φυτικού κυττάρου. Στο κυτταρόπλασμά τους υπάρχουν ελεύθερα ριβοσώματα για την πρωτεϊνοσύνθεση. Ορισμένα βακτήρια διαθέτουν κάψα και ειδικούς σχηματισμούς, όπως μαστίγια ή βλεφαρίδες, για τη μετακίνησή τους. Σε αντίξοες συνθήκες, μπορούν να αφυδατωθούν και να μετατραπούν σε ανθεκτικές μορφές που ονομάζονται ενδοσπόρια.

276

Με ποιους τρόπους γίνεται η μετατροπή του ατμοσφαιρικού αζώτου σε νιτρικά ιόντα;

open_ended

RAGAs

Η μετατροπή του ατμοσφαιρικού αζώτου σε νιτρικά ιόντα μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους: Με τη βοήθεια της ενέργειας των κεραυνών, μέρος του ατμοσφαιρικού αζώτου σχηματίζει ανόργανες αζωτούχες ενώσεις που φτάνουν στο έδαφος με τη βροχή (αμμωνία, νιτρικά ιόντα). Ορισμένα βακτήρια (που ονομάζονται αζωτοδεσμευτικά, όπως αυτά που συμβιώνουν στις ρίζες ψυχανθών) μετατρέπουν το ατμοσφαιρικό άζωτο σε νιτρικά ιόντα.

277

Από πόσους τύπους κυττάρων αποτελείται ο νευρικός ιστός;

open_ended

RAGAs

Ο νευρικός ιστός αποτελείται από δύο τύπους κυττάρων, τους νευρώνες (μεταβίβαση μηνυμάτων) και τα νευρογλοιακά κύτταρα.

278

Σε τι κατηγορίες διακρίνονται οι αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού;

open_ended

RAGAs

Ο οργανισμός μας, για να προστατευτεί από τα παθογόνα μικρόβια, έχει αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς. Αυτοί διακρίνονται σε εξωτερικούς και εσωτερικούς. Οι πρώτοι έχουν στόχο να εμποδίσουν την είσοδο των παθογόνων μικροβίων στον οργανισμό και οι δεύτεροι καταπολεμούν τους εισβολείς, εφόσον αυτοί έχουν κατορθώσει τελικά να εισέλθουν. Οι εσωτερικοί αμυντικοί μηχανισμοί διακρίνονται σε: γενικούς (η δράση τους είναι κοινή για όλους τους μικροοργανισμούς) ειδικούς (με εξειδικευμένη δράση).

279

Τι συμβαίνει όταν ένα άτομο χρησιμοποιεί επανειλημμένα μια εξαρτησιογόνα ουσία;

open_ended

RAGAs

Όταν ένα άτομο χρησιμοποιεί επανειλημμένα μια εξαρτησιογόνα ουσία, παρατηρείται σταδιακή μείωση των αποτελεσμάτων της και ο χρήστης αναγκάζεται να αυξήσει τις δόσεις της για να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα.