Split (1)

train · 120k rows

title stringlengths 1 100	text stringlengths 14 646k
နအဲဘတောင်	နအဲဘတောင် (苗場山, Naeba-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဟွန်းရှူးကျွန်းအလယ်ပိုင်း၊ နီးဂတစီရင်စုနှင့် နဂနိုစီရင်စုတို့၏ နယ်နမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် တိုကျိုမြို့မှ ၂၀၀ ကီလိုမီတာ (၁၂၄ မိုင်) ဝေးသည်။ ဤတောင်သည် နှစ် ၂ သိန်း နှင့် ၈ သိန်းအကြားကာလတွင် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည့်တောင်လည်း ဖြစ်သည်။ ရုပ်ပုံများ ပြင်ပလင့်များ Naeba San - Geological Survey of Japan ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
သရက်တပင် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု	သရက်တပင် အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်၊ သရက်တပင်ရွာ တွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့ တွင် တပ်မတော် (လေ)မှ အရပ်သားများအား အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် ဖြစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်တွင် ရွာရှိ ပညာပန်းခင်း ကိုယ်ပိုင်အထက်တန်းကျောင်း‌ပေါ် ဗုံးနှစ်လုံးကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့သည့်အတွက် ကျောင်းသားများ အများဆုံး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်း ပြီးနောက်ပိုင်း ဒီပဲယင်းမြို့နယ်၊ အိုးတိန်တွင်းရွာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လေကြောင်းကြောင့် ကျောင်းသား/သူများ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သေဆုံးခဲ့ရမှုပြီးလျှင်၊ယခုဖြစ်ရပ်သည် ကျောင်းသားများ အထိအခိုက်၊အသေအပျောက်ဒုတိယ အများဆုံး တိုက်ခိုက်ခံရမှု အဖြစ် မှတ်သားခံထားရသည်။ နောက်ခံအကြောင်းအရင်းများ ၂၀၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက် တွင် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း ၌ စတင်ခဲ့သည့် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး နှင့် တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်း၊အာရက္ခတပ်တော် သည် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ရခိုင်ပြည်နယ် ၌ ရခိုင်တစ်ကျော့ပြန်စစ်ပွဲ အား ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ ရခိုင်တစ်ကျော့ပြန် တိုက်ပွဲ တစ်နှစ်ခွဲကျော်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ မြို့နယ် ၁၇ ခုထဲမှ ကျောက်ဖြူ၊ စစ်တွေ နှင့် မာန်အောင်ကျွန်း တို့မှလွဲ၍ မြို့ ၁၄ မြို့ အပြင်၊ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ် တို့ကိုပါ အာရက္ခတပ်တော် သည် စစ်တပ် လက်ထဲမှ တိုက်ခိုက်ရယူနိုင်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက် တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ အမ်းမြို့ အခြေစိုက် အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် ကိုလည်း တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ထားနိုင်ခဲ့သည်။ ဖြစ်ရပ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်၊ နံနက် (၁) နာရီ (၀၅) မိနစ်ခန့်အချိန်တွင် စစ်ကော်မရှင် ၏ လေတပ် သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်၊ သရက်တပင်ကျေးရွာ အတွင်းအား လေကြောင်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ပေါင် (၅၀၀) ဗုံး နှစ်လုံး ကြဲချခဲ့ရာတွင် ဗုံးသည် သရက်တပင်ရွာအတွင်းရှိ ပညာပန်းခင်း ကိုယ်ပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ရှေ့တည့်တည့်သို့ ကျရောက်ထိမှန်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ပေါင် (၅၀၀) ဗုံး နှစ်လုံးကြောင့် ပညာပန်းခင်း၊ ကိုယ်ပိုင်အထက်တန်းကျောင်း ရှိ ကျောင်းသူ/ ကျောင်းသားများနှင့် ၎င်းအနီးအနားမှ ကလေးငယ်တချို့အပါအဝင် စုစုပေါင်း (၁၈) ဦး ရှေ့ဆင့်နောက်ဆင့် သေဆုံးကာ (၂၀) ကျော် ပြင်းထန် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြသည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ရခိုင်ပြည်နယ် ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူသတ်ပွဲများ စာရင်း ကဏ္ဍ:မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ)
စာမူကြမ်း:စည်းအပြင်ကလူ (The Stranger/The Outsider)	စည်းအပြင်ကလူ (The Stranger/The Outsider) "The Stranger" (သို့မဟုတ်) "The Outsider" သည် ပြင်သစ်စာရေးဆရာ Albert Camus (အယ်လ်ဘတ် ကမူး )မှ ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့သော ဝတ္ထုတိုတစ်ပုဒ်ဖြစ်ပါသည်။ Camus ၏ ပထမဆုံးထုတ်ဝေသော ဝတ္ထုလည်းဖြစ်ကာ၊ ဇာတ်လမ်းသည် Meursault အမည်ရှိ ပြင်သစ်အယ်လ်ဂျီးရီးယားရှိ စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့သော ကိုလိုနီနေထိုင်သူတစ်ဦးအကြောင်းကို ရေးဖွဲ့ထားသည်။ သူ၏မိခင်အသုဘအခမ်းအနားပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အကြာတွင်၊ သူသည် အယ်လ်ဂျီးယားမြို့တော်၌ အမည်မဖော်လိုသော အာရပ်လူမျိုးတစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်လိုက်သည်။ ဇာတ်လမ်းကို အပိုင်းနှစ်ပိုင်းခွဲထားကာ လူသတ်မှုမတိုင်မီနှင့် ပြီးနောက် Meursault ၏ ကိုယ်တိုင်ရေးရှင်းလင်းချက်များကို တင်ပြထားသည်။Camus သည် ၁၉၄၁ ခုနှစ် မေလတွင် မူရင်းစာမူကို ပြီးစီးခဲ့ပြီး André Malraux ၊ Jean Paulhan နှင့် Raymond Queneau တို့က အကြံပြုချက်များကို နောက်ဆုံးမူတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ မူရင်းပြင်သစ်ဘာသာဖြင့် ပထမအကြိမ်ထုတ်ဝေမှုကို ၁၉၄၂ ခုနှစ် မေလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် Gallimard မှ မူလခေါင်းစဉ်ဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ထိုနှစ်ဇွန်လမှစတင်၍ စာအုပ်ဆိုင်များတွင် ပေါ်ခဲ့သော်လည်း ကနဦးအုပ်ရေ ၄,၄၀၀ သာရှိသဖြင့် လူကြိုက်များသော စာအုပ်စာရင်းဝင်ရန် မလုံလောက်ခဲ့ပေ။ နာဇီတို့ ပြင်သစ်ကို သိမ်းပိုက်ထားစဉ်ကာလတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော်လည်း Propaganda-Staffel ၏ စိစစ်ဖြတ်တောက်မှု (စင်ဆာဖြတ်မှု) မခံရဘဲ ရောင်းချခွင့်ရခဲ့သည်။၁၉၄၆ ခုနှစ်မှစ၍ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် စတင်ထုတ်ဝေခဲ့ရာ၊ UK တွင် Maria Kuncewiczowa ၏ အမည်တူဝတ္ထုနှင့် မရှုပ်ထွေးစေရန် ၎င်း၏ခေါင်းစဉ်ကို The Outsider ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ထုတ်ဝေသောအခါမူ မူရင်းခေါင်းစဉ်ဖြစ်သော The Stranger ကိုသာ ဆက်လက်သုံးစွဲခဲ့ပြီး၊ ထိုဗြိတိသျှ-အမေရိကန် ခေါင်းစဉ်ကွဲလွဲမှုသည် နောက်ထွက်စာအုပ်များတွင်လည်း ဆက်ရှိနေခဲ့သည်။ Jean-Paul Sartre ၏ ၁၉၄၇ ခုနှစ်ဆောင်းပါး "Explication de L'Étranger" ('The Stranger အား ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်း') တွင် အဓိကထားသုံးသပ်ခံရပြီးနောက် ဤစာအုပ်သည် နာဇီဆန့်ကျင်ရေးဝိုင်းအကြားတွင် လူကြိုက်များလာခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစု၏ ဂန္ထဝင်စာအုပ်တစ်အုပ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသော The Stranger သည် Camus ၏ ဒဿနိကအမြင်များ၊ အက်ဘ်ဆာဒ်ဒစ်ဇမ် (absurdism)၊ ဝါကျဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အဖြစ်တည်ဝါဒ (existentialism) (Camus က ဤအမည်တပ်ခြင်းကို ငြင်းဆိုသော်လည်း) တို့အတွက်၊ အထူးသဖြင့် ၎င်း၏ နောက်ဆုံးအခန်းတွင် ပါရှိသည့်အတွက် ဝေဖန်သူများ၏ အသိအမှတ်ပြုချီးကျူးမှုကို ရရှိခဲ့သည်။ Le Monde သတင်းစာက ၎င်းအား ၂၀ ရာစု၏ စာအုပ်ကောင်း ၁၀၀ စာရင်းတွင် နံပါတ်တစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ Le Temps တွင်မူ ၂၀ ရာစုနှင့် ၂၁ ရာစုအတွင်း ပြင်သစ်ဘာသာဖြင့် ရေးသားခဲ့သော အကောင်းဆုံးစာအုပ်အဖြစ် စာပေပညာရှင် ၅၀ ပါဝင်သော ဂျူရီလူကြီးအဖွဲ့က တတိယမြောက်အဖြစ် မဲပေးရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဤဝတ္ထုတိုကို ရုပ်ရှင်သုံးကြိမ်ရိုက်ကူးခဲ့သည်- Lo Straniero (၁၉၆၇) နှင့် Yazgı (၂၀၀၁) တို့ဖြစ်ပြီး၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် ဂီတလောကတွင် (အထူးသဖြင့် The Cure ၏ "Killing an Arab" သီချင်း) ကိုးကားခံရမှုများ၊ ဂုဏ်ပြုမှုများစွာ ရရှိခဲ့သည်။ ထို့အပြင် Kamel Daoud ၏ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ဝတ္ထု The Meursault Investigation တွင် အမည်မဖော်လိုသော အာရပ်လူသား၏ ညီအမြင်စက်ဖြင့် ပြန်လည်ရေးသားဖွဲ့စည်းခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် François Ozon မှ ဒါရိုက်တာလုပ်မည့် ရုပ်ရှင်တစ်ကား၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် (trailer) ထွက်ရှိခဲ့ပြီး၊ Benjamin Voisin, Rebecca Marder, Pierre Lottin, Swann Arlaud နှင့် Denis Lavant တို့ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားကာ ၈၂ ကြိမ်မြောက် ဗင်းနစ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရုပ်ရှင်ပွဲတော်တွင် ပြိုင်ပွဲဝင်အဖြစ် ပထမဆုံးပြသရန် စီစဉ်ထားသည်။ ဇာတ်ကွက် အပိုင်း (၁) Meursault သည် ကျေးလက်ဒေသရှိ သက်ကြီးရိပ်သာတစ်ခုတွင် နေထိုင်လျက်ရှိသော သူ၏မိခင် ကွယ်လွန်ကြောင်း သတင်းကို ကြားသိရသည်။ သူသည် အသုဘသို တက်ရောက်ရန် အလုပ်မှ ခွင့်ယူသော်လည်း သူ့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ လူများအား ဝမ်းနည်းသောက သိုမဟုတ် ဒုက္ခရောက်သည့် လက္ခဏာများ မပြသပေ။ အလောင်းကို ကြည့်ချင်သလားဟု မေးမြန်းခံရသောအခါ သူငြင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ မြှုပ်နှံမည့်နေ့မတိုင်မီညတွင် ခေါင်းတစ်ချောင်းဖြင့် ပြုလုပ်သော ညဉ့်နေခင်းစောင့်ကျပရိသတ်တွင် သာမန် (နိုထည့်၍ဖြူသော) ကော်ဖီကို သောက်သည် - မဖြစ်မနေသောက်ရမည့် အနက်ရောင်ကော်ဖီမဟုတ် - စောင့်ရှောက်သူနှင့်အတူ သောက်သည်။ အသုဘအပြီးနေ့တွင် Meursault သည် Algiers သို ပြန်လာပြီး သူ၏ကုမ္ပဏီ၏ ယခင်အတွင်းရေးမှူးဟောင်း Marie နှင့် တွေ့ဆုံသည်။ နှစ်ယောက်သားသည် တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ပြန်လည်အကျွမ်းတဝင်ဖြစ်လာကြပြီး၊ အတူရေကူးကာ၊ ထိုညနေခင်းတွင် ဟာသဇာတ်ကားကြည့်ပြီး ရင်းနှီးခင်မင်ရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးကို စတင်ခဲ့ကြသည်။ နောက်ရက်အနည်းငယ်အတွင်း၊ Meursault သည် လူသိများသော ဖခင်ြဖစ်သူ (pimp) အဖြစ် အငြင်းပွားဖွယ်ရှိသော်လည်း ဂိုဒေါင်တစ်ခုတွင် အလုပ်လုပ်သည်ဟု ဆိုသော အိမ်နီးချင်းနှင့်မိတ်ဆွေ Raymond Sintès အား အခြားယောက်ျားတစ်ဦးထံမှ လက်ဆောင်များနှင့် ငွေကြေးများ လက်ခံနေသည်ဟု သံသယရှိသော မိုအာရ်လူမျိုး ချစ်သူတစ်ဦးအား လက်စားချေရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။ Raymond က Meursault အား မိန်းကလေးအား Raymond ၏တိုက်ခန်းသို ဖိတ်ကြားသည့်စာကို ရေးပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်၊ ရည်ရွယ်ချက်မှာ သူ့ကို လိင်ဆက်ဆံပြီးနောက် မျက်နှာပေါ်သို တံတွေးထွေးကာ အပြင်သို မောင်းထုတ်ရန်အတွက်သာဖြစ်သည်။ Raymond စကားကို နားထောင်နေစဉ် Meursault သည် မည်သည့် စာနာထောက်ထားမှုခံစားချက်မျှ မခံစားရပေ၊ ဤအစီအစဉ်ဖြင့် သူမစိတ်ဒဏ်ရာရနိုင်သည်ကို စိုးရိမ်ပူပန်မှုမပြသဘဲ စာရေးရန် သဘောတူခဲ့သည်။ မိန်းကလေးသည် တနင်္ဂနွေနေ့လယ်တွင် Raymond ထံသို လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပြီး၊ သူမအား အပြင်သို ဆွဲထုတ်ရန် ကြိုးစားပြီးနောက် သူမက သူ့ကို ရိုက်နှက်ခံရသောအခါ ရဲတပ်ဖွဲမှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။ ရဲစခန်းသို ခေါ်ဆောင်သွားသောအခါ မိန်းကလေး သစ္စာဖောက်သည်ဟု သက်သေခံရန် Raymond က Meursault အား တောင်းဆိုခဲ့ပြီး Meursault က သဘောတူခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် Raymond အား သတိပေးချက်ဖြင့် လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်နေစဉ်တွင်၊ Meursault ၏ သူဌေးက သူတိုကုမ္ပဏီက Paris တွင် ဖွင့်လှစ်ရန် စဉ်းစားနေသော ရုံးခွဲတစ်ခုတွင် အလုပ်လုပ်လိုသလားဟု မေးမြန်းခဲ့ပြီး Marie ကလည်း လက်ထပ်ချင်သလားဟု မေးခဲ့သည်။ အကြောင်းကိစ္စနှစ်ခုစလုံးတွင်၊ Meursault တွင် ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ပြင်းထန်သောခံစားချက်များ မရှိသော်လည်း အခြားတစ်ဖက်သို ကျေနပ်စေလိုပါက ပြောင်းရွှေ့ရန် သိုမဟုတ် လက်ထပ်ရန် ဆန္ဒရှိသည်။ ထိုအပြင်၊ Meursault နှင့် Raymond တို၏ အိမ်နီးချင်းအသက်ကြီးသူ Salamano သည် သူ၏အကြမ်းဖက်ခံရပြီး ရောဂါကူးစက်ခံရသော ခွေးကို ဆုံးရှုးခဲ့ရပြီး၊ သတ္တဝါအား သူ၏ပုံမှန်ရန်လိုသော နှင့် ဂရုမစိုက်သောသဘောထားကို အပြင်ပန်းတွင် ထိန်းသိမ်းထားသော်လည်း၊ Meursault ထံသို နှစ်သိမ့်မှုနှင့် အကြံဉာဏ်တောင်းရန် အကြိမ်အနည်းငယ် သွားရောက်ခဲ့သည်။ ဤစကားပြောဆိုမှုများအနက်မှ တစ်ခုတွင်၊ Salamano သည် သူ၏ဇနီးသေဆုံးပြီးနောက်မကြာမီ ခွေးကို အပေါင်းအသင်းအဖြစ် မွေးမြူခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ Meursault သည် သူ့မိခင်အား သက်ကြီးပင်စင်အိမ်သို ပိုပြီးနောက် အိမ်နီးချင်းအချိုက သူ့အကြောင်း 'မကောင်းသောစကားများ' ပြောခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ Meursault သည် သူ၏လုပ်ရပ်များအပေါ် ဤဆန့်ကျင်ဘက်အထင်အမြင်ကို သိရှိရသည်မှာ အံ့အားသင့်ခဲ့သည်။ တစ်ပတ်ကုန်တစ်ခါ၊ Raymond က Meursault နှင့် Marie အား သူငယ်ချင်း၏ ကမ်းခြေအိမ်ကလေးသို ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ထိုနေရာတွင် သူတိုသည် Raymond ၏ ပယ်ချခံရသော ချစ်သူ၏ညီနှင့် အခြားအာရပ်တစ်ဦးကို တွေ့မြင်ရသည်၊ ထိုသူသည် Raymond က မကြာသေးမီက သူ့နောက်ကို လိုက်နေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အာရပ်များသည် Raymond နှင့် Meursault တိုကို ရင်ဆိုင်ကြပြီး၊ ညီသည် Raymond အား ဓားဖြင့် ဒဏ်ရာရစေခဲ့ပြီး ထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ Meursault သည် Raymond အား လျင်မြန်စွာလုပ်ဆောင်ခြင်းမှ တားဆီးရန် သူ့ထံမှ ရယူထားသော သေနတ်တစ်လက်ဖြင့် လက်နက်ချယ်ထားပြီး တစ်ယောက်တည်း ကမ်းခြေတစ်လျှောက် ပြန်လည်လမ်းလျှောက်ခဲ့သည်၊ ထိုနောက် Raymond ၏ချစ်သူ၏ညီနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ အပူရှပ်ခြင်း၏အစွန်းတွင် စိတ်ရှုပ်ထွေးနေသော Meursault သည် အာရပ်က သူ့ထံသို ဓားကို လှမ်းပြသောအခါ ပစ်ခတ်လိုက်သည်။ ၎င်းသည် အသက်သေဆုံးစေနိုင်သော သေနတ်မှန်ဖြစ်သော်လည်း၊ Meursault သည် ခဏရပ်နားပြီးနောက် လူကို နောက်ထပ်လေးကြိမ် ထပ်မံပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ အပိုင်း (၂) Meursault သည် အကျဉ်းချထားခြင်း ခံရသည်။ သူ၏ ယေဘုယျ စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့ခြင်းနှင့် မည်သည့်ပြင်ပအခြေအနေကိုမဆို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် နေနိုင်စွမ်းတို့သည် ထောင်ထဲတွင် နေထိုင်ရခြင်းကို သည်းခံနိုင်အောင် ဖြစ်စေသည်ဟု ထင်ရသည်၊ အထူးသဖြင့် သူသည် ကန့်သတ်ခံရခြင်းနှင့် Marie နှင့် လိင်ဆက်ဆံ၍မရခြင်း စိတ်ကူးကို အကျင့်ပါသွားပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်သော်လည်း၊ တစ်ချိန်တွင် သူသည် မသိလိုက်ဘဲ ရက်အတန်ကြာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် စကားပြောနေမိကြောင်း သိရှိသွားသည်။ တရားရုံးတွင် စစ်ဆေးမည့်နေ့ကို စောင့်မျှော်နေစဉ် တစ်နှစ်နီးပါးခန့်၊ သူသည် အိပ်စက်လျက်၊ သူ၏အကျဉ်းခန်း၏ ပြတင်းပေါက်ငယ်မှ အပြင်ကို ကြည့်ရှုလျက်၊ စိတ်ထဲမှ သူ၏အရင်တိုက်ခန်းရှိ ပစ္စည်းများစာရင်းကို ပြုစုနေခဲ့သည်။ Meursault သည် သူ၏လူသတ်မှုကို ဘယ်တော့မှ မငြင်းဆိုပေ၊ ထို့ကြောင့် သူ၏တရားစစ်ဆေးမှုတွင်၊ အမှုဆောင်ရှေ့နေသည် လူသတ်မှု၏ အသေးစိတ်အချက်အလက်များထက် သူ၏မိခင်အသုဘတွင် မငိုကြွေးနိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် မငိုကြွေးလိုခြင်းကို ပို၍အာရုံစိုက်သည်။ သူသည် Meursault ၏ တိတ်ဆိတ်ခြင်းနှင့် ဇာတ်စင်နောက်ခံလှုပ်ရှားမှုကို သူ၏ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ စိတ်ဓာတ်နှင့် နောင်တမရမှုကို သက်သေပြသည်ဟု သရုပ်ဖော်ပြီး၊ သူ၏ရာဇဝတ်မှုအတွက် သေဒဏ်ခံထိုက်သူ ဝိညာဉ်မဲ့သော မိချောင်းတစ်ကောင်အဖြစ် Meursault ကို ရှုတ်ချသည်။ Meursault ၏ မိတ်ဆွေအချို့က သူ့ဘက်မှ သက်သေခံကြပြီး သူ၏ avocat (တရားလိုရှေ့နေ) က ပြစ်ဒဏ်သည် ပေါ့ပေါ့သက်သာလိမ့်မည်ဟု ပြောသော်လည်း၊ Meursault အား လူအများရှေ့တွင် ဦးခေါင်းဖြတ်ရန် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရသည်။ အကျဉ်းခန်းအသစ်တွင် ထားရှိခံရပြီးနောက်၊ Meursault သည် သူ့အား ချဉ်းကပ်လာနေသော ကံကြမ္မာနှင့် အယူခံဝင်ခြင်းအပေါ် စိတ်ထက်သန်နေပြီး၊ သူ၏ကံကြမ္မာမှ လွတ်မြောက်နိုင်မည့် နည်းလမ်းတစ်ခုခုကို မျှော်လင့်ကြံဆနေသည်။ သူသည် ထောင်ဝန်ထမ်းဘုန်းတော်ကြီးနှင့် တွေ့ဆုံရန် ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း၊ တစ်နေ့တွင် ထိုဘုန်းတော်ကြီးက သူ့အား လာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ Meursault က သူသည် ဘုရားသခင်ကို မယုံကြည်ပါဟုပြောပြီး၊ ထိုအကြောင်းအရာတွင် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိဟု ဆိုသော်လည်း၊ ဘုန်းတော်ကြီးသည် Meursault အား ဘုရားမဲ့ဝါဒ (သို့မဟုတ် ပို၍တိကျစွာဆိုရလျှင် ဘာသာရေးကိစ္စတွင် စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့ခြင်း - apatheism) မှ ခေါ်ထုတ်ရန် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းနေသည်။ ဘုန်းတော်ကြီးက Meursault ၏အယူခံဝင်မှုသည် သူ့အား ထောင်မှလွတ်ရန် အောင်မြင်လိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်သော်လည်း၊ ထိုသို့သောရလဒ်သည် သူ၏ အပြစ်ရှိမှုခံစားချက်များကို ဖယ်ရှားပေးလိမ့်မည်မဟုတ်ဟု ဆိုသည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ Meursault သည် အမျက်ထွက်လျက် ဘုန်းတော်ကြီးအား ရန်ရှာခဲ့သည်။ သူသည် ဘုန်းတော်ကြီး၏ ကမ္ဘာ့အမြင်နှင့် ကျေးဇူးပြုသကဲ့သို့သော သဘောထားကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး၊ သေခြင်းတရား၏ အနီးကပ်ရှိမှု သေချာမှုကို ရင်ဆိုင်ရာတွင်၊ ဘုန်းတော်ကြီး ပိုင်ဆိုင်ထားသည်ထက် သာလွန်သည်ဟု သူယုံကြည်သော ဘဝနှင့် သေခြင်းတရားအကြောင်း ထိုးထွင်းသိမြင်မှုများ ရရှိခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုပြောဆိုခဲ့သည်။ ကျွန်ုပ်တို့ ပြောသော သို့မဟုတ် လုပ်သော သို့မဟုတ် ခံစားရသောအရာများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏သေဆုံးမှုများကို ကွဲပြားသောအချိန်များ သို့မဟုတ် ကွဲပြားသောအခြေအနေများတွင် ဖြစ်ပွားစေနိုင်သော်လည်း၊ ထိုအရာများထဲမှ တစ်ခုကမျှ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး တစ်နေ့နေ့တွင် သေဆုံးရန် အပြစ်ချမှတ်ခံထားရသည်ဆိုသော အချက်ကို မပြောင်းလဲနိုင်ဟု သူဆိုသည်၊ ထို့ကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် ဘာမှအရေးမကြီးဟု ဆိုသည်။ ဘုန်းတော်ကြီး ထွက်ခွာသွားပြီးနောက်၊ Meursault သည် သူ၏အခြေအနေနှင့် သူ့မိခင်သည် သက်ကြီးရိပ်သာတွင် သေခြင်းတရားဝန်းရံနေပြီး ဖြည်းဖြည်းချင်းသေဆုံးနေစဉ် ခံစားခဲ့ရမည်ဟု သူထင်မြင်ယူဆထားသော ခံစားချက်ကြားမှ နှိုင်းယှဉ်ချက်များအကြောင်း စဉ်းစားရင်း နှစ်သိမ့်မှုအနည်းငယ် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဘုန်းတော်ကြီးအား အော်ဟစ်ခြင်းသည် လွတ်မြောက်ရန် သို့မဟုတ် အောင်မြင်သောအယူခံဝင်မှုဆိုင်ရာ မျှော်လင့်ချက်အားလုံး သို့မဟုတ် အတွေးအခေါ်အားလုံးကို သူ့ထံမှ ဖယ်ရှားပစ်ခဲ့သဖြင့်၊ သူသည် 'စကြာဝဠာ၏ ကောင်းမွန်သော စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့ခြင်း' ဆီသို့ သူ၏စိတ်နှလုံးကို ဖွင့်ပေးရန် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး သူသည် ယခင်ကလည်း ပျော်ရွှင်ခဲ့ပြီး၊ ယခုတိုင်ပျော်ရွှင်နေဆဲဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ စကြာဝဠာအား သူ၏စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့ခြင်းသည် သူသည် ၎င်း၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်ဟု ခံစားရစေသည်။ သူ၏အကျဉ်းထောင်တွင် မုန်းတီးသောလူအုပ်ကြီး ရှိလိမ့်မည်ဟုပင် မျှော်လင့်မိပြီး၊ ထိုသို့ဖြင့် အရာရာကို ပြီးပြည့်စုံသောအဆုံးသို့ ရောက်စေလိမ့်မည်ဟု ထင်မြင်မိသည်။ ဇာတ်ကောင်များ Meursault (အသံထွက် - [møʁ.so]) သည် အယ်လ်ဂျီးရီးယားရှိ ပြင်သစ်ကိုလိုနီနေထိုင်သူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ကြေးနန်းစာဖြင့် သူ၏မိခင်ကွယ်လွန်ကြောင်း သိရှိခဲ့သည်။ မိခင်ကွယ်လွန်မှုအပေါ် Meursault ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့ခြင်းသည် သူ့ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ ခွဲခွာမှုတစ်ခုကို ဖော်ပြသည်။ အခြားသော ဖြစ်ရပ်များလည်း ရှိသည်။ Meursault သည် သူ့စိတ်ထဲရှိသည်ကို အခြားသူများအား မထောက်ထားဘဲ ပြောတတ်သော သစ္စာရှိသူလည်းဖြစ်သည်။ သူသည် သူ၏စိတ်ဝင်စားမှုကင်းမဲ့ခြင်းကြောင့် လူ့အဖွဲအစည်းမှ ခွဲခွာနေသော်လည်း Marie အပေါ်တွင် ချစ်ခြင်းမေတ္တာအနည်းငယ် ပြသသည်။ Meursault ၏မိခင် ကို သူမသေဆုံးမှုမတိုင်မီ သုံးနှစ်အလိုက သက်ကြီးရိပ်သာသို ပိုဆောင်ခဲ့သည်၊ ဝတ္ထု၏အဖွင့်စာကြောင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်းဖြစ်သည်။ Meursault သည် သူ၏အကျဉ်းထောင်ချမှတ်ခံရမည့်အချိန်နီးလာသောအခါ၊ သူမသည်လည်း အဓိပ္ပာယ်မရှိသော စကြာဝဠာကို လက်ခံခဲ့သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆကာ၊ သူ့မိခင်နှင့် ဆက်ဆံရေးကို ခံစားရသည်။ Thomas Pérez သည် Meursault ၏မိခင် သက်ကြီးရိပ်သာတွင်ရှိစဉ် သူမနှင့် ရင်းနှီးခဲ့သူဖြစ်ပြီး၊ အခြားနေထိုင်သူများက သူ့အား "ကြိုက်နှစ်သက်ရသူ" ဟု နောက်တော်ပြန်ခဲ့ကြသည်။ သူသည် Meursault ၏မိခင်၏ အသုဘချီးမြှင့်မှုတွင် နောက်ဆုံးမှလိုက်ပါခဲ့ပြီး၊ Meursault က သက်ကြီးရွယ်အို၏ နောက်ကလိုက်ရန် ကြိုးစားရုန်းကန်မှုကို အသေးစိတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ သူ့အား Meursault ၏တရားစစ်ဆေးမှုတွင် သက်သေခံရန် ခေါ်ယူခံရသည်။ Céleste သည် Meursault မကြာခဏသွားရောက်လေ့ရှိသော ကော်ဖီဆိုင်တစ်ခု၏ ပိုင်ရှင်ဖြစ်သည်။ သူသည် Meursault ၏တရားစစ်ဆေးမှုတွင် သက်သေခံခဲ့သည်။ Marie Cardona သည် Meursault နှင့်အလုပ်တူသော စာရိုက်စက်ရှင် (typist) တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူ၏မိခင်အသုဘအပြီးနေ့တွင်၊ သူမသည် Meursault အား အများသုံးရေကူးကန်တစ်ခုတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊ နှစ်ဦးသား ဆက်ဆံရေးစတင်ခဲ့ကြသည်။ သူမသည် တစ်ကြိမ်တွင် Meursault အား ချစ်သလားဟု မေးမြန်းခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်ကြိမ်တွင် လက်ထပ်ချင်သလားဟု မေးမြန်းခဲ့သည်။ ပထမမေးခွန်းအား မချစ်ဘူးဟု ပြန်ဖြေခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယမေးခွန်းအား စိတ်မဝင်စားဟု ထင်ရသည်။ Marie သည် ထောင်တွင်းရှိ သူ့အား တစ်ကြိမ်လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့သော်လည်း၊ သူမသည် သူ၏ဇနီးမဟုတ်သောကြောင့် နောက်ထပ်လည်ပတ်ခွင့်များ မပြုတော့ပေ။ သူမသည် Meursault ၏တရားစစ်ဆေးမှုတွင် သက်သေခံခဲ့သည်။ Salamano သည် ပုံမှန်အားဖြင့် သူ၏ခွေးကို လမ်းလျှောက်ပေးနေသော သက်ကြီးရွယ်အိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် ၎င်းအား အကြမ်းဖက်သော်လည်း ထိုခွေးနှင့် ဆက်လက်တွယ်တာနေဆဲဖြစ်သည်။ သူ၏ခွေးပျောက်ဆုံးသွားသောအခါ၊ သူသည် စိတ်ဆင်းရဲခဲ့ပြီး Meursault ထံမှ အကြံဉာဏ်တောင်းခံခဲ့သည်။ သူသည် Meursault ၏တရားစစ်ဆေးမှုတွင် သက်သေခံခဲ့သည်။ Raymond Sintès သည် သူ၏အာရပ်ချစ်သူကို ရိုက်နှက်သော Meursault ၏အိမ်နီးချင်းတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူမ၏ညီနှင့် မိတ်ဆွေများက လက်စားချေရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ သူသည် Meursault အား ဤပဋိပက္ခထဲသို ဆွဲခေါ်သွားခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ညီကိုသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ Raymond နှင့် Meursault တိုသည် ဆက်သွယ်မှုတစ်ခု ဖွံဖြိုးလာဟန်ရှိပြီး၊ သူ၏တရားစစ်ဆေးမှုအတွင်း Meursault ဘက်မှ သက်သေခံခဲ့သည်။ Masson သည် Raymond က Marie နှင့် Meursault အား ခေါ်ဆောင်သွားသော ကမ်းခြေအိမ်ကလေး၏ ပိုင်ရှင်ဖြစ်သည်။ Masson သည် သူ၏ဘဝကို နေထိုင်ရန် နှင့် ပျော်ရွှင်ရန် ကြိုက်နှစ်သက်သော စိတ်လွတ်ကိုယ်လွတ်ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် Meursault ၏တရားစစ်ဆေးမှုတွင် သက်သေခံခဲ့သည်။ အာရပ်များ တွင် Raymond ၏ချစ်သူ၊ သူမ၏ညီနှင့် သူ၏မိတ်ဆွေများဟု ယူဆရသူများ ပါဝင်သည်။ The Stranger ရှိ အာရပ်ဇာတ်ကောင်များထဲမှ တစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ အမည်မဖော်ထားပေ၊ ဤအချက်သည် ပြင်သစ်ကိုလိုနီနယ်ချဲ့များနှင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများကြားရှိ အကွာအဝေးကို ရောင်ပြန်ဟပ်နေသည်။ အာရပ် (Raymond ၏ချစ်သူ၏ညီ) သည် အယ်လ်ဂျီးယားရှိ ကမ်းခြေတစ်ခုတွင် Meursault မှ သေနတ်ဖြင့်ပစ်၍ သတ်ဖြတ်ခံရသော ယောက်ျားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဘုန်းတော်ကြီး (The Chaplain) သည် Meursault အား စံနမူနာလူမှုရေးစည်းမျဉ်းများကို လိုက်နာစေရန် နောက်ဆုံးကြိုးပမ်းမှုတစ်ရပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်၊ ဤကိစ္စတွင်၊ သူ၏ရာဇဝတ်မှုအတွက် ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ ခွင့်လွှတ်ခြင်းကို ရှာဖွေခြင်းဖြစ်သည်။ Meursault ၏ ၎င်းတိုအပေါ် လုံးဝစိတ်မဝင်စားမှု ရင်ဆိုင်ရသည့် ဘုန်းတော်ကြီး၏ ငြင်းခုံမှုများ၏ စုစည်းအားနည်းချက်သည်၊ ဘဝ၏နောက်ဆုံးအဓိပ္ပာယ်မဲ့မှု အမှန်တရားမှ အာရုံပြောင်းစေသော ကန့်သတ်သည့် ကမ္ဘာ့အမြင်တစ်ခုအနေဖြင့် ဘာသာရေးကို ဝတ္ထု၏အမြင်ကို မီးမောင်းထိုးပြသည်။ ဆန်းစစ်ဝေဖန်ချက် (Critical analysis) ၁၉၅၆ ခုနှစ်က ထုတ်ဝေသော သူ၏ ဆန်းစစ်ဝေဖန်ချက်တွင် Carl Viggiani က ဤသိုရေးသားခဲ့သည်> "အပေါ်ယံအားဖြင့် 'L'Étranger' (နိုင်ငံခြားသား) ဝတ္ထုသည် အလွန်ရိုးရှင်းပုံရသော်လည်း ဂရုတစိုက်အစီအစဉ်ချကာ ရေးသားထားသည့် စာအုပ်တစ်အုပ်အဖြစ် ပေါ်လွင်သည်။ အမှန်တကယ်တွင်မူ ၎င်းသည် ထူထပ်သိပ်သည်း၍ ကြွယ်ဝသော ဖန်တီးမှုတစ်ခုဖြစ်ကာ မရှာဖွေရသေးသော အဓိပ္ပာယ်များနှင့် ပုံစံဆိုင်ရာ အရည်အသွေးများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ 'L'Étranger' ရှိ အဓိပ္ပာယ်နှင့် ပုံစံ၊ ပြီးလျှင် အဓိပ္ပာယ်နှင့် ပုံစံတို၏ ဆက်နွယ်မှုများကို အပြည့်အဝ ဆန်းစစ်ဝေဖန်နိုင်ရန် အနည်းဆုံး ထိုဝတ္ထုစာအုပ်အရှည်လောက်ရှိသည့် စာအုပ်တစ်အုပ် လိုအပ်ပေလိမ့်မည်။"Victor Brombert သည် 'L'Étranger' နှင့် Sartre ၏ "Explication de L'Étranger" ကို ဒဿနိကအရ 'Absurd' (အဓိပ္ပာယ်မဲ့ခြင်း) ဆိုင်ရာ အခြေအနေအတွင်း ဆန်းစစ်လေ့လာခဲ့သည်။ Louis Hudon က သူ၏ ၁၉၆၀ ခုနှစ် ဆန်းစစ်ဝေဖန်ချက်တွင် 'L'Étranger' အား အဖြစ်တည်ဝါဒီ (existentialist) ဝတ္ထုတစ်ပုဒ်အဖြစ် သတ်မှတ်ချက်ကို ပယ်ချခဲ့သည်။ Ignace Feuerlicht ၏ ၁၉၆၃ ခုနှစ် လေ့လာမှုသည် Meursault သည် သူ၏ လူ့အဖွဲအစည်းအတွင်း 'နိုင်ငံခြားသား' (stranger) တစ်ဦးဖြစ်နေခြင်း ဆိုသည့် သဘောအားဖြင့် သီးခြားခွဲထားမှု (alienation) ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများကို စစ်ဆေးလေ့လာခြင်းဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ် သူ၏ ဆန်းစစ်ဝေဖန်ချက်တွင် Leo Bersani က 'L'Étranger' သည် "'နက်ရှိင်းသော' ဝတ္ထု" တစ်ပုဒ်ဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် "သာမန်အဆင့်" (mediocre) သာဖြစ်သည်ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သော်လည်း၊ ၁၉၅၀ ခုနှစ်များမှ 'New Novelists' (စာရေးဆရာအသစ်) များက မြှင့်တင်ခဲ့သည့် ရေးသားမှုပုံစံတစ်မျိုးအတွင်း "အပြစ်အနာအဆာရှိသော်လည်း ထိရောက်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည့် လေ့ကျင့်ခန်း" တစ်ခုအဖြစ် ဝတ္ထုကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ Paul P. Somers Jr. သည် Sartre ၏ Camus ၏ ဝတ္ထုအပေါ် အက်ဆေးကို အခြေခံ၍ Camus ၏ 'L'Étranger' နှင့် Sartre ၏ 'Nausea' (ပျိုအန်ခြင်း) တိုကို နှိင်းယှဉ်လေ့လာခဲ့သည်။ Sergei Hackel သည် 'L'Étranger' နှင့် Dostoyevsky ၏ 'Crime and Punishment' (ပြစ်မှုနှင့် ပြစ်ဒဏ်) တိုကြားရှိ တူညီမှုများကို စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည်။ Terry Otten သည် Meursault နှင့် သူ၏မိခင်ကြားရှိ ဆက်ဆံရေးကို အသေးစိတ် လေ့လာခဲ့သည်။ Gerald Morreale သည် Meursault ၏ အာရပ်လူမျိုးကို သတ်ခြင်းနှင့် Meursault ၏ လုပ်ရပ်သည် လူသတ်မှုတစ်ခုဟုတ်/မဟုတ် ဆိုသည့် မေးခွန်းကို စစ်ဆေးလေ့လာခဲ့သည်။ Ernest Simon သည် Richard Weisberg နှင့် တရားသူကြီး Richard A. Posner တို၏ ယခင်က ဆန်းစစ်ဝေဖန်ချက်များနှင့် ဆက်စပ်၍ 'L'Étranger' ရှိ Meursault ၏ တရားစီရင်ပွဲ၏ သဘောသဘာဝကို စစ်ဆေးလေ့လာခဲ့သည်။ René Girard သည် Meursault ၏ ဇာတ်ကောင်၏ ပတ်ဝန်းကျင် လူ့အဖွဲအစည်းနှင့် ဆက်စပ်သည့် 'ဂရုမစိုက်မှု' (indifference) ၏ နှိင်းရသဘောသဘာဝကို ဝေဖန်ဆန်းစစ်ခဲ့သည်။ Kamel Daoud သည် 'The Meursault Investigation' (မာဆိုးစစ်ဆေးရေး) အမည်ရှိ ဝတ္ထုတစ်အုပ်ကို (၂၀၁၃/၂၀၁၄) ရေးသားခဲ့သည်။ ၎င်းကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အယ်လ်ဂျီးရီးယား၌ ပထမဆုံးထုတ်ဝေခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ဝေဖန်သူများ၏ ချီးကျူးမှုကို ခံရသည့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ပြန်လည်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ 'The Stranger' (နိုင်ငံခြားသား) အား ကိုလိုနီနောက်ခံဖြင့် တုံပြန်သည့် ဤစာအုပ်သည် Camus ၏ မူကို အမည်မသိအာရပ်သားသေဆုံးသူ၏ညီ (သူ့ကို အမည်ပေး၍ ငိုကြွေးတသခံယူခဲ့ရသော လက်တွေ့လူသားတစ်ဦးအဖြစ် ပြသလျက်) နှင့် အခြားသော ဇာတ်ကောင်များ၏ ရှုထောင့်မှ အချက်အလက်များဖြင့် ခုခံဆန့်ကျင်ဖော်ပြသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် အယ်လ်ဂျီးရီးယား လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲအပြီး ပြင်သစ်အာဏာပိုင်များနှင့် ပီဒ်-နွားအများစု ဆုတ်ခွာပြီးနောက် ၎င်းတို၏ နောက်ပိုင်းဘဝများကို Daoud က စူးစမ်းလေ့လာဖော်ပြထားသည်။ ထုတ်ဝေရေးရာ မှတ်တမ်းနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်များ မူရင်း ပြင်သစ်ဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေခြင်း ၁၉၄၁ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် André Malraux က လက်ရေးမူကို ဖတ်ရှုပြီးနောက် အကြံပြုချက်များကို Camus အား အသိပေးခဲ့ပြီး Camus က ထိုမှတ်ချက်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ Malraux က စာကြောင်းဖွဲထားသည့် အနည်းဆုံးဖွဲစည်းပုံသည် အလွန်အမြန်ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်နေသည်ဟု ထင်မြင်ယူဆခဲ့သည်။ အချိုသော ဇာတ်ခင်းများနှင့် ကောက်နုတ်ချက်များ (လူသတ်မှု၊ ဘုန်းတော်ကြီးနှင့် စကားပြောဆိုမှု) ကိုလည်း ပြန်လည်သုံးသပ်သင့်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထိုနောက် လက်ရေးမူကို အယ်ဒီတာများဖြစ်သော Jean Paulhan နှင့် Raymond Queneau တိုက ဖတ်ရှုခဲ့ကြသည်။ Censorship Bureau (စာပေ စိစစ်ရေးဌာန) တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော ဂျာမန် အယ်ဒီတာ၊ ဘာသာပြန်နှင့် Wehrmacht တပ်မှူး Gerhard Heller က ကူညီရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ မူရင်း ပြင်သစ်ဘာသာဖြင့်ရေးသားထားသော ဝတ္ထုကို ၁၉၄၂ ခုနှစ် မေလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ပါရီမြို၌ Gallimard မှ L'Étranger အမည်ဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ စာအုပ်သည် ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စာအုပ်ဆိုင်များ၌ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး စျေးနှုန်းမှာ ဖရန့် ၂၅ ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ စာအုပ်အုပ်ရေ ၄,၄၀၀ သာ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ စျေးကွက်ရှာဖွေရေး လှည့်ကွက်တစ်ခုအနေဖြင့်၊ မူအမျိုးမျိုး (၈) မျိုးရှိသည်ဟု အထင်မှားစေရန် စာမျက်နှာများနှင့် နောက်ကျောအဖုံးများတွင် ရေးထိုးထားသည်။ ထိုအချိန်က Camus သည် Oran မြိုတွင် တီဘီရောဂါ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေပြီး ပြင်သစ်သို ခရီးမသွားနိုင်ခဲ့သဖြင့် သတင်းစာဆရာများအား သူ၏စာအုပ်သစ်ကို လက်ဆောင်ပေးရသည့် ပြင်သစ်ရိုးရာ ထုတ်ဝေသည့် အလေ့အထကို မလိုက်နာနိုင်ခဲ့ပေ။ သတင်းစာများတွင် ပထမဆုံးထွက်ရှိသော ဝေဖန်ချက်များကိုလည်း ဖတ်ရှု၍မရခဲ့သလို စာအုပ်ဆိုင်များတွင် ဖြန့်ချိမှုကိုလည်း မျက်မြင်မတွေ့ရခဲ့ပေ။ ထုတ်ဝေပြီးနောက် အုပ်ရေ ၂၀ ကို သူ့ထံပိုခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို မည်သည့်အခါတွင်မျှ မရောက်ရှိခဲ့ဘဲ ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့မှသာ Camus သည် နောက်ဆုံးတွင် စာအုပ်တစ်အုပ် ရရှိခဲ့သည်။ Camus ကို ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် နှစ်ဖက်လုံးရှိ အဆုတ်၌ တီဘီရောဂါရှိကြောင်း ထပ်မံရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အယ်လ်ဂျီးရီးယားမှ ထွက်ခွာကာ တောင်ပိုင်းအလယ်ပိုင်းရှိ ပြင်သစ်တောင်တန်းများရှိ Le Chambon-sur-Lignon မြိုအနီးရှိ Panelier ကျေးရွာသို သွားရောက်ခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်များ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင်၊ ဗြိတိသျှစာရေးဆရာ Stuart Gilbert မှ ပြုလုပ်ခဲ့သော ပထမဆုံးအင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ကို ပထမဆုံးပြင်သစ်ထုတ်ဝေမှုကို အခြေခံ၍ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်ကြာအောင် Gilbert ၏ ဗားရှင်းသည် စံအင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်အဖြစ် တည်ရှိခဲ့သည်။ Gilbert ၏ ရွေးချယ်ထားသော ခေါင်းစဉ် 'The Stranger' ကို ထုတ်ဝေသူ Hamish Hamilton မှ 'The Outsider' အဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းက "ပို၍ ထင်ရှားစွာသိမြင်နိုင်ပြီး ပိုမိုသင့်လျော်သည်" ဟု ယူဆခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်ကာ Maria Kuncewiczowa ၏ ပိုလန်ဘာသာဖြင့်ရေးသားထားသော ဝတ္ထု 'Cudzoziemka' ကို မကြာသေးမီက လန်ဒန်တွင် 'The Stranger' အမည်ဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်၊ Knopf သည် အမည်ပြောင်းလဲမှုအကြောင်း အသိပေးခံရသည့်အခါ Gilbert ၏ မူရင်းခေါင်းစဉ်ကို အသုံးပြု၍ လက်ရေးမူကို စာစီပြီးဖြစ်နေပြီဖြစ်သဖြင့် ၎င်းကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှ-အမေရိကန် ခေါင်းစဉ်ကွဲလွဲမှုသည် နောက်ပိုင်းထုတ်ဝေမှုများတွင်လည်း ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ Helen Sebba John E. Gale နှင့် Eric Du Plessis အပါအဝင် ပညာရှင်အချို့နှင့် James Campbell ကဲ့သို့သော မှတ်ချက်ပြုသူများသည် Stuart Gilbert ၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုတွင် တိကျမှုမရှိခြင်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုကြောင့် Camus ၏ မူရင်းပြင်သစ်စာသား၏ သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို သတိပြုမိခဲ့ကြသည်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင်၊ Gilbert ၏ ဘာသာပြန်ကို ထုတ်ဝေခဲ့သော ဗြိတိသျှထုတ်ဝေသူ Hamish Hamilton မှ Joseph Laredo ၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုကို 'The Outsider' အဖြစ် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ Penguin Books က ဤဗားရှင်းကို ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် စာအုပ်ပျော့ထုတ်ဝေမှုအတွက် ဝယ်ယူခဲ့သည်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင်၊ အမေရိကန်ထုတ်ဝေသူ University Press of America မှ Kate Griffith ၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုကို 'The Stranger' ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင်၊ Vintage က အမေရိကန် Matthew Ward ၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုဖြင့် 'The Stranger' ဟူသော စံအမေရိကန်ခေါင်းစဉ်ဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဗားရှင်းတစ်ခုကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ Camus သည် အမေရိကန်စာပေဟန်ကို လွှမ်းမိုးမှုရှိခဲ့ပြီး Ward ၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုသည် အမေရိကန်အသုံးအနှုန်းကို ဖော်ပြပြီး Camus ၏ မူရင်းစာသားနှင့် သဘောထားကို ပိုမိုနီးကပ်စွာ လိုက်နာခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင်၊ Sandra Smith ၏ ဘာသာပြန်ဆိုမှုကို Penguinမှ 'The Outsider' အဖြစ် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ဘာသာပြန်များအကြား ကွဲပြားမှုများ ဤဘာသာပြန်များအကြားရှိ အရေးပါသော ကွဲပြားမှုတစ်ခုမှာ ဝတ္ထု၏အဆုံးပိုင်းနီးတွင် ရှိသော စာကြောင်း၌ ခံစားချက် ဖော်ပြပုံဖြစ်သည်- Gilbert ၏ ဘာသာပြန်တွင် "I laid my heart open to the benign indifference of the universe" (စကြာဝဠာ၏ ကြင်နာသော အေးစက်မှုဆီသို ကျွန်ုပ်၏နှလုံးသားကို ဖွင့်ထားခဲ့သည်) ဟူ၍လည်းကောင်း၊ Laredo ၏ "I laid my heart open to the gentle indifference of the universe" (စကြာဝဠာ၏ နူးညံ့သိမ်မွေ့သော အေးစက်မှုဆီသို ကျွန်ုပ်၏နှလုံးသားကို ဖွင့်ထားခဲ့သည်) (မူရင်းပြင်သစ်- la tendre indifférence du monde; တိုက်ရိုက်အဓိပ္ပာယ်- "ကမ္ဘာ၏ နူးညံ့သိမ်မွေ့သော အေးစက်မှု") ဟူ၍လည်းကောင်း ရှိသည်။ Laredo ၏ ၂၀၀၀ ခုနှစ် Penguin Classics ပြန်လည်ပုံနှိပ်မှုတွင် "gentle" (နူးညံ့သိမ်မွေ့သော) မှ "benign" (ကြင်နာသော/အန္တရာယ်မရှိသော) သို ပြောင်းလဲထားသည်။ Smith ၏ ၂၀၁၂ ဘာသာပြန်တွင် တိုက်ရိုက်အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သော "tender" (နူးညံ့သိမ်မွေ့သော) ကို အသုံးပြုထားပြီး သူမ၏ ဘာသာပြန်သူမှတ်စာတွင် "benign" ကိုသုံးခြင်းသည် "'tender' ၏ ဝိရောဓိသဘောဆောင်သော အနုစိတ်အရသာကို ဖမ်းယူနိုင်စွမ်းမရှိ" ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အဆုံးသတ်စာကြောင်းများလည်း ကွဲပြားသည်- Gilbert က 'on the day of my execution there should be a huge crowd of spectators and that they should greet me with howls of execration' (ကျွန်ုပ်၏ ကွပ်မျက်ခံရမည့်နေ့တွင် ကြည့်ရှုသူများ များပြားလှစွာသော ပရိသတ်ရှိသင့်ပြီး သူတိုသည် ကျွန်ုပ်ကို ရွံရှာစက်ဆုပ်ဖွယ် ဟစ်အော်သံများဖြင့် ကြိုဆိုသင့်သည်) ဟု ဘာသာပြန်သည်။ ၎င်းသည် Laredo နှင့် Smith တို၏ 'greet me with cries of hatred' (ကျွန်ုပ်ကို မုန်းတီးမှုအော်ဟစ်သံများဖြင့် ကြိုဆိုသည်) ဟူသော ဘာသာပြန်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ထင်လင်း ၏ မြန်မာဘာသာပြန်တွင်တော့ (ကျွန်တော့်ကို စီရင်မယ့်နေ့ကျတော့ လာကြည့်ကြတဲ့လူတွေဟာ ဧရာမလူအုပ်ကြီးဖြစ်ပြီး ၊ ကျွန်တော့်ကိုလည်း အားရပါးရ အော်ဟစ်ဆဲရေးပြီးနှုတ်ဆက်ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းရုံပဲရှိပါတော့တယ်။ ။ ) ဟုဘာသာပြန်ဆိုထားခဲ့ပါသည်။ဤစာပိုဒ်သည် ယခင်က 'ကမ္ဘာ၏ အေးစက်မှု' နှင့် ချိုယွင်းချက်ဖော်ပြရန် ဖြည့်စွက်ပေးမည့် ဇာတ်ကွက်တစ်ခုကို ဖော်ပြသည်။ ပြင်သစ်ဘာသာတွင် စကားစုမှာ cris de haine (မုန်းတီးမှုအော်ဟစ်သံများ) ဖြစ်သည်။ Ward က 'with cries of hate' (မုန်းတီးမှုအော်ဟစ်သံများဖြင့်) ဟု ဘာသာပြန်သည်။ Gilbert က 'execration' (ရွံရှာစက်ဆုပ်ဖွယ်) နှင့် 'execution' (ကွပ်မျက်ခြင်း) ကို ဒွန်တွဲဖော်ပြထားသည်။ Aujourd'hui, Maman est morte* (ယနေ့ မာမား သေဆုံးခဲ့သည်) သည် ဝတ္ထု၏ ဖွင့်ဆိုရေးသားချက် စာကြောင်းဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်များက ပထမဆုံးစာကြောင်းကို 'Mother died today' (မိခင်သည် ယနေ့ သေဆုံးခဲ့သည်)၊ 'Maman died today' (မာမား ယနေ့ သေဆုံးခဲ့သည်) သိုမဟုတ် ၎င်း၏ ကွဲပြားသောပုံစံဖြင့် ပြန်ဆိုထားကြသည်။ ထင်လင်း ၏ မြန်မာဘာသာပြန်တွင်'Maman died today'(အမေ ဒီကနေ့ ဆုံးတယ်) ဟုပြန်ဆိုထားပါသည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် Ryan Bloom က ယင်းကို 'Today, Maman died' (ယနေ့၊ မာမား သေဆုံးခဲ့သည်) ဟု ပြန်ဆိုသင့်သည်ဟု ငြင်းခုံခဲ့သည်။ သူက ဤသိုပြန်ဆိုခြင်းက ဝတ္ထုတွင်ဖွံဖြိုးလာသည့် Meursault ၏ ဇာတ်ကောင် လက္ခဏာကို 'လက်ရှိအခိုက်အတန့်အတွက် နေထိုင်သူ'၊ 'အတိတ်ကို သိရှိနားလည်ပြီး စဉ်းစားတွေးခေါ်ခြင်း မရှိသူ' နှင့် 'အနာဂတ်ကို စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း မရှိသူ' အဖြစ် ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ဖော်ပြနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်သည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်များ စာရင်း ၁၉၄၆ - The Outsider (Stuart Gilbert ဘာသာပြန်)၊ London: Hamish Hamilton ၁၉၄၆ - The Stranger (Stuart Gilbert ဘာသာပြန်)၊ New York: Alfred A. Knopf ၁၉၈၂ - The Outsider (Joseph Laredo ဘာသာပြန်)၊ London: Hamish Hamilton, ISBN 978-0-14-118250-6 ၁၉၈၂ - The Stranger (Kate Griffith ဘာသာပြန်)၊ Washington, D.C.: University Press of America, ISBN 081912141X, ISBN 0819121428 ၁၉၈၈ - The Stranger (Matthew Ward ဘာသာပြန်)၊ New York: Alfred A. Knopf, ISBN 0-394-53305-4. (၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် Vintage New York: Vintage မှ ISBN 978-0-679-72020-1 ဖြင့် ပြန်လည်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။) ၂၀၁၂ - The Outsider (Sandra Smith ဘာသာပြန်)၊ London: Penguin, ISBN 978-0-14-138958-5 မြန်မာဘာသာပြန် May 19, 1942 - "စည်းအပြင်ကလူ" ( ဘာသာပြန်သူ ထင်လင်း) ၊ မြန်မာ : ပန်းရွှေပြည်စာအုပ်တိုက် ၊ အမှတ် ၃၄၄ ၊ ၈လမ်း ၊ ၁၁ရပ်ကွက်၊တောင်ဉက္ကလာပ ၊ ရန်ကုန်မြို့ ။ လက်တလော ထုတ်ဝေမှုအကြိမ်စုစုပေါင်း ၅ ကြိမ်ထိရှိခဲ့။ ပဉ္စမအကြိမ်-၂၀၁၈ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ။ စာမျက်နှာ - ၂၃၈ ။ Adaptations ရုပ်ရှင် ၁၉၆၇ - Stranger) - Luchino Visconti (အီတလီ) ၂၀၀၁ - Yazgı* (Fate) - Zeki Demirkubuz (တူရကီ) ၂၀၂၅ - L'Étranger (The Stranger) - François Ozon (ပြင်သစ်) (မျှော်မှန်းထားသော ရုံတင်မည့်နှစ်) စာပေ The Meursault Investigation(၂၀၁၅) - Kamel Daoud ရေးသားသည်။ Camus ၏ မူကွဲကို ဆန့်ကျင်ရန် ဖန်တီးထားသော ဝတ္ထုဖြစ်ပြီး လူသတ်မှုခံရသူ၏ညီဟု ဖော်ပြထားသော အာရပ်လူမျိုး တစ်ဦး၏ ရှုထောင့်မှ ရေးသားထားခြင်းဖြစ်သည်။ Camus က "The Arab" (အာရပ်လူမျိုး) ဟူ၍သာ ရည်ညွှန်းခဲ့ရာမှ၊ ဤဝတ္ထုထဲတွင် သူ့ကို Musa အဖြစ် အမည်ပေးထားပြီး၊ သူ၏ညီနှင့် မိခင်က ငိုကြွေးတမ်းတခံစားခဲ့ရသည့် လက်တွေ့တည်ရှိခဲ့သော လူသားတစ်ဦးအဖြစ် ဖော်ပြထားသည်။ ၎င်းသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၏ New York Times ထူးချွန်ထင်ရှားသော စာအုပ် (Notable Book) အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုများ The Cure တီးဝိုင်း၏ ၁၉၇၈ ခုနှစ် ပထမဆုံး တေးသီချင်း "Killing an Arab" ကို Robert Smith က Albert Camus ၏ 'L'Étranger' (The Outsider) စာအုပ်မှ အဓိကအခိုက်အတန့်များအပေါ် သူ၏ထင်မြင်ချက်ကို အတိုချုံးဖော်ပြရန် ကဗျာဆန်ဆန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ကနေဒါ ပန့်ခ်ရော့ခ် တီးဝိုင်း L'Étranger ကို ဤဝတ္ထုလတ်အပေါ် အစွဲပြု၍ NDP နိုင်ငံရေးသမားနှင့် တေးရေးဆရာများဖြစ်သော Charlie Angus နှင့် Andrew Cash တို့မှ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ရုရှား ဟေဗီးမက်တယ် တီးဝိုင်း Aria ၏ ၁၉၉၅ ခုနှစ် အယ်လ်ဘမ်မှ "Noch koroche dnya" (နေ့ရက်ထက် ပိုတိုလာသည်) သည် ဝတ္ထု၏ နောက်ဆုံးဇာတ်ကွက်ရှိ Meursault နှင့် ဘုန်းတော်ကြီး တွေ့ဆုံမှုကို အခြေခံထားသည်။ ၎င်းကို Meursault ၏ ပထမဦးဆုံးလူ ရှုထောင့်မှ ပြောပြထားပြီး "မုန်းတီးမှုအော်ဟစ်သံများသည် ကျွန်ုပ်၏ ဆုလာဘ်ဖြစ်လိမ့်မည်/ ကျွန်ုပ် သေဆုံးသောအခါ တစ်ယောက်တည်း မဖြစ်တော့ပါ" ဟူသော စာသားပါရှိသည်။ The Lawrence Arms တီးဝိုင်း၏ Ghost Stories အယ်လ်ဘမ်မှ "Asa Phelps Is Dead" အဆုံးတွင် Meursault က သူ၏ ချဉ်းကပ်လာနေသော ကွပ်မျက်ခြင်းကို လက်ခံသည့် စာပိုဒ်ကို Chris McCaughan မှ ဖတ်ရွတ်ထားသည်။ ၎င်းသည် တေးသွားစာသားများရှိ အချို့သော အကြောင်းအရာများနှင့် ဆင်တူသည်။ Folk အဆိုတော်နှင့် တေးရေးဆရာ Eric Andersen တွင် "The Stranger (Song of Revenge)" ဟုခေါ်သော တေးသီချင်းတစ်ပုဒ်ရှိပြီး ၎င်းမှာ သူ၏ ၂၀၁၄ EP The Shadow and Light of Albert Camus တွင် Camus ၏ လက်ရာများကို အခြေခံထားသော တေးသီချင်းလေးပုဒ်အနက်မှ တစ်ပုဒ်ဖြစ်သည်။ Tuxedomoon တီးဝိုင်း၏ တတိယမြောက် တေးသီချင်းခွေသွယ်ကို "The Stranger" ဟု အမည်ပေးထားပြီး ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် Suite en sous-sol EP အတွက် "L'étranger (Gigue existentielle)" အဖြစ် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ဖန်တီးခဲ့သည်။ ဗားရှင်းနှစ်မျိုးလုံးရှိ သီချင်းစာသားများတွင် ဇာတ်ဆောင်မိခင်သေဆုံးမှုနှင့် သူမ၏ဈာပနတွင် သူငိုကြွေးရမည်ဟု မျှော်လင့်ထားခြင်းဆိုင်ရာ တိုက်ရိုက်ကိုးကားချက်များ ပါဝင်သည်။ Avenged Sevenfold တီးဝိုင်း၏ Life Is But a Dream... အယ်လ်ဘမ်မှ ပထမဆုံး တေးသီချင်းခွေသွယ် "Nobody" ကို The Stranger ဝတ္ထုမှ စေ့ဆော်အားပေးမှုဖြင့် ရေးစပ်ခဲ့သည်။ Billy Woods ၏ Aethiopes အယ်လ်ဘမ်မှ "Versailles" တေးသီချင်း၏ ပထမကျော့တွင် Woods က "It's hot on these streets monsieur, I might shoot a arab" (ဒီလမ်းတွေမှာ ပူနေတယ် မစ္စတာ၊ ကျွန်တော် အာရပ်တစ်ယောက်ကို ပစ်လိုက်လောက်တယ်) ဟူသော စာသားဖြင့် စာအုပ်ထဲက လူသတ်မှုကို တိုက်ရိုက်ရည်ညွှန်းထားသည်။ Ata Akdağ ရေးသားစီစဉ်ပြီး Feridun Düzağaç feat Yaya တို့မှ ဖျော်ဖြေသည့် "Yabancı" (The Stranger) အမည်ရှိ တူရကီ ရော့ခ်တေးသီချင်းသည် Camus ၊ အလားတူအမည်ရှိ ဝတ္ထုကို ရည်စူးထားသည်။ တေးသွားစာသားများထဲမှ အချို့မှာ "နေ့ရက်တွေက ရှေ့မတိုးတော့ဘူး၊ နာမည်တွေ ပျောက်ကုန်ပြီ၊ အားလုံးအတူတူပဲ/ ဘေးဒုက္ခတံခါးကို ကျွန်တော်ခုန်ခဲ့တယ်/ ကျွန်တော်ဟာ တစ်စုံတစ်ယောက်အတွက် လူသတ်တဲ့ နိုင်ငံခြားသားတစ်ယောက်ပါ" ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ဤတေးသီချင်းကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော "10'a Özel" အယ်လ်ဘမ်တွင် ထည့်သွင်းထားသည်။ J. A. Seazer ၏ バルバラ矮星子黙示録 (Barbara Dwarf Star Child Apocalypse) အယ်လ်ဘမ်ရှိ ဆဋ္ဌမမြောက် တေးသီချင်း 異邦人の揺籠歌 (エトランジェのララバイ) ကို "L'Etranger's Lullabye" (နိုင်ငံခြားသား၏ ပုခက်သီချင်း) ဟု ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်သည်။ jHYDE မှ ထုတ်ဝေသော တတိယမြောက် တေးသီချင်းခွေသွယ် "L'ÉTRANGER" ကို ဤစာအုပ်မှ စေ့ဆော်အားပေးမှုဖြင့် ရေးစပ်ထားသည်။ ၎င်းတွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်မှ တိုက်ရိုက်ကောက်နုတ်ချက်များလည်း ပါဝင်သည်။ ဂိမ်းများ Limbus Company (၂၀၂၃) - ကိုရီးယားဂိမ်းစတူဒီယို Project Moon မှ ထုတ်လုပ်သော ဤဂိမ်းတွင် Meursault ကို အခြေခံထားသည့် ဇာတ်ကောင် Meursault ပါဝင်သည်။ Metal Gear Rising: Revengeance - ပြင်သစ်-အယ်လ်ဂျီးရီးယန်း အမျိုးသမီး Mistral သည် စစ်တိုက်ရာတွင် L'Etranger ဟုခေါ်သော လှံတံတစ်ခုကို အသုံးပြုသည်။ ဂိမ်း၏ တရားဝင်လမ်းညွှန်စာအုပ်တွင် ပါရှိသော အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ဂိမ်းရေးသားသူများက Mistral ၏ လူမျိုးရေး၊ လက်နက်အမည်နှင့် ဇာတ်လမ်းနောက်ခံတို့ကို ဤဝတ္ထုအပေါ် အခြေခံထားကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ ရုပ်ပြစာအုပ် Jacques Ferrandez သည် Camus ၏ မွေးနေ့ ၁၀၀ ပြည့်အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ရုပ်ပြစာအုပ်အဖြစ် The Stranger ကို ပြန်လည်တည်းဖြတ်ဖန်တီးခဲ့သည်။
လှမြင့် (တရားသူကြီး)	ဒေါ်လှမြင့် (၁၉၆၃ မွေးဖွား)သည် အမျိုးသမီးတရားသူကြီး တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး၊လက်ရှိတွင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ် အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူဖြစ်သည်။ ဝန်ထမ်းဘဝ ဒေါ်လှမြင့် သည် ၁၉၈၅ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် မှ ဥပဒေဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။၁၉၈၇ခုနှစ်တွင် တရားရေးအရာရှိအဆင့် (၄)အဖြစ် တရားရေးဌာနတွင် စတင်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ တရားရုံး အဆင့်ဆင့်တွင် တရားသူကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ရှေ့နေရှေ့ရပ် နှင့် စစ်ဆေးရေးဌာန၊ ပြည်ထောင်စု တရားစီရင်ရေး ကြီးကြပ်မှုရုံး၊ ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် ၌ ဒုညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဝန်ထမ်းဘဝမှ အနားယူခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူ၏ ဝန်ထမ်းလုပ်သက်မှာ စုစုပေါင်းလုပ်သက် (၃၂)နှစ်ကျော် ရှိသည်။ တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီး မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးတရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးအဖြစ် ၂၀၁၉ခုနှစ်၊ဇူလိုင် ၁၀ ရက် တွင် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်အထူးအစည်းအဝေး၌ မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်က အဆိုပြုတင်သွင်းခဲ့ပြီး၊၂၀၁၉ခုနှစ်၊ဇူလိုင် ၁၁ ရက် တွင် လွှတ်တော်က အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် သမ္မတဦးဝင်းမြင့် က တိုင်းတရားလွှတ်တော်၏တရားသူကြီး အဖြစ် ခန့်အပ်ပေးခဲ့သည်။ထိုတာဝန်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက် အထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ် ဒေါ်ခင်သင်းဝေ သည် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် ပြောင်းရွှေ့ခန့်အပ်ခံရပြီးနောက် သူသည် တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ် နေရာအား တာဝန်ပေးအပ်ခံရသည်။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ ဒေါ်လှမြင့်သည် အိမ်ထောင်မရှိသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ကိုးကား Category:၁၉၆၃ မွေးဖွားသူများ Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ Category:မြန်မာ တရားသူကြီးများ Category:တရားလွှတ်တော် တရားသူကြီးချုပ်များ
ကဏ္ဍ:စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဝေါဟာရများ	ဝေါဟာရ ကဏ္ဍ:ပညာရပ်ဝေါဟာရ ကဏ္ဍ:စစ်မက်ရေးရာ
ကဏ္ဍ:စကားသံ	ကဏ္ဍ:လူသား ဆက်သွယ်ရေး ကဏ္ဍ:ဘာသာစကား
ဆူရှီလာ ကာ့ရ်ကီ	ဆုရှီလာ ကာ့ရ်ကီ() သို့မဟုတ် သုသီလာ ကာရကီ(အက္ခရာဖလှယ်ခြင်း: သုၐီလာ ကာရ်္ကီ, ၇ ဇွန် ၁၉၅၂ ~ )သည် နီပေါနိုင်ငံ၏ အငြိမ်းစား ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးတရားသူကြီးချုပ် ဖြစ်ပြီး၊ယခုအခါတွင် နီပေါနိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အဆိုးရွားဆုံး အရေးပေါ်နိုင်ငံရေး မငြိမ်သက်မှုအခြေအနေအတွင်း နိုင်ငံအား ယာယီဦးဆောင်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခံထားရသူ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ နီပေါ Gen Z ဆန္ဒပြပွဲများ ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ် ကေပီ ရှာမာအိုလီ အစိုးရ ပြုတ်ကျပြီးနောက်၊ ဆန္ဒပြလူငယ်များ၏ အကြံပြုမှုအရ၊၎င်းသည် နိုင်ငံ၏ ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရသည်။သူသည် နီပေါအစိုးရ၏ ပထမဆုံးအမျိုးသမီးခေါင်းဆောင် လည်း ဖြစ်သည်။ အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး ဆုရှီလာ ကာ့ရ်ကီ သည် နီပေါနိုင်ငံ တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး၊မွေးချင်းမောင်နှမ ၇ ဦးအနက် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ပညာထူးချွန်သူတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည့် ၎င်းသည် ဥပဒေပညာဘွဲ့ အား Tribhuvan University မှ ရရှိခဲ့သည်။ ဥပဒေသင်ကြားရေးနှင့် အလုပ်အကိုင် ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် Mahendra Multiple Campus, Dharan တွင် ပါမောက္ခအဖြစ် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် နီပေါနိုင်ငံရေးအခြေအနေထဲ ပါဝင်စွက်ဖက်ခဲ့မှုများကြောင့် Biratnagar အကျဉ်းထောင်တွင် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။ သူသည် ထိုအတွေ့အကြုံကို အခြေခံပြီး Kara ဆိုသည့် ဝတ္ထုကိုရေးသားခဲ့သည်။နီပေါနိုင်ငံအတွင်း ထင်ရှားသည့် ဝတ္ထုတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် နီပေါတရားလွှတ်တော် ၏ တရားသူကြီး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် နီပေါတရားရုံးချုပ် ၏ တရားသူကြီး အဖြစ် ခန့်ထားခံခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နီပေါနိုင်ငံ သမ္မတ သည် ၎င်းအား နီပေါနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးအမျိုးသမီး တရားသူကြီးချုပ် အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇွန် ၆ ရက် တွင် တာဝန်မှ အနားယူခဲ့သည်။ စာရေးဆရာမဘဝ သူမသည် Nyaya (2018) ဆိုသည့် ကိုယ်ရေးမှတ်တမ်းစာအုပ် နှင့် Kara (2019) ဆိုသည့် ဝတ္ထုစာအုပ်ကိုရေးသားခဲ့ပြီး၊စာအုပ်တွင် တရားမျှတမှု၊ နိုင်ငံရေးနှင့် နီပေါအမျိုးသမီးအတွေ့အကြုံများကို အဓိကဖော်ပြခဲ့သည်။ နီပေါနိုင်ငံ၏ အကြားကာလ ဝန်ကြီးချုပ် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၄ ရက် တွင် နီပေါအစိုးရသည် နိုင်ငံအတွင်း သတင်းတုများဖြန့်ဝေခြင်း၊ အမုန်းစကားများပြန့်ပွားခြင်းတို့ကိုတိုက်ဖျက်ရန် အကြောင်းပြချက်ခေါင်းစဥ်ဖြင့် နီပေါနိုင်ငံတွင် WhatsApp၊ Facebook၊ Instagram၊ X၊ LinkedIn နှင့် YouTube အပါအဝင် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ၂၆ မျိုးကို ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ သက်ရောက်မှုအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၈ ရက် နေ့တွင် နီပေါနိုင်ငံ၊ ခတ္တမန္ဒုမြို့၌ လူမှုကွန်ရက်များကိုပိတ်ပင်ခဲ့သည့် အစိုးရအား Gen Z များ ဦးဆောင်ပြီး ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြကြသည်။ထိုဆန္ဒပြသူများကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပစ်ခတ်ခဲ့ရာ အနည်းဆုံး လူ ၁၉ ဦး သေဆုံးပြီး တစ်ရာကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်အထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြကြမှုသည် လူမှုကွန်ရက်များပိတ်ပင်ခံရမှုမှ နီပေါအစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲအမှားများ နှင့် အကျင့်ပြတ်ချစားမှုများအပေါ် အပြစ်တင်သည့် လူထုအုံကြွမှုအသွင်သို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့ပြီး၊ နီပေါလွှတ်တော် ကို စီးနင်းခြင်း၊အစိုးရအရာရှိများ၏ နေအိမ်များအပါအဝင် ရုံးဌာနများအား ဖျက်စီးခြင်းနှင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမတည်ငြိမ်မှုများ ဆိုးရွားသွားခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၉ ရက် တွင် နီပေါ ဝန်ကြီးချုပ် ကေပီ ရှာမာအိုလီ နှင့်အတူ အခြားသော အစိုးရဝန်ကြီး အများအပြားသည် ရာထူးမှ တရားဝင် နုတ်ထွက်ခဲ့ကြပြီး၊နီပေါအစိုးရပြုတ်ကျသွားခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက် နောက်ပိုင်းတွင် မတည်ငြိမ်သည့် နိုင်ငံအား ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ဆန္ဒပြခေါင်းဆောင်များ၊ လူငယ်အဖွဲ့များနှင့် ပြည်သူ့အသိုင်းအဝိုင်းသည် ဆုရှီလာ ကာ့ရ်ကီ အား နိုင်ငံ၏ကြားကာလ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ယင်းအတိုင်မီက ၁၅ ဦးမြောက် ခတ္တမန္ဒုမြို့ မြို့တော်ဝန် ရက်ပ်သီချင်းများသီဆိုသည့် ဘာလန်ဒရာရှားသည် ကြားဖြတ်အစိုးရတရပ်အား ကိုယ်စားပြုရန် လူငယ်များအကြား ရေပန်းစားခဲ့သေးသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့တွင် နီပေါ သမ္မတ Ram Chandra Poudel မှ ဆုရှီလာ ကာ့ရ်ကီ အား နီပေါနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ကြားကာလ ဝန်ကြီးချုပ် (ယာယီဝန်ကြီးချုပ်) အဖြစ် ခန့်အပ် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။သူသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ် မတ်လ ၅ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးဆုံးပြီး တာဝန်လွှဲပြောင်းပြီးသည်အထိ ထမ်းဆောင်မည်ဖြစ်သည်။ မှတ်စု ကိုးကား Category:နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ
ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ	Category:နိုင်ငံအလိုက် ဝန်ကြီးချုပ်များ ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှရှိ အစိုးရအကြီးအကဲများ ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် အစိုးရအကြီးအကဲများ ဝန်ကြီးချုပ်များ
အီ (ကိုရီးယား မျိုးနွယ်)	အီ (李) သည် ကိုးရီးယား မျိုးနွယ်အမည် ဖြစ်သည်။ အီ (李) မျိုးနွယ်သည် တောင်ကိုရီးယားတွင် ဒုတိယမြောက် အသုံးအများဆုံး မျိုးနွယ်ဖြစ်သည်။
နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်	နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် သည် နီပေါနိုင်ငံ (Federal Democratic Republic of Nepal) ၏ အစိုးရခေါင်းဆောင် (Head of Government) ဖြစ်သည်။ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဝန်ကြီးအဖွဲ့ (Council of Ministers) ကို ဦးဆောင်ကာ နိုင်ငံအတွင်း အကောင်အထည်ဖော်ရေး (executive function) နှင့် မူဝါဒသတ်မှတ်ရေး (policy-making) ဆောင်ရွက်ရသည်။လက်ရှိတွင် ယာယီအစိုးရအဖြစ် ယခင် တရားသူကြီးချုပ် ဆူရှီလာ ကာ့ရ်ကီ သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်မှစ၍ ယာယီ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည်။ သမိုင်းနောက်ခံ (History) နီပေါနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသည် အစပိုင်းတွင် ဗိုလ်ချုပ်များ၊ မင်းသားများအုပ်ချုပ်စဉ်ကာလအတွင်း နာမည်သာရှိခဲ့သည့် ရာထူးတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၁၈ ရာစုတွင် ရှား မင်းဆက် အာဏာရပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသည် ပိုမိုအရေးပါလာခဲ့သည်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် လွတ်လပ်သော ပါလီမန် အုပ်ချုပ်မှု စတင်ဖွဲ့စည်းလာခဲ့သည်။ထိုအချိန်မှစ၍ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးသည် နီပေါနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်အဓိက အခန်းကဏ္ဍဖြစ်လာခဲ့သည်။ နီပေါနိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ သမ္မတနိုင်ငံ (Federal Democratic Republic) အဖြစ် ကြေညာပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရခေါင်းဆောင် (head of government) အဖြစ် ဆောင်ရွက်ကာ တာဝန်အများကြီးကို ဆောင်ရွက်လာရသည်။ သမ္မတ (President) သည် တရားဝင်ခေါင်းဆောင် (ceremonial head of state) အဖြစ်သာ ဆောင်ရွက်ပြီး၊ အဓိက အစိုးရဆောင်ရွက်မှုများကို ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဝန်ကြီးအဖွဲ့ (Council of Ministers) က လုပ်ဆောင်သည်။ အာဏာနှင့် တာဝန်များ (Powers and authority) နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် သည် အခြား သမ္မတနိုင်ငံများရှိ ဝန်ကြီးချုပ်များထက် ပိုမိုအရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍရှိသည်။နီပေါဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တွင် နိုင်ငံအကောင်အထည်ဖော်ရေးနှင့် စပ်လျဥ်း၍ သမ္မတ အစား ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဝန်ကြီးအဖွဲ့ ဆောင်ရွက်ခွင့် ပေးအပ်ထားသည်။ ၁၈၀၀ ခုနှစ် မတိုင်မီကာလ ခေါင်းဆောင်များ စဥ် ပုံ အမည် ရာထူးသက်တမ်း ဘုရင်စတင်ရက်ပြီးဆုံးရက် ၁60pxVamsharaj Pande Pratap Singh Shah 80px ၂60pxSwarup Singh Karki ၃60pxSarbajit Rana Magar Rana Bahadur Shah 80px (၁)60pxVamsharaj Pande ၄60pxAbhiman Singh Basnyat —60pxBahadur Shah of Nepal ၅60pxKirtiman Singh Basnyat Girvan Yuddha Bikram Shah 80px ၆60pxBakhtawar Singh Basnyat (၁၈၀၃ - ၁၈၄၆) ကာလ ဝန်ကြီးချုပ်များ စဥ် ပုံ အမည် ရာထူးသက်တမ်း ဘုရင်စတင်ရက်ပြီးဆုံးရက် ၁60pxDamodar Pande ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၀၃ မတ် ၁၈၀၄Girvan Yuddha Bikram Shah80px —60pxRana Bahadur Shah ၁၈၀၄ ၂၅ ဧပြီ ၁၈၀၆ ၂60pxBhimsen Thapa ၁၈၀၆ ဇူလိုင် ၁၈၃၇Rajendra Bikram Shah 80px ၃60pxRana Jang Pande ၁၈၃၇ ၁၈၃၇ ၄60pxRanga Nath Poudyal အောက်တိုဘာ ၁၈၃၇ ဩဂုတ် ၁၈၃၈ ၅60pxChautariya Puskhar Shah အောက်တိုဘာ ၁၈၃၈ ၁၈၃၉ (၃)60pxRana Jang Pande ဧပြီ ၁၈၃၉ ၁၈၄၀ (၄)60pxRanga Nath Poudyal ၁၉၄၀ ၁၈၄၀ ၆60pxFateh Jung Shah နိုဝင်ဘာ ၁၈၄၀ ဇန်နဝါရီ ၁၈၄၃ ၇60pxMathabar Singh Thapa နိုဝင်ဘာ ၁၈၄၃ ၁၇ မေ ၁၈၄၅ (၆)60pxFateh Jung Shah စက်တင်ဘာ ၁၈၄၅ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၈၄၆ ဘုရင်ခေတ် ဝန်ကြီးချုပ်များ (၁၈၄၆ - ၁၉၅၁) စဥ် ပုံ အမည် ရာထူးသက်တမ်း ဘုရင်စတင်ရက်ပြီးဆုံးရက်ရက်ပေါင်း၈60pxJung Bahadur Rana၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၉၄၆၁ ဩဂုတ် ၁၈၅၆Surendra Bikram Shah 80px ၉60pxBam Bahadur Kunwar ၁ ဩဂုတ် ၁၈၅၆ ၂၅ မေ ၁၈၅၇ —60pxKrishna Bahadur Kunwar Rana ၂၅ မေ ၁၈၅၇ ၂၈ ဇွန် ၁၈၅၇ (၈)60pxJung Bahadur Rana ၂၈ ဇွန် ၁၈၅၇ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၇၇ ၁၀60pxRanodip Singh Kunwar ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈၇၇ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၅ Prithvi Bir Bikram Shah 80px ၁၁ 60pxBir Shumsher Jung Bahadur Rana ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၅ ၅ မတ် ၁၉၀၁ ၁၂60pxDev Shumsher Jung Bahadur Rana ၅ မတ် ၁၉၀၁ ၂၇ ဇွန် ၁၉၀၁ ၁၃60pxChandra Shumsher Jung Bahadur Rana ၂၇ ဇွန် ၁၉၀၁ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၁၉၂၉Tribhuvan Bir Bikram Shah80px ၁၄60pxBhim Shumsher Jung Bahadur Rana ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၁၉၂၉ ၁ စက်တင်ဘာ ၁၉၃၂ ၁၅60pxJuddha Shumsher Jung Bahadur Rana ၁ စက်တင်ဘာ ၁၉၃၂ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၄၅ ၁၆60px Padma Shumsher Jung Bahadur Rana ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၁၉၄၅ ၃၀ ဧပြီ ၁၉၄၈ ၁၇60pxMohan Shumsher Jung Bahadur Rana ၃၀ ဧပြီ ၁၉၄၈ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၉၅၁ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်များ (၁၉၅၁–၁၉၆၀) အမှတ်စဥ် ပုံ အမည်တာဝန်စတင်ရက် တာဝန်ပြီးဆုံးရက် ဘုရင်အမည် ၁၈ 66x66px Matrika Prasad Koirala ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၉၅၁ ၁၄ သြဂုတ် ၁၉၅၂ Tribhuvan of Nepal 73x73px (၁၉၁၁ - ၁၉၅၅) —66x66pxTribhuvan of Nepal ၁၄ သြဂုတ် ၁၉၅၂ ၁၅ ဇွန် ၁၉၅၃ ၁၈ 66x66px Matrika Prasad Koirala ၁၅ ဇွန် ၁၉၅၃ ၁၁ ဧပြီ ၁၉၅၅ Mahendra Bir Bikram Shah Dev 73x73px (၁၉၅၅ - ၁၉၇၂)—66x66px Mahendra Bir Bikram Shah Dev၁၄ ဧပြီ ၁၉၅၅၁၁ ဧပြီ ၁၉၅၅၁၉ 80x80px Tanka Prasad Acharya၂၇ ဇန်နဝါရီ ၁၉၅၆ ၂၆ ဇူလိုင် ၁၉၅၇ ၂၀ 79x79px Kunwar Indrajit Singh ၂၆ ဇူလိုင် ၁၉၅၇ ၁၅ မေ ၁၉၅၈ ၂၁ 80x80px Subarna Shamsher Rana ၁၅ မေ ၁၉၅၈ ၂၇ မေ ၁၉၅၉ ၂၂ 73x73px Bishweshwar Prasad Koirala ၂၇ မေ ၁၉၅၉ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၀ ၁၉၆၀ - ၁၉၉၀ ကာလ ဝန်ကြီးချုပ်များ စဥ် ပုံ အမည် ရာထူးသက်တမ်း ဘုရင်စတင်ရက်ပြီးဆုံးရက်ရက်ပေါင်း—60px Mahendra Bir Bikram Shah ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၀ ၂ ဧပြီ ၁၉၆၃Mahendra Bir Bikram Shah80px 2360pxTulsi Giri ၂ ဧပြီ ၁၉၆၃ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၃ 2460pxSurya Bahadur Thapa ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၆၃ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၄ 60pxTulsi Giri ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၆၄ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၁၉၆၅ 60pxSurya Bahadur Thapa ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၁၉၆၅ ၇ ဧပြီ ၁၉၆၉ 2560pxKirti Nidhi Bista ၇ ဧပြီ ၁၉၆၉ ၁၃ ဧပြီ ၁၉၇၀ –60pxGehendra Bahadur Rajbhandari ၁၃ ဧပြီ ၁၉၇၀ ၁၄ ဧပြီ ၁၉၇၁ 60pxKirti Nidhi Bista ၁၄ ဧပြီ ၁၉၇၁ ၁၆ ဇူလိုင် ၁၉၇၃Birendra Bir Bikram Shah80px 2660pxNagendra Prasad Rijal ၁၆ ဇူလိုင် ၁၉၇၃ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅ 60pxTulsi Giri ၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၇၇ 60pxKirti Nidhi Bista ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၇၇ ၃၀ မေ ၁၉၇၉ 60pxSurya Bahadur Thapa ၃၀ မေ ၁၉၇၉ ၁၂ ဇူလိုင် ၁၉၈၃ 2760pxLokendra Bahadur Chand ၁၂ ဇူလိုင် ၁၉၈၃ ၂၁ မတ် ၁၉၈၆ 60pxNagendra Prasad Rijal ၂၁ မတ် ၁၉၈၆ ၁၅ ဇွန် ၁၉၈၆ 2860pxMarich Man Singh Shrestha ၁၅ ဇွန် ၁၉၈၆ ၆ ဧပြီ ၁၉၉၀ 60pxLokendra Bahadur Chand ၆ ဧပြီ ၁၉၉၀ ၁၉ ဧပြီ ၁၉၉၀ ၁၉၉၀ – ၂၀၀၈ ကာလ ဝန်ကြီးချုပ်များ အမှတ်စဥ်ပုံအမည်တာဝန် စတင်ရက်တာဝန် ပြီးဆုံးရက်ဘုရင်အမည်၂၉81x81pxKrishna Prasad Bhattarai ၁၉ ဧပြီ ၁၉၉၀ ၂၆ မေ ၁၉၉၁ Birendra Bir Bikram Shah 73x73px (၁၉၇၂ - ၂၀၀၁)၃၀81x81pxဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ၂၆ မေ ၁၉၉၁ ၃၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၄ ၃၁60x60pxMan Mohan Adhikari၃၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၄ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၅ ၃၂60x60pxSher Bahadur Deuba ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၅ ၁၂ မတ် ၁၉၉၇ ၂၇60x60pxLokendra Bahadur Chand ၁၂ မတ် ၁၉၉၇ ၇ အောက်တိုဘာ ၁၉၉၇ ၂၄60x60pxSurya Bahadur Thapa၇ အောက်တိုဘာ ၁၉၉၇ ၁၅ ဧပြီ ၁၉၉၈ ၃၀81x81pxဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ၁၅ ဧပြီ ၁၉၉၈ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၈ ၂၉81x81pxKrishna Prasad Bhattarai၃၁ မေ ၁၉၉၉ ၂၂ မတ် ၂၀၀၀ ၃၀81x81pxဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ၂၂ မတ် ၂၀၀၀ ၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၀၁ Gyanendra of Nepal 73x73px (၁၉၇၂ - ၂၀၀၁)၃၂60x60pxSher Bahadur Deuba ၂၆ ဇူလိုင် ၂၀၀၁ 26 ၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂ —65x65pxGyanendra of Nepal၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂ ၂၇60x60pxLokendra Bahadur Chand ၁၁ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၂ ၅ ဇွန် ၂၀၀၃ ၂၄75x75pxSurya BahadurThapa၅ ဇွန် ၂၀၀၃ ၃ ဇွန် ၂၀၀၄ ၃၂60x60pxSher Bahadur Deuba ၃ ဇွန် ၂၀၀၄၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၅ —65x65pxGyanendra of Nepal၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၅ ၂၅ ဧပြီ ၂၀၀၆ ၃၀81x81pxဂီရိဂျာ ပရာဆတ် ကွိုင်ရာလာ၂၅ ဧပြီ ၂၀၀၆ ၁၈ ဩဂုတ် ၂၀၀၈ (၂၀၀၈ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းနှင့် – လက်ရှိ) အမှတ် စဥ်ပုံအမည်တာဝန် စတင် တာဝန် ပြီးဆုံးသမ္မတ ၃၃80x80pxPushpa Kamal Dahal၁၈ ဩဂုတ် ၂၀၀၈၂၅ မေ ၂၀၀၉ ရာမ ဝရဏ ယာဒဝ 73x73px (၂၀၀၈ - ၂၀၁၅)၃၄60x60pxMadhav Kumar Nepal၂၅ မေ ၂၀၀၉၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁၃၅91x91pxJhala Nath Khanal ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၁ ၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၁ ၃၆60x60pxBaburam Bhattarai၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၁၁ ၁၄ မတ် ၂၀၁၃—60x60pxKhil Raj Regmi ၁၄ မတ် ၂၀၁၃ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၄ ၃၇60x60pxSushil Koirala၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၄ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၅ ၃၈73x73pxကေပီ ရှာမာအိုလီ၁၂ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၅ ၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၆ ဝိဒျာဒေဝီ ဘဏ္ဍာရီ 73x73px (၂၀၁၅ - ၂၀၂၃)၃၃80x80pxPushpa Kamal Dahal၄ ဩဂုတ် ၂၀၁၆ ၇ ဇွန် ၂၀၁၇ ၃၂80x80pxSher Bahadur Deuba၇ ဇွန် ၂၀၁၇ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၁၈ ၃၈73x73pxကေပီ ရှာမာအိုလီ၁၄ မေ ၂၀၂၁ ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၁ ၃၂80x80pxSher Bahadur Deuba ၁၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၁ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂ ၃၃80x80pxPushpa Kamal Dahal၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂ ၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၄ ရာမစန္ဒြ ပေါ်ဍေလ 73x73px (၂၀၂၃ - လက်ရှိ)၃၈73x73pxကေပီ ရှာမာအိုလီ၁၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၄၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅ —73x73pxဆူရှီလာ ကာ့ရ်ကီ (ယာယီဝန်ကြီးချုပ်)၁၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅အခုချိန်အထိ ကိုးကား ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ
ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ အစိုးရဝန်ကြီးများ	ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် အစိုးရဝန်ကြီးများ ဝန်ကြီးများ ဝန်ကြီးများ ကဏ္ဍ:နီပေါ နိုင်ငံရေးသမားများ
ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ အစိုးရဝန်ကြီးဌာနများ	ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ဝန်ကြီးဌာနများ ဝန်ကြီး
ကဏ္ဍ:စမ်းသပ်မှုများ	ကဏ္ဍ:စစ်ဆေးမှုများ ကဏ္ဍ:သုတေသန နည်းလမ်းများ
ကဏ္ဍ:စစ်ဆေးမှုများ	ကဏ္ဍ:အတိုင်းအတာ ကဏ္ဍ:ဒေတာ စုဆောင်းခြင်း
ကဏ္ဍ:ဒေတာ စုဆောင်းခြင်း	စုဆောင်းခြင်း ကဏ္ဍ:စစ်တမ်းကောက်ယူမှု နည်းစနစ်
ကဏ္ဍ:ဒေတာ	ကဏ္ဍ:ကွန်ပျူတာတွက်ချက်မှု ကဏ္ဍ:သတင်းအချက်အလက် ကဏ္ဍ:သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာ
မယောခိုးတောင်	Mount Myōkō (left) and Mount Hiuchi (right) from the Nozawa Onsen ski area မယောခိုးတောင် (妙高山, Myōkō-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ နီးဂတစီရင်စု၊ မယောခိုးမြို့၏ အနောက်တောင်ဘက်တွင် ရှိသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဟွန်းရှူးကျွန်းတွင်တည်ရှိသည့် လှုပ်ရှားနေသည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဂျောရှင်းနဲဆွတ်ခိုးဂန်းအမျိုးသားဥယျာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအနေဖြင့် တည်ရှိသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခြင်း ခံရသည်။ နီးဂတစီရင်စု၏ ထင်ရှားသည့် တောင်တစ်ခုအဖြစ် သိကြသည်။ အမည် ဤတောင်ကို အဲချိဂေါ့ဖုဂျိ (越後富士) ဟုလည်း ခေါ်ကြသေးသည်။ တောင်သည် နဂနိုစီရင်စုနယ်နိမိတ်နှင့် နီးကပ်စွာ တည်ရှိပြီး နဂနိုစီရင်စုဘက်ရှိ ဟိုခုရှင်းတောင်ငါးခု (北信五岳, hokushingogaku) ထဲမှ တစ်ခုနှင့် ချိတ်ဆက်နေသည်။ ဤတောင်၏ မူလအမည်သည် ခိုရှိနိုနခတောင် (越の中山, koshinonakayama) ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မယောခိုးတောင် (名香山, Myōkōsan) ဟူသည့်အမည်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ တောင်၏ အမည်ကို ကံကောင်းစေသည့် စကားလုံးနှစ်ခုပါဝင်သည့် 妙高山 ဟူသည့် ရေးဟန်ဖြင့်လည်း ရေးသားကြသည်။ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာ မယောခိုးတောင်သည် နှစ်သုံးသိန်းမတိုင်မီက မီးတောင်ပေါက်ကွဲရာမှ စတင်ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က တောင်၏အမြင့်သည် ၂၈၀၀ မီတာ (၉၂၀၀ ပေ) နှင့် ၂၉၀၀ မီတာ (၉၅၀၀ ပေ) ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။ လက်ရှိအမြင့်မှာ ၂၄၅၄ မီတာ (၈၀၅၁ ပေ) ဖြစ်သည်။ ၁၉၀၀ နှစ်မတိုင်မီက တောင်ထိပ်တွင် အဓိကပေါက်ကွဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားသည်။ နှစ် ၆၀၀၀ ခန့်မတိုင်မီအချိန်ကာလကတည်းက တောင်၏ အဓိကမီးတောင်ဝပုံစံသည် လက်ရှိပုံစံ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပြင်ပလင့်များ Myokosan - Japan Meteorological Agency - Japan Meteorological Agency Myoko San - Geological Survey of Japan ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
သောက	သောက သည် ပါဠိဘာသာမှ ဆင်းသက်လာသော ဝေါဟာရတစ်ခုဖြစ်ပြီး စိတ်၏ ပူပန်ခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြခြင်းနှင့် ဝမ်းနည်းကြေကွဲခြင်း အစရှိသည့် အဓိပ္ပာယ်ရသော ဒေါမနဿဝေဒနာတစ်မျိုးကို ဆိုလိုသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ အဘိဓမ္မာတရားတော်အရ သောကသည် ဒေါသမူစိတ်နှင့် ယှဉ်တွဲဖြစ်ပေါ်တတ်သော စေတသိက်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး သတ္တဝါတို့အား စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းဆင်းရဲမှုကို ဖြစ်စေသည့် အဓိကတရားတစ်ပါးဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက် ပါဠိကျမ်းဂန်များတွင် သောကကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွင့်ဆိုထားသည်။ ပါဠိ: သောစနံ သောကော။သောက (ပု) [ သုစ + ဏ။ ဓာတွတ္ထ။ ၄၁၂။ နီတိ၊ ဓာတု။ ၃ဝ။ သောစနံ သောကော။ မောဟဝိစ္ဆေဒနီ။ ၂ဝဝ။ မဏိမဉ္ဇူ၊၂၊၃၄၄။ သုစနံ သောကော။ ဓာန်၊ဋီ၊၁၆၅။ ၐေါက- သံ။ သောအ၊ သောဂ-ပြာ၊ အဒ္ဓမာဂဓီ။ ] စိတ်ပူပန်-စိတ်ပူဆွေး-စိုးရိမ်-ကြောင့်ကြ- ခြင်း၊ ဒေါမနဿဝေဒနာ။ တတ္ထ ကတမော သောကော၊ ဉာတိဗျသနေန ဝါ ဖုဋ္ဌဿ -- အညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဝါ ဖုဋ္ဌဿ သောကော သောစနာ သောစိတတ္တံ အန္တောသောကော အန္တောပရိသောကော စေတသော ပရိဇ္ဈာယနာ ဒေါမနဿံ သောကသလ္လံ။ အယံ ဝုစ္စတိ သောကော။ အဘိ၊ဝိ၊၁ဝ၄၊ ၁၄၄။ ပဋိသံ၊၃၇။ သောစနကဝသေန သောကော ---- သောပနာယံ ကိဉ္စာပိ အတ္ထတော ဒေါမနဿ- ဝေဒနာဝ ဟောတိ။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၉၇။ သောကော (ပဋိသံ၊၁၂) တိ သောစနံ။ ဉာတိဘောဂရောဂသီလဒိဋ္ဌိဗျသနေဟိ ဖုဋ္ဌဿ စိတ္တသန္တာပေါ။ ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၈၇ (၁၃၆)။ သောကနုဒ (ဗုဒ္ဓဝံ၊၃၀၆) န္တိ သောကော နာမ ဉာတိဗျသနာဒီဟိ ဖုဋ္ဌဿ စိတ္တသန္တာပေါ။ ကိဉ္စာပိ အတ္ထတော ဒေါမနဿမေဝ ဟောတိ။ ဗုဒ္ဓဝံ၊ဋ္ဌ၊၈၄။ မြန်မာပြန်: စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းကို သောကဟုခေါ်သည်။ အဘိဓမ္မာဝိဘင်းကျမ်းနှင့် ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ်အဋ္ဌကထာတို့တွင် သောကကို "ဆွေမျိုး ပျက်စီးခြင်း (ဉာတိဗျသန)၊ စည်းစိမ်ဥစ္စာ ပျက်စီးခြင်း (ဘောဂဗျသန)၊ အနာရောဂါဖြစ်ခြင်း (ရောဂဗျသန)၊ သီလပျက်စီးခြင်း (သီလဗျသန)၊ အယူမှားယွင်းခြင်း (ဒိဋ္ဌိဗျသန) စသည့် ဗျသနတရား တစ်မျိုးမျိုးနှင့် ကြုံတွေ့ရသူ၏ စိတ်၌ဖြစ်သော စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်း၊ အတွင်း၌ ပူလောင်ခြင်း၊ စိတ်နှလုံး မသာယာခြင်း" ဟု အကျယ်တဝင့် ရှင်းလင်းထားသည်။ သောက၏ ပရမတ္ထတရားကိုယ်မှာ ဒေါမနဿဝေဒနာ ပင်ဖြစ်သော်လည်း ၎င်း၏ လက္ခဏာ၊ ရသ၊ ပစ္စုပဋ္ဌာန်၊ ပဒဋ္ဌာန်တို့မှာ ထူးခြားမှုရှိသည်။ သောက၏ လက္ခဏာ၊ ရသ၊ ပစ္စုပဋ္ဌာန် အဋ္ဌကထာကျမ်းများအရ သောက၏ သဘောတရားများကို အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ၁။ လက္ခဏာ (သဘော) အတွင်း၌ လောင်မြိုက်ခြင်း သဘောရှိသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် စိတ်ကို ပူပန်စေသော သဘောဖြစ်သည်။ အခြားအာရုံများသို့ မရောက်နိုင်ဘဲ ပျက်စီးသွားသော အာရုံတစ်ခုတည်း၌သာ စိတ်ကို တွန့်ဆုတ်စေပြီး အတွင်းဆွေး ဆွေးစေသော လက္ခဏာရှိသည်။ ၂။ ရသ (ကိစ္စ) စိတ်ကို ထက်ဝန်းကျင် လောင်မြိုက်စေခြင်း ကိစ္စရှိသည်။ ဤသို့ လောင်မြိုက်ခြင်းသည် ရာဂ၊ ဒေါသတို့ကြောင့်ဖြစ်သော ပူလောင်မှုထက် ထူးကဲသော ပူလောင်မှုမျိုးဖြစ်သည်။ ၃။ ပစ္စုပဋ္ဌာန် (ဉာဏ်၌ထင်ပုံ) အဖန်ဖန် စိုးရိမ်ခြင်း၊ ဝမ်းနည်းခြင်းသဘောဖြင့် ယောဂီ၏ ဉာဏ်၌ ရှေးရှုထင်လာသည်။ ဆွေမျိုးစည်းစိမ်တို့၏ ဂုဏ် သို့မဟုတ် အပြစ်ကို အဖန်ဖန် အောက်မေ့၍ ဝမ်းနည်းပူဆွေးနေခြင်း ဖြစ်သည်။ သောက ဖြစ်ပေါ်လာရသည့် အကြောင်းရင်းများ သောကသည် အဓိကအားဖြင့် ဗျသနတရား ၅ မျိုး နှင့် ကြုံတွေ့ရခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရသည်။ ၁။ ဉာတိဗျသန - မိဘ၊ သားသမီး၊ ဇနီး၊ ခင်ပွန်း အစရှိသော ချစ်ခင်ရသူ ဆွေမျိုးတို့ သေဆုံးခြင်း၊ ပျက်စီးခြင်း။ ၂။ ဘောဂဗျသန - စည်းစိမ်ဥစ္စာများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခြင်း။ ၃။ ရောဂဗျသန - ကုသရန်ခက်ခဲသော အနာရောဂါများ စွဲကပ်ခြင်း။ ၄။ သီလဗျသန - မိမိစောင့်ထိန်းသော သီလ ပျက်စီးခြင်း။ ၅။ ဒိဋ္ဌိဗျသန - မှန်ကန်သော အယူဝါဒ (သမ္မာဒိဋ္ဌိ) ပျက်စီး၍ မှားယွင်းသော အယူကို စွဲလမ်းခြင်း။ ဤဗျသနတရား တစ်မျိုးမျိုးနှင့် ကြုံရသောအခါ ပုဂ္ဂိုလ်၏သန္တာန်တွင် စိတ်ဓာတ်ခြောက်သွေ့ကာ အတွင်း၌ လောင်မြိုက်နေသော သောကတရား ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ သောကနှင့် ဆက်စပ်တရားများ သောကသည် ဒုက္ခ၊ ဒေါမနဿ၊ ပရိဒေဝ၊ ဥပါယာသ စသော အခြားသော အကုသိုလ်တရားများနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည်။ သောကနှင့် ဒေါမနဿ သောက - ဗျသနတရား ၅ မျိုးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အားကြီးသည့် ဝမ်းနည်းကြေကွဲမှု၊ အတွင်းဆွေးဆွေးခြင်း ဖြစ်သည်။ ဒေါမနဿ - ယေဘုယျ စိတ်မချမ်းသာမှု ဖြစ်သည်။ ဥပမာ၊ ချစ်သူခင်သူ ဖျားနာမည်ကို စိုးရိမ်ခြင်း၊ ခရီးသွားနောက်ကျ၍ ပူပန်ခြင်း၊ "ငါမရှိလျှင် သူတို့ဒုက္ခရောက်မည်" ဟု တွေးပူခြင်းတို့သည် သောကအဆင့်မရောက်သေးသော ရိုးရိုးဒေါမနဿသာ ဖြစ်သည်။ သောကနှင့် ကုက္ကုစ္စ သောက - ဆွေမျိုး၊ ဥစ္စာ ပျက်စီးခြင်း စသည့် ပြင်ပအာရုံကြောင့် ဖြစ်သော ပူပန်မှုဖြစ်သည်။ ကုက္ကုစ္စ - ပြုခဲ့မိသော မကောင်းမှု (အကုသိုလ်) နှင့် မပြုလိုက်ရသော ကောင်းမှု (ကုသိုလ်) ကို အာရုံပြု၍ နောင်တရပူပန်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ပရိဒေဝ (ငိုကြွေးမြည်တမ်းခြင်း) သောကကို မျိုသိပ်မထားနိုင်သည့်အခါ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်မှာ ပရိဒေဝ ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဂုဏ်အပြစ်တို့ကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုရင်း အဖန်ဖန် ငိုကြွေးမြည်တမ်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ပရိဒေဝမီးဟု ခေါ်ဆိုခြင်းမှာ ထိုငိုသံဖြစ်လောက်အောင် အတွင်း၌ သောကမီး ပြင်းထန်စွာ တောက်လောင်နေခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ဥပါယာသ (ပြင်းစွာ ပူဆွေးခြင်း) လွန်ကဲသော စိတ်ဆင်းရဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဒေါသကို ဥပါယာသဟု ခေါ်သည်။ ၎င်းသည် စိတ်ကို ထက်ဝန်းကျင် လောင်ကျွမ်းစေပြီး ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးလုံးကို နစ်မြုပ်စေတတ်သော သဘောရှိသည်။ သောကကို လွန်မြောက်ခြင်း သောကနှင့် ပရိဒေဝတို့သည် သတ္တဝါတို့အား ကြီးစွာသော ဆင်းရဲဒုက္ခကို ပေးသည်။ အချို့မှာ ယင်းသောကကြောင့် အသက်ပင် ဆုံးရှုံးရသည်အထိ ဖြစ်တတ်သည်။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် သောက၊ ပရိဒေဝတို့ကို လွန်မြောက်ရန်အတွက် အကောင်းဆုံးသော ကျင့်စဉ်မှာ မဟာသတိပဋ္ဌာန်ကျင့်စဉ် ဖြစ်ကြောင်း ဟောကြားတော်မူခဲ့သည်။ ကာယ၊ ဝေဒနာ၊ စိတ္တ၊ ဓမ္မကို ရှုမှတ်ခြင်းဖြင့် သောကကို ဖြစ်စေသော တဏှာ၊ ဥပါဒါန်တို့ကို ပယ်သတ်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့ဘဝတွင် အကျိုးမရှိသော စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ရှောင်ရှားပြီး ကြိုတင်ကာကွယ်သင့်သည်ကို ကာကွယ်ခြင်း၊ စီစဉ်သင့်သည်ကို စီစဉ်ခြင်းဖြင့် မလိုအပ်သော ပူပန်မှုများကို လျှော့ချနိုင်သည်။ မိမိတာဝန်ကျေပွန်ပါလျက် ဖြစ်ပေါ်လာသော အနိဋ္ဌာရုံများအပေါ်တွင်မူ ကံ၊ ကံ၏အကျိုးကို နှလုံးသွင်းဆင်ခြင်၍ ဖြစ်လာသမျှကို လက်ခံနိုင်အောင် ကြိုးစားခြင်းသည်လည်း သောကကို သက်သာစေသည့် နည်းလမ်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ - စတုတ္ထတွဲ - ဖားအောက်တောရဆရာတော် ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် ပြင်ပလင့်များ နိဗ္ဗာနဂါမိနိပဋိပဒါ-စတုတ္ထတွဲ ကိုယ်ကျင့်အဘိဓမ္မာ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝေါဟာရများ ကဏ္ဍ:ပါဠိဝေါဟာရများ Category:ဝိပဿနာ
ကေပီ ရှာမာအိုလီ	ကေပီ ရှာမာအိုလီ(K. P. Sharma Oli) သို့မဟုတ် ခဂ္ဂပသာဒ သမ္မာ ဩလီ(အက္ခရာဖလှယ်ခြင်း: ခဍ္ဂ ပြသာဒ ၐရ်္မာ ဩလီ, ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၅၂ ~ )သည် နီပေါနိုင်ငံသား နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ဝန်ကြီးချုပ် သုံးကြိမ် အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။၎င်းသည် နီပေါကွန်မြူနစ်ပါတီ(မာက်စ်ဝါဒ နှင့် လီနင်ဝါဒ) ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သည်။နီပေါနိုင်ငံ၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး နှင့် နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေးတို့တွင် တရုတ် နှင့် အိန္ဒိယ တို့အကြား မတည်ငြိမ်သည့် မဟာဗျူဟာတစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး၊ တရုတ် နှင့် ပိုမိုနီးကပ်သည့် ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုမှာ ဝေဖန်သူများနှင့် မီဒီယာကို တင်းကြပ်စွာ တုံ့ပြန်မှု ပြုခြင်း၊ မိသားစုဝင်များအား အလုပ်အကိုင်ပေးခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲအမှားများ ကြောင့် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။သူသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် နီပေါ Gen Z ဆန္ဒပြပွဲများ ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ရသူလည်းဖြစ်သည်။ ငယ်ဘဝ နှင့် ပညာရေး ကေပီ ရှာမာအိုလီ သည် ၁၉၅၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နေ့တွင် လယ်သမားမိသားစုမှ မွေးဖွားခဲ့သည်။မိခင် Madhumaya Oli သည် အိုလီ အသက် ၄ နှစ်အရွယ် တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။အိုလီသည် မွေးရပ်ဇာတိ အနီးအနားရှိ စာသင်ကျောင်း တွင် အခြေခံပညာ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ အိုလီသည် ၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင် Adarsha Secondary School မှ SLC စာမေးပွဲကို အောင်မြင်ပြီး ပညာရေးပြီးဆုံးခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု ၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင် အိုလီသည် နီပေါကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ခွဲထွက်လာသည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၏ ဒေသဆိုင်ရာ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ထိုစဥ်က သူ့အသက်သာ ၁၈ နှစ်သာရှိသေးသည်။ ထိုနှစ်အတွင်းပင် သူသည် ဆန့်ကျင်ရေး နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရခဲ့သည်။နောက်ပိုင်း၌ သူပါဝင်သည့်အဖွဲ့သည် နီပေါကွန်မြူနစ်ပါတီ နှင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် ပါတီအဖွဲ့ ခွဲထွက်သည့်အခါ၊ အိုလီသည် တော်လှန်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ ၏ စီမံခန့်ခွဲရေးအကြီးအကဲ (Organizing Secretary) အဖြစ်တာဝန်ပေးခံခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် ဖြုတ်ထုတ်ခံရပြီးနောက်၊တိမ်းရှောင်နေခဲ့ရသည်။ ၁၉၇၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် နီပေါသို့ ပြန်လာချိန် ဖမ်းဆီးခံရပြီး ၁၉၈၇ ခုနှစ်အထိ ထောင်ဒဏ် ခံခဲ့ရသည်။၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ထောင်မှ လွတ်မြောက်ပြီးနောက် ပါတီလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် သူသည် နိုင်ငံရေးလောကထဲ ရွေးကောက်ခံလွှတ်တော်အမတ်ဘဝ ဖြင့် ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ထိုမှတဆင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်အထိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးရာထူးများ အိုလီ သည် အသက် ၄၂ နှစ် အရွယ် တွင် နီပေါနိုင်ငံ ၏ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဖြစ်လာခဲ့သည်။သူသည် ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် တာဝန်ပေးအပ်ခံရသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဘဝ သူသည် နောက်ပိုင်းတွင် နီပေါကွန်မြူနစ်ပါတီ ၏ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး အဖြစ် ထင်ရှားလာခဲ့သည်။၂၀၁၅ ခုနှစ် အရောက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အိုလီ၏ ပထမအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်းသည် ၁၀ လကျော်သာ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ သူ၏ ပထမအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်းအတွင်း နီပေါနိုင်ငံ သည် နိုင်ငံရေး နှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာတို့တွင် မရေမရာဖြစ်နေခဲ့သည်။မော်ဝါဒီ သူပုန်ဟောင်းများ၏ လွှတ်တော်အတွင်း အယုံအကြည်မရှိအဆို တင်သွင်းခံရမှုကိုလည်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။အရှုံး နှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်ခြေရှိနေသည့် အယုံအကြည်မရှိအဆိုကို လွှတ်တော်တွင်း မဲခွဲမဆုံးဖြတ်ခင် မိနစ်အနည်းငယ်တွင် သူသည် နုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်းဖြင့် ပထမအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ် ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် တွင် ဒုတိယအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆက်လက် ရရှိခဲ့သည်။ထိုတစ်ကြိမ်တွင် သူ၏ ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်းသည် ၃ နှစ်ကျော်ကြာခဲ့သည်။ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ အနားယူချိန် သူသည် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်အဖြစ် ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ဇူလိုင် ဒုတိယအပတ် တွင် နီပေါဝန်ကြီးချုပ် ပူရှာပါ ကာမယ် ဒါဟယ် သည် လွှတ်တော်အတွင်း အယုံအကြည်မရှိ အဆိုတင်သွင်းခံရပြီး ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံလိုက်ရသည်။ နီပေါနိုင်ငံရှိ မော်ဝါဒီ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦး ၏ ၁၈ လကြာ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးသည် အဆုံးသတ်သွားပြီးနောက်၊၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁၅ ရက် တွင် အိုလီသည် ၎င်း၏ တတိယအကြိမ်မြောက် ဝန်ကြီးချုပ် နေရာအား ရွေးချယ် ခန့်ထားခံရသည်။သူသည် ထိုနောက်ပိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့်နီးနီးကပ်ကပ်ဆက်ဆံရေးထူထောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ရာထူးမှနှုတ်ထွက်ခြင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၈ ရက် တွင် နီပေါ Gen Z ဆန္ဒပြပွဲများ နီပေါနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။အဓိကအားဖြင့် Generation Z များပါဝင်သည့် သောင်းချီသော လူထုသည် မြို့တော် ခတ္တမန္ဒု၏ လမ်းများပေါ်သို့ ထွက်ရောက်ကာ အစိုးရအား ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ အကြောင်းမှာ နီပေါအစိုးရက Facebook၊ X၊ YouTube နှင့် Instagram စသည့် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ပလက်ဖောင်းအများစုကို ယင်းကုမ္ပဏီများသည် မှတ်ပုံတင်ခြင်းမရှိဘဲ အစိုးရ၏ကြီးကြပ်မှုနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိဟူသော အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒပြသူများက ထိုကိစ္စအပြင် ၎င်းတို့သည် အစိုးရအရာရှိများနှင့် ယင်းတို့၏ မိသားစု ဝင်များ၏ ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုဆိုင်ရာ အဂတိလိုက်စားမှုနှင့် ဟိတ်ဟန် များမှုတို့ကြောင့် စိတ်ပျက်ဒေါသထွက်နေကြသည်။ ဆန္ဒပြသူများသည် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နီပေါခေါင်းဆောင်များ၏ အိမ်များနှင့် အစိုးရဌာနရုံး အဆောက်အဦ များကို မီးရှို့ခဲ့ရာ လူ ၂၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ၃၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြ သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၉ ရက် တွင် နီပေါဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း Jhalanath Khanal ၏ ဇနီး Rajyalaxmi Chitrakar သည် ဆန္ဒပြသူများ၏ လက်ချက်ကြောင့် ခတ္တမန္ဒုမြို့ရှိ မိသားစု၏နေအိမ် မီးရှို့ခံရမှုအတွင်း သေဆုံးခဲ့သည်။၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၉ ရက် တွင် ဝန်ကြီးချုပ် အိုလီ သည် ရာထူးမှ နှုတ်ထွက်သွားခဲ့သည်။လစ်လပ်နေသည့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆူရှီလာ ကာရ့်ကီ က ဆက်ခံခဲ့သည်။ မှတ်စု ကိုးကား Category:နီပေါနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ
ရွေးရွေး (ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်)	ရွေးရွေး (၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၄ မွေးဖွား) သည် မြန်မာအမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ အစောပိုင်းဘဝနှင့် ပညာရေး ရွေးရွေးကို ၁၃ဝ၆ ခု ပြာသိုလဆန်း ၇ (၁၉၄၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၀) ရက်နေ့တွင် မုံရွာမြို့အနီး ဘုတလင်မြို့နယ်ရှိ မင်းရွေးကျေးရွာ၌ မွေးဖွားခဲ့ပြီး မော်လိုက်မြို့နှင့် မုံရွာမြို့တွင် ကြီးပြင်းခဲ့သည်။ အဖ စာတိုက်ဗိုလ်ကြီး ဦးဘအေးနှင့် မေမေ ဒေါ်ကြင်မြတို့၏ တစ်ဦးတည်းသောသမီးဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က မော်လိုက်မြို့ နှင့် ကလေးမြို့များ၌ မူလတန်းအဆင့်ပညာ စတင်ဆည်းပူးခဲ့ပြီး ဖခင်စာတိုက်မှူး တာဝန်ကျမြို့များတွင် ဆက်လက်ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ မုံရွာမြို့ အ.ထ.က (၃)တွင် အထက်တန်းပညာ တက်ရောက်သင်ကြားခဲ့သည်။ ရုပ်ရှင်မင်းသမီးဖြစ်လာပုံ ဒါရိုက်တာရှုမဝဦးကျော်သည် စာရေးဆရာအောင်လင်း၏ ဝတ္ထုကို ရွှေဝတ်မှုံရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီးအဖြစ် ရိုက်ကူးရန် စီစဉ်ရာ မင်းသားကြီး ထွန်းဝေကို "လေးလေး" အဖြစ်၊ မင်းသား မောင်ယဉ်ထွေး ကို "အစိုး"အဖြစ်၊ မင်းသမီး ဒေစီကျော်ဝင်းကို "မမတိုး"အဖြစ်၊ နှင့် "မမတာ" နေရာတွင် မင်းသမီး ဒေစီကျော်ဝင်း ကို နှစ်ကိုယ်ခွဲ ရိုက်ကူးရန် ရည်ရွယ်ထားသော်လည်း ဒေစီ နှင့် ရုပ်ချင်းဆင်တူသူကို ထည့်ရိုက်ကူးရန် မင်းသမီးအသစ်ကို ဒါရိုက်တာရှုမဝဦးကျော်က ရှာဖွေခဲ့သည်။ မော်လိုက်မြို့တွင် ရွေးရွေး ကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဒါရိုက်တာရှုမဝဦးကျော်မှာ ရွှေဝတ်မှုံ ရုပ်ရှင်ကားကို ချန်လှပ်၍ စေလိုရာစေသို့ ပုံဖော်စေခဲ့သည်။ ရွေးရွေးကိုလည်း မိဘများနှင့်တိုင်ပင်စေပြီး ရန်ကုန်မြို့ရှိ ရှုမဝရုပ်ရှင်သင်တန်း သို့ ကိုတာ(ဇော်ဝမ်း)၊ လင်းထင်၊ ဆွေဇင်ထိုက်၊ တင်မလတ်၊ ခင်သန်းနွယ် စသည့် အနုပညာမျက်နှာသစ်များနှင့်အတူ သရုပ်ဆောင်သင်တန်း တက်စေခဲ့သည်။ ၁၉၆၈-ခုတွင် မော်လိုက်မြို့သို့ ရှုမဝအဖွဲ့သားများ ရောက်ရှိလာပြီး ရှုမဝရုပ်ရှင်သင်တန်းမှ လူသစ်များနှင့် စေလိုရာစေ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီးကို ၁၉၆၈ နိုဝင်ဘာလ တစ်လလုံးရိုက်ခဲ့သည်။စေလိုရာစေ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွင် မင်းသား ဇော်ဝမ်း ၊ လင်းထင် ၊ မင်းသမီး ဆွေဇင်ထိုက် နှင့် ရွေးရွေးတို့ အဓိကသရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးစေခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်အားလုံး၏ ပထမဆုံးဇာတ်ကားဖြစ်သည်။ စေလိုရာစေရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကြီးအောင်မြင်ပြီး ဒါရိုက်တာ ရှုမဝဦးကျော်သည် ဘယ်ပန်းချီရေးလို့မမှီ ဇာတ်ကား ကို ဆက်လက်ရိုက်ကူးရန် ကြိုးစားဆဲမှာပင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ဘယ်ပန်းချီရေးလို့မမှီဇာတ်ကား ကို သားဖြစ်တဲ့ မောင်ဆွေတင့်က ဆက်လက်ရိုက်ကူးခဲ့ရာ လင်းထင်၊ ဆွေဇင်ထိုက်၊ ရွေးရွေး၊ တင်မလတ်၊ ဗိုလ်ဗကို၊ ဦးကျောက်လုံး တို့ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ မိသားစု ၁၉၇၅ ခုနှစ် မေလ ၂၅ ရက်နေ့၌ မုံရွာမြို့တွင် ကိုတင်ညို နှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်မှာပင် ဘယ်ပန်းချီရေးလို့မမှီရုပ်ရှင်ကားကြီး ရုံတင်ပြသခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင် ရွေးရွေးသည် ကိုတင်ညို နှင့် အိမ်ထောင်ကျပြီး သမီး တစ်ဦး၊ သားနှစ်ဦး ထန်းကားခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ ကဏ္ဍ:၁၉၄၄ မွေးဖွားသူများ ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ
မောင်ယဉ်ထွေး (ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်)	မောင်ယဉ်ထွေး (၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ ကွယ်လွန်) သည် မြန်မာ အမျိုးသား ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင် တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အမည်ရင်းမှာ ဦးတင်ထွေး ဖြစ်သည်။ ရွှေရင်သိမ်းသစ် (၁၉၆၂)၊ ရင်ဝယ်တသိမ့်သိမ့် (၁၉၆၄)၊ ချစ်တဲ့သူရဲ့ ရင်ခွင် (၁၉၆၅)၊ လေချိုတသွေးသွေး (၁၉၆၅)၊ လုလင်ငယ်သွေး (၁၉၆၆)၊ ပန်းရုံ (၁၉၆၇)၊ ရွှေဝတ်မှုန် ၊ မေတ္တာစာတပုဒ် ၊ ချွေးကလေးစိုစို (၁၉၇ဝ) အပါအဝင် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများစွာ ရိုက်ကူးခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့တွင် တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ် နေအိမ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက်(၈၃)နှစ် ရှိပြီဖြစ်သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ ကဏ္ဍ:၂၀၂၃ ကွယ်လွန်သူများ ကဏ္ဍ:မွေးဖွားခုနှစ် မသိရှိရသူများ
အွန်းတခဲတောင်	အွန်းတခဲတောင် (御嶽山, Ontake-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ၁၄ ခုမြောက် အမြင့်ဆုံးတောင်နှင့် ဒုတိယမြောက်အမြင့်ဆုံး မီးတောင် ဖြစ်သည်။ ဤတောင်ကို ခိဆိုအွန်းတခဲတောင် (木曽御嶽山, Kiso Ontake-san) ဟု ခေါ်သည်။ ပထမဆုံးအမြင့်ဆုံးမီးတောင်မှ ဖူဂျီတောင် ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ဖော်ပြချက် အွန်းတခဲတောင်သည် နဂိုယမြို့မှ အရှ့မြောက်ဘက် ၁၀၀ ကီလိုမီတာ (၆၂ မိုင်) အကွာခန့်တွင် တည်ရှိသည်။ တိုကျိုမြို့မှ အနောက်ဘက် ၂၀၀ ကီလိုမီတာ (၁၂၀ မိုင်) အကွာတွင် ရှိသည်။ နဂနိုစီရင်စုရှိ ခိဆိုမြို့နှင့် အိုးတခိရွာ၊ ဂိဖုစီရင်စုရှိ ဂဲရိုမြို့တို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည်။ ဤတောင်တွင် မီးတောင်ရေကန် ငါးခု ရှိသည်။ ၎င်းတို့တွင် နိနိုအိခဲ (二ノ池) သည် အမြင့် ၂၉၀၅ မီတာ (၉၅၃၁ ပေ) တွင် တည်ရှိကာ ဂျပန်နိုင်ငံရှိ ရေကန်များတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်ပေါ်ရေကန် ဖြစ်သည်။ အွန်းတခဲတောင် သည် အဓိကကျသည့် အထွတ်အမြတ်ထားရာတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ တောင်ပေါ်တွင် ရှုဂန်းဒိုးတရားလေ့ကျင့်မှုများကို လေ့ကျင့်ကြသည်။ ရုပ်ပုံများ ပြင်ပလင့်များ Ontakesan - Japan Meteorological Agency - Japan Meteorological Agency Ontakesan - Smithsonian Institution: Global Volcanism Program ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ယခဲတောင်	ယခဲတောင် (焼岳, Yake-dake) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဂိဖုစီရင်စု၊ တခယာမမြို့နှင့် နဂနိုစီရင်စု၊ မဆွတ်မိုတိုမြို့တို့အကြားတွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဟိဒတောင်တန်းများထဲတွင် ပါဝင်သည့် လှုပ်ရှားနေသည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၂၄၅၅ မီတာ (၈၀၅၄ ပေ) မြင့်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ပထဝီသွင်ပြင် ယခဲတောင် သည် ဟိဒတောင်တန်းများထဲတွင် လှုပ်ရှားမှုအများဆုံး မီးတောင်ဖြစ်သည်။ အဓိကတောင်ထိပ်နှစ်ခုရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ တောင်ဘက်တောင်ထိပ်နှင့် မြောက်ဘက်တောင်ထိပ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ တောင်တက်သူများအနေဖြင့် မြောက်ဘက်တောင်ထိပ်သို့သာ တက်ရောက်နိုင်ကြသည်။ တောင်ဘက်တောင်ထိပ်မှာ လက်ရှိတွင် ကန့်သတ်ထားသည်။ မီးတောင်ဝရေကန်သည် ဤတောင်ထိပ်နှစ်ခု၏ အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ မီးတောင်၏ အထပ်ပိုင်းမှ ကျဆင်းသည့် ချောရည်များကြောင့် ယခဲတောင်သည် ချော်ရည်များဖြင့် တည်ရှိနေသည့် အမိုးခုံသဏ္ဌာန်တောင်တစ်ခုသို့ ဦးတည်ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ထို့အပြင် မီးတောင်မှ ထွက်ပေါ်သည့် အပူကြောင့် တောင်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရေပူစမ်း (အွန်းဆန်း) များလည်း များစွာတည်ရှိသည်။ မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှု ၁၉၁၁ ခုနှစ်တွင် အသေးစားပေါက်ကွဲမှု ၂၂ ကြိမ် ရှိခဲ့သည်။ တိုင်းရှောခေတ် ၁၉၁၅ ခုနှစ်တွင် အဓိကပေါက်ကွဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ကျဆင်းလာသည့် ချော်ရည်များသည် အဇုဆမြစ်ကို ပိတ်ဆို့သွားစေခဲ့ပြီး ကန်တစ်ခုအသွင် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ထိုကန်ကို တိုင်းရှောကန် ဟု ခေါ်သည်။ လက်ရှိကာလတွင် အဇုဆမြစ်သည် ပြန်လည်ကာစီးဆင်းနေပြီဖြစ်သော်လည်း ထိုအချိန်က ပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ရေကန်သည် လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ရှိနေသေးသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုတစ်ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မီးတောင်ဝ၏ အနီးအနားရှိ တဲငယ်တွင် ရှိနေသည့် လူနှစ်ဦး ဆုံးပါးခဲ့သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင်၊ တောင်၏ နဂနိုစီရင်စုဘက်ခြမ်းတွင် လိုဏ်ခေါင်းတစ်ခုကို တူးဖော်ခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်၊ ညနေ ၂ နာရီ ၂၅ မိနစ်အချိန်တွင် အလုပ်သမားများသည် မီးတောင်မှထွက်ရှိသည့် ဓာတ်ငွေ့များထွက်နေသည်နှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားကာ လူလေးဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ရုပ်ပုံများ ပြင်ပလင့်များ Yakedake - Japan Meteorological Agency - Japan Meteorological Agency ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ဝရှိဘတောင်	ဝရှိဘတောင် (鷲羽岳, Washiba-dake) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ နဂနိုစီရင်စုနှင့် တိုယာမစီရင်စုတို့တွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၂၉၂၄ မီတာ ရှိသည်။ ဂျပန်တောင်တန်းများတွင် ပါဝင်သည့် တောင်တန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ဟိဒတောင်တန်းတွင် ပါဝင်သည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။『日本百名山』深田久弥（著）、朝日新聞社、1982年、, pp. 202-205 ပထဝီသွင်ပြင် ဝရှိဘတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ၂၉ ခုမြောက် အမြင့်ဆုံးတောင် ဖြစ်သည်။ ရုပ်ပုံများ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ရာမစန္ဒြ ပေါ်ဍေလ	ရာမစန္ဒြ ပေါ်ဍေလ(, ၆ အောက်တိုဘာ ၁၉၄၄ မွေးဖွား )သည် နီပေါနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး သမားဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှစတင်၍ နီပေါနိုင်ငံ ၏ သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူဖြစ်သည်။သူသည် နီပေါကွန်ဂရက်ပါတီ၏ အကြီးတန်း ခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၉ ခုနှစ်အထိ အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နှင့် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၂ ခုနှစ်အထိ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု ၁၉၉၁ ခုနှစ် တွင် ပါလီမန်တွင် ပထမဆုံးအရွေးခံရပြီးကတည်းက သူသည် ဝန်ကြီးရာထူးအသီးသီးကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အထိ နီပေါလူထုပါတီ၏ ပါတီခေါင်းဆောင် အဖြစ် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ
တောင်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲမီးတောင်အုပ်စု	Yatsugatake from Mt. Kitayoko (June 2007) တောင်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲမီးတောင်အုပ်စု (南八ヶ岳, Minami-Yatsugatake) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဟွန်းရှူးကျွန်း၊ ယမနရှိစီရင်စုနှင့် နဂနိုစီရင်စုတို့၏ နယ်နမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည့် လှုပ်ရှားမှုမရှိတော့သည့် မီးတောင်အုပ်စု ဖြစ်သည်။ ဖော်ပြချက် တောင်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲမီးတောင်အုပ်စုသည် ယဆွတ်ဂတခဲတောင်တန်းများ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်ပိုင်းမီးတောင်အုပ်စုသည် နဆွတ်ဇဝတောင်တက်လမ်၏ တောင်ဘက်ပိုင်းရှိ တောင်များဖြစ်သည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ အခတောင် ဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၂၈၉၉ မီတာ ရှိသည်။ တောင်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲတောင်များသည် နက်ရှိုင်းပြီး မြင့်မားသည့်တောင်ပေါ်ဒေသ၏ အသွင်အပြင်လက္ခဏာများ ရှိသည်။ မြောက်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲအုပ်စုဝင်မီးတောင်များမှာမူ ပြေပြစ်ကာ နိမ့်သည်။ တတဲရှိနတောင် သည် သီးခြားကွဲပြားကာ တည်ရှိနေသော်လည်း မြောက်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲတောင်များအုပ်စုတွင် ထည့်သွင်းရေတွက်သည်။ ဤတောင်အုပ်စုသည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ဤတောင်များကို "ယဆွတ်ဂတခဲ" ဟု ဖော်ပြကြပြီး ယဆွတ်ဂတခဲ - ချူးရှင်းကုန်းမြင့်အမျိုးသားဥယျာဉ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအနေဖြင့် တည်ရှိကြသည်။ ပထဝီသွင်ပြင် ဤမီးတောင်များ၏ သက်တမ်းသည် နှစ်တစ်သန်းမှ နှစ်ပေါင်း ၂ သိန်း ကြာမြင့်ခဲ့ကြပြီ ဖြစ်သည်။ တောင်ထိပ်များ တောင်ပိုင်းယဆွတ်ဂတခဲမီးတောင်အုပ်စုတွင် ပါဝင်သည့် အဓိကတောင်ထိပ်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပြီး အမြင့်အလိုက် စီစဉ်ထားသည်။ Name Height မြောက်ဘက်မှနေ၍ နဆွတ်ဇဝတောင်တက်လမ်းမှ သွားပါက မြောက်ဘက်ယဆွတ်ဂတခဲတောင်များ၏ တောင်ထိပ်များသည် အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။ Mt. Amigasayama (2,524 m) Mt. Nishidake (2,398 m) Mt. Mitsugashira (2,580 m) Mt. Gongendake (2,715 m) Mt. Aka (2,899 m) Mt. Nakadake (2,700 m) Mt. Amidadake (2,805 m) Mt. Yoko (2,829 m) Mt. Iōdake (2,760 m) Mt. Akaiwanoatama (2,656 m) Mt. Minenomatsume (2,567 m) Natsuzawa Pass (2,423 m) ရုပ်ပုံများ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ယရိတောင်	ယရိတောင် (槍ヶ岳, Yari-ga-take) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဟိဒတောင်တန်းများ၏ တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၃၁၈၀ မီတာ (၁၀၄၃၃ ပေ) ရှိသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ တည်နေရာအားဖြင့် ဂိဖုစီရင်စုရှိ တခယမမြို့၊ နဂနိုစီရင်စုရှိ အိုးမချိမြို့၊ မဆွတ်မိုတိုမြို့ စသည့် မြို့သုံးခုတို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ ဘုန်းတော်ကြီး ဘန်းရူး (Banryuu) သည် ဤတောင်တွင် ကျောင်းတော်တစ်ခု တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ အရှည်ဆုံးမြစ်ဖြစ်သည့် ရှိနနိုမြစ်သည် ဤတောင်တွင် "အဇုဆမြစ်" ဟူသည့်အမည်ဖြင့် မြစ်ဖျားခံစတင်သည်။ သမိုင်းကြောင်း ၁၈၂၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၈ ရက် - ရဟန်းတော် ဘန်းရူး (:en:Banryū) သည် ပထမဆုံး တောင်ပေါ်သို့တက်ခဲ့သည်။ ၁၈၇၈ ခုနှစ် - William Gowland သည် ဂျပန်လူမျိုးမဟုတ်သည့် ပထမဆုံးသော တောင်ပေါ်သို့တက်ရောက်ခဲ့သူ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ - အင်္ဂလိပ်လူမျိုး ဝေါ်တာဝက်စတန် ([:en:[Walter Weston]])သည် တောင်ထိပ်သို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၂၂ ခုနှစ် - ဂျပန်လူမျိုးတောင်တက်သမား မခိယူးခိုး (:en:Maki Yūkō) သည် ပထဆုံးသော ဆောင်းရာသီအတွင်း တောင်တက်သူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၀ ရက် - ဆန်းရှူးတက္ကသိုလ်မှ တောင်တက်ဝန်ထမ်းများသည် တောင်ပေါ်တွင် နှင်းများပြိုကျဆင်းနေချိန် ခိတခမတောင်တက်လမ်းအတိုင်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် လူ ၉ ဦး ဆုံးပါးခဲ့သည်။ အကြောင်းအရာ ယရိတောင်သည် ချူးဘု - ဆန်းဂခုအမျိုးသားဥယျာဉ်အတွင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တောင်၏ ပုံသဏ္ဌာန်သည် လှံတံ (槍 yari) တစ်ခု ကောင်းကင်သို့ တိုးထွက်နေဟန်ရှိသည့်အတွက် "ယရိ" ဟူသည့်အမည် တွင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ တောင်တက်လမ်းများ၊ လွင်ပြင်များမှ တက်ရောက်မည်ဆိုပါက မည်သည့်အရပ်မျက်နှာမှ တက်ရောက်သည်ဖြစ်စေ ပိရမစ်ပုံစံရှိနေသည့် ဤတောင်ထိပ်သို့ တက်ရောက်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ဟိဂရှိခမ (東鎌), တောင်ဘက်တွင် ယရိဟိုတခ (槍穂高), အနောက်ဘက်တွင် နိရှိခမ (西鎌), မြောက်ဘက်တွင် ခိတခမ(北鎌) စသည့်တောင်တက်လမ်းများ အသီးသီးရှိကြသည်။ လွင်ပြင်များအနေဖြင့် အရှေ့တောင်ဘက်တွင် ယရိဇဝ(槍沢), အနောက်တောင်ဘက်တွင် ဟိဒဇဝ သို့မဟုတ် ယရိဒိုင်းရ (飛騨沢 သို့မဟုတ် 槍平)၊ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် ဆန်းဂျောဇဝ (千丈沢)၊ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် တန်းဂျောဇဝ (天丈沢) စသည့်လွင်ပြင်များ တည်ရှိသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်နေရာများ တောင်၏ အနီးဝန်းကျင်တွင် တောင်တက်သူများ နားနေနိုင်သည့်တဲငယ်များ များစွာရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ Yari-ga-take Sansō (槍ヶ岳山荘), Sesshō Hut (殺生ヒュッテ), Hut Ōyari (ヒュッテ大槍), Yarisawa Lodge (槍沢ロッジ), Yaridaira-goya (槍平小屋) နှင့် Wasabidaira-goya (わさび平小屋) တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်တောင်တန်းများတွင် ပါဝင်သဖြင့် အခြားသော ထင်ရှားသည့်တောင်များမှတဆင့်လည်း ယရိတောင်သို့ တက်ရောက်နိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် Sugoroku-dake (双六岳), Nishi-dake (西岳), Ōgui-dake (大喰岳), Naka-dake (中岳), Minami-dake (南岳), Okumaru-yama (奥丸山) စသည့်တောင်များ ဖြစ်ကြသည်။ အဓိကတောင်တက်လမ်းများ Yari-Hotaka peaks right\|250px\|\|Mount Yari. Photograph taken from Higashikama ridge(eastern ridge), August, 2000. Higashikama ridge (Omoteginza (表銀座) route) Nakabusa Onsen (中房温泉) ― Tsubakuro-dake (燕岳) ― Otensho-dake (大天井岳) ― Higashikama ridge ― Yari-ga-take Nishikama ridge (Uraginza (裏銀座) route) Takase dam (高瀬ダム) ― Eboshi-dake (烏帽子岳) ― Noguchigorō-dake ― Washiba-dake (鷲羽岳) ― Sugoroku-dake (双六岳) ― もみさわだけ Momizawa-dake (樅沢岳) ― Nishikama ridge ― Yariga-take Yarisawa (槍沢) route Kamikōchi (上高地) ― Myōjinike (明神池) ― Tokusawa (徳沢) ― Yokoo (横尾) ― Yarisawa lodge ― Yari-ga-take Yaridaira route Shinhodaka Onsen ― Migimatadani (右俣谷) ― Yaridaira ― Yari-ga-take Wasabidaira (わさび平) route Shinhodaka Onsen ― Hidarimatadani (左俣谷) ― Wasabidaira ― Okumaru-yama ― Nakazaki ridge (中崎尾根) ― Yari-ga-take Kitakama ridge (variation route) Takase dam ― Yumata-onsen-seiransō (湯俣温泉晴嵐荘) ― (千天出合) ― Kitakama ridge ― Yari-ga-take Yarihotaka traverse (槍穂高縦走) route Kamikōchi ― Maehotaka-dake (前穂高岳) ― Okuhotaka-dake (奥穂高岳) ― Hotakadake mountain cottage (穂高岳山荘) ― Karasawa-dake (涸沢岳) ― Kitahotaka-dake (北穂高岳) ― Daikiretto (大キレット) ― Minami-dake (南岳) ― Ōbami-dake (Ōbami-dake 大喰岳) ― Yari-ga-take ပြင်ပလင့်များ Mount Yari (Yari-ga-take) Topographic map (1:25,000) A guide to hiking Yarigatake ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
မေထက်လူ	မေထက်လူ (၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၀၀၃ မွေးဖွား) သည် မြန်မာအမျိုးသမီး ဘောလုံးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အမေရိကန်အမျိုးသမီးဘောလုံးကလပ် Semi-Pro အသင်းဖြစ်သော SFV FC Women အသင်းတွင် ကစားနေပြီး မြန်မာ့လက်ရွေးစင်အမျိုးသမီးအသင်းတွင်လည်း တိုက်စစ်မှူးအဖြစ် ပါဝင်ကစားနေသည်။ ဘဝအစ မေထက်လူသည် ဘားအံမြို့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ငယ်စဉ်တည်းက ရန်ကုန်မြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်တွင် ကြီးပြင်းခဲ့သည်။ မွေးချင်းမောင်နှစ်မ ၃ ယောက်အနက် အငယ်ဆုံးသမီးဖြစ်သည်။ လူငယ်ကစားသမားဘဝ မေထက်လူသည် ငယ်စဉ်တည်းက ကျောင်းအားကစားဘောလုံးပွဲများတွင် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး မြန်မာယူ-၁၆၊ ယူ-၁၉ အမျိုးသမီးလူငယ်လက်ရွေးစင်အသင်းများတွင် ပါဝင်ကစားခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီး Los Angeles Pierce College ကျောင်း၏ ကောလိပ်အသင်းဖြစ်သော LA Pierce Women's Soccer အသင်းတွင် ပါဝင်ကစားခဲ့သည်။ ကလပ်ကစားသမားဘဝ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မြန်မာအမျိုးသမီးဘောလုံးကလပ် ISPE Women အသင်းတွင် ကာလတို ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် ဒုတိယကြိမ် ကာလတိုအငှားကစားသမားအဖြစ် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး 2026 AFC Women's Asian Cup Qualification ခြေစစ်ပြိုင်ပွဲတွင် ခြေစစ်ပွဲအောင်မြင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်အမျိုးသမီးဘောလုံးကလပ် Semi-Pro အသင်းများဖြစ်သော LAFC SoCal Women သို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကစားခဲ့ပြီး၊ လက်ရှိအသင်းဖြစ်တဲ့ SFV FC Women အသင်းသို့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ပြောင်းရွှေ့ကစားလျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံလက်ရွေးစင်ကစားသမားဘဝ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ၊ နီပေါနိုင်ငံတွင် ကျင်းပခဲ့သော Vianet International Women's Championship 2025 လေးနိုင်ငံဖိတ်ခေါ်ပြိုင်ပွဲတွင် နိုင်ငံလက်ရွေးစင်အမျိုးသမီးအသင်းကြီးအတွက် ပွဲဦးထွက်ကစားခွင့်ရခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုဖလားရရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိူင်လ၊ မြန်မာနိုင်ငံအိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပခဲ့သော 2026 AFC Women's Asian Cup Qualification ခြေစစ်ပြိုင်ပွဲတွင် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ခြေစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပခဲ့သော ASEAN Women's Championship (MSIG Serenity Cup 2025) ပြိုင်ပွဲတွင် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ဒုတိယဆုရရှိခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:၂၀၀၃ မွေးဖွားသူများ ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသမီး အားကစားသမားများ
ဝမ်မန်	ဝမ်မန် (၄၅ BCEဟန်ကျမ်းပါ ဝမ်မန်၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိအရ သူသည် ဆွေဟယ်ခေတ် (၈ BCE) ၏ ပထမနှစ်တွင် ၃၈ နှစ် (အရှေ့အာရှသားတို့၏ အသက်ရေတွက်နည်းအရ) ရှိပြီဖြစ်သည်။၆ အောက်တိုဘာ ၂၃ CE)၊ courtesy name ကျู้ကျွင်း သည် တရားဝင်အားဖြင့် ရှီကျန့်ကော် ကောင်းကင်ဘုံဧကရာဇ် () ဟု သိကြပြီး၊ သက်တမ်းတို တရုတ်ပြည် ရှင်းမင်းဆက်၏ တည်ထောင်သူနှင့် တစ်ဦးတည်းသော ဧကရာဇ် ဖြစ်သည်။သူသည် မူလက ဟန်မင်းဆက်၏ အရာရှိနှင့် မိဖုရားမျိုးနွယ်ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် CE ၉ တွင် ထီးနန်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ သူ၏ ဖြုတ်ချခြင်းခံရပြီးနောက် ဟန်မင်းဆက်ကို ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့ပြီး၊ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုသည် အနောက်ဟန်မင်းဆက် (ရှင်းမတိုင်မီ) နှင့် အရှေ့ဟန်မင်းဆက် (ရှင်းနောက်ပိုင်း) အကြား ပိုင်းခြားမှုကို မှတ်သားစေခဲ့သည်။ တရုတ်သမိုင်းပညာရှင်တို့က ဝမ်မန်ကို အာဏာရှင်နှင့် ထီးနန်းလုသူအဖြစ် ရှုမြင်ကြသော်လည်း၊ မကြာသေးမီက သမိုင်းပညာရှင်အချို့က သူ့ကို အမြော်အမြင်ကြီးပြီး ကိုယ်ကျိုးမဖက်သော လူမှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားအဖြစ် ပုံဖော်ကြသည်။ သူ၏ အုပ်ချုပ်မှုအတွင်း ကျွန်စနစ်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး မြေယာပြန်လည်ခွဲဝေရေး အစီအစဉ်ကို စတင်ခဲ့သည်။ သူသည် တရုတ်ဂန္ထဝင် ကျမ်းများတွင် တွေ့မြင်ခဲ့ရသည့် သဟဇာတဖြစ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဖော်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော ပညာတတ် ကွန်ဖြူးရှပ် ပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သော်ငြားလည်း၊သူ၏ ကြိုးပမ်းမှုများသည် ပရမ်းပတာဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့ရသည်။ ဝမ်မန်၏ နှောင်းပိုင်းအုပ်ချုပ်မှုတွင် တောင်သူလယ်သမားပုန်ကန်မှုကြီးများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ အထူးသဖြင့် မျက်ခုံးနီတပ် ပုန်ကန်မှုသည် ထင်ရှားသည်။ CE ၂၃ အောက်တိုဘာလတွင် မြို့တော် ချန်အန်း တိုက်ခိုက်ခံရပြီး နန်းတော်ကို လုယက်ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် တိုက်ပွဲတွင် ကျဆုံးခဲ့သည်။ ဟန်မင်းဆက်ကို CE ၂၃ တွင် ကိန်းရှီဧကရာဇ် ထီးနန်းတက်ချိန် သို့မဟုတ် CE ၂၅ တွင် ဟန်ဧကရာဇ်ကွမ်းဝူက ကိန်းရှီဧကရာဇ်ကို ဖြုတ်ချခဲ့သော မျက်ခုံးနီတပ်ကို အနိုင်ယူပြီးနောက် ထီးနန်းတက်ချိန်တွင် ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့သည်။ အစောပိုင်းဘဝနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ဘီစီ ၄၅ တွင် မွေးဖွားခဲ့သော ဝမ်မန်သည် ဧကရီ ဝမ်ကျန့်ကျွင်း၏ ညီငယ် ဝမ်မန် (王曼) နှင့် သူ၏ဇနီး ချွီ (渠၊ မျိုးရိုးအမည်မသိ) တို့၏ သားဖြစ်သည်။ သူ၏မျိုးရိုးသည် ချီပြည်၏ ဘုရင်များမှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ သူတို့၏သားမြေးများသည် ချီဒေသခံများက သူတို့ကို "တော်ဝင်မိသားစု" ဟုခေါ်ဝေါ်သောကြောင့် သူတို့၏မျိုးရိုးအမည်ကို ဝမ် () ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် ဝမ်မန်ငယ်စဉ်ကပင် စောစောကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး၊ ဧကရာဇ်ချန် ထီးနန်းမတက်မီနှင့် သူ၏မယ်တော် ဧကရီဝမ် မိဖုရားခေါင်ကြီး မဖြစ်မီကပင် ဖြစ်သည်။ သူ၏ညီအစ်ကိုအများစုနှင့်မတူဘဲ ဝမ်မန်သည် မြို့စား ဖြစ်ခွင့်မရခဲ့ပေ။ ဧကရီဝမ်သည် သူ၏မိသားစုကို သနားတော်မူပြီး၊ မုဆိုးမဖြစ်ပြီးနောက် ချွီကို နန်းတော်သို့ခေါ်ဆောင်ကာ အတူနေထိုင်စေခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် တော်ဝင်မိသားစုနှင့် ကောင်းစွာဆက်နွယ်နေသော်လည်း သူ၏ဝမ်းကွဲများကဲ့သို့ ဇိမ်ခံဘဝမျိုး မရရှိခဲ့ပေ။ ဇိမ်ခံစွာနေထိုင်ပြီး မည်သူက ပိုသုံးနိုင်သည်ကို အပြိုင်အဆိုင်ပြုလုပ်ကြသော သူ၏ဆွေမျိုးများနှင့်မတူဘဲ ဝမ်မန်သည် သူ၏နှိမ့်ချမှု၊ ခြိုးခြံမှုနှင့် ပညာသင်လိုစိတ်တို့ကြောင့် ချီးကျူးခံခဲ့ရသည်။ သူသည် လူငယ်မင်းမျိုးမင်းနွယ်တို့၏ အဝတ်အစားများကို မဝတ်ဆင်ဘဲ၊ လူငယ်ကွန်ဖြူးရှပ်ပညာရှင်တစ်ဦး၏ အဝတ်အစားများကို ဝတ်ဆင်ခဲ့သည်။ သူသည် သူ၏မယ်တော်အပေါ် မည်မျှသားလိမ္မာဖြစ်ကြောင်းနှင့် သူ၏ကွယ်လွန်သူအစ်ကို ဝမ်ယုံ () ၏ ဇနီးနှင့်သားအပေါ် မည်မျှဂရုစိုက်ကြောင်းတို့ကြောင့်လည်း ချီးကျူးခံခဲ့ရသည်။ ဝမ်မန်သည် အရည်အချင်းရှိသူများနှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ပြီး သူ၏ဦးရီးတော်များကို စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ ဝမ်မန်၏ တန်ခိုးကြီးသော ဦးရီးတော်၊ စစ်သေနာပတိချုပ် ဝမ်ဖုန်း (; ၃၃–၂၂ BCE) နာမကျန်းဖြစ်သောအခါ ဝမ်မန်သည် သူ့ကို နေ့ရောညပါ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပြီး သူ၏ဆေးဝါးနှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာလိုအပ်ချက်များကို ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ဝမ်ဖုန်းသည် စိတ်ထိခိုက်ပြီး၊ မကွယ်လွန်မီတွင် မိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်နှင့် ဧကရာဇ်ချန်တို့အား ဝမ်မန်ကို ကောင်းစွာစောင့်ရှောက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဝမ်မန်ကို နန်းတွင်းအစေခံ (黃門郎) ရာထူးပေးအပ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် နန်းတွင်းအစောင့်တပ်များ၏ ဒု-တပ်မှူးတစ်ဦး (射聲校尉) အဖြစ် ရာထူးတိုးမြှင့်ပေးခဲ့သည်။ ဘီစီ ၁၆ တွင် ဝမ်မန်၏ အခြားဦးရီးတော်တစ်ဦးဖြစ်သူ ချန်တူးမြို့စား ဝမ်ရှန်း (王商) သည် သူ၏ပိုင်နက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ခွဲဝေပြီး ဝမ်မန်ကို မြို့စားအဖြစ် ခန့်အပ်ရန် အသနားခံစာ တင်သွင်းခဲ့သည်။ အများလေးစားရသော အရာရှိအချို့က ဤတောင်းဆိုချက်ကို ထောက်ခံခဲ့ကြပြီး၊ ဧကရာဇ်ချန်သည် ဝမ်မန်၏ ဂုဏ်သတင်းကြောင့် စွဲမှတ်သွားသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ဝမ်မန်ကို ရှင်းတူးမြို့စားအဖြစ် ခန့်အပ်ပြီး နန်းတွင်းအစေခံများဆိုင်ရာ အမတ် (光祿大夫) အဖြစ် ရာထူးတိုးမြှင့်ပေးခဲ့သည်။ သမိုင်းပညာရှင်တို့က ဝမ်ရာထူးပိုကြီးလေ၊ သူပိုနှိမ့်ချလေဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြကြသည်။ သူသည် ဥစ္စာပစ္စည်းများကို မစုဆောင်းဘဲ ပညာရှင်များကို ထောက်ပံ့ရန်နှင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များကို လက်ဆောင်ပေးရန် ငွေကို အသုံးပြုခဲ့ရာ ချီးကျူးမှုများစွာ ရရှိခဲ့သည်။ ဝမ်မန်တွင် ဝမ်မိဖုရား တစ်ဦးတည်းသာရှိပြီး ကိုယ်လုပ်တော်များ မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် နောက်ပိုင်းဖြစ်ရပ်များက ပြသသည့်အတိုင်း၊ ဝမ်သည် ဤအချိန်၌ပင် သူ၏ဇနီးအပေါ် လုံးဝသစ္စာမရှိခဲ့ပေ။ ဧကရာဇ်ချန်သည် သူ၏ဦးရီးတော်များကို တစ်ဦးပြီးတစ်ဦး စစ်သေနာပတိချုပ် (အာဏာအရှိဆုံး နန်းတွင်းအရာရှိ) အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး၊ ဝမ်မန်၏ အသက်အငယ်ဆုံး အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သော ဦးရီးတော် ဝမ်ကန် (王根၊ တပ်မှူး ၁၂–၈ BCE) ကို မည်သူဆက်ခံမည်ဟူသော ထင်ကြေးပေးမှုများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသူတစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပြီး၊ အခြားတစ်ဦးမှာ သူ၏ဝမ်းကွဲ ချွန်းယွီကျန်း (မိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်၏ ညီမ၏သား) ဖြစ်ပြီး၊ သူသည် ဝမ်မန်ထက် ဧကရာဇ်ချန်နှင့် ပိုမိုရင်းနှီးသော ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သည်။ ချွန်းယွီသည် ဧကရာဇ်ချန်၏ ဇနီး ဧကရီကျောက်ဖေးယန် နှင့် သူ၏ဖြုတ်ချခံရသော ယခင်ဇနီး ဧကရီရွှီ တို့နှင့်လည်း ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သည်။ ချွန်းယွီ၏ ဝမ်ကန်ကို ဆက်ခံရန် မျှော်မှန်းထားသည့်အခြေအနေကို ကျော်လွှားရန် ဝမ်မန်သည် အရေးယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သူသည် ချွန်းယွီသည် စကားနှင့်အပြုအမူတွင် ပေါ့ပျက်ပျက်နိုင်သူဖြစ်ပြီး၊ ဖြုတ်ချခံရသော ဧကရီရွှီထံမှ လျှို့ဝှက်စွာ လာဘ်ယူခဲ့ပြီး သူမကို "ဘယ်ဘက်ဧကရီ" ဖြစ်လာစေရန် ကူညီမည်ဟု ကတိပေးခဲ့ကြောင်း၊ သူသည် ဝမ်ကန်ကို ဆက်ခံပြီးသည်နှင့် သူ၏အပေါင်းအပါများကို အရေးကြီးသောရာထူးများ ပေးမည်ဟု ကတိပေးခဲ့ကြောင်း အထောက်အထားများ စုဆောင်းခဲ့သည်။ ဘီစီ ၈ တွင် သူသည် ဝမ်ကန်နှင့် မိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်တို့အား အထောက်အထားများကို အသိပေးခဲ့ရာ၊ ဝမ်ကန်နှင့် မိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်တို့သည် ချွန်းယွီကို အလွန်မကျေနပ်ဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် ချွန်းယွီကို သူ၏ပိုင်နက်သို့ ပြန်လည်ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ချွန်းယွီသည် မြို့တော်မှ မထွက်ခွာမီ သူ၏မြင်းများနှင့် ဇိမ်ခံရထားများကို သူ၏ဝမ်းကွဲ ဝမ်ရုံ (王融) (သူ၏ဦးရီးတော် ဝမ်လီ (王立) ၏သား) အား ပေးခဲ့ပြီး၊ သူနှင့် ရန်ငြိုးရှိခဲ့သည်။ ဝမ်လီသည် ချွန်းယွီ၏ လက်ဆောင်ကြောင့် ပျော်ရွှင်ပြီး၊ ချွန်းယွီကို မြို့တော်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ခွင့်ပြုရန် အသနားခံစာ တင်သွင်းခဲ့သည်။ သို့သော် ဤတောင်းဆိုချက်ကို ဧကရာဇ်ချန်က ဝမ်လီနှင့် ချွန်းယွီကြားက ရန်ငြိုးကို သိရှိသောကြောင့် သံသယဖြင့် ဆက်ဆံခဲ့သည်။ သူသည် ဝမ်ရုံကို ဖမ်းဆီးရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး၊ ဝမ်လီသည် ဤအကြောင်းကို သိရှိသောကြောင့် သူ၏သားကို ထိတ်လန့်တကြားဖြင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်သတ်သေရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဤပြင်းထန်သောလုပ်ရပ်က ဧကရာဇ်ချန်ကို ပိုမိုသံသယဖြစ်စေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ချွန်းယွီကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးခဲ့သည်။ ချွန်းယွီသည် ဧကရီရွှီကို လှည့်ဖြားပြီး သူမထံမှ လာဘ်ယူခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး၊ သူ့ကို ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ ဘီစီ ၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင်၊Zizhi Tongjian ၏ အတွဲ ၃၂ အရ၊ Suihe ခေတ် ပထမနှစ်၏ ၁၀ လပိုင်း jiayin နေ့။ ထိုအချိန်တွင် အပြင်းအထန် နာမကျန်းဖြစ်နေသော ဝမ်ကန်သည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စာ တင်သွင်းပြီး ဝမ်မန်အား ဆက်ခံရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဘီစီ ၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင်၊Zizhi Tongjian ၏ အတွဲ ၃၂ အရ၊ Suihe ခေတ် ပထမနှစ်၏ ၁၀ လပိုင်း bingyin နေ့။ ဧကရာဇ်ချန်သည် ဝမ်မန်အား အသက် ၃၇ နှစ်တွင် စစ်သေနာပတိချုပ် (大司馬) အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ စစ်သေနာပတိချုပ်အဖြစ် ပထမဆုံးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း ဝမ်မန်သည် ဤရာထူးသို့ ရာထူးတိုးမြှင့်ခံရပြီးနောက်၊ နန်းတွင်းအစိုးရတွင် အမြင့်ဆုံးရာထူးကို ထိရောက်စွာ ရရှိခဲ့သည်။ သူသည် ယခင်ကထက် မိမိကိုယ်ကို စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းမှုနှင့် အရည်အချင်းရှိသူများကို မြှင့်တင်မှုတို့ကြောင့် ပိုမိုကျော်ကြားလာခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့်၊ ဝမ်မျိုးနွယ်ကို မောက်မာ၊ ဖြုန်းတီးပြီး အသေးအဖွဲနိုင်သည်ဟူသော အထွေထွေအမြင်သည် ပြောင်းပြန်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဘီစီ ၇ တွင်၊ ဝမ်၏ဝမ်းကွဲ ဧကရာဇ်ချန်သည် ရုတ်တရက်ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး၊ လေဖြတ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ဟန်တူသည် (သမိုင်းပညာရှင်အချို့က Consort Zhao Hede မှ သူ့အား ပေးခဲ့သော aphrodisiacs ဆေးအလွန်အကျွံသုံးစွဲမှု ဖြစ်နိုင်ခြေကို အကြံပြုခဲ့သော်လည်း)။ ဧကရာဇ်ချန်၏ တူတော် အိမ်ရှေ့စံမင်းသား လျိုရှင်း သည် ဧကရာဇ်ချန်၏ ညီတော်၊ တင်းထောင်မင်းသား ကံ (လျိုကံ ) ၏ သားတော်ဖြစ်သည်။ လျိုရှင်းသည် ဧကရာဇ် (ဧကရာဇ်အိုက်အဖြစ်) ဖြစ်လာခဲ့သည်။ လောလောဆယ်တွင် ဝမ်သည် သူ၏ရာထူးတွင် ဆက်လက်ရှိနေပြီး၊ သူ၏အဒေါ်သည် မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဖြစ်လာပြီး ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသောကြောင့် နန်းတွင်း၌ ဆက်လက်အာဏာရှိနေခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုအခြေအနေသည် မကြာမီ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်အိုက်၏ အဘွား၊ တင်းထောင်မင်းသမီး ဖူ (မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်၏ ခင်ပွန်း ဧကရာဇ်ယွမ်၏ ကိုယ်လုပ်တော်) သည် သူ၏မြေးတော်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီး သူမအလိုရှိသလို လမ်းညွှန်နိုင်သော ခေါင်းမာပြီး စရိုက်ပြင်းထန်သော အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူမသည် မိဖုရားခေါင်ကြီးဘွဲ့ကို အလွန်လိုချင်ခဲ့သည်။ အစပိုင်းတွင် မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်က မင်းသမီးဖူနှင့် ဧကရာဇ်အိုက်၏ မယ်တော်၊ တင်းမိဖုရားတို့သည် သူ့ကို ၁၀ ရက်တစ်ကြိမ် တွေ့ဆုံရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် မင်းသမီးဖူသည် မကြာမီပင် သူ၏မြေးတော်ကို နေ့စဉ်လာရောက်တွေ့ဆုံပြီး ဘွဲ့များချီးမြှင့်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်- သူမအတွက် မိဖုရားခေါင်ကြီးဘွဲ့နှင့် သူမ၏ဆွေမျိုးများအတွက် ဝမ်မျိုးနွယ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော မင်းမျိုးမင်းနွယ်ဘွဲ့များ။ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်သည် ဧကရာဇ်အိုက်ရင်ဆိုင်နေရသော ခက်ခဲသောအခြေအနေကို စာနာသဖြင့်၊ ပထမဦးစွာ မင်းသားကံအား "တင်းထောင်ဧကရာဇ်ကုန်း" () ဟူသော ထူးခြားသောဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ထိုဘွဲ့၏ ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်မှုအရ မင်းသမီးဖူအား "တင်းထောင်ဧကရီကုန်း" () ဘွဲ့နှင့် တင်းမိဖုရားအား "တင်းထောင်ဧကရီကုန်း" () ဘွဲ့ကို ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ ဖူနှင့် တင်းမျိုးနွယ်ဝင်အများအပြားကို မြို့စားများအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်သည် ဝမ်မန်အား ရာထူးမှနုတ်ထွက်ပြီး ဖူနှင့် တင်းဆွေမျိုးများထံ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးရန်လည်း အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်အိုက်သည် ဤတောင်းဆိုချက်ကို သဘောမတူဘဲ ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ဝမ်မန်အား သူ၏အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ရန် တောင်းပန်ခဲ့သည်။ သို့သော် လအနည်းငယ်အကြာတွင် ဝမ်မန်သည် ယခုအခါ မိဖုရားခေါင်ကြီးဖူနှင့် တိုက်ရိုက်ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ အဓိကနန်းတွင်းပွဲတော်တစ်ခုတွင်၊ နေရာချထားရေးတာဝန်ခံအရာရှိက မိဖုရားခေါင်ကြီးဖူ၏ ထိုင်ခုံကို မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်၏ ထိုင်ခုံဘေးတွင် ထားရှိခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် ဤသည်ကို မြင်သောအခါ၊ သူသည် အရာရှိကို ပြစ်တင်ကြိမ်းမောင်းပြီး မိဖုရားခေါင်ကြီးဖူ၏ ထိုင်ခုံကို ဘေးသို့ရွှေ့ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ရာ၊ မိဖုရားခေါင်ကြီးဖူထံမှ ကြီးစွာသော အမျက်ဒေါသကို ဖြစ်စေခဲ့ပြီး၊ သူမသည် ပွဲတော်သို့ တက်ရောက်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သူမ၏အမျက်ကို ပြေစေရန်၊ ဝမ်မန်သည် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး၊ ဧကရာဇ်အိုက်သည် သူ၏နုတ်ထွက်မှုကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်ပြီးနောက်၊ ဝမ်မျိုးနွယ်သည် တဖြည်းဖြည်းနှင့် မလွှဲမရှောင်သာ အာဏာဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်အိုက်လက်ထက် အနားယူခြင်း ဝမ်မန်၏ နုတ်ထွက်ပြီးနောက်၊ ဧကရာဇ်အိုက်သည် အစပိုင်းတွင် သူ့အား မြို့တော် ချန်အန်း တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ပြီး အကြံဉာဏ်ပေးရန် အခါအားလျော်စွာ တွေ့ဆုံရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် ဘီစီ ၅ တွင်၊ မိဖုရားခေါင်ကြီးဖူသည် သူမ၏ ဘွဲ့များရှာပုံတော်တွင် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်အိုက်သည် သူ၏ဖခင်၏ ကွယ်လွန်ပြီးနောက်ဘွဲ့မှ "တင်းထောင်၏" ဟူသော အရည်အချင်းကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး (ထို့ကြောင့် သူ့ကို "ဧကရာဇ်ကုန်း" ဟုသာ ဖြစ်စေခဲ့သည်)၊ ထို့နောက် သူ၏အဘွားအား မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဘွဲ့၏ ပုံစံတစ်မျိုး (ditaitaihou (帝太太后)၊ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်၏ ဘွဲ့ taihuangtaihou (太皇太后) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) နှင့် သူ၏မယ်တော်အား မိဖုရားခေါင်ကြီးဘွဲ့၏ ပုံစံတစ်မျိုး (ditaihou (帝太后)၊ ဧကရီကျောက်၏ ဘွဲ့ huangtaihou (皇太后) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ) ကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ကျူးဘို (朱博) နှင့် ဒု-ဝန်ကြီးချုပ် ကျောက်ရွှမ် (趙玄) တို့သည် မိဖုရားခေါင်ကြီးဖူ၏ တောင်းဆိုချက်အရ၊ ဝမ်အား ယခင်က မဟာဧကရီဖူကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် သာမန်ပြည်သူအဆင့်သို့ အဆင့်နှိမ့်ချရန် အသနားခံစာ တင်သွင်းခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်အိုက်သည် ထိုသို့မလုပ်ခဲ့ဘဲ ဝမ်အား သူ၏ပိုင်နက် ရှင်းတူး (ယခု ဟဲနန်ပြည်နယ်၊ နန်ယန်) သို့ ပြန်ပို့ခဲ့သည်။ ရှင်းတူးတွင် ရှိနေစဉ်၊ ဝမ်သည် လူအများနှင့် မပေါင်းသင်းရန် သတိထားခဲ့သည် (သူပုန်ထရန် ကြံစည်နေသည်ဟူသော မှားယွင်းသောစွပ်စွဲချက်များကို ကာကွယ်ရန်)။ ဘီစီ ၅ တွင်၊ သူ၏သား ဝမ်ဟော့သည် အိမ်အစေခံတစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ရာ၊ ဝမ်မန်သည် သူ့အား ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်သတ်သေရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဘီစီ ၂ တွင်၊ သာမန်ပြည်သူများနှင့် အရာရှိများထံမှ ဝမ်မန်အား မြို့တော်သို့ ပြန်လာရန် တောင်းဆိုသည့် အသနားခံစာ ရာပေါင်းများစွာ ရှိခဲ့သည်။ ဝမ်မန်ကို လေးစားသော ဧကရာဇ်အိုက်သည် သူ့အား နှင့် သူ၏ဝမ်းကွဲ ဝမ်ရန် (王仁) (ဝမ်ကန်၏သား) တို့ကို မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်အား ကူညီရန် မြို့တော်သို့ ပြန်ခေါ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဝမ်မန်သည် တရားဝင်ရာထူးမရှိဘဲ နိုင်ငံရေးအပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။ ရင်ခွင်ပိုက်အုပ်ချုပ်ခြင်းနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိုးကွယ်မှု တည်ဆောက်ခြင်း ဧကရာဇ်အိုက်သည် ဘီစီ ၁ တွင် အမွေဆက်ခံသူမရှိဘဲ ရုတ်တရက်ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ပြတ်သားစွာ အရေးယူဆောင်ရွက်လျက်၊ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်သည် ဧကရာဇ်အိုက်၏ ယောက်ျားအချစ်တော်နှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ချစ်သူ တုံးရှန် (ထိုအချိန်တွင် စစ်သေနာပတိချုပ်ဖြစ်သူ) ထံမှ အာဏာပြန်လည်သိမ်းယူပြီး ဝမ်မန်အား နန်းတွင်းအစိုးရသို့ ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့သည်။ သူမသည် သူ့ကို စစ်တပ်နှင့် အစိုးရကို တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ သူတို့သည် ကျုံးရှန်းမင်းသား ကျိဇီ (မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်၏ ခင်ပွန်း ဧကရာဇ်ယွမ်၏ နောက်ဆုံးကျန်ရစ်သော ယောက်ျားသားစဉ်မြေးဆက်) ကို ဧကရာဇ်အိုက်ကို ဆက်ခံရန် မြို့တော်သို့ ခေါ်ယူခဲ့ပြီး၊ သူသည် ဧကရာဇ်ဖိန်အဖြစ် ထီးနန်းတက်ခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် သူ၏ ရင်ခွင်ပိုက်အုပ်စိုးသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဘီစီ ၁ တွင်၊ ယခုအခါ အာဏာပြန်လည်ရရှိလာသော ဝမ်မန်သည် အမှန်တကယ် သို့မဟုတ် ထင်မြင်ယူဆထားသော နိုင်ငံရေးရန်သူများကို တိုက်ခိုက်ရန် ပြင်းထန်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်- ဧကရာဇ်အိုက်၏ ဆွေမျိုးများဖြစ်သော ဖူများနှင့် တင်းများကို အဆင့်နှိမ့်ချပြီး သူတို့၏ ဘိုးဘွားပိုင်မြေများသို့ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ဧကရီကျောက်ဖေးယန်၊ ဧကရာဇ်ချန်၏ ဇနီး (ကွယ်လွန်သူ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဖူနှင့် ရင်းနှီးသူ) နှင့် ဧကရီဖူ၊ ဧကရာဇ်အိုက်၏ ဇနီး (မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဖူနှင့် ဆက်နွယ်သူ) တို့ကို သာမန်ပြည်သူအဆင့်သို့ အဆင့်နှိမ့်ချပြီး သူတို့၏ခင်ပွန်းများ၏ သင်္ချိုင်းများကို စောင့်ရှောက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ သူတို့သည် တုံ့ပြန်မှုအဖြစ် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်သတ်သေခဲ့ကြသည်။ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဖူနှင့် မိဖုရားခေါင်ကြီးတင်းတို့ကို ကွယ်လွန်ပြီးနောက် "တင်းထောင်မင်းသားကုန်း၏ မယ်တော်" နှင့် "တင်းမိဖုရား" ဘွဲ့များသို့ အဆင့်နှိမ့်ချခဲ့သည်။ (CE ၅ တွင်၊ ဝမ်သည် ဖူနှင့် တင်းမိဖုရားတို့၏ ခေါင်းတလားများကို တူးဖော်ပြီး သူတို့၏ရုပ်အလောင်းများမှ jade burial shells များကို ဖယ်ရှားပြီးနောက် ရုပ်အလောင်းများကို တင်းထောင်သို့ ပြန်ပို့ကာ ထိုနေရာတွင် မြှုပ်နှံစေခဲ့သည်။ သူတို့၏သင်္ချိုင်းများကို လုံးဝဖျက်ဆီးပြီး ဆူးများဖြင့် ဝန်းရံခဲ့သည်။) တုံးရှန် (သူ၏အဆင့်နှိမ့်ချခံရပြီး မကြာမီ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်သတ်သေခဲ့သူ) ကို တူးဖော်ပြီး ထောင်တစ်ခုအတွင်း ပြန်လည်မြှုပ်နှံခဲ့ပြီး၊ သူ၏မျိုးနွယ်ကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ယခင်စာမေးပွဲစစ်ဆေးရေးမှူး ဟယ်ဝူ (何武) နှင့် သူ၏မိတ်ဆွေ ကုန်းစွန်းလု (公孫祿) (ဝမ်မန်၏ ရင်ခွင်ပိုက်အုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သူများ) တို့ကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ နန်တိုင်း (ယခု ဟူပေ) ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဝူကျန်းလုံ (毋將隆) (နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်အဖြစ် အမှုထမ်းရန် ဝမ်မန်၏ ချဉ်းကပ်မှုကို ငြင်းပယ်ခဲ့သူ) ကို ၆ CE တွင် အပြစ်မဲ့သော ကျုံးရှန်းမင်းသမီး ဖုန်းယွမ်အား စုန်းပြုစားသည်ဟု မှားယွင်းစွာ စွပ်စွဲခဲ့သည်ဟု စွဲချက်တင်ခဲ့သည် (သူမပါဝင်ခဲ့သော်လည်း)။ ဝူကျန်းလုံနှင့် မင်းသမီးဖုန်းအား ဆန့်ကျင်သည့် အမှန်တကယ် ပူးပေါင်းကြံစည်သူများကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် သူ၏အာဏာကို ဤသို့စုစည်းပြီးနောက်၊ သူ၏ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိုးကွယ်မှုကို ဆက်လက်တည်ဆောက်ရန် စတင်ခဲ့ပြီး၊ အခြားသူများကို သူသည် ကျီးတန်၊ ကျိုးမြို့စား နှင့် ကျိုးဘုရင်ချန်၏ ရင်ခွင်ပိုက်အုပ်စိုးသူ၏ ဒုတိယအကြိမ် ကြွလာခြင်း သို့မဟုတ် အခြားကြီးမြတ်သော ဒဏ္ဍာရီလာပုဂ္ဂိုလ်များအဖြစ် ဖော်ပြထားသော မှားယွင်းသော ပရောဖက်ပြုချက်များကို တင်သွင်းရန် အားပေးခဲ့သည်။ သူသည် ကျိုးမင်းဆက်နှင့် ပို၍ရှေးကျသော ရှန်းမင်းဆက်တို့၏ အစိုးရများကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေရန် အစိုးရဖွဲ့စည်းပုံကို ပြုပြင်မွမ်းမံသည့် စနစ်တစ်ခုကိုလည်း စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် အရာရှိများ၏ ဘွဲ့များနှင့် ပထဝီဝင်နေရာများကိုပင် များစွာပြောင်းလဲမှုများ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်ဖိန်၏ မယ်တော်ဘက်မှ ဝေ့မျိုးနွယ်ဦးရီးတော်များ အာဏာကြီးထွားလာခြင်းကို တားဆီးရန်၊ သူသည် သူတို့နှင့် ဧကရာဇ်ဖိန်၏ မယ်တော် ဝေ့မိဖုရားတို့အား မြို့တော်တွင် ဧကရာဇ်ဖိန်ကို လာရောက်တွေ့ဆုံခွင့်မပြုရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ CE ၁ တွင်၊ ဝေးလံသော ယွဲ့ရှန်းမျိုးနွယ်စုများ (ယခုခေတ် တောင်ပိုင်း ဗီယက်နမ်တွင် ဖြစ်နိုင်သည်) ကို albino pheasant (ရှားပါးသော နတ်ဘုရားမျက်နှာသာပေးမှု၏ လက္ခဏာအဖြစ် ယူဆသည်) ဆက်သရန် လာဘ်ထိုးပြီးနောက်၊ ဝမ်မန်သည် သူ၏နောက်လိုက်များကို မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်အား သူ့ကို အန်းဟန်မြို့စား (安漢公) အဖြစ် ခန့်အပ်ရန် ဖျောင်းဖျရာတွင် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဟန်မင်းမျိုးမင်းနွယ်စနစ်တွင် မြို့စားများမပါဝင်ဘဲ ဟန်သမိုင်းတွင် ထိုအချိန်အထိ မည်သည့်မြို့စားမျှ ခန့်အပ်ခြင်းမခံခဲ့ရဖူးသော်လည်း ဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ရပ်က ဝမ်မန်အား ကျိုးမြို့စား၏ ဘွဲ့နှင့်အပြိုင် ဘွဲ့တစ်ခုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ သူမ၏တူတော်သည် အမှန်တကယ် သစ္စာရှိသည်ဟု ယုံကြည်လျက်၊ မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်သည် သူမ၏အာဏာကို သူ့ထံသို့ ပိုမိုလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ CE ၂ တွင်၊ ဝမ်မန်သည် မဟာမိတ်-လက်အောက်ခံ ရှုံးနူတို့အား စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများစာရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး၊ ရှုံးနူ chanyu နန်ကျိယစိ (囊知牙斯—နောက်ပိုင်းတွင် ဝမ်မန်၏ တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ကျื่อဟု အတိုကောက်ခေါ်သည်) က လိုက်နာခဲ့သော်လည်း၊ ဝမ်မန်၏ ရှုံးနူကို မဟာမိတ်ထက် လက်အောက်ခံနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်ဆံသည့်လေသံသည် နန်ကျိယစိကို စိတ်ဆိုးစေခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ရှုံးနူနှင့် ဆက်ဆံရေးပြိုကွဲမည့် ရှေ့ပြေးနိမိတ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင်ပင်၊ ဝမ်မန်သည် သူ၏ရာထူးကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် သူ၏သမီးတော်ကို ဧကရာဇ်ဖိန်နှင့် လက်ထပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ အစပိုင်းတွင်၊ သူသည် အရည်အချင်းပြည့်မီသော မင်းမျိုးမင်းနွယ် အမျိုးသမီးငယ်များ ရွေးချယ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်ခဲ့သည် (ရှေးခေတ်ဓလေ့ထုံးစံများနှင့်အညီ၊ ဧကရာဇ်ဖိန်တွင် ဇနီးတစ်ဦးနှင့် ကိုယ်လုပ်တော် ၁၁ ဦး ရှိမည်ဟု ကြေညာပြီးနောက်)။ သို့သော်၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ရလဒ်ကို ဖန်တီးရန် ရည်ရွယ်သည့် မှားယွင်းသော နှိမ့်ချမှုလုပ်ရပ်တစ်ခုအနေဖြင့်၊ သူသည် မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်အား သူ၏သမီးတော်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းမပြုရန် အသနားခံခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဝမ်မန်သည် တရုတ်ပြည်သူများက သူ၏သမီးတော်ကို ဧကရီအဖြစ် ရွေးချယ်စေရန် ရည်ရွယ်သည့် အသနားခံစာတစ်ခုကို စတင်ခဲ့သည်။ အသနားခံသူများသည် နန်းတော်အပြင်ဘက်တွင် စုရုံးခဲ့ကြပြီး၊ ဝမ်မန်အပေါ် ချစ်ခင်မှုပြသမှုကြောင့် လွှမ်းမိုးခံရသော မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်သည် ဝမ်မန်၏သမီးတော်ကို ဧကရီအဖြစ် ခန့်အပ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ CE ၄ တွင်၊ ဧကရာဇ်ဖိန်သည် သူမနှင့် တရားဝင်လက်ထပ်ပြီး သူမကို ဧကရီအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဝမ်မန်၏သား ဝမ်ယွီ (王宇) သည် သူ၏ဖခင်၏ အာဏာရှင်စနစ်နှင့် သူ၏ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိုးကွယ်မှု တည်ဆောက်ရေးအစီအစဉ်ကို သဘောမတူခဲ့ဘဲ၊ အနာဂတ်တွင် ဧကရာဇ်ဖိန် အရွယ်ရောက်လာသောအခါ ဝမ်မျိုးနွယ်သည် လူထု၏တုံ့ပြန်မှုကို ခံရမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့သည်။ တုံ့ပြန်မှုအနေဖြင့် သူသည် ဧကရာဇ်ဖိန်၏ ဝေ့ဦးရီးတော်များနှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ခဲ့ပြီး၊ ဝေ့မိဖုရားအား သူမသည် ဧကရာဇ်အိုက်၏ မယ်တော်နှင့် အဘွားတို့ကဲ့သို့ မိဖုရားခေါင်ကြီးဖြစ်လာရန် ကြိုးပမ်းမည်မဟုတ်ကြောင်း ဝမ်မန်အား အာမခံချက်ပေးရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် သူမအား မြို့တော်သို့ လာရောက်လည်ပတ်ခွင့်ကို ဆက်လက်ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ CE ၃ တွင်၊ ဝမ်ယွီသည် သူ၏ဆရာ ဝူကျန်း (吳章)၊ သူ၏ယောက်ဖ လုကွမ်း (呂寬) နှင့် ဝေ့မျိုးနွယ်တို့နှင့် ပူးပေါင်းကြံစည်ခဲ့ပြီး၊ ဝမ်မန်၏ အာဏာရှင်ဆုပ်ကိုင်မှုကို ချိုးဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သူတို့သည် ဝမ်မန်ကို စိုးရိမ်ပူပန်စေရန် သဘာဝလွန်ဖြစ်ရပ်များဟု ထင်ရသည့်အရာများကို ဖန်တီးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပြီး၊ ထို့နောက် ဝူကျန်းက ဝမ်မန်အား အာဏာကို ဝေ့မျိုးနွယ်ထံ လွှဲပြောင်းပေးရန် ဖျောင်းဖျစေခဲ့သည်။ ဝမ်ယွီသည် လုကွမ်းအား သွေးပုလင်းတစ်လုံးကို ဝမ်မန်၏ စံအိမ်တံခါးဝသို့ ပစ်ချရန် ညွှန်ကြားခဲ့သော်လည်း၊ လုကွမ်းကို ဝမ်မန်၏ အစောင့်များက တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဝမ်မန်သည် ဝမ်ယွီကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး၊ သူသည် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်သတ်သေခဲ့ပြီး၊ သူ၏ဇနီး (လုကွမ်း၏ညီမ) လုယန် (呂焉) ကို ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ ဝမ်မန်သည် နောက်ပိုင်းတွင် ဝူကျန်းနှင့် ဝေ့မျိုးနွယ်တစ်ခုလုံးကို ကွပ်မျက်ခဲ့ပြီး၊ ဝေ့မိဖုရားမှလွဲ၍ ဖြစ်သည်။ လုကွမ်း ဘာဖြစ်သွားသည်ကို မသိရသော်လည်း၊ သူသည် သေခြင်းမှ လွတ်မြောက်နိုင်ဖွယ်မရှိပေ။ ဝမ်မန်သည် ဤအခွင့်အရေးကို အခြားဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ရန်သူများကို ရှင်းလင်းရန် အသုံးချခဲ့သည်။ ဝမ်ယွီနှင့် လုကွမ်း၏ ပူးပေါင်းကြံစည်သူများကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့ပြီး၊ သူတို့ဖော်ပြခဲ့သူတိုင်းကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ကွပ်မျက်ခြင်း သို့မဟုတ် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်သတ်သေခိုင်းခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ဤရှင်းလင်းမှု၏ သားကောင်များတွင် ဧကရာဇ်ယွမ်၏ ညီမ၊ ကျင်းဝူမင်းသမီး (敬武長公主)၊ ဝမ်မန်၏ ဦးရီးတော် ဝမ်လီနှင့် သူ၏ဝမ်းကွဲ ဝမ်ရန်တို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူသည် မဟာမိဖုရားခေါင်ကြီးဝမ်အား သူတို့သည် နာမကျန်းဖြစ်၍ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်ဟု မှားယွင်းစွာ အကြံပေးခဲ့သည်။ ဝမ်မန်ကို မလိုက်နာလိုသော အခြားအရာရှိများစွာသည် ဤရှင်းလင်းမှုတွင် သားကောင်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ဤနောက်ပိုင်းတွင်၊ ဝမ်မန်၏ အာဏာဆုပ်ကိုင်မှုသည် လုံးဝဖြစ်လာခဲ့သည်။ CE ၅ တွင်၊ ဝမ်မန်သည် နိုင်ငံတော်အတွက် ကြီးမားသော အကျိုးပြုခဲ့သူများအတွက် ရည်ရွယ်သည့် ရှေးခေတ်အခမ်းအနားတစ်ခုကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့ပြီး၊ သူ့ကိုယ်သူ ဆုလာဘ်ကိုးပါး (九錫) ချီးမြှင့်စေခဲ့သည်။ ("ဆုလာဘ်ကိုးပါး" သည် ဝမ်မန်နောက်ပိုင်းတွင်၊ ထီးနန်းလုသူများ ထီးနန်းမလုမီ လက်ခံရရှိသည့် ထုံးစံဓလေ့တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။) CE ၅ ဝန်းကျင်တွင်၊ ဧကရာဇ်ဖိန်သည် သူငယ်စဉ်က ခံစားခဲ့ရသော နှလုံးရောဂါမှ သက်သာလာပုံရသည်။ သူသည် သူ၏ဦးရီးတော်များကို သတ်ဖြတ်ပြီး သူ၏မယ်တော်ကို ချန်အန်းတွင် လာရောက်တွေ့ဆုံခွင့်မပြုသည့်အတွက် ဝမ်မန်ကို မကျေနပ်ဖြစ်နေသည်မှာ မကြာမီ ထင်ရှားလာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဝမ်သည် ဧကရာဇ်ကို လုပ်ကြံရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ CE ၅ ဆောင်းရာသီတွင်၊ ဝမ်သည် ၁၃ နှစ်အရွယ် ဧကရာဇ်အား ငရုတ်ကောင်းဝိုင် (ထိုခေတ်က မကောင်းဆိုးဝါးများကို နှင်ထုတ်နိုင်သည်ဟု ယူဆသည်) ကို ဆက်သခဲ့သော်လည်း၊ ဝိုင်တွင် အဆိပ်ခတ်ထားခဲ့သည်။ ဧကရာဇ်သည် အဆိပ်၏အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ခံစားနေရစဉ်၊ ဝမ်သည် နတ်ဘုရားများထံ လျှို့ဝှက်အသနားခံစာတစ်စောင် ရေးသားခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတွင် သူသည် ဧကရာဇ်ဖိန်၏အသက်အစား သူ၏အသက်ကို အစားထိုးပေးမည်ဟု ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် အသနားခံစာကို သော့ခတ်သိမ်းဆည်းထားခဲ့သည်။ (သမိုင်းပညာရှင်တို့က ဝမ်သည် ဤသို့ပြုလုပ်ရာတွင် ရည်ရွယ်ချက်နှစ်ခုရှိသည်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် ယုံကြည်ကြသည်- ပထမအချက်မှာ၊ ဧကရာဇ်ဖိန် အဆိပ်သင့်ခြင်းမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပါက၊ အဆိပ်ခတ်မှုတွင် သူပါဝင်ပတ်သက်မှုကို ငြင်းဆိုရန် အသနားခံစာကို အသုံးပြုရန်နှင့်၊ ဒုတိယအချက်မှာ၊ ဧကရာဇ်အပေါ် သူ၏သစ္စာစောင့်သိမှု၏ သက်သေအထောက်အထားကို နောင်လာနောက်သားများအတွက် ချန်ထားရန်ဖြစ်သည်။) ရက်အနည်းငယ်ကြာ ဒုက္ခခံစားရပြီးနောက်၊ ဧကရာဇ်ဖိန် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။
ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ	နီပေါ ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး
နစ်ခိုးရှိရနဲတောင်	နစ်ခိုးရှိရနဲတောင် (日光白根山, Nikkō-Shirane-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဟွန်းရှူးကျွန်း၊ နစ်ခိုးအမျိုးသားဥယျာဉ်တွင် တည်ရှိနေသည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၂၅၇၈ မီတာ မြင့်သည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်လည်း ဖြစ်သည်။ ဤတောင်၏ တောင်ထိပ်တစ်ခုဖြစ်သည့် အိုခုရှိရနဲတောင်သည် ချော်ရည်ကျဆင်း၍ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အမိုးခုံးသဏ္ဌာန်တောင် ဖြစ်သည်။ နစ်ခိုးရှိရနဲတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် တိုချိဂိစီရင်စုနှင့် ဂွန်းမစီရင်စုတို့တွင် ဤတောင်သည် ထင်ရှားသည့်တောင်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ဂွန်းမစီရင်စုတွင်လည်း "ခဆဆွတ် - ရှိရနဲ" ဟူသည့် အမည်ဖြင့် တောင်တစ်ခု ရှိသဖြင့် မရောထွေးစေရန် သတိပြုသင့်သည်။ ထိုတောင်သည် ဂွန်းမစီရင်စုရှိ တိုနဲမြို့၊ ခတရှိနရွာနှင့် တိုချိဂိစီရင်စု၊ နစ်ခိုးမြို့တို့အကြား နယ်နမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ နစ်ခိုးရှိရနဲတောင်သည် ရှိရနဲမီးတောင်တွင်ပါဝင်သည့် တောင်တန်းများဖြင့် ဝန်းရံတည်ရှိနေပြီး တစ်နှစ်ပတ်လုံး တိမ်များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းနေတတ်သည်။ ခန်းတိုလွင်ပြင်မှ လှမ်းကြည့်မည်ဆိုပါက တောင်ထိပ်ပိုင်းကိုသာ မြင်ရသည်။ ဆောင်းရာသီတွင် တောင်ပေါ်တွင် အဖြူရောင်နှင်းလွင်ပြင်များ၊ နက်စောက်သည့် တောင်ဆင်ခြေလျောများဖြင့် တောင်ထိပ်သည် အဖြူရောင်ဖြစ်နေသည်။ နစ်ခိုးရှိရနဲတောင်ထိပ်သည် တိုချိဂိစီရင်စုနှင့် ဂွန်းမစီရင်စု နှစ်ခုစလုံးတွင် အမြင့်ဆုံးနေရာ ဖြစ်သည်။ ရှိရနဲမီးတောင်၏ ပတ်ဝန်းကျင်ဧရိယာကို နစ်ခိုးအမျိုးသားဥယျာဉ်တွင် ပါဝင်သည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည်။ ထိုဒေသတွင် အမျိုးမျိုးသော သဘာဝဆန်သည့်နေရာများ ပါဝင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဂိုရှိခိရေကန်၊ ယုနိုရေကန်၊ ယုရေတံခွန်များ၊ ဆန်းဂျောမြေရိုင်းကွင်း၊ အိုဒရှိရိုမြေရိုင်းကွင်း စသည်တို့ တည်ရှိနေသည်။ အမျိုးသားဥယျာဉ်နေရာအဖြစ် သတ်ထားထားခြင်းနှင့်အတူ တောင်ပေါ်တွင် ပေါက်ရောက်သည့်အပင်များ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကိုလည်း ကာကွယ်ထားသည်။ ဝေါဟာရ "ရှိရနဲ" သည် နှင်းများဖုံးနေသည့် အဖြူရောင်တောင်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ "ရှိရနဲ" ဟု အမည်ရှိသည့် တောင်များစွာ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အခြားသောတောင်များနှင့် ကွဲပြားစေရန်အတွက် "နစ်ခိုး -ရှိရနဲ" ဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဂျပန်ဘာသစကားဖြင့် 白根 (ရှိရ - နဲ) ဟု ရေးသားသည်။ 白 (ရှိရ) သည် "အဖြူ" ဟု အဓိပ္ပါယ်ရှိပြီး၊ 根 (နဲ) သည် "အမြစ်" ဟူသည့် အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ တောင်ထိပ်ဖြစ်သည့် "အိုခုရှိရနဲ" ကို ဂျပန်ဘာသာဖြင့် 奥白根 (oku-shirane) ဟု ရေးသားပြီး "အနက်ဆုံး သို့မဟုတ် အတွင်းအကျဆုံး" ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုနှင့် သမိုင်းကြောင်း ထင်ရှားသည့် မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုများ တောင်တက်ခြင်း တောင်ပေါ်သို့ ဂွန်းမစီရင်စု၊ တိုချိဂိစီရင်စု နှစ်ခုစလုံးမှ တက်ရောက်နိုင်သည်။ တောင်ပေါ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်သည့် အဓိကတောင်တက်လမ်းများမှာ ဆိုတိုယာမလမ်းကြောင်းမှတဆင့် သွားရသည့် နစ်ခိုးယုမိုတိုအွန်းဆန်း၊ တန်းဂုဒိုင်းရ၊ မအဲရှိရနဲ၊ မိဒဂဂရေကန်မှတဆင့်သွားရသည့် ဆုဂနုမလမ်းကြောင်း၊ ဂေါ့ရှိခိယာမ/ မိဒဂအိခဲ စသည်တို့မှ သွားရသည့် ခင်ဆဲလမ်ကြောင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။Mt. Nikkō Shirane Yamakei Online (in Japanese). တောင်ခြေတွင်ရှိသည့် မရုနုမမှတဆင့်လည်း တက်ရောက်နိုင်သည်။ ထိုနေရာသည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့် ၂၀၀၀ မီတာဝန်းကျင်ရှိပြီး နစ်ခိုးရှိရနဲကေဘယ်ကြိုးလိုင်းကို စီးနင်းကာ တက်ရောက်နိုင်သဖြင့် တောက်တက်ခြင်းကို လွယ်ကူသွားစေသည်။ များသောအားဖြင့် တောင်တက်လမ်းများသည် မေလ အလယ်ပိုင်းမှစ၍ အောက်တိုဘာလအကုန်ပိုင်းအထိ တက်ရောက်ရန် အကြံပြုထားသည်။ ဆောင်းရာသီရောက်ရှိပါက တောင်တွင် နှင်းများထူထပ်စွာကျဆင်းပြီး အလွန်အမင်း အေးသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် အတွေ့အကြုံရှိသည့်တောင်တက်သမားမဟုတ်ပါက ထိုသတ်မှတ်ထားသည့်ကာလအပြင်ဘက်၍ တက်ရောက်ခြင်းကို ရှောင်ရှားသင့်သည်။栃木県の山 (Mountains of Tochigi Prefecture, in Japanese) 山と高知地図日光白根・男体 1:50,000 (Nikko; Shirane and Nantai Maps, in Japanese) ပြင်ပလင့်များ Nikko-Shiranesan - Japan Meteorological Agency - Japan Meteorological Agency Nikko Shirane San - Geological Survey of Japan ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ရာမ ဝရဏ ယာဒဝ	ရာမ ဝရဏ ယာဒဝ (Eng:Ram Baran Yadav)( ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉၄၈ မွေးဖွား)သည် နီပေါနိုင်ငံ၏ ဆရာဝန် နှင့် နိုင်ငံရေးသမား ဖြစ်ပြီး၊နီပေါနိုင်ငံ သည် ဘုရင့်နိုင်ငံစနစ် မှ သမ္မတနိုင်ငံ အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည့် ၂၀၀၈ ခုနှစ် တွင် ပထမဆုံးသမ္မတအဖြစ် တာဝန်အပ်နှင်းခံခဲ့ရသူဖြစ်သည်။ သူသည် နီပေါနိုင်ငံ အား ဘုရင်စနစ် မှ သမ္မတစနစ်၊ထိုမှ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ စနစ်သို့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးရာတွင် အရေးပါသော သူတစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှုများ ပုံမှန်မိသားစုဘဝ မှ မွေးဖွားလာသည့် ၎င်းသည် ပညာရေးတွင် ထူးချွန်ခဲ့ပြီး၊အိန္ဒိယနိုင်ငံ ရှိ Medical College & Hospital ,Kolkata မှ ဆရာဝန်ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ သူသည် နီပေါကွန်ကရက်ပါတီ အတွင်း ၁၉၆၈ ခုနှစ် မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ် အထိ နိုင်ငံရေးများပါဝင် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ် အရောက်တွင် ပါတီ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးအထိ တာဝန်ပေးခံခဲ့ရသည်။ရာမ ဝရဏ ယာဒဝ သည် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ၁၉၉၉ မှ ၂၀၀၁ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူ ဖြစ်သည်။ သူသည် သမ္မတတာဝန်ကို ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်မှ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်နေ့အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။နီပေါနိုင်ငံသည် နှစ်ရာချီတည်တံ့ခဲ့သည့် ဘုရင်စနစ် မှ သမ္မတစနစ် ထိုမှ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ စနစ်သို့ ကူးပြောင်းခဲ့စဥ် သူသည် အရေးပါသည့် နေရာ၌ ရှိခဲ့သည်။သူသည် သမ္မတအဖြစ် နိုင်ငံ၏ကိုယ်စားပြုလွှတ်တော် နှင့် အစိုးရအကြား အဓိက ညှိနှိုင်းပေးသူအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ နီပေါနိုင်ငံရေးစနစ်အရ သမ္မတ တစ်ဦးသည် နိုင်ငံရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာများအား အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ခွင့်မရစေခဲ့ကာမူ သူသည် နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို ဖြေရှင်းပေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သူ အဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့သည်။ သူ သမ္မတ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဥ်ကာလသည် အကူးအပြောင်းကာလ ဖြစ်နေသည့်အပြင်၊ Maoist တိုက်ပွဲကြောင့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်နေချိန် ဖြစ်သည်။လွှတ်တော်အတွင်း နိုင်ငံရေးအယူအဆကွဲပြားနေချိန်လည်းဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးနေရာတွင် နှုတ်ထွက်မှုများ၊လွှတ်တော် ၏ ဖြုတ်ချမှုများကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်အပြောင်းအလဲသည် (၇)ဦးအထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာတွင် ဝိဒျဒေဝီ အား နိုင်ငံရေးရာထူးလွှဲပြောင်းပေးပြီး သမ္မတရာထူးမှ အနားယူခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:၁၉၄၈ မွေးဖွားသူများ ကဏ္ဍ:နီပေါနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ
ကောင်းစံ	‌ ကောင်းစံသည် လူရွှင်တော် ဟာသသရုပ်ဆောင် တစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။ ကောင်းစံသည် လူရွှင်တော်ကြီးဦးမိုးဒီရဲ့ သား ၄ယောက်အနက် တစ်ယောက်ဖြစ်သည်။ လူရွှင်‌တော် ကောင်းစံ၏လက်ဦးဆရာများသည်လူရွှင်တော်ကြီး ဦးစိန်ရိုးနဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူလူရွှင်တော်ကြီး ဦးမိုးဒီတို့ဖြစ်သည်။လဟာပြင်မှာ ဈေးရောင်းရာကနေ လူရွှင်တော်ဖြစ်လာသူ လူရွှင်တော်ကောင်းစံ၊ Popular Journal- September 28, 2018 ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ လူရွှင်တော်များ ကဏ္ဍ:မွေးဖွားခုနှစ် မသိရှိရသူများ
မြို့တော်များ စာရင်း	ဤသည်မှာ နယ်မြေများနှင့် မှီခိုနေရသော မြို့တော်များ၊ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်မဟုတ်သော ပြည်နယ်များနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာ အငြင်းပွားနေသော ဆက်စပ်ပြည်နယ်များနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ အပါအဝင် အမျိုးသားမြို့တော်များစာရင်းဖြစ်သည်။ စာရင်း မြန်မာစာအင်္ဂလိပ်စာနိုင်ငံတိုက်ကြီး မှတ်စုယာမူစူးကရိုမြို့YamoussoukroAfricaAbidjan is the largest city in Ivory Coast and is officially designated as the economic capital.အဘူသာဘီမြို့Abu DhabiAsiaအဘူဂျာမြို့AbujaAfricaLagos was the capital from 1914 to 1991.အက်ခရာမြို့Accraအဒမ်စထောင်မြို့AdamstownOceaniaBritish Overseas Territory.အာဒစ် အာဘာဘာမြို့Addis AbabaAfricaAden AsiaYemen is in a state of civil war, and Sanaa has been occupied by Houthi rebels since September 2014. Aden, the former capital of South Yemen, is Yemen's acting capital.Sanaa Episkopi CantonmentBritish Overseas Territory.AlgiersAfricaAlofiOceaniaSelf-governing in free association with New Zealand. Government offices are spread across both Alofi North and Alofi South.AmmanAsiaAmsterdam EuropeThe Hague hosts the monarch, government ministries, judiciary and diplomatic missions. See also Capital of the Netherlands.The Hague Andorra la VellaAnkaraAsiaAnkara became capital of the newly-formed Republic of Turkey in 1923, after the Turkish War of Independence. The capital of Turkey's predecessor, the Ottoman Empire, was Constantinople (now Istanbul).AntananarivoAfricaApiaOceaniaAshgabatAsiaAsmaraAfricaAstanaAsiaAstana was named Nur-Sultan from 2019 to 2022. Almaty was the capital of Kazakhstan from 1991 to 1997 and its predecessor the Kazakh SSR from 1929 to 1991.AsunciónSouth AmericaAtafu OceaniaMost populous city and smallest atoll. New Zealand owns Tokelau.Nukunonu Largest atoll. the population of people living there is 531.Fakaofo Most populous city in this atoll is Fale, TokelauAthensEuropeAvaruaOceaniaSelf-governing in free association with New Zealand. The capital is sometimes incorrectly stated as Rarotonga, the island on which Avarua is located.BaghdadAsiaBakuAsia/EuropeBamakoAfricaBandar Seri BegawanAsiaBangkokBanguiAfricaBanjulBasseterreNorth AmericaBeijingAsiaSee also: Historical capitals of China.BeirutBelgradeEuropeBelmopanNorth AmericaBelize City was the capital of Belize's predecessor, British Honduras.BerlinEuropeBonn was the capital of West Germany and remained the seat of government for reunified Germany until 1999, and is still the primary seat of six ministries. See also Capital of Germany.Bern BishkekAsiaBissauAfricaBloemfontein Cape Town Pretoria BogotáSouth AmericaBrades North AmericaBritish Overseas Territory. Plymouth was abandoned after the Soufrière Hills volcano erupted in 1997. Since then, government offices have been moved to Brades, which is in northwestern Montserrat. A new capital, Little Bay, is currently under construction.Plymouth BrasíliaSouth AmericaRio de Janeiro was the capital until 1960. See also: Capitals of Brazil.BratislavaEuropeBrazzavilleAfricaBridgetownNorth AmericaBrusselsEuropeBrussels also serves as de facto capital of the European Union. BucharestBudapestSee also: List of historical capitals of Hungary.Buenos AiresSouth AmericaCairoAfricaA new capital is being built at the New Administrative Capital. It might be named Egypt. See also: List of historical capitals of Egypt.CanberraOceaniaPlanned city built to mitigate the rivalry between Melbourne (de facto capital at the time) and Sydney (economic capital and most populous city), both of which were put forward as potential capitals in the Australasia Federation Conventions of the 1890s. Section 125 of the Constitution gives basic details about the location of the capital, size of the encompassing territory and so forth, while the Seat of Government Act 1908 specified its precise location.CaracasSouth AmericaCastriesNorth AmericaCharlotte AmalieTerritory of the United States.ChișinăuEuropeCockburn TownNorth AmericaBritish Overseas Territory.Colombo AsiaUntil 1982, the capital was Colombo, where many governmental institutions remain; it is still designated as the commercial capital of Sri Lanka. See also: Capital of Sri Lanka.Sri Jayawardenepura Kotte Also known as Kotte, the city is a suburb of Colombo.ConakryAfricaCopenhagenEuropeCotonou AfricaPorto-Novo DakarDamascusAsiaDhakaDiliDjiboutiAfricaDodomaDar es Salaam, the former capital and largest city, still hosts some government ministries, the judiciary, and diplomatic missions.DohaAsiaDouglasEuropeBritish Crown Dependency.DublinDushanbeAsiaEdinburgh of the Seven SeasPart of the British Overseas Territory of Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha.Flying Fish CoveExternal territory of Australia.FreetownAfricaFunafutiOceaniaGaboroneAfricaGeorge TownNorth AmericaBritish Overseas Territory.GeorgetownPart of the British Overseas Territory of Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha.GeorgetownSouth AmericaGibraltarEuropeBritish Overseas Territory and city-state.Gitega AfricaBujumbura was the capital from 1962 to 2018.Bujumbura Guatemala CityNorth AmericaGustaviaOverseas collectivity of France.HagåtñaOceaniaTerritory of the United States.HamiltonNorth AmericaBritish Overseas Territory.HanoiAsiaSee also: List of historical capitals of Vietnam.HarareAfricaHargeisaDe facto independent state, deemed by the UN to be de jure part of Somalia.HavanaNorth AmericaHelsinkiEuropeHoniaraOceaniaHoniara is a settlement on the island of Guadalcanal.IslamabadAsiaKarachi served as the first capital of Pakistan from 1948. A planned capital, Islamabad, was then designated, and in 1958, as an interim measure, the capital was shifted to Rawalpindi, near to the future capital. Islamabad became capital in 1967 when its construction was completed.Jakarta The capital will be moved to Nusantara on Borneo. See also: Capital of Indonesia.NusantaraJamestownPart of the British Overseas Territory of Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha.JerusalemAsiaThe Jerusalem Law states that "Jerusalem, complete and united, is the capital of Israel" and the city serves as the seat of the Israeli government and its institutions. United Nations Security Council Resolution 478 declared the Jerusalem Law "null and void" and called on member states to withdraw their diplomatic missions from Jerusalem. Nearly all countries currently have their embassies in and around Tel Aviv. Defying the UN, the United States recognized Jerusalem as the capital and moved its embassy there in May 2018.See the CIA Factbook and Map of Israel Many countries officially adhere to the proposal that Jerusalem should have international status, as called for in the 1947 Partition Plan.Ramallah JubaAfricaKabulAsiaKampalaAfricaKathmanduAsiaKhartoumAfricaKigaliKing Edward PointBritish Overseas Territory.KingstonNorth AmericaKingstonOceaniaExternal territory of Australia.KingstownNorth AmericaKinshasaAfricaKuala Lumpur AsiaPutrajaya Kuwait CityAsiaKyivEuropeLa Paz South AmericaLa Paz is the highest administrative capital (3,650 m) in the world, higher than Quito.Sucre Laayoune AfricaDe facto independent state contested by both the Sahrawi Arab Democratic Republic (SADR), and Morocco. Laayoune is within Moroccan-controlled territory while Tifariti is within Sahrawi-controlled territory and serves as the temporary capital (previously Bir Lehlou). Some government and military buildings reside in exile in Tindouf, Algeria. See also: Politics of the Sahrawi Arab Democratic Republic.Tifariti LibrevilleLilongweLimaSouth AmericaCusco is declared the "historical capital" (), by Article 49 of the Peruvian Constitution, a merely symbolic statement. Arequipa is deemed the "legal capital" as it is the seat of the Constitutional Court.LisbonEuropeLjubljanaLobamba AfricaMbabane LoméLondonEuropePrior to the Acts of Union in 1707, London was the capital of England only; Edinburgh was the capital of the Kingdom of Scotland. The United Kingdom includes the subdivisions of (capital London), (capital Edinburgh), (capital Cardiff), Northern Ireland (capital Belfast).London AsiaBritish Overseas Territory. Officially, the British Indian Ocean Territory is administered from London, though some consider the capital to be Diego Garcia.Diego Garcia LuandaAfricaLusakaLuxembourgEuropeMadridMajuroOceaniaSelf-governing in free association with the United States. The seat of government is at Delap-Uliga-Djarrit, a settlement on the atoll of Majuro.MalaboAfricaCiudad de la Paz is currently under construction and will become the new capital when complete.MaléAsiaManaguaNorth AmericaManamaAsiaManilaMaputoAfricaMariehamnEuropeAutonomous region of Finland.MarigotNorth AmericaOverseas collectivity of France.MaseruAfricaMata UtuOceaniaOverseas collectivity of France.Mexico CityNorth AmericaMinskEuropeMogadishuAfricaMonacoEuropeCity-state. Monaco does not have a capital designated in its constitution; however, the Commune of Monaco, the country's only commune, is coterminous with the nation, making it the de facto capital.MonroviaAfricaMontevideoSouth AmericaMoroniAfricaMoscowEuropeMuscatAsiaNairobiAfricaNassauNorth AmericaNaypyidawAsiaYangon was the capital until 2006. See also: List of capitals of Myanmar.နဂျမေနာမြို့N'DjamenaAfricaNew DelhiAsiaCalcutta was the capital of India until 1911 during the British Raj.NgerulmudOceaniaSelf-governing in free association with the United States. Koror City was the capital until 2006.NiameyAfricaNicosiaAsiaNicosia is a divided capital, split between Cyprus, which claims the whole city, and the internationally unrecognized breakaway state of Northern Cyprus.နွပ်က်ရှုတ်မြို့NouakchottAfricaNouméa New CaledoniaOceaniaOverseas territory of France.NukuʻalofaNuukNorth AmericaSelf-governing country within the Kingdom of Denmark.OranjestadSouth AmericaSelf-governing country within the Kingdom of the Netherlands.OsloEuropeSee also: List of historical capitals of Norway.OttawaNorth AmericaOuagadougouAfricaPago PagoOceaniaTerritory of the United States.PalikirSelf-governing in free association with the United States. Kolonia is the former capital and Australia, China, Japan and the United States retain embassies there.Panama CityNorth AmericaPapeeteOceaniaOverseas collectivity of France.ParamariboSouth AmericaParisEuropeSee also: List of Capitals of France.PhilipsburgNorth AmericaSelf-governing country within the Kingdom of the Netherlands.Phnom PenhAsiaPodgoricaEuropeCetinje has been designated the "Old Royal Capital" and is the present seat of the President.Port LouisAfricaPort MoresbyOceaniaPort of SpainSouth AmericaPort VilaOceaniaPort-au-PrinceNorth AmericaPragueEuropeThe Supreme Court of the Czech Republic is located in Brno.PraiaAfricaPristinaEuropeDe facto independent state claimed entirely by Serbia as part of its Autonomous Province of Kosovo and Metohija.PyongyangAsiaQuitoSouth AmericaHighest official capital (2,850 m).RabatAfricaReykjavíkEuropeRigaRiyadhAsiaRoad TownNorth AmericaBritish Overseas Territory.RomeEuropeRoseauNorth AmericaRotheraAntarcticaBritish Overseas TerritorySaipanOceaniaTerritory of the United States. The seat of government is at Capitol Hill, a settlement on the island of Saipan.San JoséNorth AmericaSan JuanTerritory of the United States.San MarinoEuropeSan SalvadorNorth AmericaSantiagoSouth AmericaThe National Congress of Chile is located in Valparaíso.Santo DomingoNorth AmericaSão ToméAfricaSarajevoEuropeSeoulAsiaOn 2 July 2012, some government functions moved to Sejong City, which became the de facto administrative capital.SingaporeCity-state.SkopjeEuropeSofiaSouth TarawaOceaniaSouth Tarawa is a settlement on the atoll of Tarawa.St. George'sNorth AmericaSt. HelierEuropeBritish Crown Dependency.St. John'sAntigua and Barbuda - CIA World FactbookAntigua and Barbuda - Encyclopaedia BritannicaNorth AmericaSt. Peter PortEuropeBritish Crown Dependency.St. PierreNorth AmericaOverseas collectivity of France.StanleySouth AmericaBritish Overseas Territory.StockholmEuropeSukhumiAsia/EuropeDe facto independent state with partial recognition claimed in whole by Georgia as the Autonomous Republic of Abkhazia.SuvaOceaniaထိုင်ပေမြို့TaipeiAsiaDe facto independent state, officially called the Republic of China, in competition with the People's Republic of China for recognition as the sole Chinese government since 1949. Taiwan controls the island of Taiwan and the associated islands Quemoy, Matsu, the Pratas, and part of the Spratly Islands.Sovereignty over the Spratly Islands is disputed by the PRC, the ROC, Vietnam, the Philippines (part), Malaysia (part), and Brunei (part). Its territory is claimed in whole by the People's Republic of China.In 1949, the Republic of China government led by the Kuomintang (KMT) lost the Chinese Civil War to the Chinese Communist Party (CCP) and set up a provisional capital in Taipei. The CPC established the People's Republic. As such, the political status of the ROC and the legal status of Taiwan (alongside the territories under ROC jurisdiction) are in dispute. In 1971, the United Nations gave the China seat to the PRC instead of the ROC: most states recognize the PRC to be the sole legitimate representative of all China, and the UN classifies Taiwan as "Taiwan, Province of China". The ROC has de facto relations with most sovereign states. A significant political movement within Taiwan advocates Taiwan independence. The Republic of China participates in a number of international organizations under a variety of pseudonyms, most commonly Chinese Taipei.တားလျီင်မြို့TallinnEuropeတာ့ရှ်ကန့်မြို့TashkentAsiaထဘီလီစီမြို့TbilisiAsia/EuropeFrom 2012 to 2018, Kutaisi served as Georgia's legislative capital. Additionally, Mtskheta is sometimes called an "ancient capital" of Georgia.တေဂူစိဂါးလ်ပမြို့TegucigalpaNorth AmericaComayagüela is declared in the Honduran Constitution as co-official capital with Tegucigalpa. The cities have since merged into a single urban area.ComayagüelaTehranAsiaThimphuTiranaEuropeTiraspolDe facto independent state, recognized by only non UN members. Claimed in whole by Moldova as the autonomous territorial unit of Administrative-Territorial Units of the Left Bank of the DniesterTokyoAsiaSee also: Capital of Japan.TórshavnEuropeSelf-governing country within the Kingdom of Denmark.TripoliAfricaTskhinvaliAsia/EuropeDe facto independent state with limited recognition. Claimed in whole by Georgia as the Provisional Administration of South Ossetia.TunisAfricaUlaanbaatarAsiaVaduzEuropeVallettaThe ValleyNorth AmericaBritish Overseas Territory.Vatican CityEuropeCity-state.VictoriaAfricaViennaEuropeVientianeAsiaVilniusEuropeWarsawFormer capitals listed in Template:Historical capitals of Poland.Washington, D.C.North AmericaThe capital of the United States has moved several times. See also: National capitals of the United States.WellingtonOceaniaSince 1865. Wellington is New Zealand's third capital. See also: Capital of New Zealand.West IslandExternal territory of Australia.WillemstadSelf-governing country within the Kingdom of the Netherlands.WindhoekAfricaYaoundéYaren OceaniaNauru has no official capital, nor cities; the government offices are in Yaren district.YerevanAsia/EuropeZagrebEurope ကိုးကား ကဏ္ဍ:နိုင်ငံများ စာရင်း
လာအိုနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များ စာရင်း	ဤသည်မှာ လာအိုထီးနန်းဆက်ခံသူများ စာရင်းဖြစ်ပြီး၊ ယနေ့ခေတ် လာအိုနိုင်ငံတွင် တည်ရှိထွန်းကားခဲ့သော အဓိက ပြည်ထောင်များအားလုံး၏ ဘုရင်၊ ဧကရာဇ်များကို ဖော်ပြထားသည်။ လန့်စန့်ဘုရင့်နိုင်ငံ (၁၃၅၃-၁၇၀၇) PortraitNameRegnal NameReign fromReign untilRelationship with predecessorsNotes135x135pxဖငွန် Fa Ngum ພຣະເຈົ້າຟ້າງຸ້ມມະຫາຣາຊSomdetch Brhat-Anya Fa Ladhuraniya Sri Sadhana Kanayudha Maharaja Brhat Rajadharana Sri Chudhana Negara ສົມເດັດ ພຣະບາດ ອັນຍາ ຟ້າ ລັດທຸຣັນຍາ ສຣີ ຣາຊະທໍຣະນາ ສຣີ ສັດຕະນາ ນະຄອນ5 January 1353—1372Son of Khun Phi Fa135x135pxစမ်စိန်ထိုင်း Samsenethai ອຸ່ນເຮືອນSamdach Brhat-Anya Samu Sena Daya Daya Buvana Natha Adipati Sri Sadhana Kanayudha ສົມເດັຈພຣະຍາ ສາມແສນໄທ ໄຕຣ໌ພູວະນາທອາທິປັຕ ສຼີສັຕນາຄະນາຫຸທ1372—1416 Muang Sua, Lan Xang Aged 60Son of Fa Ngum135x135pxလန့်ခမ်းဒိန် Lan Kham Deng ພະເຈົ້າລ້ານຄຳແດງSamdach Brhat-Anya Chao Lamakamadinga1417—1428 Muang Sua, Lan Xang Aged 41Son of Samsenethai135x135pxဖုမ်းမထတ် Phommathat ພະຍາພົມມະທັດSamdach Brhat-Anya Chao Brahma-kumara Bhumadaraja1428—1429 Muang Sua, Lan XangLan Kham Deng's oldest sonReigned 10 months135x135pxယူခုန်း YukhonຢຸຄົນSamdach Brhat-Anya Chao Yugandhara1429—1430 Phadao, Lan XangYounger brother of PhommathatReigned 8 months135x135pxခုန်းခမ်း Khon Kham ຄົນຄໍາSamdach Brhat-Anya Chao Kunikama1430—1432 Kokrua, Lan XangSon of King SamsenthaiReigned 18 months135x135pxခမ်းတမ်စာ Kham Tam SaຄໍາຕັນສາSamdach Brhat-Anya Chao Kama DharmasaraReigned 5 months135x135pxလူးစိုင်း Lusai ລຸໄຊSamdach Brhat-Anya Chao Luvana Jaya Chakrapati Phen-Pheo1432—1433 Palace Gardens, Muang Sua, Lan XangReigned 6 months135x135pxစိုင်းဘူအသန် Khai Bua Ban ໄຊບົວບານSamdach Brhat-Anya Chao Kaya Buvanabana1433—1436Grandson of Samsenthai135x135pxခမ်းကတ် Kham KeutຄໍາເກີດSamdach Brhat-Anya Chao Kama Kirti1436—1438 Muang Sua, Lan XangIllegitimate son of Samsenethai135x135pxနန်းကဲ့ဥဖင်းဖါးဘုရင်မ Nang Keo Phimpha ນາງແກ້ວພິມພາSamdach Brhat-Anya Sadu Chao Nying Kaeva Bhima Fa Mahadevi ສົມເດັຈພຣະຍາ ສາທຸເຈົ້າຍິງ ແກ້ວພິມພາ ມະຫາເທວີ1438 Pha-Dieo, Muang Sua Aged 95Stuart-Fox, Martin “Who was Maha Thevi?" Siam Society Journal, Vol 81. 1993.; ---, The Lao Kingdom of Lan Xang: Rise and Decline, White Lotus Press, 1998. . (pgs. 62-64).Interregnum (1438–1441, rule by Sena and members of Sangha)135x135pxစကြဝတေးမင်း ဖိန်ဖယ်ဦ Chakkaphat Phaen Phaeo ຈັກກະພັດແຜ່ນແຜ້ວSamdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha1441—1479Son of Samsenthai135x135pxစူးဝမ်နဘန်လူအန် Souvanna Banlang ສຸວັນນະບານຫຼວງSamdach Brhat-Anya Chao Suvarna Panya Lankara Raja Sri Sadhana Kanayudha1479—1485 Xieng-Thong, Lan Xang Aged 30Son of Chakkaphat Phaen Phaeo135x135pxလစိန်ထိုင်း La Sen Thai ລ້າແສນໄທSamdach Brhat-Anya Chao Lankasena Daya Buvananatha Raja Sri Sadhana Kanayudha1486—1495 Xieng-Thong, Lan Xang Aged 33Youngest brother of Suvarna Banlang(Simms, 99; Le Boulanger, 31; Hall, 81; Wyatt, David K. & Aroonrut Wichienkeeo (Ed.), The Chiang Mai Chronicle (trans), Silkworm, Chiang Mai, 1995. 135x135pxစုမ်ဖူး Somphou ສົມພູSamdach Brhat-Anya Chao Jumbuya Raja Sri Sadhana Kanayudha1495—1500Son of La Sen Thai1495-1497, under regency by his uncle120x120pxဝီစွန် VisounວິຊຸນSamdach Brhat-Anya Chao Visunha Rajadipati Pada Sri Sadhana Kanayudha1500—1520 Vientianne, Lan Xang Aged 55Son of Sai Tia Kaphut133x133pxဖိုးထီစာရာဇာ Photisarath IໂພທິສາຣາຊSamdach Brhat-Anya Budhisara Maha Dharmikadasa Lankanakuna Maharaja Adipati Chakrapati Bhumina Narindra Raja Sri Sadhana Kanayudha1520—8 August 1548 Xieng-Mai Nhotnakorn Palace, Vientiane, Lan Xang Aged 43Son of Visoun179x179pxဇယဇေဋ္ဌာဓိရာဇ် SetthathirathເສດຖາທິຣາດSamdach Brhat-Anya Chao Udaya Budhara Buvana Brhat Jaya Setha Maharajadiraja Buvanadi Adipati Sri Sadhana Kanayudha8 August 1548—1571 Muang Ong-Kan, Attapeu, Lan Xang Aged 37Son of PhotisarathAlso King of Lanna r. 1546-1551135x135pxနိုကဲ့ဥကုမာရ Nokeo Koumane ໂນເກົາກຸມານSamdach Brhat Vora Ratana Dharmapasuta Sethakassa Atsanachandra Suvarna Samudhi Khakharattanasara Raja Bupati1571 Vientianne, Lan Xang—1571Son of SetthathirathFirst reign as a baby under regency135x135pxSen Soulintha (also Saen Surintha or Sen Sourintha, born Chane Tian)Samdach Brhat-Anya Chao Sumangala Ayaka Budhisana Raja Sri Sadhana Kanayudha1572—1575Not of royal descentFirst reign.135x135pxVoravongsa ISamdach Brhat-Anya Chao Brhatasena Vora Varman Raja Sri Sadhana Kanayudha1575—1579 Keng Chane pass, Vientiane, Lan XangSon of PhotisarathBurmese vassal135x135pxSen Soulintha (also Saen Surintha or Sen Sourintha, born Chane Tian)Samdach Brhat-Anya Chao Sumangala Ayaka Budhisana Raja Sri Sadhana Kanayudha1580—1582 Vientianne, Lan Xang Aged 71Not of royal descentSecond reign135x135pxNakhon NoiSamdach Brhat Chao Samdach Brhat Chao Negara Nawi Raja Sri Sadhana Kanayudha1582—1583Son of Sen Soulintha. Not of royal descent.Interregnum (1583–1591)135x135pxNokeo KoumaneSamdach Brhat Vora Ratana Dharmapasuta Sethakassa Atsanachandra Suvarna Samudhi Khakharattanasara Raja Bupati1591—1596 Aged 25Son of Setthathirath135x135pxVoravongsa II (Thammikarath)Vara Varman Dharmika Raja Jaya1596—1621Nephew of Setthathirath135x135pxOupagnouvarathSamdach Brhat Chao Maha Upayuvaraja1621—1622 Aged 25Son of Voravongsa135x135pxPhotisarath IISamdach Brhat-Anya Chao Bandita Buddhisa Raja Sri Sadhana Kanayudha1622—1627 Aged 75Son or grandson of Sen Soulintha Not of royal descent135x135pxMon Keo (Mongkeo)Samdach Brhat-Anya Chao Manikya Kaeva Raja Sri Sadhana Kanayudha1627—1633Son of Voravongsa135x135pxTone KhamSamdach Brhat Chao Dharmakama Raja Sri Sadhana Kanayudha1633—1637Son of Mon Keo135x135pxVichaiSamdach Brhat Chao Vijaya Raja Sri Sadhana Kanayudha1637—1638Son of Mon Keo135x135pxSouligna Vongsa (Sourinyavongsa)ສຸຣິຍະວົງສາທັມມິກຣາດSamdach Brhat Chao Suriyalinga Varman Dharmika Raja Parama Pavitra Prasidhadhiraja Sri Sadhana Kanayudha1638—1694 Vientiane, Lan Xang Aged 76Son of Tone Kham2nd Golden Age of Lan Xang135x135pxTian ThalaSamdach Brhat Chao Devaniasena Chandralaya Raja Sri Sadhana Kanayudha1694—1695Not of royal descent.Senior minister who usurped the throne reigning for 6 months.135x135pxNan TharatSamdach Brhat Chao Phya Nanda Raja Sri Sadhana Kanayudha1695—1698 Vientiane, Lan XangGrandson of Vichai135x135pxSetthathirath II ພຣະເຈົ້າໄຊອົງເວ້ (Sai Ong Hue; Ong Lo; Trieu Phuc) ໄຊອົງເວ້Somdetch Brhat Chao Maha Sri Jaya Setha Adiraja Darmikaraja Chandrapuri Sri Sadhana Kanayudha1698—1706Nephew of Souligna Vongsa (whose father was exiled to Vietnam) ဗီယင်ကျန်းနိုင်ငံ (၁၇၀၇-၁၈၂၈)၊ NamePortraitRegnal NameBirthReign fromReign untilDeathRelationship with predecessorsNotesSetthathirath II ພຣະເຈົ້າໄຊອົງເວ້(Sai Ong Hue; Ong Lo; Trieu Phuc) ໄຊອົງເວ້80x80pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Jaya Setha Adiraja Darmikaraja Chandrapuri Sri Sadhana Kanayudha1685 Huế, Annam17071730 Royal Palace, Vientiane Aged 45Nephew of Souligna VongsaOng Long ເຈົ້າອົງລອງ80x80pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Ungalankaya Chandapuri Sri Sadhana Kanayudha? Vientiane17301767Son of Sai Ong HueBurmese vassal, 1765–1768Ong Boun ອົງບຸນ(Siribunyasarn)(Ong Bun Setthathirath III) Phrachao Siribounyasan ພຣະເຈົ້າສິຣິບຸນຍະສາຣ80x80pxSamdach Brhat Chao Dharma Adi Varman Maha Sri Bunyasena Jaya Setha Adiraja Chandrapuri Sri Sadhana Kanayudha? Vientiane1767177928 November 1781 Lanchang1st reign. Burmese vassal)Interregnum (1778–1780). Phraya Supho appointed governor by Siamese, led by General Taksin. Vientiane falls and is sacked by the Siamese (1779)Ong Boun ອົງບຸນ(Siribunyasarn)(Ong Bun Setthathirath III) Phrachao Siribounyasan ພຣະເຈົ້າສິຣິບຸນຍະສາຣ80x80pxSamdach Brhat Chao Dharma Adi Varman Maha Sri Bunyasena Jaya Setha Adiraja Chandrapuri Sri Sadhana Kanayudha? Vientiane178028 November 1781 LanchangSon of Sai Ong Hue2nd reign, returns as vassal to SiamNanthasen ພຣະເຈົ້ານັນທະເສນ80x80pxSamdach Brhat Chao Anandasena Bungmalaya Chandapuri Sri Sadhana Kanayudha Visudhirattana Rajadhanipuri Rama Lanjang Krum Klao?28 November 1781January 1795June/July 1795 BangkokSon of Ong BounReturns Pra Bang to Vientiane, vassal to Siam, but recalled for plotting a rebellionIntharavong ເຈົ້າອິນທະວົງສ໌(Intharavong Setthathirath IV)80x80pxSamdach Brhat Chao Indra Varman Jaya Setthadiraja Chandapuri Sri Sadhana Kanayudha Visudhirattana Rajadhanipuri Rama Lanjang Krum Klao?2 February 17957 February 1805 VientianeVassal to SiamAnouvong ເຈົ້າອານຸວົງສ໌ (Anouvong or Anurath, Setthahirath V)80x80pxSamdach Paramanadha Parama Bupati Samdach Brhat Pen Chao Singhadhanuraja, Samdach Brhat Parama Bupati Brhat Maha Kashatriya Khatiya Adipati Jayasettha Jatikasuriya Varman, Angga Penh Brhat Yuhuanaya Mahanegara Chandrapuri Sri Sadhana Kanayudha Visudhirattana Rajadhanipuri Rama Lanjang Krum Klao1767 Vientiane7 February 180519 December 182825th/26 January 1829 Bangkok Aged 62Son of Ong Boun and Brother of InthavongLed the Lao rebellion (1826–1828) against Siam Champasak (Basac) (၁၇၁၃-၁၉၀၄)၊ NamePortraitRegnal NameBirthReign fromReign untilDeathRelationship with predecessorsNotesNokasad (Soysisamut Phutthangkun)80x80pxSomdetch Brhat Chao Jaya Sri Samudra Buddhangkura1693 Poosangor Horkam17131738 Khorat Plateau Aged 45Grandson of Sourigna VongsaSayakumane (Pha Photi Chao)80x80pxSomdetch Brhat Chao Brhat Bodhi Chao Angka Luang Jaya Kumara171017381791 Champa Nagapurisiri Aged 81Son of NokasatFay Na (Vichaiyarat Khattiyawongsa)80x80pxBrhat Vijaya King Khatiya Varman?17911811Not of royal descentAppointed by SiamNo Muong80x80pxSomdetch Brhat Chao Anuya?18111811Son of SayakumaneDied after 3 days of rule1811 – 1813 InterregnumManoi80x80pxSomdetch Brhat Chao Bhumi Maha Nawi?181318201821 Bangkok, SiamNephew of SayakumaneNho80x80pxChao Raja Putra Sadet Chaofa Jaya Nyô? Vientiane182018271828 Bangkok, SiamSon of Anouvong, King of VientianeChao Yo, House of Vientiane.1829–93 Siam annexes Champasak following the Chao Anouvong Rebellion and confirms subsequent kingsHuy80x80pxH'ui, Brhat Chao178018271841 Himlot, Champassak Aged 61–63Great grandson of NokasadNark80x80pxBrhat Chao Nagaraja Negara Champasakti177418411851 Bangkok, Siam Aged 76Brother of HuyAppointed by the King of Siam on brother's death. Died from cholera in 1851.Boua80x80pxBrhat Chao Buwana?18511853 Bangkok, SiamSon of No Muong and Cousin of NarkAppointed by King of Siam as Regent: 1851–1853.Interregnum (1853–1855) Prince Suriya, Uparaja, acted as Regent. He died at 1855.Kham Nai80x80pxBrhat Chao Yudhi Dharma Sundaragana Negara Champasakti1830 Himlot, Champassak18561858 Himlot, Champassak Aged 28Son of HuyAppointed by King of Siam at 1856. Died at Himlot, 1858 with no male issue.Interregnum (1858–63)Kham Soukalt=\|99x99pxBrhat Chao Yudhi Dharmadhara Negara Champasakti1839 Himlot, Champassak186328 July 1900 Bassac, Champassak Aged 62Son of Huy and Brother of Kham NaiSucceeded upon death of older brother. Reigned under the regency of the Uparaja, until he came of age and was invested with full ruling powers as Chao Muang Nakhon Champassak (Prince Governor of the State of Champasakti) by the King of Siam, 1863. Received Mons Carné, the French envoy, 1866. Returned to Bassac, where he constructed a new palace and re-established the old capital, February 1874. He revived the fortunes of the principality. The early part of his reign saw a considerable increase in population and agricultural production, enabling him to create ten new muang. However, the Siamese slowly increased their presence, appointing their own commissioners to oversea governance in 1884, placing the state under the control of a regional Governor-General in 1891. 38% of revenues were sent directly to the treasury in Bangkok, 59% spent on regional Siamese administrators, and just 3% left to the local administration. War between Siam and France was concluded in 1893, with the loss of half the territory on the east bank of the Mekong, in 1893. Granted the precedence of a vassal ruler at the Court of Bangkok, immediately after the Prime Minister. France divided the kingdom in 1893Ratsadanay (Nhouy)alt=\|124x124pxSomdet Brhat Chao Buvanarabarna Rajadhanaya Negara Champasakti1874 Bassac, Champassak28 July 190019 September 1904November 1945 Bassac, Champassak Aged 71Son of Kham SoukSucceeded upon death of father. Appointed by King of Siam. Forced to accept French protection when Siam transferred sovereignty to the French Republic on 19 September 1904, under the terms of the Franco-Siamese Treaty of 13 February 1904. The principality was abolished by the French on 22 November 1904, retaining his styles, titles and honours for life. Appointed as Governor of the Province of Bassac under the French colonial authorities on 14 October 1905, with the capital of the new province being established at Pakse in 1908. He served in that capacity until forced into retirement on reaching the age of sixty, 21 December 1934. He was subsequently recognised as Hereditary Prince of Champasakti 11 March 1941, comprising all the former territories of the old kingdom following the Thai conquest on 22 January 1941. France was forced to retrocede the province to Thailand following Japanese mediation on 9 May 1941, but they were invited by Prince Boum Oum to reoccupy Pakse on 14 September 1945. King under protectorate of French Indochina; Had the title of regional governor between 1905–1934. Died from cancer, at Bassac, November 1945.[clarification needed]Boun Oum106x106pxSadet Chao Bunuma na Champassak2 December 1912 Don Talad, near Bassac, Champassak––17 March 1980 Boulogne-Billancourt, FranceSon of RatsadanayRenounced his rights in order to facilitate the establishment of a united Kingdom of Laos under the King of Luang Prabang on 18 August 1946 (with effect from 26 August 1946). Recognised by a confidential protocol by the King on 27 August 1946 as hereditary Prince of Champasakti by direct male descent (confirmed and granted precedence immediately after the Heir Apparent, 20 January 1949). He died at Boulogne-Billancourt, France, 17 March 1980 (bur. Villetaneuse) Luang Prabang (1707-1893) နှင့် French Protectorate of Laos (1893-1947) NamePortraitRegnal NameBirthReign fromReign untilDeathRelationship with predecessorsNotesKingkitsarat (Kitsarat) ເຈົ້າກິງກິດສະຣາດ135x135pxSamdach Brhat Chao Brhat Kinkidsaraja Sri Sadhana Kanayudha?170617131713 Luang PrabangGrandson of Souligna VongsaKing of Lan Xang Hom Khao Luang Prabang, elder son of Prince Indra Brahma, Chao Raja Yudha, by his wife, Princess Chandra Kumari, educ. privately. He fled to his mother's family in Muang Phong, in Sipsòng Panna in 1700. Returned to Luang Prabang at the head of an army in 1705 and expelled Sethathirat's Viceroy. Took control of the northern provinces of the kingdom, established his capital at Luang Prabang and proclaimed as King. Crowned with the title of Samdach Brhat Chao Brhat Kinkidsaraja Sri Sadhana Kanayudha, at Luang Prabang, 1706. Unable to gain control over the rest of the kingdom, he was forced to accept the intervention of the King of Siam, who negotiated the establishment of the two realms of Lan-Xang Vientiane and Lan-Xang Luang Prabang 1707.[citation needed]Ong Kham135x135pxSamdach Brhat Chao Brhat Parama Khattiya Varman Raja Sri Sadhana Kanayudha? Chiang Hung (Sipsong Panna)171317231759 Chiang Mai, Lan NaCousin of Kingkitsarat and InthasomCo-ruled with Inthasom who then deposed him in 1723. Ong Kham was later crowned King of Lan Na (r.1727–1759)Inthasom (Thao Ang) ເຈົ້າອິນທະໂສມ 135x135pxSamdach Brhat Chao Raja Indra Sena Parama Pavitra Sri Tatana Udana Chakrapatiraja Chao Anga Raja Sri Sadhana Kanayudha?172317491749 Luang PhrabangBrother of Kingkitsarat and Grandson of Souligna VongsaHe marched on Luang Prabang after learning of the death of King-Kitsarath in 1713, believing that he had a superior claim to his cousin. However, instead of going to war, the two cousins agreed to share power and he was invested as Viceroy with the title of Maha Upparaja. After ten years of joint rule, he tired of his subordinate position and seized power in 1723 by shutting the gates of the capital city against Khattiya Varman, after he had gone out to hunt turtle doves. As a counterweight to the growing power of the Burmese, relations with China were opened with the dispatch of a tribute mission in 1723, followed by two others in 1734 and 1753.[citation needed]Vietnamese invasion repelled (1749)Inthaphom (Intharavongsa)135x135pxSamdach Brhat Chao Indra Varman Raja Sri Sadhana Kanayudha?174917491776Son of InthasomDefeated the Annamese invasion in 1749. Crowned King instead of his older brothers. Abdicated 8 months later for his elder brother.Sotika Koumane ເຈົ້າໂຊຕິກະ135x135pxSamdach Brhat Chao Devabangsa Jathika Kumara Raja Sri Sadhana Kanayudha?174917641771 Luang PhrabangSon of Inthasom and Brother of InthaphomSucceeded on Abdication of his younger brother.Burmese invasion (1764/65, aided by Vientiane), Luang Prabang becomes Burmese vassal state, 1765–1771Sotika Koumane ເຈົ້າໂຊຕິກະ135x135pxSamdach Brhat Chao Devabangsa Jathika Kumara Raja Sri Sadhana Kanayudha?17641768/17711771 Luang PhrabangSon of Inthasom and Brother of InthaphomVassal to Burma, purported to have abdicated by 1768 but died by 1771Surinyavong II ເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາທີ່ສອງ135x135pxSamdach Brhat Chao Suriya Varman Raja Sri Sadhana Kanayudha?17711779/17881791 Bangkok, SiamBrother of Sotika Koumane and Son of InthasomPurported to have succeeded the throne by 1768 due to abdication but seized the throne by 1771. Rebelled against Burma in 1771, following the sack of Vientiane, he is defeated and remains a Burmese vassal. By 1778, he throws off his Burmese allegiance but is instead forced to become a vassal of Siam by 1779-1788.Luang Prabang becomes Siamese vassal state, 1779-1792Surinyavong II ເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາທີ່ສອງ135x135pxSamdach Brhat Chao Suriya Varman Raja Sri Sadhana Kanayudha?177917881791 Bangkok, SiamBrother of Sotika Koumane and Son of InthasomBy 1778, he throws off his Burmese allegiance but is instead forced to become a vassal of Siam by 1779-1788. By May 1788 – 1792, he and the Royal Family is detained as hostage in Bangkok by order of the Siamese King. He dies in detention at 1791.Luang Prabang is administered by Siamese appointed governors during detention of the Royal Family at Bangkok (1788-1792)Anourouth ເຈົ້າອານຸຣຸດທະ135x135pxSamdach Brhat Chao Maha Udama Varman Krung Sri Sadhana Kanayudha Udarattanapuri Rama Brahma Chakrapati Mahanayaka Maharajadhana Lanjang Krung Klao Anuradhuratta17373 February 1792181731 December 1819 Luang Prabang Aged 82Brother of Surinyavong II and Son of InthasomShort Interregnum from 1791 to 1792 with the death of Surinyavong II. King of Siam recognizes Anourouth as successor to his brother and is permitted to return to Luang Prabang, crowned as Viceroy in 1792. He is eventually deposed by the Siamese and sent back as a prisoner to Bangkok. He is restored again by 2 June 1794.[citation needed]Mantha Tourath ເຈົ້າມັນທາຕຸຣາດ135x135pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Luang Prabang Mangthaduraja1772 Luang Prabang181718257 March 1837 Royal Palace, Luang Prabang Aged 65Son of AnourouthSucceeded his father. Served as a monk in Bangkok, leaving Luang Prabang to be administered by Siamese officials, 1825-1826.[citation needed]Luang Prabang is administered by Siamese officials (1825-1826)Mantha Tourath ເຈົ້າມັນທາຕຸຣາດ135x135pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Luang Prabang Mangthaduraja1772 Luang Prabang182618367 March 1837 Royal Palace, Luang Prabang Aged 65Son of AnourouthReturned to Luang Prabang and resumed executive powers in 1826.[citation needed] Sought vassalage with Vietnam against SiamProvinces of Luang Phrabang in rebellion against Siam (1835-1838)Soukha Seum ເຈົ້າສຸຂະເສີມ135x135pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Luang Prabang Sukra Sumaya17971838185023 September 1850 Palace of Xieng-Méne Aged 53Son of Mantha TourathSucceeded on the death of his father, 7 March 1837. Being a Siamese hostage in Bangkok, he was not recognized and allowed to return to Luang Prabang until 1838.Tiantharath ເຈົ້າຈັນທະຣາດ140x140pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Luang Prabang Parama Sidha Khattiya Suriya Varman Brhat Maha Sri Chao Chandradipati Prabhu Kumara Sundhara Dharmadhata Praditsa Rajadipati Sri Sadhana Kanayudha Udarmapuri Rajadhani Damrungsa Lavaya Bunsabidaya Anuraksha Riyangsakra Sadhidnaya Luang Prabang Dhani1797 or 179923 September 18501 October 186823 August 1870 Royal Palace, Luang Prabang Aged 71 or 73Son of Mantha Tourath and Brother of Soukha SeumSucceeded on death of his elder brother, 23 September 1850. Recognized by the King of Siam.[citation needed]The Pra Bang is returned to Luang Pra Bang by King Chulalongkorn of Thailand having been brought to Bangkok during the destruction of Vientiane in 1828. Until 1865, Thai King Chantharath ruled Luang PraBang, and relinquished the power to Laos King Oun Kham. Transition occurred during/after the French Auguste Parvie visits.Oun Kham ເຈົ້າອຸ່ນຄຳ105x105pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Luang Prabang Parama Sidha Khattiya Suriya Varman Brhat Maha Sri Mahindra Deva Dipakara5 June 1811 or 1816 Luang Phrabang1 October 186815 December 189515 December 1895 Luang Phrabang Aged 79 or 84Son of Mantha Tourath and Brother of TiantharathSucceeded on the death of his elder brother in August 1870 but was not recognized by the Siamese authorities until 1872. Recognized by the King of Siam. Fled from the Haw pirates in 1887 with Auguste Pavie and would laterpursue protection from France. Removed from executive power by the King of Siam in favor of his eldest son and ordered to remove himself to Bangkok, September 1887 to April 1888. Returned to Luang Prabang, 2 nd May 1888.[citation needed]Kham Souk(Sakharine, Sackarindr)ພຣະບາທສົມເດັຈພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິຕສັກຣິນທຣ໌113x113pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Luang Prabang Parama Sidha Khattiya Suriya Varman Brhat Maha Sri Sakarindra Ridhi Dharma Varman ສົມເດັຈພຣະເຈົ້າມະຫາວິຕລ້ານຊ້າງຮົ່ມຂາວ ຫລວງພຣະບາງ ປຣມະສິທະຂັຕິຍະສຸຣິຍະວໍຣມັນ ພຣະມຫາຊິວິຕ ສີສັກະຣິນທຣ໌16 July 1840 Luang Phrabang15 December 189525 March 190425 March 1904 Luang Phrabang Aged 63Son of Oun KhamAppointed as third dignitary and invested with the title of Raja Varman. Commanded the Luang Prabang forces sent against the Haws during their first invasion of 1874-1877, and again during the second invasion in 1885-1887, but fled to Bangkok after Đèo Văn Trị attacked and sacked the capital at Luang Prabang in June 1887. Appointed as Regent for his father by the King of Siam, April 1888. Forced to accept a French protectorate over the kingdom, 3 rd October 1893. Succeeded on the death of his father, 15 thDecember 1895. Crowned at Luang Prabang, 14 th July 1896. He introduced several important reforms under French prompting, including the freedom of slaves, the abolition of slavery and equality before the law for all subjects. He died from apoplexy, at Luang Prabang, 25 March 1904.Sisavang Vong ພຣະບາທສົມເດັຈພຣະເຈົ້າມະຫາຊີວິຕສີສວ່າງວົງສ໌113x113pxSamdach Brhat Chao Maha Sri Vitha Lan Xang Hom Khao Brhat Rajanachakra Lao Parama Sidha Khattiya Suriya Varman Brhat Maha Sri Savangsa Varman14 July 1885 Golden Palace, Luang Prabang26 March 1904194529 October 1959 Golden Palace, Luang Prabang Aged 74Son of SakharineLast king of Luang Prabang and first King of modern Laos Xiang Khouang (Muang Phuan) (1707–1899)၊ နာမည် မွေးဖွားခြင်း။ နန်းသက် ထံမှ နန်းသက် သည်အထိ မရဏ ဆက်ဆံရေး နောင်တော်များနှင့် မှတ်စုများ ခမ်းဆန်း ၁၆၅၁ ၁၆၈၈ ကမ်လန် ၁၆၈၈ ၁၇၀၀ ခမ်းဆန်း၏သား ခမ်း Sattha ၁၇၂၃ ၁၇၅၁ Kam Lan ၏မြေး ဗီယက်နမ်၊ လွမ်ပရာဘန်းနှင့် ဗီယင်ကျန်းမြို့၏ လက်တက်) Ong Lo ၁၇၅၁ ၁၇၇၉ Sompho ၁၇၇၉ ၁၈၀၃ နို (Southaka Souvanna Koumar) ၁၈၀၃ ၁၈၃၁ ၁၈၂၉ Sompho ၏တူ ဗီယက်နမ်ဧကရာဇ် Minh Mạng ကွပ်မျက်သည်။ Xiang Khuoang သည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ Tran Ninh ပြည်နယ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည် (၁၈၃၂)၊ ဖိုး ၁၈၄၈ ၁၈၆၅ နွဲ့၏သား Siam နှင့် Vietnam တို့အား အုပ်စိုးသူ Ung ၁၈၆၆ ၁၈၇၆ Haw ပင်လယ်ဓားပြများသည် 1874 တွင် Xiang Khouang ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ခန်တီ ၁၈၇၆ ၁၈၈၀ Ung ၏သား ဘုရင်မင်းမြတ်သည် Siam သို့ ခမ်းငွန် ၁၈၈၀ ၁၈၉၉ ပြင်သစ်နိုင်ငံသည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို အဆုံးသတ်လိုက်သည်။ လာအိုနိုင်ငံ (၁၉၄၇-၁၉၇၅)၊ နာမည် ပုံတူ အိမ် မွေးဖွားခြင်း။ မရဏ ဆက်ခံတယ်ဗျ။ Sisavang Vong ၂၃ ဧပြီ ၁၉၄၆ – ၂၉ အောက်တိုဘာ ၁၉၅၉ 173x173pxခွန်လော် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၈၈၅ Luang Phrabang ၂၉ အောက်တိုဘာ ၁၉၅၉ Luang Phrabang အသက် ၇၄ Zakarine ၏သား Sisavang Vatthana ၂၉ အောက်တိုဘာ ၁၉၅၉ – ၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅ 187x187px ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၉၀၇ Luang Phrabang 13 မေ 1978 Xam Neua အသက် ၇၀ Sisavang Vong ၏သား ကိုးကား ကဏ္ဍ:လာအိုဘုရင့်နိုင်ငံ ကဏ္ဍ:လာအိုနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များ
ယန်းဂွီဖေး	ယန်းယွိဟွမ်း (楊玉環၊ ၇၁၉ – ၇၅၆) လို့ အမည်ရင်းဖြစ်တဲ့ မဟာသုဓမ္မာအဂ္ဂဒေဝီ (太真貴妃၊ တရုတ်: Tàizhēn Guìfēi; ဗီယက်နမ်: Thái Chấn Quý phi); ကိုရီးယား: Taejin Gwibi (태진귀비); ဂျပန်: Taishinkihi (たいしんきひ)) သည် သူမ၏ အလှနှင့် ဘဝအတွက် အရှေ့အာရှ ယဉ်ကျေးမှုစက်ဝန်းတွင် ကျော်ကြားသော သမိုင်းဝင် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ရှေးခေတ် အရှေ့အာရှ၏ အလှဆုံး အမျိုးသမီး လေးဦးထဲမှ တစ်ဦးအဖြစ် လူသိများသည်။ သူမသည် ထန်မင်းဆက်ဧကရာဇ် စွမ်းကျွန်း၏ အချစ်တော်ကိုယ်လုပ်တော်ဖြစ်သည်။ မဟာသုဓမ္မာအဂ္ဂဒေဝီနှင့် စွမ်းကျွန်းတို့ရဲ့ အချစ်ဇာတ်လမ်းကို သာယာဝပြောသော ထန်မင်းဆက်၏ ခမ်းနားထည်ဝါပြီး ခမ်းနားထည်ဝါသော အခြေအနေတွင် မကြာခဏ ပြောပြလေ့ရှိသည်။ ယန်းယွိဟွမ်းကို စွမ်းကျွန်း၏ အလွန်အကျွံ ချစ်မြတ်နိုးမှုကြောင့် ထန်မင်းဆက် ကျဆင်းရခြင်းမှာ ယန်းယွိဟွမ်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု လူအများက ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ မူလအခြေအနေ တန်၏သမိုင်းစာအုပ်အသစ် (新唐書) နှင့် တန်၏ရှေးဟောင်းသမိုင်းစာအုပ် (舊唐書) နှစ်ခုစလုံးအရ မဟာသုဓမ္မာအဂ္ဂဒေဝီသည် ရှူကျုံး (ခေတ်သစ် ချွန်းကျုံး(崇州市)) ရှိ မြေယာတရားသူကြီး ယန်းစွမ်းယိန် (楊玄琰) ၏သမီးဖြစ်သည်။ မိသားစုသည် ဟွာအီင်း ကောင်တီ (ခေတ်သစ် ရှန်စီးပြည်နယ် ဟွာအီင်းမြို့) မှဖြစ်သည်။ သူမ၏မိသားစုသည် ဖူးကျုံးပြည်နယ် ယွန်လခရိုင် (ခေတ်သစ် ရှန်းစီးပြည်နယ် ယွင့်ချန်းမြို့ ယွန်ကျိမြို့နယ်) တွင်မွေးဖွားသည့် ဟွန်းနွန် ယန်းနွယ် (弘农杨氏) မှဖြစ်သည်။ နန်းတွင်းဘဝ ကာလတော်ဝင်ဘွဲ့အမည်နန်းတွင်းအဆင့်၇၃၃–၇၄၀အမရာမင်းကြီးမ 壽王妃မင်းကြီးမ (မင်းသားတွေရဲ့ ဇနီး)ထန်ဧကရာဇ် စွမ်းကျွန်း၏ မင်းသားတော် ရှုန့်မင်းကြီး၏ နန်းရမိဖုရား၇၄၀–၇၄၅မဟာသုဓမ္မာသီလရှင် 太真道士သီလရှင်ထန်ဧကရာဇ် စွမ်းကျွန်းက တာအိုဘာသာသီလရှင်အဖြစ် ခိုင်းစေခဲ့သည်။၇၄၅–၇၄၆ယန်းနွယ်စုမှ မောင်းမ 娘子杨氏မောင်းမထန်ဧကရာဇ် စွမ်းကျွန်း၏ ကိုယ်လုပ်တော်၇၄၆–၇၅၆ယန်းနွယ်စုမှ အဂ္ဂဒေဝီ 貴妃杨氏အဂ္ဂဒေဝီ (貴妃)ကိုယ်လုပ်တော်သခင်ကြီး၊ ဘုရင်မင်းမြတ်၏ မောင်းမမိဿံများထဲတွင် အဆင့်အမြင့်ဆုံး အမျိုးသမီး
၁၉၉၁ ဒီလီ ဆန္ဒပြပွဲများ	၁၉၉၁ ဒီလီ ဆန္ဒပြပွဲများ သည် ယခု တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၊ ဒီလီမြို့ရှိ Santa Cruz သင်္ချိုင်း၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆန္ဒပြပွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ဆန္ဒပြသူများကို အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်သည် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ ဆန္ဒပြကြသည့် ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့ တွင် ဆန္ဒပြသူ ၂၅၀ ဦး အနည်းဆုံး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ဖြစ်စဥ်သည် အင်ဒိုနီးရှားလက်အောက်တွင် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ ရှိနေချိန် ဖြစ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်ရပ်ကို အရှေ့တီမော လွတ်လပ်ရေးလိုလားသူများ သတ်ဖြတ်ခံရမှု သို့တည်းမဟုတ် Santa Cruz အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုဟူ၍ လည်း လူသိများကြသည်။ နောက်ခံအကြောင်းအရင်း ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလထဲတွင် အာဏာပိုင်များ နှင့် မီဒီယာသမားများ ပါဝင်သည့် ပေါ်တူဂီလွှတ်တော်လေ့လာရေးအဖွဲ့ သည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်ရှိ အရှေ့တီမောသို့ လာရောက်ရန် စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။ အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရသည် ထိုအဖွဲ့ထဲ သြစတြေးလျသတင်းထောက် Jill Jolliffe ပါဝင်မှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပြီး၊ယင်းကဲ့သို့ ဆန့်ကျင်ခံရမှုကြောင့် ပေါ်တူဂီအစိုးရသည် အဖွဲ့၏ ခရီးစဥ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် အရှေ့တီမော လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားသူများ စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့ကြသည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်တွင် ဒီလီမြို့ Motael ဘုရားကျောင်းတွင် အင်ဒိုနီးရှားတပ်ဖွဲ့ နှင့် တီမောလွတ်လပ်ရေးထောက်ခံသူများအကြား ထိတွေ့မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုထိတွေ့မှုအတွင်း Sebastião Gomes ကို အင်ဒိုနီးရှားတပ်ဖွဲ့က ပစ်သတ်ခဲ့ပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။ အင်ဒိုနီးရှားထောက်ခံသူ Afonso Henriques လည်း တိုက်ပွဲအတွင်း သေဆုံးခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဒီလီမြို့၌ Gomes ၏ အုတ်ဂူသို့ သွားခဲ့ကြသည့် ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ဒေသခံပြည်သူများသည် Motael ဘုရားကျောင်းမှ Santa Cruz သင်္ချိုင်းအထိ စုပေါင်းချီတက် လမ်းလျှောက်သွားခဲ့ကြသည်။ဆန္ဒပြပွဲသည် ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှ စ၍ အင်ဒိုနီးရှားအုပ်ချုပ်မှုအပေါ် အကြီးဆုံး ဆန္ဒထုတ်ဖော်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ဒီလီ Santa Cruz သင်္ချိုင်းတွင် သတ်ဖြတ်ခံရမှုအား ပြန်လည်သရုပ်ဖော်ပုံ သတ်ဖြတ်မှု ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့၊ Santa Cruz သင်္ချိုင်းတွင် အင်ဒိုနီးရှားတပ်ဖွဲ့နှင့် ဆန္ဒပြသူများအကြား ထိတွေ့မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။အင်ဒိုနီးရှားစစ်သားများက အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းခဲ့ကြသည်။Kubiak, W. David. "20 Years of Terror: Indonesia in Timor – An Angry Education with Max Stahl". Kyoto Journal. 28. Reprinted at The Forum of Democratic Leaders in the Asia-Pacific. Retrieved on 14 February 2008.အနည်းဆုံး ၂၅၀ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုအတွင်း New Zealander Kamal Bamadhaj လည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှ ဗီဒီယိုရိုက်ကူးရေးသမား Max Stahl သည် ထိုဖြစ်ရပ်အား လျှို့ဝှက်ကင်မရာဖြင့် ရိုက်ကူးနိုင်ခဲ့သည်။ထို ဗီဒီယိုဖိုင်သည် နိုင်ငံတကာသတင်းပေးပို့မှုများတွင် အသုံးပြုခြင်းခံခဲ့ရသည်။ အင်ဒိုနီးရှားအာဏာပိုင်များကမူ အဆိုပါသတ်ဖြတ်မှုကို “ဆန္ဒပြသူများ၏ အကြမ်းဖက်မှု” သို့မဟုတ် “အမှားအယွင်း” ဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ သတ်ဖြတ်မှုအပြီး နိုင်ငံတကာ တုံ့ပြန်မှု ၁၉၉၁ ဒီလီ ဆန္ဒပြပွဲများ သို့မဟုတ် Santa Cruz သတ်ဖြတ်မှုအပြီးတွင် ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားသူများသည် အရှေ့တီမောကို ထောက်ခံ၍ လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ အရှေ့တီမောတွင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်စွာ ဆုံးဖြတ်ခွင့်အတွက် လုပ်ဆောင်နေသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လူပုဂ္ဂိုလ်များသည် သတ်ဖြတ်မှုအပြီး ပိုမို တိုးတက်စွာ လှုပ်ရှားခဲ့ကြသည်။ TAPOL (ဗြိတိသျှ အဖွဲ့) သည် အင်ဒိုနီးရှားဒီမိုကရေစီကို ထောက်ပံ့ရန် အရှေ့တီမောတွင် လှုပ်ရှားမှုများ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။အမေရိကန်ကလည်း East Timor Action Networkအား စတင်ဖွဲ့စည်းပြီး နိုင်ငံအနှံ့ ၁၀ မြို့တွင် ဌာနခွဲများ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။အလားတူ ပေါ်တူဂီ၊ ဩစတြေးလျ၊ ဂျပန်၊ ဂျာမနီ၊ မလေးရှား၊ အာရိန်း၊ ဘရာဇီးလ် တို့တွင်လည်း ဆန္ဒပြသူ အဖွဲ့များ စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ Santa Cruz သတ်ဖြတ်မှုဗီဒီယိုများကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ပြသခြင်းကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရသည် အရှက်ရခဲ့သည်။ အမေရိကန် သည် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်အား ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ETAN: U.S. Policy toward East Timor, East Timor and Indonesia Action Network.၁၉၉၉ ခုနှစ် တွင် သမ္မတ ကလင်တန် သည် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်နှင့် အမေရိကန်စစ်ရေးဆက်ဆံရေးကို ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ပေါ်တူဂီအစိုးရကလည်း သတ်ဖြတ်မှုအပြီး ညှိနှိုင်းရေး လုပ်ငန်းများကို တိုးမြှင့်ခဲ့သော်လည်း အခြား ဥရောပနိုင်ငံများသည် စီးပွားရေးဆက်ဆံရေးကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားကို ဖိအားမပေးနိုင်ခဲ့ကြပေ။ သို့သော်လည်း Santa Cruz သတ်ဖြတ်မှုအပြီး အရှေ့တီမောပြည်သူများသည် ၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်ရေးအတွက် အာရုံစိုက်ခဲ့ကြပြီး၊ကုလသမဂ္ဂ၏ ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်ဥပဒေအရ ၁၉၉၉ခုနှစ်တွင် တီမောအား အင်ဒိုနီးရှားတို့ လက်လွှတ်ခဲ့ရတိုင် ဆန္ဒပြမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ သည်။ လက်ရှိ တီမောနိုင်ငံ တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်ကို အများပြည်သူ အထိမ်းအမှတ်နေ့အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ နောက်ဆက်တွဲများ တီမောနိုင်ငံသည် ၂၀၀၂ခုနှစ် မေလ (၂၀) ရက်နေ့တွင် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် တိုင်းပြည်တစ်ခုဖြစ်လာပြီး၊ (၂၁) ရာစု၏ ပထမဆုံးပေါ်ထွက်လာသော အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်တိုင်းပြည်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ဒီလီ ဆန္ဒပြပွဲများ အပြီး ၂၀၀၅ ခုနှစ် တွင် အမေရိကန် သည် အင်ဒိုနီးရှား နှင့် စစ်ရေးဆက်ဆံရေး ပြန်စတင်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၂ တွင် သမ္မတ အိုဘားမားသည် စစ်ရေးငွေထောက်ပံ့မှု US$1.56 ဘီလီယံ ထိ တိုးမြှင့်ပြီး အင်ဒိုနီးရှား အထူးတပ်ဖွဲ့များကို တိုက်ရိုက် လေ့ကျင့်ခွင့်ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ ကဏ္ဍ:အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍ:၁၉၉၁ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲများ
၂၀၂၅ တီမောလက်စ်တေ ဆန္ဒပြပွဲများ	၂၀၂၅ တီမောလက်စ်တေ ဆန္ဒပြပွဲများ သည် နိုင်ငံရှိ လွှတ်တော်အမတ်များအတွက် အစိုးရမှ ကားအသစ်များ ဝယ်ပေးမည့် အစီအစဉ်ကို ကျောင်းသားလူငယ်များဦးဆောင်၍ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည့် ဆန္ဒပြပွဲ ဖြစ်သည်။ကန့်ကွက်သူ ၁၀၀၀ ကျော်ခန့်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပြီး၊ကျောင်းသားလူငယ်များ၏ လိုလားချက်များကို အစိုးရက လိုက်လျောပေးခဲ့ရပြီး၊ဆန္ဒပြပွဲသည် သဘောတူညီချက်ဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ နောက်ခံအကြောင်းအရင်း ၂၀၀၂ ခုနှစ်ကတည်းက လွတ်လပ်သောနိုင်ငံဖြစ်လာသည့် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံသည် ရေနံကို မှီခိုနေရသည့် နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်သည်။တစ်ဖက်တွင်လည်း နိုင်ငံအတွင်း စီးပွားရေး မညီမျှမှု၊အာဟာရချို့တဲ့မှု နှင့် အလုပ်လက်မဲ့မှုနှုန်း မြင့်မားပြီး၊အရှေ့တောင်အာရှတွင် အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံတစ်ခု အဖြစ် ရပ်တည်လျှက်ရှိသည်။ လူဦးရေ၏ ၄၀ရာခိုင်နှုန်းကျော် ဆင်းရဲတွင်းနက်လျှက်ရှိသည့် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ ဝင်ငွေ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တန်ကြေးအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈ ဒသမ ၂၇ ဘီလီယံရှိ ၎င်း၏ ရေနံရန်ပုံငွေမှရရှိခဲ့သော်လည်း လျင်မြန်စွာ လျော့နည်းသွားသည်။ တီမောလက်စ်တေ ပါလီမန်အမတ်များသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အထိ တစ်နှစ်လစာသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၆၀၀၀ ရှိပြီး၊ထိုငွေသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၀၀၀ ပျမ်းမျှဝင်ငွေထက် ၁၀ ဆ ပိုများသည်။အမတ်များရရှိသည့် အကျိုးခံစားခွင့်များထဲတွင် တရားဝင်အလုပ်သုံးယာဉ်အဖြစ် အသုံးပြုရန် အခမဲ့ပေးသည့် ကားများပါဝင်သည်။၂၀၀၀ပြည့်နှစ်များမှစ၍ အမတ်များ၏ အခမဲ့ယာဉ်များကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများ ထပ်တလဲလဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ဥပဒေပြုအမတ်များအတွက် ကားသစ်ဝယ်ယူရန် စီစဉ်ထားသည့် ဒေါ်လာ ၁ သန်းတန်စီမံချက်အား ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြသည့် ကျောင်းသားအများအပြားသည် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် သြဂုတ်လနှောင်းပိုင်းတွင် နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလွှတ်တော်သည် ပါလီမန်အမတ်တစ်ဦးစီအတွက် Toyota Prado SUVs ၆၄ စီးကို ဒေါ်လာ ၄ သန်းဖြင့် ဝယ်ယူရန် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ပါလီမန်ဥက္ကဋ္ဌ Maria Fernanda Lay သည် အမတ်များ၏ မော်တော်ယာဥ်များ အားလုံးပျက်စီးသွားသည့်အတွက် ကားများဝယ်ယူရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။အတိုက်အခံ People's Liberation Party (PLP) ၏ ခေါင်းဆောင် Maria Angelina Lopes Sarmento ကမူ ဥပဒေပြုအမတ်များ၏ လက်ရှိကားများ ပျက်စီးသွားသည့် ပြောဆိုချက်ကို အငြင်းပွားကာ အချို့သော ကားများ၏အခြေအနေမှာ အလုပ်လုပ်ဆဲဖြစ်ပြီး၊ အချို့မှာ ပြုပြင်ရန် လိုအပ်နေသည်ဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။နိုင်ငံတွင်း ထိုကဲ့သို့ ဖြစ်ပျက်နေသည့် အခြေအနေအပေါ် National Resistance of East Timorese Students အပါအဝင် ကျောင်းသားအဖွဲ့များက ရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။ ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ပွားခြင်း စက်တင်ဘာ ၁၅ ၂၀၂၅ စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်၊ တနင်္လာနေ့တွင် ဒီလီမြို့တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်၍ လူ ၁,၀၀၀ ကျော် သည် တီမောလက်တေနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပါလီမန်ရှေ့ တွင် စုဝေးခဲ့ပြီး၊အမတ်များအတွက် Toyota Prado SUV ၆၅ စီး ဝယ်ယူမည့် အစီအစဉ်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူများသည် အစောပိုင်းတွင် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ကျောက်ခဲများဖြင့် အဆောက်အအုံထဲ ပစ်ခဲ့ကြပြီး ကားအချို့ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ရဲတပ်ဖွဲ့မှ ဆန္ဒပြသူများကို နှိမ်နင်းရာ လူ ၄ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိ သွားခဲ့သည်။ CNRT၊ PD နှင့် KHUNTO ပါဝင်သည့် အစိုးရပါတီများသည် ကားဝယ်ယူမှုကို ဖျက်ပစ်ရန် ထုတ်ပြန်ချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။အာဏာရပါတီများဖြစ်သည့် Fretilin နှင့် PLP တို့ကလည်း ဆန္ဒပြသူများ၏ တောင်းဆိုချက်များအတိုင်း သဘောတူ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြသည်။ စက်တင်ဘာ ၁၆ နောက်နေ့ အင်္ဂါနေ့၊ စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ဆန္ဒပြမှုသည် လူ ၂,၀၀၀ ကျော် အထိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ပါလီမန် ဆောက်အအုံရှေ့၌ ထပ်မံ စုဝေးခဲ့ကြသည်။အမတ်များအတွက် မော်တော်ကားဝယ်ယူမည့် အစီအစဉ်ကို တရားဝင် ဖျက်သိမ်းသည်အထိ ဆက်လက်ဆန္ဒပြသွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြသူအချို့က အစိုးရယာဉ်ကို မီးရှို့ခဲ့သည့်အပြင်၊ တာယာများကိုလည်း မီးရှို့ခဲ့ကြသည်။ ပါလီမန် အဆောက်အအုံကို ကျောက်ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက်မှုလည်း ပြုခဲ့ကြသည်။ ရဲအရာရှိများသည် ဆန္ဒပြသူများအား မျက်ရည်ယိုဗုံးဖြင့် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။သမ္မတ José Ramos-Horta သည် အကြမ်းဖက်မှုကို ရှောင်ကြဉ်ရန် အသိပေးခဲ့သည်။ထိုနေ့နှောင်းပိုင်းတွင် အမတ်များသည် ကားဝယ်ယူမှုကို ဖျက်ပစ်ရန် တစ်ညီတစ်ညွတ်ထဲ မဲခွဲ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်၊ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ဆန္ဒပြသူ ၁,၀၀၀ မှ ၂,၀၀၀ ခန့်သည် ဆန္ဒပြရန် ဒီလီမြို့ လမ်းများပေါ်သို့ တစ်ဖန်ပြန်လာခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ပါလီမန်အမတ်ဟောင်းများအား ပေးထားသော တစ်သက်တာပင်စင်လစာများကို ဖျက်သိမ်းရန် တောင်းဆိုမှုများပါ ပါဝင်လာခဲ့သည်။ထိုနေ့နှောင်းပိုင်းတွင် ပါလီမန်အမတ်များသည် ၎င်းတို့၏ တစ်သက်တာပင်စင်လစာများကို ဖျက်သိမ်းရန် ကျောင်းသား သပိတ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ပြီး ကျောင်းသားများက ၎င်းတို့၏ ဆန္ဒပြပွဲများကို ရပ်တန့်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်။ ဆက်စပ် ကြည့်ရှုရန် ဩဂုတ် ၂၀၂၅ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဆန္ဒပြပွဲများ ၂၀၂၅ နီပေါ Gen Z ဆန္ဒပြပွဲများ ကိုးကား ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ ကဏ္ဍ:၂၀၂၅ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲများ
ကဏ္ဍ:၁၉၉၁ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲများ	Category:ခုနှစ်အလိုက် ဆန္ဒပြပွဲများ
ဆုခိုင်းတောင်	ဆုခိုင်းတောင် (皇海山, Sukai-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တည်ရှိသည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အရှိအိုတောင်များတွင် ပါဝင်ပြီး ဤတောင်၏ အမြင့်မှာ ၂၁၄၄ မီတာ (၇၀၃၄ ပေ) ဖြစ်သည်။ ဂွန်းမစီရင်စုရှိ နုမတမြို့နှင့် တိုချိဂိစီရင်စုရှိ နစ်ခိုးမြို့တို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည်။ ဆုခိုင်းတောင်သည် ကာလကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် တောင်တစ်ခုလုံးသည် သစ်တောများဖုံးလွှမ်းနေကာ မီးတောင်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟူသည့် အသွင်အပြင်မျိုး မမြင်တွေ့ရတော့ပေ။ တောင်တက်လမ်းများ ပုံမှန်တောင်တက်လမ်းသည် တိုချိဂိစီရင်စု၊ ဂင်ဇန်းဒိုင်းရ (銀山平, Ginzandaira) မှ စတင်သည်။ ထိုလမ်းမှတဆင့် ခိုရှင်းတောင် (庚申山, Kōshin-zan) နှင့် နိုခိုဂိရိတောင် (鋸山, Nokogiri-yama) များသို့ ခရီးဆက်သည်။ ထိုတောင်များမှတဆင့် ဆုခိုင်းတောင်ထိပ်သို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် ဆုခိုင်းတောင်သည် ဂွန်းမစီရင်စု၊ ဖုဒိုဆဝမှ တဆင့်လည်း တက်ရောက်နိုင်သည်။ တိုခချိဂိဘက်ခြမ်းမှ ခိုရှင်းတောင်နှင့် နိုခိုဂိရိတောင်များကို ဖြတ်ကျော်ကာ သွားရသည့် "နိုခိုဂိရိ" လမ်ကြောင်းသည် တောင်ထိပ် ၁၁ ခုကို ဖြတ်ကျော်ရမည် ဖြစ်သည်။ တောင်ထိပ် ၁၁ ခုနှင့် ခိုရှင်းတောင်ကို ဖြတ်ကျော်ခြင်း မပြုရဘဲ ကွေ့ပတ်သွားရသည့် လမ်းကြောင်းလည်း ရှိသည်။ ထိုတောင်တက်လမ်းသည် နိုခိုဂိရိတောင်တက်လမ်းနှင့် မချိတ်ဆက်မီ တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်ပြီး (六林班峠) သို့ သွားရသည်။ အဲဒိုခေတ်ကာလတွင် ဘာသာရေးယုံကြည်မှုအရ ခိုရှင်း၊ နိုခိုဂိရိနှင့် ဆုခိုင်းတောင်များကို ကျင့်စဉ်တစ်ခုအနေဖြင့် ဆက်တိုက်တက်ရောက်ကြသည်လည်း ရှိခဲ့သည်။ ခိုရှင်းတောင်သို့ တက်ရသည့် လမ်းကြောင်းတွင် လှေကားများ ရှိပြီး နိုခိုဂိရိတောင်တက်လမ်းသည် အတက်အဆင်းလမ်း ဖြစ်သည်။ ချောက်ကမ်းပါးများတွင် ချိန်းကြိုးများကို တွယ်တက်ရသည့်နေရာများလည်း ရှိသည်။ ထိုလမ်းကြောင်းများသည် တောင်စတင်တက်သည့်သူများအတွက် သင့်လျော်မှုမရှိပေ။ တောင်တက်လမ်းစတင်ရာနေရာဖြစ်သည့် Ginzandaira တွင် အွန်းဆန်း (ရေပူစမ်း) များ ရှိသည်။ ထိုနေရာများတွင် တည်းခိုခြင်း၊ ရေချိုးခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဂွန်းမဘက်ခြမ်း တွင် ရှိသည့် ပုဂ္ဂလိကပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းအတွက် အသုံးပြုသည့် ဖုဒိုဆယလမ်းကြောင်း (Fudosawa route) ဘက်မှ တောင်ထိပ်သို့ အချိန်တိုအတွင်း တက်ရောက်နိုင်သည်။ တောင်ပေါ်တဲငယ် ခိုရှင်းတောင်ထိပ်အနီးတွင် လူထိန်းသိမ်းခြင်းမရှိသည့် "ခိုရှင်းတဲငယ်" (庚申山荘, kōshin-sansō) ရှိသည်။ တောင်ထိပ်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်နေရာများ ခိုရှင်းတောင် (庚申山, Kōshin-zan) ခဲဆမရုတောင် (袈裟丸山, Kesamaru-yama) ပြင်ပလင့်များ Sukai San - Geological Survey of Japan ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ဆွတ်ခုဘတောင်	Topographic map ဆွတ်ခုဘတောင် (筑波山, Tsukuba-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိဘရခိစီရင်စု၊ ဆွတ်ခုဘမြို့၏ မြောက်ဘက်ဆုံးတွင် တည်ရှိသည့် တောင် ဖြစ်သည်။ ၈၇၇ မီတာ (၂၈၇၇ ပေ) မြင့်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံရှိ အထင်ရှားဆုံးတောင်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ၎င်း၏ တောင်ထိပ်နှစ်ခုဖြစ်သည့် နယောတိုင်းတောင်(女体山; စာဖြင့် "အမျိုးသမီးကိုယ်") နှင့် နန်းတိုင်းတောင် (男体山; စာဖြင့် "အမျိုးသားကိုယ်") တို့သည် အထူးထင်ရှားသည်။ နယောတိုင်းတောင်သည် ၈၇၇ မီတာ (၂၈၇၇ ပေ) နှင့် နန်းတိုင်းတောင်သည် ၈၇၁ မီတာ (၂၈၅၈ ပေ) မြင့်သည်။ တောင်ထိပ်မှနေ၍ ခန်းတိုးလွင်ပြင်၏ မြင်ကွင်းကျယ်ကို ကြည့်ရှုရန်အတွက် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း လူအများသည် တောင်တက်ကြသည်။ ၎င်းတောင်တက်ခြင်း" ခရမ်းနုရောင်တောင်" ဟု ခေါ်ကြသည်။ ရာသီဥတုသာယာသည့်နေ့များတွင် တိုကျိုမြို့၏ နေဝင်ရှုခင်း၊ ခဆုမိဂအုရကန်နှင့် ဖူဂျီတောင်များကို တောင်ထိပ်မှ မြင်ရသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ တောင်အများစုသည် မီးတောင်များ ဖြစ်ကြသော်လည်း ဆွတ်ခုဘတောင်သည် မီးတောင်တစ်ခု မဟုတ်ပေ။ လက်ရှိတွင် လူကြိုက်များသည် နှမ်းဖတ်ကျောက်များကို တောင်၏ မြောက်ဘက်ပိုင်းကျောက်တွင်းမှ တူးဖော်လျက်ရှိသည်။ ဝေါဟာရ ၇၂၁ အေဒီတွင် နိုင်ငံ့ပထဝီသမိုင်းကြောင်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ရေးသားမှတ်တမ်းတင်ထားသည့် ဟိတချိပြည်နယ်၏ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာသမိုင်းကြောင်းတွင် ဤတောင်အမည်နှင့် ပတ်သက်၍ ဖော်ပြထားသည်။ ဤတောင်၏ အမည်သည် ဆွတ်ခုဟနိုမိခိုတို (筑箪命) ဟု အမည်ရှိသည့် မျိုးရိုးဇာတိကြီးမြတ်သူတစ်ဦး အမည်ကို အစွဲပြုကာ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ဖော်ပြထားချက်အရ ထိုဒေသကို တစ်ချိန်က ခိုနော့ခုနိ (紀国) ဟု ခေါ်ခဲ့ကြသည်။ မိမခိနိုခမဲရမိခိုတို (美麻貴天皇) (ဘုရင်ဆုဂျင်း) လက်ထက်တွင် ဆွတ်ခုဟသည်သည် အုနဲမဲတိုက်ပွဲ (采女氏) တွင် ဘုရင်ခံအဖြစ် တာဝန်ပေးခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ သူသည် သမိုင်းတွင် နာမည်ကျန်ရစ်ခဲ့ချင်သည့် ဆန္ဒပြင်းထန်သည့်အတွက် ထိုဒေသကို "ဆွတ်ခုဟ" ဟူ၍ အမည်ပေးခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်တွင် "ဆွတ်ခုဘ" ဟူသည့်အမည် တွင်လျက်ရှိသည်။ ပြင်ပလင့်များ Mt. Tsukuba Area Geopark Mount Tsukuba - Ibaraki Prefectural Tourism & Local Products Association Mount Tsukuba Ropeway - Japan National Tourist Organization 筑波山 - Tsukuba Tourism and Convention Association (Japanese) ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
တီမောလက်စ်တေ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး	တီမောလက်စ်တေ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး သည် မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် အရှေ့တီမော (ခ) တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ အကြား နှစ်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဆက်ဆံရေးဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ရန်ကုန်မြို့ တွင် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ သံရုံး ထားရှိပြီး၊သံအမတ်ကြီးအဆင့်ဖြင့် သံတမန်လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်သည်။မြန်မာနိုင်ငံကမူ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ရှိ မြန်မာသံရုံး၌ ပူးတွဲရုံးထိုင်၍ သံတမန်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည်။ နှစ်နိုင်ငံကြားသံတမန်ထူထောင်မှုကို ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက် တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ သံတမန်ဆက်ဆံရေး တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံငယ် တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ အင်ဒိုနီးရှား ကျွန်းစုများ၏ အရှေ့ဖျား နှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက်ဘက်ကီလိုမီတာ ၆၄၀ အကွာတွင် တည်ရှိသည့်နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်သည်။ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည် ၂၀ရာစုနောက်ပိုင်းမှ စတင်ခဲ့သော်လည်း သံတမန်ဆက်ဆံရေး စတင်ချိန်မှစ၍ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အထိ နွေးထွေးတည်ငြိမ်ခဲ့သည်။နှစ်နိုင်ငံအပြန်အလှန် ခရီးစဥ်များလည်း အသီးသီး ရှိခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းအခြေအနေ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်းနောက် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည် သိသိသာသာယိုယွင်းလာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဇူလိုင် ၁ ရက် တွင် အရှေ့တီမောဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၌ ကျင်းပသည့် ၉ ကြိမ်မြောက် အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲသို့ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအနေဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကို အရှေ့တီမောသမ္မတ၊ နိုဘယ်လ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် Jose Ramos-Horta က တရားဝင်ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ဒီလီမြို့တော် ရှိ သမ္မတနန်းတော်တွင်း၊ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲသို့ NUG နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်ဇင်မာအောင် နှင့် ချက်သမ္မတနိုင်ငံဆိုင်ရာ NUG ကိုယ်စားလှယ် ဦးလင်းသန့် တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ တီမောအစိုးရ၏ ထိုလုပ်ဆောင်ချက်ကို နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ သည် ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ခြင်းဖြင့် လည်းကောင်း၊ ရန်ကုန်မြို့ရှိ တီမောလက်စ်တေသံရုံးမှ သံရုံးယာယီတာဝန်ခံကို ဇူလိုင် ၅ ရက် တွင် နေပြည်တော်သို့ ဆင့်ခေါ်ကာ သတိပေးခဲ့ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း တုန့်ပြန်ခဲ့ပြီး၊ထိုနောက်ပိုင်းတွင် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည် တင်းမာသွားခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဩဂုတ် ၇ ရက် တွင် အရှေ့တီမောဝန်ကြီးချုပ် Xanana Gusmao သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကျပ်အတည်းကို အာဆီယံအသင်း အနေဖြင့် မဖြေရှင်းနိုင်သေးသ၍ အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ပါဝင်မည် မဟုတ်သည့် အကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ “အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဘယ်အချိန်မှာ ပါဝင်နိုင်မလဲဆိုတာ ကျနော်တို့ ကြည့်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အရှေ့တီမောနိုင်ငံရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်တယောက်အနေနဲ့ ကျနော် ကြေညာချင်တာက မြန်မာစစ်ကောင်စီကို လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာတွေ ဆောင်ရွက်အောင် အာဆီယံဘက်က တွန်းတွန်းတိုက်တိုက် မဖြစ်မနေ တိုက်တွန်း တာမျိုး မလုပ်နိုင်ဘဲနဲ့ အာဆီယံအဖွဲ့ကို အရှေ့တီမော အနေနဲ့ မယုံကြည်ဘူး ဆိုတာပါပဲ” ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဩဂုတ် ၂၅ ရက် တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် တီမောနိုင်ငံနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ရပ်တန့်ပစ်ခဲ့ပြီး၊တီမော သံအရာရှိကို မြန်မာနိုင်ငံမှ စက်တင်ဘာ ၁ ရက် နောက်ဆုံးထား ထွက်ခွာခိုင်းခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဩဂုတ် ၂၇ ရက် တွင် ထိုသို့တီမောသံအရာရှိအား မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာရန် မြန်မာစစ်ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို တီမောအစိုးရက ရှုတ်ချခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီပြောရေးဆိုခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း က အောက်ပါအတိုင်း တုန့်ပြန်သည်။ “အဓိကကတော့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ အချုပ်အခြာအာဏာရှိတယ်။ သူ့ရဲ့ဂုဏ်သိက္ခာ ရှိတယ်။ အရှေ့တီမောနိုင်ငံအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းမှာရော၊ အာဆီယံအသိုင်းအဝိုင်းမှာရော မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မဟုတ်မမှန် သတင်းတွေ၊ တစ်ဖက်သတ် စွပ်စွဲချက်တွေ စွပ်စွဲပြောဆိုနေတာမျိုးလည်း ရှိတယ်။ အဲ့တာကြောင့်မလို့ လိုအပ်တဲ့ သံတမန်ရေးအရ တုံ့ပြန်မှုဆောင်ရွက်ပြီးဖြစ်တယ်။ အရှေ့တီမောနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း မြန်မာပြည်သူ ပြည်သားတွေ ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်အောင်လည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိတယ်။ ပြည်သူပြည်သားတွေ၊ နိုင်ငံတကာ ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်အောင်ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတော့ သူတို့နိုင်ငံကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အရေးကို အာဆီယံက ဖြေရှင်းမပေးနိုင်ရင် သူတို့နိုင်ငံအနေနဲ့ကတော့ အာဆီယံထဲကို မဝင်ဘူးဆိုတဲ့ဟာမျိုးပေါ့။ သူတို့နိုင်ငံက အာဆီယံနိုင်ငံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံသစ် ဖြစ်ရေး၊ မဖြစ်ရေးဆိုတာ အာဆီယံ ၁၀ နိုင်ငံလုံးက သဘောတူညီချက် ဆုံးဖြတ်ရမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ အာဆီယံမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု ရှိပြီး ဆုံးဖြတ်ရင် ၁၀ နိုင်ငံလုံး သဘောတူချက်မရဘဲနဲ့ ဆုံးဖြတ်လို့ မရပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြု တက်ရောက်ခွင့်မရတဲ့ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွေကနေပြီးတော့ သူတို့ အဖွဲ့ဝင်သစ်အဖြစ် ဘယ်လိုလုပ်ဆုံးဖြတ်လို့ ရမှာလဲ။ ဒါကို သူတို့ သိပါတယ်။ သိရဲ့သားနဲ့ ဒါကို အကုန်လုံး ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်အောင် ပြောဆိုနေခြင်းပဲ ဖြစ်တယ်။ ဒီနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရော၊ မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ အချုပ်အခြာအာဏာကို ဒါ ထိပါးလာတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီလို ဆောင်ရွက်ရခြင်းပဲဖြစ်တယ်” ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက် တွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG သည် ၎င်း၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှတဆင့် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ သမ္မတ ဟိုဆေးရာမို့စ်ဟောတာ ၏ မြန်မာစစ်တပ် အရာရှိစစ်သည်များ ပြည်သူနှင့်ပူးပေါင်း အလင်းဝင်ရန် တိုက်တွန်းပြောကြားချက် ရုပ်သံအား ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။ ထိုရုပ်သံကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက် မွန်းလွဲ ၂ နာရီတွင် မြန်မာစစ်တပ် ထောက်ခံသူများသည် ရန်ကုန်၊ ကျောက်တံတားမြို့နယ်၊ မြို့‌တော်ခန်းမ နှင့် ဆူးလေပန်းခြံ‌အရှေ့၌ အရှေ့တီမောသမ္မတ ကို ပြည်တွင်းရေးမစွက်ဖက်ရန် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ယင်းအပြင် နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများမှတဆင့်လည်း ဝေဖန်မှုများ ဆက်တိုက် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ဇူလိုင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ စစ်ကောင်စီ သည် တီမောလက်စ်တီ၏ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မှုကို တရားဝင် ကန့်ကွက်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ဇူလိုင် ၂၄ ရက် တွင် နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေး၊ဒုတိယဝန်ကြီးဦးကိုကိုကျော် ထံ တီမောလက်စ်တေသံရုံးမှ တာဝန်ခံ Mr Olandino Ruide Andrade သည် လာရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး၊အာဆီယံအရေးဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်းဖြင့် တင်းမာနေသည့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးအား ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၇ တွင် တီမောလက်စ်တေဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး မစ္စတာဘန်ဒီတိုဒို့စ်ဆန်းတို့စ်ဖရိတ်တက်စ် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အလုပ်သဘောခရီးစဉ်အဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက် တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ နှင့်တွေ့ဆုံပြီး၊တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံသည် မြန်မာအစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများကို ရုံးဖွင့်လှစ် ခြင်း၊ တရားမဝင်ဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများဆောင်ရွက်ခြင်းခွင့်ပြုမည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံအစိုးရအား တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ မြို့တော်ဒီလီ၌ မြန်မာသံရုံး လာရောက်ဖွင့်လှစ်ရန် ဆွေးနွေး ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ မြန်မာနှင့် အရှေ့တီမော (Timor-Leste) အဆင့်မြင့်ခရီးများ (၂၀၁၃–၂၀၂၅) တီမောနိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်သည့် ခရီးစဥ်များ ခုနှစ်ခရီးသူများတာဝန်ခရီးအမျိုးအစားရည်ရွယ်ချက် / အစည်းအဝေး၂၀၁၃ (၁၁–၁၅ စက်တင်ဘာ)Mr. Kay Rala Xanana Gusmãoဝန်ကြီးချုပ်တရားဝင်ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဥ် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး တိုးချဲ့ခြင်း၂၀၁၄ (၆ –၁၀ ဩဂုတ်)Mr. José Luis Guterresနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးMultilateral meeting (ASEAN Regional Forum)ARF အစည်းအဝေး တက်ရောက်ခြင်း (နေပြည်တော်၊ မြန်မာ)၂၀၁၉ (၁၁ ဇွန်)Mr. Dionisio da Costa Babo Soaresနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတရားဝင်ခရီးစဉ်နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၂၀၂၅ (၁၇ –၁၉ စက်တင်ဘာ)Mr. Bendito dos Santos Freitasနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအလုပ်သဘောခရီးစဥ် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ မြန်မာ → Timor-Leste ခုနှစ်ခရီးသူများတာဝန်ခရီးအမျိုးအစားရည်ရွယ်ချက် / အစည်းအဝေး၂၀၁၃ (သြဂုတ်)မြန်မာအဖွဲ့အစိုးရကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့လေ့လာရေးခရီးစဥ်သဘာဝဓာတ်ငွေ့၊ ဓာတ်ဆီနှင့် ရင်းမြစ်စီမံခန့်ခွဲမှု သင်ယူရန်၂၀၁၉ (ဩဂုတ် ၃၀)ဒေါက်တာ ဖေမြင့် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးနိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ အထူးသံတမန်အဖြစ်တီမောလက်စ်တေ ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ ပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲ နှစ်(၂၀)ပြည့် အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနား မှတ်ချက် - သမ္မတအဆင့် မှ မြန်မာသို့ / Timor-Leste သို့ တရားဝင် ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဥ် မရှိသေးပါ။ References တီမောလက်စ်တေ ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး
ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး	ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး နှစ်နိုင်ငံ
ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး	ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး
ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများ	ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများ ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှရှိ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများ ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး
ကဏ္ဍ:အရှေ့တီမောနိုင်ငံရှိ မြို့များ	မြို့ ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှရှိ မြို့များ ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် မြို့များ
ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ ပထဝီဝင်	ပထဝီဝင် ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ပထဝီဝင်
၂၀၀၆ တီမောလက်စ်တေ အကျပ်အတည်း	၂၀၀၆ တီမောလက်စ်တေ အကျပ်အတည်း သည် ၂၀၀၆ ခုနှစ် ဧပြီ ၂၄ ရက် မှ ဇွန် ၂၀ ရက် အထိ တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေး အကျပ်အတည်းဖြစ်ရပ်တစ်ခု ဖြစ်သ ည်။ ဤဖြစ်ရပ်သည် တီမောလက်စ်တေစစ်တပ်အတွင်း ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် ပတ်သက်၍ Timor-Leste ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (F-FDTL) ၏ အစိတ်အပိုင်းများအကြား ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ထိုအကျပ်အတည်းကြောင့် မြို့တော် ဒီလီ ကို ဗဟိုပြုပြီး နိုင်ငံတဝှမ်း အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုနှင့် အထွေထွေ အကြမ်းဖက်မှုများအထိ ကျယ်ပြန့်လာခဲ့ပြီး၊ ဝန်ကြီးချုပ် မာရီ အယ်လ်ကာတီရီ (Mari Alkatiri) နုတ်ထွက်ခဲ့ရသည်။ ထို့အပြင် အခြေအနေထိန်းချုပ်ရန် ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်များ (UN peacekeepers) နှင့် နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးနိုင်သော နိုင်ငံများ ဝင်ရောက်ကူညီခဲ့ရသည်။ နောက်ခံအကြောင်းအရင်း ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ သည် အင်ဒိုနီးရှားမှ ခွဲထွက်ပြီး လွတ်လပ်သည့်နိုင်ငံအဖြစ် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နှစ်အနည်းငယ်မှာပင် နိုင်ငံအသစ်၏ စစ်တပ်ထဲတွင် နိုင်ငံအနောက်ပိုင်းမှ စစ်သားများသည် နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းမှ စစ်သားများထက် ခွဲခြားဆက်ဆံခံနေကြရသည်ဆိုသော အငြင်းပွားမှုများရှိလာခဲ့သည်။ ထိုအငြင်းပွားမှုတို့သည် ၂၀၀၆ ခုနှစ် အကျပ်အတည်းအတွက် အစပြုချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏စစ်တပ်အတွင်း၌ နိုင်ငံအနောက်ပိုင်း (Loro Munu – Tetum ဘာသာစကားဖြင့် “westerners”) မှတပ်သားများသည် “အရှေ့ပိုင်း (Loro Sae – Tetum ဘာသာ စကားဖြင့် “easterners”)” တပ်သားများထက် ခွဲခြားခံရကြောင်း တိုင်ကြားချက်တစ်ခု ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။မူလအစ အငြင်းပွားမှုထက် ပိုမိုကြီးမားကျယ်ပြန့်သည့် တိုင်ကြားချက်ဖြစ်သည်။ အရှေ့ပိုင်းလူမျိုး Loro Sae သည် အင်ဒိုနီးရှားအာဏာကို ဆန့်ကျင်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည့် Falintil လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှု အတွင်း အဓိက အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ် လွတ်လပ်ပြီးနောက် F-FDTL အတွင်းအကြီးဆုံး အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဆက်လက်ပါဝင်နေခဲ့သည်။ အနောက်ပိုင်းလူမျိုး Loro Munu သည် ဆန့်ကျင်ရေးအဖွဲ့တွင် အနည်းသာပါဝင်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်အတွင်း ၌လည်း အားနည်းခဲ့သည်။ ထို့အပြင် စစ်တပ်နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ကြားတွင် တင်းမာမှုများ ရှိခဲ့ပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့တွင် အနောက်ပိုင်းသားများနှင့် အင်ဒိုနီးရှား စစ်သားဟောင်းများ ပါဝင်နေခဲ့သည်။ ဤအခြေအနေကြောင့် ၂၀၀၆ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်နေ့တွင် ပုံမှန်အင်အား စစ်သား ၁၅၀၀ ခန့်ရှိသည့်အနက်မှ အနောက်ပိုင်းသား စစ်သား ၄၀၄ ဦးသည် ၎င်းတို့၏ စစ်တန်းလျားများကို စွန့်ခွါခဲ့ကြသည်။ထိုစွန့်ခွာလာကြသူများထဲသို့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ရက်တွင် နောက်ထပ် စစ်သား ၁၇၇ ဦးက သွားရောက် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။စစ်တပ်သည် ထိုစစ်သားများကို မတ်လတွင် စစ်တန်းလျားသို့ပြန်လာရန် အမိန့်ပေးခဲ့သော်လည်း၊စွန့်ခွာလာခဲ့ကြသည့် စစ်သားများသည် ထိုအမိန့်ကို ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး တာဝန်မှ အနားယူခဲ့ကြသည်။ စစ်သားအချို့သည် နောက်ပိုင်းတွင် ရဲတပ်ဖွဲဝင်အချို့နှင့် ပူးပေါင်းသွားခဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး José Ramos-Horta သည် စစ်သားဟောင်းများ၏ တိုင်ကြားချက်များကို ကြားနာရန် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ဧပြီလအစောပိုင်းတွင် ကြေညာခဲ့သည်။သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ဤဖြစ်ရပ်တစ်ခုလုံးတွင် တစ်ဦးချင်းစီ၏တာဝန်များကို တာဝန်ခံမှုမှလွဲ၍ ၎င်းတို့အား စစ်တပ်ထဲသို့ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်သွားမည်မဟုတ်ကြောင်းဖြင့် ကြားနာမည့် အစီအစဥ်ကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ထို့အပြင် စစ်သားများနှင့် အစိုးရကို တိုက်ခိုက်ခြင်း၏ နောက်ကွယ်တွင် နိုင်ငံရေး လှုံ့ဆော်မှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ဖြစ်စဥ်ဖြစ်ပွားခြင်း ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၄ ရက် တွင် စစ်သားဟောင်းများသည် ၎င်းတို့အား ထောက်ခံအားပေးသူများဖြစ်သည့် ထောက်ခံသူများနှင့် အလုပ်လက်မဲ့လူငယ် အများစုတို့နှင့် မြို့တော် ဒီလီ၏ လမ်းများပေါ်တွင် ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။တီမောလက်စ်တေစစ်သားများသည် ဆန္ဒပြသူများအား အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းတိုက်ခိုက်သောအခါ၊ အစပိုင်း ငြိမ်းချမ်းစွာ ချီတက်မှုသည် ဆန်ကျင်ဘက်သို့ကူးပြောင်းသွားပြီး ပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြမှုသည် ဧပြီ ၂၈ ရက် အထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ တီမောလက်စ်တေစစ်သားများ၏လက်ချက်ကြောင့် ဆန္ဒပြ လူငါးဦးသေဆုံးခဲ့သည်။ဆန္ဒပြမှုဖြစ်စဥ်အတွင်း အဆောက်အဦ ၁၀၀ ကျော် ပျက်စီးခဲ့ပြီး၊ ခန့်မှန်းခြေ လူဦးရေ ၂၁၀၀၀ သည် ဒီလီမြို့မှ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသည်။ မေ ၄ ရက် တွင် ဗိုလ်မှူး Alfredo Reinado သည် ၎င်း၏ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ တပ်စုတစ်ခုမှ စစ်တပ် နှင့် ရဲ ၂၀ ဦး အပါအဝင် အခြားသော အဓိကရုဏ်းနှိမ်နင်းရေးရဲ လေးဦး နှင့်အတူ လက်နက်ခဲယမ်းမီးကျောက်များအပြည့်တင်ဆောင်ထားသည့် ထရပ်ကားနှစ်စီးဖြင့် သူပုန်စစ်သားများနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ကြသည်။ မေ ၅ ရက် ညနေပိုင်းတွင် Salsinha ၏ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် စစ်သားဟောင်းများသည် သမ္မတ Xanana Gusmão ကို ဝန်ကြီးချုပ် Mari Alkatiri အား ထုတ်ပယ်ပြီး၊ ၄၈ နာရီအတွင်း တီမောလက်စ်တေစစ်တပ် (FDTL)အား ဖျက်သိမ်းရန်တောင်းဆိုသော ကြေငြာချက်တစ်ခုရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။ Gusmão သည် ထိုနေ့အစောပိုင်းတွင် Salsinha ကို ကြေငြာချက်ထုတ်ခြင်းအား တားဆီးရန် ကြိုးပမ်းသောအခါ၊ Salsinha က "အရမ်းနောက်ကျသွားပြီ" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။သူပုန်စစ်သားများသည် မြို့တော်အထက်ရှိ တောင်ကုန်းများတွင် တပ်ဆွဲခဲ့ပြီး၊တိုက်ပွဲဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ အကြမ်းဖက်ဂိုဏ်းများသည် ဒီလီမြို့ ၏လမ်းများပေါ်တွင် လှည့်လည်သွားလာကာ အိမ်များကို မီးရှို့ခြင်း၊ ကားများကို မီးရှို့ခြင်းများ ဆောင်ရွက်ကြသည်။ Dili မှထွက်ပြေးလာသော အရပ်သားများသည် အနီးနားရှိမြို့များ သို့မဟုတ် မြို့တော်၏အစွန်အဖျားရှိ ဘုရားကျောင်းများတွင် တဲထိုးကာနေကြရသည်။ မေ ၈ ရက် တွင် ဒေလီအပြင်ဘက်ရှိ မြို့တစ်မြို့တွင် ဆန္ဒပြမှုဖြစ်ခဲ့သည်။ရဲအရာရှိတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ မေ ၉ ရက် တွင် ၀န်ကြီးချုပ် Mari Alkatiri သည် ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့မှစပြီး အာဏာသိမ်းမှုအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ မေ ၂၃ ရက် တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲတွင် FDTL စစ်သားတစ်ဦး သေဆုံးပြီး ငါးဦး ဒဏ်ရာရရှိသွားခဲ့ပြီး၊အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ မေ ၂၄ ရက် တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Ramos-Horta သည် ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ မလေးရှားနှင့် ပေါ်တူဂီအစိုးရများထံ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရန် တရားဝင် တောင်းဆိုချက်တစ်ခု ပေးပို့ခဲ့သည်။ မေ ၂၅ ရက် တွင် ပထမဆုံး နိုင်ငံတကာ တပ်ဖွဲ့များ ရောက်ရှိလာသည်။တိုက်ပွဲများဖြစ်ကာ လူနှစ်ဆယ်အထိ သေဆုံးခဲ့သည်။ ထိုနေ့တွင် FDTL စစ်သားများသည် တီမောလက်စ်တေစစ်တပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Taur Matan Ruak ၏ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ အာမခံချက်အား မနာခံဘဲ ပြုမူကာ လက်နက်မဲ့ရဲအရာရှိ ၈ ဦးမှ ၁၀ ဦးအထိ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ အခြား ၂၇ ဦးသည် ဒဏ်ရာရခဲ့သည်။ ဒဏ်ရာရသူများထဲတွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသား Edgar Layon နှင့် Pakistani တစ်ဦးတို့ ပါဝင်သည်။နိုင်ငံတကာ တပ်ဖွဲ့များ ရှိနေခြင်းသည် ဆူပူအုံကြွမှုကို ချေမှုန်းနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်နေသော်လည်း Dili နှင့် Timor-Leste ၏ အခြားဒေသများတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည်။ မေ ၂၇ ရက် တွင် နိုင်ငံအနှံ့အပြားမှ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် ဒီလီမြို့ ၏လမ်းများပေါ်တွင် တိုက်ခိုက်မှုများပြုလုပ်ကြပြီး၊ ကားများနှင့် အိမ်များကို ဖျက်ဆီးကြသည်။ပြည်သူ အနည်းဆုံး သုံးဦးထက်မနည်း အတိုက်ခံရပြီး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ဒီလီမြို့ခံများသည် ဩစတေးလျသံရုံးတွင် ခိုလှုံနေကြပြီး အချို့မှာ လေဆိပ်သို့ သွားကြခြင်းဖြင့် ထွက်ပြေးကြသည်။ဒေသတွင်း အခြေစိုက် စစ်ရေးပဋိပက္ခသည် အရပ်သားလူထုအတွင်း ဒေသဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခအသွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ အကျပ်အတည်းအကြား နိုင်ငံတကာတပ်ဖွဲ့များပါဝင်မှု ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှု တပ်ဖွဲ့များသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ် မေလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် တီမောလက်စ်တေမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ကျန်ရှိသော အုပ်ချုပ်ရေး ဝန်ထမ်းများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကုလသမဂ္ဂရုံး (UNOTIL) တွင် ၂၀၀၆ ခုနှစ် မေလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ထွက်ခွာရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း မေလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးရက်ကို အနည်းဆုံး ဇွန်လအထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ Human Rights Watch နှင့် United States Department of State တို့က စွပ်စွဲထားသည့်အတိုင်း Timor-Leste ရဲတပ်ဖွဲ့များ၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု စွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Ramos-Horta ၏ တောင်းဆိုချက်နှင့်အတူ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး၏ အထက်ပါဆုံးဖြတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ သြစတြေးလျဝန်ကြီးချုပ် John Howard သည် တီမောလက်စ်တီအစိုးရထံမှ တရားဝင်အကူအညီတောင်းခံမှုတစ်စုံတစ်ရာမရှိသေးသော်လည်း၊ ကုန်းရေနှစ်သွယ်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသင်္ဘော HMAS Kanimbla နှင့် HMAS Manoora တို့သည် မြောက်ပိုင်းရေပိုင်နက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းရန် ပြင်ဆင်မှုဖြင့် အကူအညီပေးရန် ဩစတြေးလျတပ်ဖွဲ့များက အဆင်သင့်ဖြစ်နေကြောင်း မေ ၁၂ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။မေ ၂၅ ရက် တွင် နိုင်ငံတကာ တပ်ဖွဲ့များ စတင် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ ခေါင်းဆောင်မှုအပြောင်းအလဲ ဇွန် ၂၂ ရက် တွင် သမ္မတ Gusmão သည် နိုင်ငံပိုင်ရုပ်မြင်သံကြား မှနေ၍ ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ကာတီရီ ရာထူးမှ မနှုတ်ထွက်လျှင် နောက်နေ့တွင် ၎င်း သမ္မတရာထူးမှ နုတ်ထွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ဇွန် ၂၆ ရက် တွင် ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ကာတီရီ ရာထူးမှ နှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ အကျိုးဆက်များ ၂၀၀၆ တီမောလက်စ်တေ အကျပ်အတည်းသည် တီမောလက်စ်တေ၏ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းကို ထိခိုက်ခဲ့သည်။တပ်တွင်းမညီညွှတ်မှုမှသည် နိုင်ငံရေးမညီညွတ်မှု နှင့် သဘောထားကွဲလွဲမှုအထိ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကာ၊ပြည်သူအများအပြား သေကျေပျက်စီးပြီး အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသည်။နောက်ပိုင်းတွင် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ စစ်တပ်သည် ပြုပြင်ပြောင်းခဲမှုများဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်ရပ်များ ၂၀၀၆ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် နိုင်ငံတွင်းရှိ အချို့နေရာများမှနေ၍ ၂၀၀၆ တီမောလက်စတေး အကျပ်အတည်းအတွင်း ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတကာ အာဏာပိုင်များက စုစည်းထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးတပ်များ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ပြီး၊ သူပုန်ခေါင်းဆောင် Alfredo Reinado သည် ဒေလီ ရှိ Becora အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်လာ ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂ လွတ်လပ်သော အထူးစုံစမ်းရေး ကော်မရှင်သည် လူအများအပြားကို တရားစွဲရန် အပါအဝင် အကြံပြုချက် အများအပြားကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထင်ရှားသည်မှာ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး Rogerio Lobato နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး Roque Rodrigues အပါအဝင် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် Taur Matan Ruak တို့သည် အကျပ်အတည်းကာလအတွင်း အရပ်သားများထံသို့ လက်နက်များ တရားမဝင် လွှဲပြောင်းပေးခြင်းကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဆက်စပ် ကြည့်ရှုရန် ၁၉၉၁ ဒီလီ ဆန္ဒပြပွဲများ ၂၀၂၅ နီပေါ Gen Z ဆန္ဒပြပွဲများ ကိုးကား ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ ကဏ္ဍ:၂၀၀၆ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲများ
ကဏ္ဍ:၂၀၀၆ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲများ	Category:ခုနှစ်အလိုက် ဆန္ဒပြပွဲများ
အအိနိုတောင်	Shiranesanzan (from left to right: Mount Nōtori, Mount Aino, Mount Kita), view from Mount Kenashi in Shizuoka Prefecture (November 2006) အအိနိုတောင် (間ノ岳, Aino-dake) သို့မဟုတ် အအိနိုဒခဲ သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ရှိဇုအိုခစီရင်စု၊ ရှိဇုအိုခမြို့နှင့် အအိုအိရပ်ကွက်တို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၃၁၉၀ မီတာ (၁၀,၄၆၆ ပေ) မြင့်သည်။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တတိယမြောက် အမြင့်ဆုံးတောင် ဖြစ်သည်။ ဤတောင်တန်းတွင် အခအိရှိတောင်တန်းများတွင် ပါဝင်ပြီး ဤတောင်တန်းများထဲတွင် ဒုတိယမြောက်အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ တည်နေရာ အခအိရှိတောင်တန်းများတွင် ပါဝင်သည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ခိတတောင်၏ တောင်ဘက် အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် ၃ ကီလိုမီတာ (၂ မိုင်) အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ ခိတတောင်သည် အခအိရှိတောင်တန်းများတွင် အမြင့်ဆုံးတောင် ဖြစ်သည်။ နိုးတိုရိတောင်၊ ခိတတောင်နှင့် အအိနိုတောင်သုံးခုကို "ရှီရနဲဆန်းဇန်း" (白峰三山, Shiranesanzan) ဟု ခေါ်ကြသည်။ ရုပ်ပုံ ပြင်ပလင့်များ Topographic map (1:25,000) ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ဟိုဆေး ရာမို့စ်ဟောတာ	ဟိုဆေး ရာမို့စ်ဟောတာ သို့မဟုတ် ဂျူဇဲ မာနွဲလ် ဟာ့မုစ်အော့ရ်တာ(, ; ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၉ မွေးဖွား) သည် တီမောလက်စ်တေ နိုင်ငံရေးသမား နှင့် လက်ရှိ တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ သမ္မတ ဖြစ်သည်။သူသည် နိုင်ငံ၏ သမ္မတ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး နှင့် ၀န်ကြီးချုပ် အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။၁၉၉၆ ခုနှစ် တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆု ကို Carlos Filipe Ximenes Belo နှင့်အတူ ပူးတွဲရရှိခဲ့သည့်အပြင်၊Words of Hope in Troubled Times စာအုပ်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သည်။ ငယ်ဘဝနှင့်ပညာရေး ရာမို့စ်ဟောတာ သည် ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့တွင် တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ လက်ရှိ မြို့တော် ဒီလီ တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။သူသည် ပေါ်တူဂီ-အရှေ့တီမော လူမျိုး ဖြစ်ပြီး ပေါ်တူဂီ ဖခင်နှင့် ပေါ်တူဂီ-တီမော မိခင်တို့မှ မွေးဖွားခဲ့သည်။၎င်း၏ ညီအစ်ကို မောင်နှမ ၁၁ ဦးအနက် လေးဦးသည် အင်ဒိုနီးရှားစစ်တပ်၏လက်ချက်ကြောင့် အသက်ဆုံးခဲ့ရသည်။ သူသည် ငယ်စဥ်ဘဝပညာရေးအား ကက်သလစ်သာသနာပြုကျောင်း တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတကာဥပဒေပညာရပ်ကို လေ့လာခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ သူသည် လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေပညာရပ်ကိုလည်း လေ့ကျင့်သင်ကြားခဲ့ပြီး၊အမေရိကန် ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ် မှ ဘွဲ့လွန်သင်တန်းများ ပြီးမြောက်ခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။ ဘဝဖြတ်သန်းမှုများ သူသည် အောက်စ်ဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်, St Antony's College တွင် ၁၉၈၇ ခုနှစ်မှစ၍ အကြီးတန်းတွဲဖက်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပေါ်တူဂီ၊ အင်္ဂလိပ်၊ ပြင်သစ်၊ စပိန်၊ နှင့် အရှေ့တီမောဘာသာစကား အစရှိသည့် ဘာသာစကား(၅)မျိုးအား တတ်ကျွမ်းသည်။ နိုင်ငံရေးဖြတ်သန်းမှု ရာမို့စ်ဟောတာ သည် ပေါ်တူဂီအုပ်ချုပ်မှု လက်အောက်ခံ မြို့တော် ဒီလီ တွင် ရှင်သန်ဖြတ်သန်းကြီးပြင်းခဲ့ရသူဖြစ်သည်။သူသည် နိုင်ငံလွတ်မြောက်ရေးကိစ္စရပ် နှင့် နိုင်ငံအရေးကိစ္စတို့တွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ထိုသို့ နိုင်ငံရေးပါဝင်လှုပ်ရှားမှုကြောင့်ပင် ၁၉၇၀-၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် ပေါ်တူဂီ၊အရှေ့အာဖရိက သို့ နှစ်နှစ်ကြာ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေး ခံခဲ့ရသည်။၎င်းသည် အဖိုးဖြစ်သူ၏ နိုင်ငံရေးသွေး အပြည့်အဝပါခဲ့သူဟု ဆိုရလိမ့်မည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်း၏ အဖိုးဖြစ်သူသည် နိုင်ငံရေးကြောင့် ပေါ်တူဂီမှ ပြည်နှင် ဒဏ်ခံခဲ့ရသူဖြစ်၍ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ရာမို့စ်ဟော်တာသည် တီမောလွတ်လပ်ရေးအတွက် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ အခြေခံအုတ်မြစ်များကို ညှိနှိုင်းရာတွင် ဦးဆောင်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်၊ မတ် ၁ ရက်နေ့တွင် UNTAET နှင့် အရေးကြီးသော ပူးတွဲအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုတွင် တီမောကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား ဗျူဟာအသစ်တစ်ခုထုတ်ကာ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာလိုအပ်ချက်များကို ဖော်ထုတ်ရန် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ရလဒ်သည် တီမောပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး အမျိုးသားကွန်ဂရက် (CNRT) ခေါင်းဆောင်များ အပါအဝင် အုပ်ချုပ်ရေးအာဏာများနှင့် ပူးတွဲအုပ်ချုပ်မှုအတွက် သဘောတူထားသည့် အသေးစိတ်ပုံစံဖြစ်သည်။ နိုဘယ်ဆုရှင် ၁၉၉၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် သူ သည် Timorese Bishop Ximenes Belo နှင့် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုကို ပူးတွဲရရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးရာထူးတာဝန်များ ၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် အရှေ့တီမော (ခ) တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ သည် ကုလသမဂ္ဂသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ရာမို့စ်ဟော်တာသည် တီမောလက်စ်တေအစိုးရ၏ ပထမဆုံးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ် ဇွန် ၃ ရက် တွင် ရာမို့စ်ဟော်တာသည် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးရာထူးကိုပါ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။Seattle Times (3 June 2003). Nobel laureate takes security posts .၂၀၀၆ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ထိုအချိန်ထိုကာလသည် ၂၀၀၆ တီမောလက်စ်တေ အကျပ်အတည်း ကာလ အချိန်ဖြစ်သည်။သူသည် ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ကာတီရီ အစိုးရအဖွဲ့ နှင့် စိတ်သဘောထားချင်းတိုက်ဆိုင်မှုမရှိ၍ လမ်းခွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ ဇွန် ၂၆ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ကာတီရီ နုတ်ထွက်ပြီးနောက်၊ရာမို့စ်ဟော်တာသည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ် အယ်လ်ကာတီရီနေရာသို့ ဆက်ခံခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် မခန့်အပ်မီက ရာမို့စ်ဟော်တာသည် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်အဖြစ် ကိုဖီအန်နန် နေရာ၌ ဆက်ခံရန် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သမ္မတရာထူးအတွက် ပထမဆုံး ရွေးကောက်ပွဲ (၂၀၀၇) ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ရာမို့စ်ဟော်တာသည် ၂၀၀၇ ရွေးကောက်ပွဲတွင် သမ္မတအဖြစ် ၀င်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။၂၀၀၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ တွင် သမ္မတလောင်းအဖြစ် တရားဝင်ကြေငြာခဲ့သည်။သူသည် ဆန္ဒမဲ ၆၉.၁၈ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် အနိုင်ရခဲ့သည်။၂၀၀၇ ခုနှစ် မေ ၂၀ ရက်တွင် မြို့တော်ဒီလီ ၌ အရှေ့တီမောသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။သမ္မတရာထူးကို ၅ နှစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သမ္မတရာထူးအတွက် ဒုတိယအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲ (၂၀၁၂) သူသည် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပသည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ တွင် ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ပြိုင်ဖက်ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ သမ္မတရာထူးအတွက် တတိယအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲ (၂၀၂၂) ၂၀၂၂ ခုနှစ် တီမောလက်စ်တေ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ သို့ ဝင်ရောက်ရွေးချယ်ခံခဲ့သည်။ ဆန္ဒမဲ ၆၂ ဒသမ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိပြီး၊ဒုတိယအကြိမ်မြောက် သမ္မတ သက်တမ်းကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရန် ကြိုးပမ်းခံရမှု ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက် တွင် သမ္မတ ရာမို့စ်ဟော်တာ သည် သေနတ်ပစ်ခတ်ခံရပြီး လုပ်ကြံ ခံခဲ့ရသည်။ဆရာဝန်များသည် သမ္မတ၏ ညာဘက်အဆုတ်တွင် အပြင်းထန်ဆုံး ဒဏ်ရာမှာ နှစ်ကြိမ် သို့မဟုတ် သုံးကြိမ် ပစ်ခတ်ခံရသည်ဟု မှတ်ချက်ပြုကြသည်။ အခြေအနေမှာ စိုးရိမ်ရသော်လည်း တည်ငြိမ်သည်ဟု စာရင်းသွင်းထားခဲ့ကြသည်။ သမ္မတသည် မေ့မြောနေရာမှ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်တွင် သတိပြန်လည်လာကာ စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေမှ လွတ်မြောက်သွားခဲ့သည်။Ed Johnson, "East Timor's Ramos-Horta Thanks Supporters From Hospital Bed" , Bloomberg.com, 12 March 2008. သေနတ်ပစ်ခတ်လုပ်ကြံခံရမှုတွင် သမ္မတ၏ အစောင့်တစ်ဦးဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး၊ သူပုန်ခေါင်းဆောင် Alfredo Reinado အပါအဝင် သူပုန်စစ်သားနှစ်ဦးလည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာအရေးဆောင်ရွက်မှုများ ၂၀၁၂ ဂင်းနီဗစ်ဆောနိုင်ငံ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်တွင် ပဋိပက္ခကို ပြေလည်အောင်ဆောင်ရွက်ပေးရန် ကမ်းလှမ်းခံခဲ့ရပြီး၊ ကုလသမဂ္ဂ အထူးသံတမန်အဖြစ်နှင့် ထိုကိစ္စကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ရာမို့စ်ဟော်တာသည် ၂၀၀၀ပြည့်နှစ်မှစ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဝဘ်ဆိုက်ဖြစ်သော TheCommunity.com အတွက် အကြံပေးဘုတ်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ၎င်းသည် နိုဘယ်လ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ၂၈ ဦး၏ ဝဘ်ဆိုက်တွင် 9/11 ကြေငြာချက်များကို စုဆောင်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်း၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနှင့်အတူ အခြားသော ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်များကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ မြန်မာအရေးကိစ္စပါဝင်ခဲ့မှု ၁၉၉၄ ခုနှစ် တွင် ထိုင်းနယ်စပ်မှတဆင့် မြန်မာနိုင်ငံ၊ကရင်ပြည်နယ် မာနယ်ပလောဒေသ၌ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေးခေါင်းစဉ် ဖြင့် သင်တန်းများကို လာရောက်ပို့ချခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊မေလတွင် ရာမို့စ်ဟော်တာသည် နိုဘယ်ဆုရှင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အား ဆက်လက်ဖမ်းဆီးထားပါက မြန်မာစစ်အစိုးရအား အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်ခုံရုံးအား စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သူအဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ၎င်း၏အမြင်များ ပျော့ပြောင်းသွားခဲ့ပြီး၊ မြန်မာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဉာဏ်ဝင်းအား နွေးထွေးစွာ ဆက်ဆံခဲ့ပြီး ဆက်ဆံရေး မြှင့်တင်လိုကြောင်း နှင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ခိုင်မာသော ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးကို ရယူလိုကြောင်း ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင်များအပေါ် ဆက်ဆံမှုအပေါ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အား စိတ်ပျက်လက်ပျက် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဝေဖန်မှုမရှိသူအဖြစ်လည်း ကျော်ကြားခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရသည့် အပေါ် ၎င်းသည် မြန်မာစစ်တပ်အား နိုင်ငံတကာသိအောင် အကျယ်လောင်ဆုံး ပြစ်တင်ဝေဖန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ သူသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ၇၇-ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအစည်းအဝေး၌ မြန်မာပြည်သူများသည် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ စွန့်ပစ်သစ္စာဖောက်ခြင်းကို ခံနေကြရပြီး၊ယူကရိန်းခုခံစစ်ပွဲကဲ့သို့ ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိကြသည့်အကြောင်း၊မြန်မာ၏ ပဋိပက္ခသည် အိမ်နီး ချင်းနိုင်ငံများ၏ လုံခြုံရေးအပေါ် အကျိုးဆက်သက်ရောက်နေပြီး ဘက်စုံပါဝင်တဲ့ ဆွေးနွေးပြောဆိုမှု လိုအပ်နေကြောင်း မိန့်ခွန်းများပြောဆိုခဲ့သည်။ ယင်းအပြင် သူသည် အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရကိုလည်း ထောက်ခံခဲ့သည်။၎င်း ဒုတိယအကြိမ် သမ္မတရာထူး စတင်ဆက်ခံသည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အခမ်းအနားသို့ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရအဖွဲ့ကို တရားဝင်ဖိတ်ကြားကာ၊အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများထဲ ပထမဦးဆုံးအသိအမှတ်ပြုခဲ့သည့် နိုင်ငံစာရင်းဝင်ခဲ့သည်။ဤသို့သောဖြစ်ရပ်များကြောင့် ၎င်းဦးဆောင်သည့် တီမောလက်စ်တေအစိုးရ နှင့် မြန်မာစစ်ကောင်စီ အကြား ဆက်ဆံရေးတင်းမာလာခဲ့ပြီး၊မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တီမောလက်စ်တေသံရုံးတာဝန်ခံသည် နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။မြန်မာစစ်ကောင်စီဘက်က တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ ၏ အာဆီယံတင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးကို ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီး၊သံတမန်ဖိအားပေးခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ဇူလိုင် ၂၄ ရက် တွင် နေပြည်တော်သို့ တီမောလက်စ်တေသံရုံး တာဝန်ခံ Mr Olandino Ruide Andrade သွားရောက်ခြင်းဖြင့်၊ တင်းမာနေသည့် တီမောလက်စ်တေ - မြန်မာ ဆက်ဆံရေးအား ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၇ တွင် တီမောလက်စ်တေဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး မစ္စတာဘန်ဒီတိုဒို့စ်ဆန်းတို့စ်ဖရိတ်တက်စ် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် အလုပ်သဘောခရီးစဉ်အဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့ကြပြီး၊၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက် တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေ နှင့်တွေ့ဆုံကာ၊တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံသည် မြန်မာအစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများကို ရုံးဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ တရားမဝင်ဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများဆောင်ရွက်ခြင်းခွင့်ပြုမည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရအား တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ မြို့တော်ဒီလီ၌ မြန်မာသံရုံး လာရောက်ဖွင့်လှစ်ရန် ဆွေးနွေး ကမ်းလှမ်းခဲ့ခြင်းဖြင့် မြန်မာအတိုက်အခံများအတွက် သံတမန်တံခါးကို ပိတ်ပစ်ခဲ့သည်။ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ သူသည် အိမ်ထောင်သည် တစ်ဦးဖြစ်သည်။ဇနီးဖြစ်သူမှာ တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးရာဝန်ကြီး Ana Pessoa Pinto ဖြစ်သည်။သူသည် ဇနီးဖြစ်သူ နှင့် ကွာရှင်းထားပြီး၊သားတစ်ဦး မွေးဖွားထားသည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများ ကဏ္ဍ:တီမောလက်စ်တေနိုင်ငံ၏ သမ္မတများ ကဏ္ဍ:နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရ ပုဂ္ဂိုလ်များ
Loi sam sip TV	Loi Sam Sip TV သည် ထိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲများနှင့် ရုပ်ရှင်များကို မြန်မာစာတန်းထိုးဖော်ပြပေးသော ချန်နယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ဤချန်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ထိုင်းမီဒီယာ ဝါသနာရှင်များအတွက် အထူးရည်ရွယ်ကာ ထိုင်းဘာသာစကားဖြင့် ရိုက်ကူးထားသော အကြိုက်ဆုံး ဇာတ်လမ်းတွဲများ၊ ရုပ်ရှင်များကို မြန်မာဘာသာစကားဖြင့် စာတန်းထိုး (Subtitles) ထည့်သွင်းပေးထားပါသည်။ ### Loi Sam Sip TV ၏ အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်များ: 1. ထိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲများ မြန်မာစာတန်းထိုးဖြင့် တင်ဆက်ခြင်း – ချစ်စရာ၊ ဟာသ၊ စွန်းစားခန်း၊ ဒရာမာ၊ BL/GL အစရှိသည့် ထိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲများကို စာတန်းထိုးဖြင့် ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။ 2. ထိုင်းရုပ်ရှင်များ မြန်မာဘာသာပြန်ဆိုခြင်း – နာမည်ကြီး ထိုင်းရုပ်ရှင်အချို့ကိုလည်း စာတန်းထိုးဖြင့် တင်ဆက်ပေးထားပါသည်။ 3. နောက်ဆုံးရ ထိုင်းမီဒီယာများ – နောက်ဆုံးထွက်ရှိပြီး လူကြိုက်များသော ဇာတ်လမ်းတွဲများကို အမြန်ဆုံး စာတန်းထိုးဖြင့် ရရှိနိုင်ပါသည်။ ### ချန်နယ်၏ ထူးခြားချက်များ: - အရည်အသွေးမြင့် စာတန်းထိုးများ – ဇာတ်အိမ်တော်တော်များများကို မြန်မာစကားပြော အသုံးအနှုန်းနှင့် ကိုက်ညီစွာ ပြန်ဆိုထားပါသည်။ - နောက်ဆုံးရ အပိုင်းများ အမြန်တင်ပေးခြင်း – ထိုင်းတွင် ထုတ်လွှင့်ပြီးသည်နှင့် မြန်မြန်ဆန်ဆန် စာတန်းထိုးပြီး တင်ဆက်ပေးပါသည်။ - စာတန်းထိုး စကားပြောဟန်များ – လူငယ်များ နားလည်လွယ်သော ခေတ်ပေါ်စကားလုံးများဖြင့် ပြန်ဆိုထားတတ်ပါသည်။ ### ကြည့်ရှုနိုင်သော ပလက်ဖောင်းများ: - Telegram – Loi Sam Sip TV ချန်နယ်ကို တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။ - Facebook – အချို့သော ဇာတ်လမ်းတွဲများကို Facebook စာမျက်နှာမှလည်း မျှဝေတင်ဆက်လေ့ရှိပါသည်။ ### သိထားရန်: Loi Sam Sip TV သည် မူရင်းထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများနှင့် တရားဝင်သဘောတူညီချက်ရှိမရှိ အား အတည်မပြုနိုင်သော်လည်း၊ မြန်မာပရိသတ်များအနေဖြင့် ထိုင်းဇာတ်လမ်းတွဲများကို လွယ်ကူစွာ နားလည်နိုင်ရန် ပြန်ဆိုပေးနေသော ချန်နယ်တစ်ခုအဖြစ် လူသိများပါသည်။ ဤချန်နယ်သည် မြန်မာပရိသတ်များအတွင်း ထိုင်းယဉ်ကျေးမှုနှင့် ရုပ်ရှင်/ဇာတ်လမ်းတွဲများ ပျံ့နှံ့လာစေရန်** အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ Loi Sam Sip TV is a dedicated channel that streams Thai television series and films with meticulously crafted Burmese subtitles. Specifically tailored for aficionados of Thai media in Myanmar, the channel offers a curated selection of the most popular dramas and movies originally produced in the Thai language, all enhanced with subtitles translated into Burmese. Core Offerings of Loi Sam Sip TV: Burmese-Subtitled Thai Series: The platform provides access to a diverse array of Thai series—encompassing romance, comedy, adventure, drama, and BL/GL genres—all readily available with integrated subtitles. Burmese-Translated Thai Films: In addition to series, a selection of acclaimed Thai feature films is also offered with complete subtitle translations. Latest Thai Media Releases: The channel is recognized for its rapid turnaround, ensuring that the newest and most trending series are subtitled and made available to viewers with minimal delay. Distinguishing Features of the Channel: Premium Quality Subtitling: The translations are noted for their high quality, adeptly localizing dialogue and storylines to align with common Burmese linguistic expressions and idioms. Expedited Release Schedule: Episodes are subtitled and published promptly following their original broadcast in Thailand, ensuring timely access for its audience. Contemporary Subtitle Lexicon: The translators frequently employ modern, colloquial language and contemporary slang, making the content highly relatable and easily comprehensible for a younger demographic. Available Viewing Platforms: Telegram: The primary platform for content distribution is their dedicated Telegram channel, which allows for direct streaming. Facebook: Select series and updates are also shared on their affiliated Facebook page. Important Consideration: It is important to note that while Loi Sam Sip TV has gained significant recognition as a channel that enables Burmese audiences to effortlessly enjoy and understand Thai content, it cannot be verified whether it operates under official licensing agreements with the original production companies and copyright holders. This channel plays a pivotal role in proliferating Thai cultural products—namely its cinema and television series—within the Burmese viewer community, effectively acting as a cultural bridge.
ဟခုတောင်	ဟခုတောင် (白山, Haku-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိရှိခဝစီရင်စုနှင့် ဂိဖုစီရင်စုတို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် ငြိမ်သက်နေသည့် မီးတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်ကို "ဟခုဆန်" ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြသည်။ တောင်အမည်မှာ "အဖြူရောင်တောင်" ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ နှစ်ပေါင်း သုံးသိန်းမှ လေးသိန်းအကြာကာလက ဤတောင်သည် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ မကြာသေးမီကာက လှုပ်ခတ်မှုအနေဖြင့် ၁၆၅၉ ခုနှစ်တွင် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။ ဤတောင်သည် တတဲတောင်၊ ဖူဂျီတောင်တို့နှင့်အတူ "မြင့်မြတ်သည့်တောင်သုံးခု" (三霊山, San-rei-zan) အဖြစ် သတ်မှတ်ထားခြင်းခံခဲ့ရသည်။ တောင်၏ အမြင့်ဆုံးတောင်ထိပ်သည် ဂေါ့ဇန်းဂ-မိနဲ (御前峰) ဖြစ်ပြီး အမြင့် ၂၇၀၇ မီတာ (၈၈၆၅ ပေ) ရှိသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ဟခုတောင်၏ အမြင့်သည်လည်း ၂၇၀၇ မီတာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုတောင်ထိပ်သာမက အခြားတောင်ထိပ်နှစ်ခုလည်း ရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ ခန်းဂမိနဲ (剣ヶ峰) နှင့် အိုးနန်းဂျိ-မိနဲ တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ခန်းဂမိနဲသည် အမြင့် ၂၆၇၇ မီတာ (၈၇၈၃ ပေ) ရှိပြီး အိုးနန်းဂျိသည် ၂၆၄၈ မီတာ (၈၆၈၈ ပေ) ရှိသည်။ ဤတောင်ထိပ်သုံးခုကို "ဟခုတောင်၏ တောင်ထိပ်သုံးခု" (白山三峰 Hakusan San-mine) ဟု ခေါ်ကြသည်။ ဘက်ဆန်းတောင်နှင့် ဆန်းနိုမိနဲတောင်များကို ထည့်သွင်းကာ တစ်ခါတရံ "ဟခုတောင်၏ တောင်ထိပ်ငါးခု" (白山五峰 Hakusan go-mine) ဟု ခေါ်ကြသည်။ သမိုင်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှု တောင်ပေါ် ရှုဂန်းဂိုးရဟန်းတစ်ပါးဖြစ်သည့် တိုင်းချော (Taichō) သည် ၇၁၇ ခုနှစ်တွင် ဟခုတောင်ပေါ်သို့ ပထမဆုံး တက်ရောက်ခဲ့သည်။ နှစ်များစွာသော ကာလကပင် လူအများသည် ဟခုတောင်ပေါ်သို့ ဆုတောင်းခြင်း (白山信仰 Hakusan Shinkō)အတွက် လာခဲ့ကြသည်။ တောင်ပေါ်တွင် ရျိရယာမဟိမဲနတ်ကျောင်း၏ ကျောင်းခွဲတစ်ခုရှိပြီး ၎င်းနတ်ကျောင်းသည် ခဂစီရင်စုနယ်၏ ပထမတန်းနတ်ကျောင်း (Ichinomiya)အဖြစ် သတ်မှတ်ထားခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ရှိရယာမဟိမဲနတ်ကျောင်းသည် ပင်မနတ်ကျောင်းတော်ဖြစ်ကာ ဂျပန်တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ဟခုဆန်နတ်ကျောင်း (白山神社, Hakusan jinja) ပေါင်း ခန့်မှန်းခြေ ၂၀၀၀ ရှိသည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ်တွင် တောင်ဧရိယာ၏ ၄၈,၀၀၀ ဟက်တာကို ယူနက်စကို၏ လူသားနှင့် သက်ရှိများသီးသန့်နေရာ အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ တောင်တက်ခြင်း အသုံးများသည့် တောင်တက်လမ်းကြောင်း သုံးခု ရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ ခန်းခိုးလမ်ကြောင်း(観光新道 Kankō Shinmichi) ၊ ဆဘိုးလမ်းကြောင်း(砂防新道 Sabō Shinmichi) နှင့် ဟိရဆဲလမ်ကြောင်း (平瀬道 Hirase-dō) တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ခန်းခိုးလမ်းကြောင်းနှင့် ဆဘိုးလမ်ကြောင်းတို့သည် အိရှိခဝစီရင်စု၊ ဟခုဆန်မြို့တွင် စတင်သည်။ ဟိရဆဲလမ်းကြောင်းသည် ဂိဖုစီရင်စု၊ အိုးရှိရခဝဆည်မှ စတင်သည်။ တောင်၏ ဧရိယာသည် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ထားသည့် အမျိုးသားဥယျာဉ်တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသဖြင့် တောင်ပေါ်တွင် တောင်တက်လမ်းအနည်းငယ်သာ ပြုလုပ်ထားသည်။ သို့သော်လည်း လမ်းများသည် နေ့တွင်းချင်း အတက်အဆင်းပြုလုပ်နိုင်လောက်အောင် လွယ်ကူမှု ရှိသည်။ အခြားသော လမ်ကြောင်းများမှာ ကြမ်းတမ်းပြီး ရှင်းလင်းမှု မရှိသည့်အတွက် ၂ ရက်၊ ၃ ရက် ကြာမြင့်နိုင်သည်။ ရုပ်ပုံများ ပြင်ပလင့်များ Hakusan - Japan Meteorological Agency - Japan Meteorological Agency Hakusan - Geological Survey of Japan ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ခြေလေးချောင်း	ခြေလေးချောင်း ( ) သည် ၂၀၂၀ မြန်မာ ဟာသဒရာမာ ဇာတ်ကားဖြစ်သည်။ အဆိုပါဇာတ်ကားသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဇာတ်အိမ်တည်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် လူငယ်ဒါရိုက်တာတစ်ဦး၏ ခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် အစိုးရဆင်ဆာဖြတ်တောက်မှုများ၊ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်း၏ အခြေအနေများအပါအဝင် နိုင်ငံတွင်းရှိ ပြဿနာများကိုသရုပ်ဖော်ထားသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာအာဏာသိမ်းမှု အပြီးတွင် ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူနှင့် တွဲဖက်စာရေးဆရာမ မအိမ့်ကို စစ်အစိုးရ၏ ပစ်မှတ်အဖြစ် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ သူမအား ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ် ချမှတ်ခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များ ခင်ခင်ဆု ဥက္ကာဒက်ခီ ကိုသူ ဝေဖန်မှု့များ ၂၅ ကြိမ်မြောက် Busan International Film Festival ၊ 74th Locarno Film Festival ၊ 20th New York Asian Film Festival နှင့် 2021 Vancouver International Film Festival တို့အပါအဝင် နိုင်ငံတကာရုပ်ရှင်ပွဲတော်များတွင် ပြသခဲ့ပြီး ပရိသတ်များ၏ အားပေးမှုကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းအား 2021 Jakarta Film Week တွင် Global Feature Award of Special Mention Award ဆုအား ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:၂၀၂၀ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:မြန်မာဘာသာစကား ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ
လိပ်ပြာစံအိမ်	လိပ်ပြာစံအိမ် ( ) သည် နိုင်းနိုင်း၊ ဝတ်မှုံရွှေရည်၊ ဒေါင်း နှင့် ပြည့်ပြည့် တို့ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားသည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မြန်မာ သရဲဇာတ်ကား ဖြစ်သည်။ Brave Empire Film Production မှ ထုတ်လုပ်သည့် အဆိုပါဇာတ်ကားသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပြသခဲ့ပြီး တစ်နှစ်တာအတွင်း ဝင်ငွေအကောင်းဆုံး မြန်မာဇာတ်ကားများထဲမှ တစ်ကား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဤဇာတ်ကားကို မြန်မာ၊ စင်ကာပူ၊ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ် နှင့် အခြားနိုင်ငံများတွင် ပြသခဲ့သည်။ လိပ်ပြာစံအိမ် သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြောက်စရာအကောင်းဆုံး သရဲဇာတ်ကားများထဲမှ တစ်ကားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရပြီး ၎င်း၏ ဖျော်ဖြေမှု၊ ရုပ်ရှင်၊ အသံဒီဇိုင်းနှင့် နောက်ခံတေးဂီတတို့အတွက် အပြုသဘောဆောင်သော သုံးသပ်ချက်များ ရရှိခဲ့သည်။ ဤဇာတ်ကားသည် ရုံတင်ပြီး ကိုးရက်အတွင်း ရုံဝင်ငွေ သိန်းတစ်သောင်း ရရှိကာ Box Office ၌ သိသိသာသာ အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်တာ ဝင်ငွေအကောင်းဆုံး မြန်မာရုပ်ရှင်ကား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယနေ့အထိ၊ ၎င်းသည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် အမြတ်ငွေ ဒေါ်လာ ၄.၈ သန်း ရရှိခဲ့သည်။ အကျဉ်းချုပ် တစ်မူထူးခြားသော ရှေးဟောင်းဓာတ်ပုံများ ပါရှိသော ကိုလိုနီခေတ် ပုံစံ အိမ်ကြီးသို့ မိသားစု ၃ စု ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့ရောက်ချိန်မှစ၍ နာခံမှုမရှိသော ဇနီးမောင်နှံတို့၏သမီးသည် ထူးထူးခြားခြား ပြုမူလာခဲ့သည်။ သူမသည် တစ်နေကုန် အိပ်နေပြီး ညဘက်တွင် နိုးနေခဲ့သည်။ သူမ၏ ထူးဆန်းသော အမူအရာသည် စူးစမ်းချင်စိတ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ မိခင်တစ်ယောက်အနေဖြင့် သူမသည် ဤဒုက္ခအပြောင်းအလဲများကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးစားနေသည်။ ကြံစည်မှု နိုင်းနိုင်း မဂ္ဂဇင်း စာနယ်ဇင်း အယ်ဒီတာ အဖြစ် အောင်သူရ နှင့် ဇနီး မေ အဖြစ် ဝတ်မှုံရွှေရည် တို့နှင့်အတူ ၎င်းတို့၏ အထီးကျန် နေ‌ သော သမီးလေး သီရိ အဖြစ် ပြည့်ပြည့် နှင့်အတူ နိုင်းနိုင်းသည် အလုပ်သစ်အတွက် ရေနန်းချောင်းဆုံရှိ‌ သောအိမ်ဟောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင် ခဲ့သည်။ အိမ်သို့ရောက်သောအခါ အိမ်ပိုင်ရှင်ဖြစ်သူ ‌‌ေဒါင်း (ဓာတ်ပုံဆရာ) ၏ နံရံများတွင် အလှချိတ်ဆွဲထားသော မွေးစားသားလေးများနှင့်အတူ နံရံများတွင် အလှဆင်ထားသည့် ရှေးဟောင်းမှန်ဓာတ်ပုံများကို ကိုးကိုးက ထိမိသွားသည်။ ကြေးမုံဓာတ်ပုံနည်းပညာဟောင်းကို အသုံးပြု၍ ရိုက်ကူးထားသည့် ဓာတ်ပုံများသည် မူလပြသထားသည့်အတိုင်း ထားရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချရန် အောင်သူရ၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို စွဲဆောင်စေကာ အသက်နှင့် လိုက်ဖက်သည့် အရည်အသွေးကို ဖော်ထုတ်ပေးခဲ့သည်။ သရုပ်‌ဆောင်များ သီရိ ၏ ဖခင် အောင်သူရ အဖြစ် နိုင်းနိုင်း သီရီ၏မိခင် မေနှင်းအဖြစ် ဝတ်မှုန်ရွှေရည် ဓာတ်ပုံဆရာ အဖြစ် ‌ေဒါင်း သီရိ (ကလေးသရုပ်ဆောင်) အဖြစ် ပြည့်ပြည့ သီတာ (ကလေးသရုပ်ဆောင်) အဖြစ် တုန်တုန် ထွန်းမြ (ကလေးသရုပ်ဆောင်) အဖြစ် သုတ ကျော်ဇော် (ကလေးသရုပ်ဆောင်) အဖြစ် အောင်ခန့်ပိုင် နတ်ကတော် အဖြစ် ဦးလှအေး သီဟ အဖြစ် ဇွဲနန္ဒာ ဦးနန်ဒိယ အဖြစ် တာတာလေး သီရီ (ကျောင်းဆရာမ) အဖြစ် စိုးမိုးကြည် ထုတ်လုပ်မှု့ ဤဇာတ်ကားကို ဘန်ကောက်ကနေ မန္တလေးအထိ ရိုက်ကူးထားသည့် ထိုင်းဒါရိုက်တာ Chachai က ရိုက်ကူးထားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ပြင်ပ နိုင်ငံပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံတွင် ပြသခဲ့သည်။ ထိုင်း၊ စင်ကာပူ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဂျပန်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဟောင်ကောင်၊ မလေးရှား၊ ထိုင်ဝမ်၊ ဘရူနိုင်း၊ ဗီယက်နမ်၊ လာအိုနှင့် အိန္ဒိယ နိုင်ငံတို့တွင်ပြသခဲ့သည်။ ဆုများနှင့် ဆန်ကာတင်စာရင်းများ ခုနစ် ဆုများ အမျိုးအစား ဆန်ကာတင် ရလဒ်2019Asian Academy Creative Awards (Regional) Best Feature Film The Only Mom Best Direction Chartchai Ketnust Best Actress in a Leading Role ဝတ်မှုန်ရွှေရည် Best Actress in a Supporting Role ပြည့်ပြည့် Best Cinematography Teerawat Rujenatham Best Theme Song "Until we meet again" Khin Poe Panchi Asian Academy Creative Awards (Grand Final) Best Actress in a leading Roleဝတ်မှုန်ရွှေရည်Best Actress in a Supporting Roleပြည့်ပြည့်မြန်မာ့ရုပ်ရှင်အကယ်ဒမီထူးချွန်ဆုအကောင်းဆုံးအမျိုးသမီးဆုဝတ်မှုန်ရွှေရည် ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ Netflix ပေါ်ရှိ လိပ်ပြာစံအိမ် iQIYI ပေါ်ရှိ လိပ်ပြာစံအိမ် Flixi ပေါ်ရှိ လိပ်ပြာစံအိမ် ကဏ္ဍ:၂၀၁၉ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:မြန်မာဘာသာစကား ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:ထိုင်း ရုပ်ရှင် ဒါရိုက်တာများ
ဟိုတခတောင် (နဂနို၊ ဂိဖု)	ဟိုတခတောင် (穂高岳, Hotaka-dake) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဂိဖုစီရင်စုရှိ တခယာမမြို့နှင့် နဂနိုစီရင်စုရှိ မဆွတ်မိုတိုမြို့တို့အကြား နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်ကို "ဟိုတခဒခဲ" ဟုလည်း သိကြသည်။ အမြင့် ၃၁၉၀ မီတာ (၁၀၄၆၆ ပေ) ရှိသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ဟိဒတောင်တန်များတွင် ပါဝင်သည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ချူးဘု - ဆန်းဂခုအမျိုးသားဥယျာဉ်နယ်မြေအတွင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင်လည်း ထည့်သွင်းဖော်ပြခြင်းခံရသည်။ အခုဟိတခ၊ ခရဆဝ၊ ခိတဟိုတခ၊ မအဲဟိုတခနှင့် နိရှိဟိုတခ စသည့်တောင်ထိပ်များကို ဟိုတခတောင်များဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုခုဟိုတခတောင်သည် ဤတောင်တန်းတွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်သာမက နဂနိုစီရင်စုနှင့် ဂိဖုစီရင်စုရှိ တောင်များထဲတွင်လည်း အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ဟိုတခတောင်ကို "မြောက်ပိုင်းတောင်တန်းများ၏ ခေါင်းဆောင်"(北アルプスの盟主, Kita-Arupusu no Meishu) ဟု ရည်ညွှန်းပြောဆိုလေ့ရှိကြသည်။ တောင်ထိပ်များ အိုခုဟိုတခတောင် (奥穂高岳, Okuhotakadake) သည် ဟိုတခတောင်တန်းများတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်ထိပ် ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များထဲတွင် ဖူဂျီတောင်၊ ခိတတောင်တို့ပြီးပါက တတိယမြောက် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ဤတောင်ထိပသည် ၃၁၉၀ မီတာ (၁၀၄၆၆ ပေ) ရှိသည်။ နဂနိုစီရင်စုနှင့် ဂိဖုစီရင်စုတို့တွင် အမြင့်ဆုံးတောင် ဖြစ်သည်။ ခရဆဝတောင် (涸沢岳, Karasawa-dake)သည် ခိတဟိုတခတောင်နှင့် ရှိရဒဲတောင်တက်လမ်းလို့အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဟိုတခဒခဲတောင်ပေါ်တဲငယ်သည် ရှိရဒဲတောင်တက်လမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ တောင်သည် ၃၁၁၀ မီတာ (၁၀,၂၀၃ ပေ) မြင့်သည်။ အမြင့် ၃၁၀၃ မီတာ (၁၀၈၀ ပေ) နေရာတွင် တောင်၏အမြင့်ကို တိုင်းတာသည့်နေရာ (triangulation point) ရှိသည်။ ခိတဟိုတခတောင် Takidani (滝谷)သည် ဟိုတခတောင်တန်းရှိ တောင်ထိပ်များထဲတွင် ဒုတိယအမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၃၁၀၆ မီာတ (၁၀၁၉၀ ပေ) ရှိသည်။ တောင်တန်း၏ မြောက်ဘက်ဆုံးတွင် တည်ရှိသည့်တောင်ဖြစ်သည်။ တောင်၏ အနောက်ဘက်တွင် တခိဒနိ Takidani (滝谷) ဟူသည့် ချိုင့်ဝှမ်းဒေသရှိပြီး ၎င်းနေရာသည် ကျောက်တောင်ထူထပ်သည့်နေရာဖြစ်ကာ လူသိများသည်။ တောင်ထိပ်၏ အနီးတွင် ခိတဟိုတခတောင်ပေါ်တဲငယ် ရှိသည်။ မအဲဟိုတခတောင် (前穂高岳, Maehotaka-dake) သည် ၃၀၉၀ မီတာ (၁၀,၁၃၈ ပေ) မြင့်သည်။ ဆွတ်ရိတောင်တက်လမ်း (吊り尾根, Tsuri-one) သည် မအဲဟိုတခတောင့်နှင့် အိုခုဟိုတခတောင်ကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ တောင်၏ မြောက်ဘက်တွင် ခိတတောင်တက်လမ်း (北尾根, Kita-one) ရှိသည်။ အနောက်ဘက်သည် ကျောက်ဆောင်များထူထပ်ပြီး အိုခမတရှိရို (奥又白) တည်ရှိသည်။ ခိတတောင်တက်လမ်း၏ အစွန်းနေရာကို "ဘယောနော့ အတမ" (屏風の頭, Folding Screen Head) ဟု ခေါ်သည်။ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် အလွန်မတ်စောက်သည့် ချောက်ကမ်းပါးရှိပြီး ၁၀၀၀ မီတာ (၃၂၈၁ ပေ) အမြင့်ရှိသည်။ မယောဂျင်းတောင် (明神岳, Myōjin-dake) သည် ၂၉၃၁ မီတာ (၉၆၁၆ ပေ) အမြင့်ရှိသည်။ မအဲဟိုတခတောင်မှ တောင်ဘက်သို့ဆက်သွားသည့် တောင်တက်လမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ ဤတောင်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တောင်တက်လမ်းများစွာ ရှိသည်။ နိရှိဟိုတခတောင် (西穂高岳, Nishihotaka-dake) သည် ၂၉၀၉ မီတာ (၉၅၄၄ ပေ) မြင့်သည်။ အိုခုဟိုတခတောင်မှ အနောက်တောင်ဘက်သို့ဆက်သွားရသည့် တောင်တက်လမ်း၏ အဆုံးနားတွင် တည်ရှိသည်။ ဤတောင်ထိပ်သည် ဆင်တူသည့် ကျောက်တောင်ထိပ်များဖြင့် ဝန်းရံတည်ရှိနေသည့်အတွက် အမြင်ဖြင့် တောင်ထိပ်များကို ခွဲခြားသိရှိရန် ခက်ခဲသည်။ အအိနိုတောင် သည် ၂၉၀၇ မီတာ (၉၅၃၇ ပေ) မြင့်သည်။ ဤတောင်သည် အိုခုဟိုတခတောင်နှင့် နိရှိဟိုတခတောင်တို့အကြား တောင်တက်လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ ဂမဒဖုဂျိ (蒲田富士, Gamadafuji) သည် ခရဆဝဒခဲတောင်၏ အနောက်ဘက်တွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်ထိပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၂၇၄၂ မီတာ (၈၉၉၆ ပေ) ရှိသည်။ ဆောင်းရာသီအချိန်တွင် အိုခဟိုတခတောင်ကို တက်ရောက်မည်ဆိုပါက ဤတောင်ထိပ်ကို ဖြတ်သန်းကာ တက်ရောက်ရမည် ဖြစ်သည်။ 480px\|Peaks of Mount Hotaka and Mount Yari of southern Hida Mountains (called "Northern Alps" in Japan) seen from Mount Hachimori (from east). သမိုင်းကြောင်း ၁၈၈၀ - သည် ဒေသခံမုဆိုး ခမိဂျောခမွန်းဂျိ နှင့်အတူ မယောဂျင်းတောင်သို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၃ - ခိယောဟိခိုတတဲသည် မအဲဟိုတခတောင်သို့ တက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက်တွင် ဝေါ်တာဝက်စတန်သည်လည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဝေါ်တာဝက်စတန်သည် ဂျပန်တောင်တန်များကို တက်ရောက်ခြင်းနှင့် ရှာဖွေစူးစမ်းခြင်း (၁၈၉၆) ဟူသည့် စာအုပ်ကို ထုတ်ဝေကာ ဂျပန်တောင်များအကြောင်း ကမ္ဘာသို့ မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၁၉၀၆ - ဂွန်းဂျိအဘဲသည် အိုခုဟိုတခတောင်သို့ ပထမဆုံးအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၄၊ ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက် - တောင်တည်ရှိရာဒေသကို ချူးဘု - ဆန်းဂခုအမျိုးသားဥယျာဉ်နယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ တောင်တက်လမ်း ဟိုတခတောင်များသို့ များသောအားဖြင့် နှင်းများ ကြွင်းကျန်နေသည့်ကာလတွင် တက်ရောက်ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဂိုးဒန်းဝိ (Golden Week) ကဲသို့သော အချိန်မျိုး ဖြစ်သည်။ တောင်ပေါ်သို့တက်ရာလမ်းကြောင်းများသည် နှင်းမကျတော့သည်ကာလတွင်ပင် အန္တရာယ်ရှိနေတတ်သည်။ နှင်းများသည် ပြိုဆင်းလာကာ အလွန်အမင်းအန္တရာယ်ရှိသည့် အခြေအနေမျိုးနှင့် ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်။ တောင်တက်လမ်းများသည်လည်း ဖြတ်သန်းမရတော့ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး အထူးဂရုတစိုက်သွားလာရန် လိုအပ်သည်။ တောင်တက်လမ်းသည် ခရဆဝတွင် စတင်ပြီး အိုခုဟိုတခတောင်၊ မအဲဟိုတခတောင်နှင့် ဆွတ်ရိတောင်တက်လမ်း စသည်တို့ကို ချိတ်ဆက်ထားကာ "U" ပုံသဏ္ဌာန်ရှိသည့် တောင်တက်လမ်း ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော တောင်တန်း၏ မြောက်ဘက်ခြမ်းတွင် နှင်းများသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး ကျန်ရှိနေသည့်အတွက် ဖြစ်သည်။ မြောက်ဘက်တွင်မူ ဒိုင်းခိရက်တို (daikiretto) ရှိ နက်စောက်သည့် အတက်အဆင်းလမ်းမှတဆင့် မိနမိတောင်(南岳, Minami-dake) ၊ အိုးဘမိတောင် (大喰岳, Ōbami-dake) များကို သွားရောက်နိုင်သည်။ ဤလမ်းကြောင်းသည် ယရိတောင်တွင် လမ်းဆုံးသည်။ တောင်ဘက်တွင်မူ တောင်တက်လမ်းသည် နိရှိဟိုတခတောင်မှတဆင့် အိုခုဟိုတခတောင်သို့၊ ထိုမှတဆင့် ယခဲတောင်သို့ သွားရောက်နိုင်သည်။ ဆွတ်ရိတောင်တက်လမ်းသည် အိုခုဟိုတခတောင်မှ မအဲဟိုတခတောင်သို့ သွားရောက်နိုင်သည်။ ဟိုတခတောင်ပေါ်တဲငယ် (穂高岳山荘, Hotakadake Sansō) မှ တဆင့် ဂိဖုစီရင်စုဘက်ခြမ်းသို့ ဆင်းမည်ဆိုပါက ရှိရဒဇဝလမ်းကြောင်း (白出沢, shiradezawa) မှ ဆင်းရမည် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့မဟုတ်ပါက နိရှိဟိုတခ-ဒခဲဘေးတွင် ရှိသည့် ရှင်းဟိုတခကေဘယ်ကားကို စီးကာ အောက်ခြေရှိ လွင်ပြင်သို့ ရောက်ရှိနိုင်သည်။ အခြေခံအဆင့် အိုခုဟိုတခတောင် Kamikōchi ― ― ― ― Karasawa Cirque― Mount Okuhotaka Kamikōchi ― Lake Myōjin ― Tokusawa ― Panorama course (Byōbunoatama) ― Karasawa Cirque― Mount Okuhotaka (Note that in both cases the part from Karasawa to Mount Okuhotaka is actually more at the intermediate level) ခိတဟိုတခတောင် Kamikōchi ― Lake Myōjin ― Tokusawa ― Yokoo ― Karasawa Cirque― Mount Kitahotaka Shinhodaka Onsen ― Shinhotaka Ropeway ― Nishiho Mountain Cottage ― ― Nishihodoku Kamikōchi ― ― Nishiho Mountain Cottage ― Maruyama ― Nishihodoku အလယ်အလတ်အဆင့် မအဲဟိုတခတောင် - အိုခုဟိုတခတောင် Kamikōchi ― Dakesawa Mountain Hut ― ― Mount Maehotaka ― Mount Okuhotaka ဒခဲဆဝတောင်ပေါ်တဲမှ ခိမိခိုဒိုင်းရတဲ (Jūtarō New Road (重太郎新道, Jūtarō Shindō)) သို့ သွားရာလမ်ကြောင်းသည် ဂျပန်တောင်တန်းများရှိ တောင်တက်လမ်းများတွင် အမတ်စောက်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ဤတောင်တက်လမ်းတွင် သောက်ရန်ရေလုံးဝမရှိပေ။ အိုခုဟိုတခတောင်နှင့် မအဲဟိုတခတောင်နှစ်ခုစလုံးကို တက်ရောက်နိုင်သည့် ခရဆဝမှတဆင့်တက်ရောက်ရသည့် ဤတောင်တက်လမ်းသည် လူကြိုက်အများဆုံး ဖြစ်သည်။ ကျွမ်းကျင်အဆင့် ယရိဟိုတခကန့်လန့်ဖြတ်လမ်းကြောင်း Mount Yari― ― ― ― ― Mount Kitahotaka ― Mount Karasawa ― Mount Okuhotaka ― ― Mount Aino ― Mount Nishihotaka ― Nishihodoku တောင်ပေါ်တဲငယ်များ တောင်တက်သများများ တည်းခိုနားနေရန်အတွက် ဟိုတခတောင်တွင် တောင်ပေါ်တဲငယ်များ များစွာရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ - Northern Japanese Alps. Northern Japanese Alps Koya Yūkō-kai. Accessed June 28, 2008. ပြင်ပလင့်များ Topographic map (1:25,000) "Hotaka-dake, Japan" on Peakbagger ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
အာရိယာဒေဝီ	အာရိယာဒေဝီ (賢妃၊ တရုတ်: Xiánfēi; ဗီယက်နမ်: Hiền-phi; ကိုရီးယား: Hyeonbi (현비)) သည် အရှေ့အာရှယဉ်ကျေးမှုစက်ဝန်းတွင် သုံးသော တော်ဝင်တံဆိပ်နာမံတော်များဖြစ်သည်။ ဤဘွဲ့ကို ဘုရင်မင်းမြတ်၏ ဒုတိယအဆင့် ကိုယ်လုပ်တော်များဖြစ်သော အမျိုးသမီး အများအပြားအတွက် အသုံးပြုသည်။ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ ဗီယက်နမ် စသည့် အရှေ့အာရှနိုင်ငံများ၏ တော်ဝင်စနစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကွဲပြားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ဘုရင်မင်းမြတ်၏ မိဖုရားများနှင့် မောင်းမမိဿံအများစုအတွက် မိဖုရားဘွဲ့ကို အသုံးပြုထားသော်လည်း ကျန်လေးနိုင်ငံသည် ဆွေတော်မျိုးတော်အဆင့်ကို အလွန်တန်ဖိုးထားသောကြောင့် မိဖုရားတစ်ပါးတည်းသာ တည်ရှိပြီး အခြားသော မောင်းမမိဿံအားလုံးမှာ မိဖုရားထက် ရာထူးနိမ့်ပါးသည်။ တစ်နည်းဆိုရသော် ဤနိုင်ငံများတွင် ဘုရင်သည် တော်ဝင်နန်းတော်တစ်ခုလုံး၏ အကြီးအကဲဖြစ်သော မိဖုရား (ကိုရီးယား) သို့မဟုတ် ဧကရီ (တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ဗီယက်နမ်) တစ်ပါးသာရှိသည်။ အခြားသော ကိုယ်လုပ်တော်များအားလုံးသည် မိဖုရား သို့မဟုတ် ဧကရီ၏ မောင်းမမိဿံများဖြစ်သောကြောင့် ကိုယ်လုပ်တော်များသည် ဘုရင်၏ နန်းမတော် မိဖုရားခေါင်ကြီးကဲ့သို့ "မိဖုရား" (သို့မဟုတ် "ဧကရီ") ဟူသော ဘွဲ့အမည်ကို ခေါ်ဆို၍မရနိုင်ပေ။ တရုတ် တန်းမင်းဆက် ဝေးအီးနွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (? – ၈၀၉) ယန်းနွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (? – ၈၄၀) မင်မင်းဆက် ရှန့်နွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (? – ၉၄၄) စုန့်မင်းဆက် ကောင်းနွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (? – ?) ‌ရှောင့်နွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (? – ၁၀၁၆) ဝေးအီးနွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (၁၀၈၀ – ၁၁၅၉) ဗီယက်နမ် လီမင်းဆက် လေးနွယ်စုမှ အာရိယာဒေဝီ (? – ?) ကဏ္ဍ:အရှေ့အာရှ ယဉ်ကျေးမှု၏ တော်ဝင်တံဆိပ်နာမံတော်များ
မကြေးစည်	မကြေးစည် () သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် မြန်မာ့ဒရာမာ ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤဇာတ်လမ်းတွဲကို ဒါရိုက်တာ အောင်ဘပါဝါ၏ နောက်ဆုံးဖန်တီးရိုက်ကူးမှုဖြစ်သည်။ မင်းသိုက် ၏ "မ‌ကြေးစီ" စာအုပ်ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင် ရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှ အပိုင်း ၃၂ ပိုင်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်မှ မတ်လ ၁၈ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ MRTV-4 တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များ နက္ခတ် အဖြစ် ဝေလင်းမောင် မေမီကိုကို အဖြစ် မ‌‌ြေးစည် ကျော်ထင် အဖြစ် ဟိန်းရတု မင်းနိုင် အဖြစ် လင်းမြတ် သူရမောင်ချို အဖြစ် အေးလွင် မိုးဝါ အဖြစ် ခွန်နေခြည်ချို သဇင် အဖြစ် ရှင်မင်းဆက် စန်းစန်း အဖြစ် သျှား မေခ အဖြစ် ဆုစန္ဒီယွန်း နွေး အဖြစ် ဆုဝတီ ဦးကျော်ဖေ အဖြစ် ညီညီမင်းထက် ဘသက်ရှည် အဖြစ် လူမုန်း ဦးလွန်းတင် အဖြစ် ဒေါင်ဝေ ပေါက်ကြည် အဖြစ် ကံပွင့် သံလုံး အဖြစ် မာန်ဟိန်း ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
ဘုံပြတ်ဘမောင်	ဘုံပြတ်ဘမောင် သည် မြန်မာ အဖြူအမည်း ဒရာမာ ဇာတ်ကားဖြစ်ပြီး ၁၉၈၃ ခုနှစ်က ရိုက်ကူးခဲ့ပြီး မြတ်တင်အေး၊ ကော်လဂျင်နေဝင်း၊ ကျော်ဟိန်း၊ ဝင်းညွန့်၊ စံရှားတင်၊ ခင်သီတာထွန်းတို့ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားသည်။ သရုပ်‌ဆောင်များ ဆားပုလင်းနှင်းမောင်အဖြစ် ဗိုလ်မှူးကြီး နေဝင်း ဘမောင် အဖြစ် ကျော်ဟိန်း ဦးထင်ကျော် အဖြစ် ဝင်းညွှန့် ဒေါ်ခင်မျိုးတင့် အဖြစ် စံရှားတင် သင်းသင်း အဖြစ် ခင်သီတာထွန်း ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:၁၉၈၃ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ ကဏ္ဍ:မြန်မာ အဖြူအမည်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ
Encantadia Chronicles: Sang'gre	Encantadia Chronicles: Sang'gre သည် GMA Network မှထုတ်လွှင့်သည့် ၂၀၂၅ ဖိလစ်ပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားဒရာမာ စိတ်ကူးယဉ် စီးရီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အဆိုပါစီးရီးသည် ဖိလစ်ပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားဒရာမာစီးရီး Encantadia (၂၀၁၆) အတွက် လှည့်ဖျားမှုအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ဒါရိုက်တာ Rico Gutierrez နှင့် Enzo Williams တို့က ရိုက်ကူးထားပြီး Bianca Umali က အဓိကသရုပ်ဆောင်အဖြစ် ပါဝင်ထားသည်။ Prime line up တွင် ၁၆ ဇွန်လ ၂၀၂၅ ခုနစ် တွင် ပြသခဲ့သည်။ စီးရီးကို YouTube တွင် အွန်လိုင်း ထုတ်လွှင့်ပြသလျက်ရှိသည်။ Premise မိန်းကလေးတစ်ဦးသည် လူသားကမ္ဘာတွင် ကြီးပြင်းလာကာ သူမသည် Encantadia ၏ဘုရင်မ Sang'gre Danaya ၏ပျောက်ဆုံးသောသမီးဖြစ်သည်ကို မသိလိုက်ဘဲ ကြီးပြင်းလာခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များနှင့် ဇာတ်ဆောင်များ အဓိကသရုပ်ဆောင် Terra အဖြစ် Bianca Umali ဇာတ်ပို့သရုပ်ဆောင်များ Flamarra အဖြစ် Faith da Silva Deia အဖြစ် Angel Guardian Adamus အဖြစ် Kelvin Miranda Mitena အဖြစ် Rhian Ramos Olgana အဖြစ် Bianca Manalo Katrina Salvador အဖြစ် Sherilyn Reyes-Tan Mona Reyes အဖြစ် Manilyn Reynes Zaur အဖြစ် Gabby Eigenmann Javier Reyes အဖြစ် Boboy Garovillo Kapre အဖြစ် Benjie Paras Ednu အဖြစ် Jamie Wilson Dina Villaroman အဖြစ် Therese Malvar Akiro Nuñez အဖြစ် Vince Maristela Daron အဖြစ် Jon Lucas Veshdita အဖြစ် Shuvee Etrata Camille "Cami" Salvador အဖြစ် Pam Prinster Soldarius အဖြစ် Luis Hontiveros Mashna Mayca အဖြစ် Cheska Inigo Kosshava အဖြစ် Billie Hakenson Hailey Dizon Mantuk အဖြစ် Vito Gueco Tukman အဖြစ် Kiel Gueco Emilio "Emil" Salvador အဖြစ် Ricky Davao Anaca အဖြစ် Mika Salamanca Matt Lozano Paolo Paraiso Shiela Marie Rodriguez Moi Bien Lotlot Bustamante Heath Jornales ဧည့်သည်သရုပ်ဆောင်များ ငယ်ရွယ်စဉ် Mitena အဖြစ် Sienna Stevens Danaya အဖြစ် Sanya Lopez Pirena အဖြစ် Glaiza de Castro Amihan အဖြစ် Kylie Padilla Alena အဖြစ် Gabbi Garcia Ybrahim အဖြစ် Ruru Madrid Aquil အဖြစ် Rocco Nacino Cassiopea အဖြစ် Solenn Heussaff Nesthy Petecio Lira အဖြစ် Mikee Quintos Mira အဖြစ် Kate Valdez Martin del Rosario Cassandra အဖြစ် Michelle Dee Almiro အဖြစ် Derrick Monasterio Agua အဖြစ် Elle Villanueva Armea အဖြစ် Ysabel Ortega Sari-a အဖြစ် Lexi Gonzales Wantuk အဖြစ် Buboy Villar Avilan အဖြစ် Radson Flores Memen အဖြစ် Wendell Ramos Ashley Rivera Ornia အဖြစ် Maxine Medina Muros အဖြစ် Carlo Gonzales Azulan အဖြစ် Marx Topacio Alipato အဖြစ် Jay Ortega Skye Chua Larkin Castor Brianna Bunagan Cassandra Lavarias Justin De Dios ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး Encantadia သည် GMA Network မှထုတ်လွှင့်သော ၂၀၀၅ ဖိလစ်ပိုင်ရုပ်သံစီးရီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ Suzette Doctolero မှ ဖန်တီးထားပြီး Sunshine Dizon၊ Iza Calzado၊ Karylle၊ Diana Zubiri၊ Dingdong Dantes နှင့် Jennylyn Mercado တို့ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားသည်။ ယင်းစီးရီးသည် ရုပ်မြင်သံကြားစီးရီးနှစ်ခုဖြစ်သည့် Etheria: Ang Ikalimang Kaharian ng Encantadia (2005-06) နှင့် Encantadia: Pag-ibig Hanggang Wakas (2006) တို့နှစ်ခုစလုံး၏ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် တူညီသောခေါင်းစဉ် အောက်တွင် တီဗီစီးရီးတစ်ခုကိုပြသခဲ့ပြီး ထိုစီးရီးတွင် Glaiza de Castro ၊ Kylie Padilla ၊ Gabbi Garcia နှင့် Sanya Lopez တို့ ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားသည်။ ၃၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၁ ခုနစ် တွင် ရုပ်မြင်သံကြားစီးရီး Encantadia Chronicles: Sang'gre သည် GMA Network အတွက် ၂၀၂၂ခုနစ်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၃ တွင် စီးရီးကို ၂၀၂၄ သို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ စီးရီးကို Doctolero မှရေးသားခဲ့ပြီး RJ Nuevas မှ ဖန်တီးမှုဒါရိုက်တာအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ဇာတ်ညွှန်းရေးဆရာ Ricky Lee ၊ Anna Aleta Nadela၊ Jake Somera၊ Ays de Guzman နှင့် ပရိုဂရမ်မန်နေဂျာ Ali Nokom-Dedicatoria တို့သည်လည်း ထုတ်လုပ်ရေးအဖွဲ့၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ အစပိုင်းတွင် Mark A. Reyes ကို ဒါရိုက်တာအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင စီးရီးမှနှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ Rico Gutierrez နှင့် Enzo Williams တို့က ၎င်း၏နေရာတွင် အစားထိုးတာဝန်ယူခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီး Bianca Umali ၏ ဓာတ်ပုံကို San Diego Comic-Con တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်မင်းသား Kelvin Miranda နှင့် ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီး Faith da Silva နှင့် Angel Guardian တို့ကိုလည်း ထိုလတွင်ပင် ကြေညာခဲ့သည်။ နိုဝင်ဘာလတွင် ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီး Rhian Ramos သည် စီးရီး၏ဗီလိန်ဖြစ်သော Mitena အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:၂၀၂၅ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ
ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်ရှင် ဆောင်းပါးတိုများ	မြန်မာ ရုပ်ရှင် ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် ရုပ်ရှင် ဆောင်းပါးတိုများ
ကဏ္ဍ:မြန်မာ အဖြူအမည်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ	ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက် အဖြူအမည်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ အဖြူအမည်း
ကဏ္ဍ:၁၉၈၃ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ	Category:နှစ်အလိုက် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ Category:၁၉၈၃
မုခ်ဝ:လက်ရှိဖြစ်ရပ်များ/အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅	အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅ သည် လက်ရှိနှစ်၏ ဆယ်လမြောက်ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ဖြင့် စတင်မည်ဖြစ်ပြီး ၃၁ ရက်အကြာ သောကြာနေ့ဖြင့် အဆုံးသတ်မည် ဖြစ်သည်။ မုခ်ဝ:လက်ရှိဖြစ်ရပ်များ ၂၀၂၅ ၂၀၂၅-၁၀ ၂၀၂၅-၁၀
မုခ်ဝ:လက်ရှိဖြစ်ရပ်များ/အောက်တိုဘာ ၂၀၂၅/ပြက္ခဒိန်	ကဏ္ဍ:လက်ရှိဖြစ်ရပ် ပြက္ခဒိန်များ
တူရကီနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ	ပြည်နယ် ပြည်နယ်မြန်မာစာလူဦးရေ (၂၀၂၂)လူဦးရေသိပ်သည်း (၂၀၂၁)01Adanaအဒားနာ2,263,37302Adıyamanအဒူးယာမန်632,14803Afyonkarahisarအဖျုန်ကာရားဟိစရှ်744,17904Ağrıအားရူ524,06905Amasyaအမားစျာ335,33106Ankaraအန်ကာရာ5,747,32507Antalyaအန်းထလ်ယာ2,619,83208Artvinအားရ်တ်ဗင်169,54309Aydınအိုင်ဒွန်း1,134,03110Balıkesirဘာလူးကျေစီရှ်1,250,61011Bilecikဘီလေဂျစ်က်228,33412Bingölဘင်းဂိုလ်283,11213Bitlisဘစ်တ်လစ်352,27714Boluဘိုးလု320,01415Burdurဘူရ်ဒူရှ်273,71616Bursaဘူရ်စာ3,147,81817Çanakkaleကျာနတ်က်ကလေ557,27618Çankırıကျန်းကူရူ196,51519Çorumချိုရွန်း526,28220Denizliဒေနီးဇ်လီ1,051,05621Diyarbakırဒီးယာရ်ဘာကုရှ်1,791,37322Edirneဧဒီးရ်နေ412,11523Elazığဧလားဇူ588,08824Erzincanအယ်ရ်ဇင်ဂျန်း237,35125Erzurumအဲဇုရွန်756,89326Eskişehirဧစ်ခီးရှေဟီရ်898,36927Gaziantepဂါဇီးအန်တိပ်‌2,130,43228Giresunဂီရေးစွန်450,15429Gümüşhaneဂုမျူးရှာနေ150,11930Hakkâriဟာကျာရီး278,21831Hatayဟာထိုင်း1,670,71232Ispartaဥစဖာရ်ထာ445,67833Mersinမဲရ်စင်1,891,14534Istanbulအစ်စတန်ဘူလ်မြို့15,840,90035İzmirအီစ်ဇမစ်ရှ်4,425,78936Karsကရ်စ်281,07737Kastamonuကတ်စတားမိုနူ375,59238Kayseriကိုင်းစေရီ1,434,35739Kırklareliကုရ်ကလာရေလီ366,36340Kırşehirခုရ်ရှေဟီရ်242,94441Kocaeliကိုဂျဲလီ2,033,44142Konyaကုန်ယား2,277,01743Kütahyaကုတားဟျာ578,64044Malatyaမလားတျာ808,69245Manisaမနီးစာ1,456,62646Kahramanmaraşကားရာမမ္မာရာရှ်1,171,29847Mardinမားဒင်862,75748Muğlaမူးလာ1,021,14149Muşမူရှ်405,22850Nevşehirနေဗ်ရှေဟီရ်308,00351Niğdeနီးဒေ363,72552Orduအိုရ်ဒု760,87253Rizeရီဇေး345,66254Sakaryaအဒါပါဇားရူ1,060,87655Samsunစမ်စွန်း1,371,27456Siirtစီးအိရ်တ်331,98057Sinopစီးနုပ်218,40858Sivasစီးဗတ်စ်636,12159Tekirdağတေကျီးရ်ဒာ1,113,40060Tokatတိုးကတ်602,56761Trabzonထရတ်ဘ်ဇုန်816,68462Tunceliတွန်ဂျေးလီ83,64563Şanlıurfaရှန်လူးဥရ်ဖာ2,143,02064Uşakဥရှတ်က်373,18365Vanဗန်1,141,01566Yozgatယိုဇ်ဂတ်418,50067Zonguldakဇုန်းဂူလ်ဒတ်က်589,68468Aksarayအတ်က်စာရိုင်429,06969Bayburtဘိုင်းဘုရ်တ်85,04270Karamanကာရားမန်258,83871Kırıkkaleကုရွတ်က်ကားလေ275,96872Batmanဘတ်မန်626,31973Şırnakရှုရ်နတ်က်546,58974Bartınဘာရ်တွန်201,71175Ardahanအရ်ဒါးဟန်94,93276Iğdırဦးဒုရှ်203,15977Yalovaယားလိုဗာ291,00178Karabükကာရားဘျွတ်ကြ်249,28779Kilisခီးလစ်145,82680Osmaniyeဥတ်စမားနီယေ553,01281Düzceဒျုဇ်ဂျေး400,976
ပါလက်စတိုင်းအား နိုင်ငံတကာမှ အသိအမှတ်ပြုမှု	ပါလက်စတိုင်းအား နိုင်ငံတကာမှ အသိအမှတ်ပြုမှု သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ပိုမိုအားကောင်းလာခဲ့သည်။လက်ရှိတွင် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၉၃ နိုင်ငံမှ ၁၅၇ နိုင်ငံသည် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ ကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။ United Nations A/67/L.28 General Assembly . 26 November 2012. ဤအရေအတွက်သည် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံး၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိသည်။ ပါလက်စတိုင်းကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမှ အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်သော လေ့လာသူနိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ထိုသို့သတ်မှတ်ခံရပြီး ၁၃ နှစ်ကြာသော ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာတွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ဦးဆောင်ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် အနောက်နိုင်ငံအများအပြားသည် ပါလက်စတိုင်းအား နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမှုသည် ပိုမိုခိုင်မာလာခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက် တွင် ပြင်သစ်နှင့်အတူ မော်နာကို၊လူဇင်ဘတ်၊မော်လတာ၊အင်ဒိုရာ တို့သည် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊နယူးယောက်မြို့ရှိ ကုလသမဂ္ဂအစည်းအဝေး ၌ ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြသည်။ တစ်ဖက်တွင် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ၎င်း၏ဗီတိုအာဏာကို အဆက်မပြတ်အသုံးပြု၍ ပါလက်စတိုင်း၏ အပြည့်အ၀ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မှုကို ပိတ်ဆို့ ဟန့်တားနေခဲ့သည်။ နောက်ခံအကြောင်းအရင်း ပါလက်စတိုင်းကို ၁၉၈၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ပါလက်စတိုင်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (PLO) မှ နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် တရားဝင်ကြေငြာခဲ့ပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေအနေဖြင့် နိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်ကမ်း (အရှေ့ဂျေရုဆလင်အပါအဝင်) နှင့် ဂါဇာကမ်းမြှောင်တို့အပေါ် အချုပ်အခြာအာဏာကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။၁၉၈၈ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် နိုင်ငံပေါင်း ၇၈ နိုင်ငံမှ အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြသည်။ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သည့် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် အစ္စရေးနှင့် ပါလက်စတိုင်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ PLO တို့သည် ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၅ ခုနှစ်အတွင်း အော်စလို သဘောတူညီချက်များကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်းအာဏာပိုင် (PA) ကို ဂါဇာကမ်းမြှောင်တွင် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ယာယီအုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် ထူထောင်ကာ အနောက်ဘက်ကမ်း၏ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ဖန်တီးခဲ့ကြသည်။ Yitzhak Rabin လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရပြီး Benjamin Netanyahu အာဏာရလာပြီးနောက် အစ္စရေးနှင့် PA အကြား စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ရပ်တန့်သွားကာ ပါလက်စတိုင်းတို့အား အစ္စရေးက အသိအမှတ်ပြုမှုမရှိတော့ပေ။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအား ယူနက်စကိုသို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၇/၁၉ ကို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံပေါင်း ၁၃၈ နိုင်ငံမှ ထောက်ခံမဲဖြင့် လက်ခံခဲ့ပြီး၊ ပါလက်စတိုင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့ သည် "ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ" ဟူသော အမည်ကို တရားဝင် စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။၂၀၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင်၊ နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်ခုံရုံးသည် ပါလက်စတိုင်းအား ဤပြဿနာနှင့်ပတ်သက်သည့် အနာဂတ်တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ထိခိုက်မှုမရှိစေဘဲ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ နိုင်ငံအများအပြားသည် ပဋိပက္ခအတွက် နှစ်နိုင်ငံဖြေရှင်းနည်းကို ထောက်ခံကြသည်။ ဂျီ ၂၀ ၏ အဖွဲ့ဝင်ဆယ့်ကိုးနိုင်ငံ (အာဂျင်တီးနား၊ ဩစတြေးလျ၊ ဘရာဇီး၊ ကနေဒါ၊ တရုတ်၊ ပြင်သစ်၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ မက္ကဆီကို၊ ရုရှား၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ တောင်အာဖရိက၊ တူရကီနှင့် ဗြိတိန်) နှင့် အမြဲတမ်းဖိတ်ကြားထားသည့် စပိန်တို့သည် ပါလက်စတိုင်းအား ပြည်နယ်တစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ ကျန်ငါးနိုင်ငံ (ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်)တို့ကမူ ပါလက်စတိုင်းကို အသိအမှတ်မပြုထားပေ။ ၁၉၇၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၃၂၃၆ တွင် ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးများ၏ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်၊ အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေးနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာတို့ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ပါလက်စတိုင်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ (PLO) ကို ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများ၏ တစ်ဦးတည်းသော တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပြီး ကုလသမဂ္ဂတွင် စောင့်ကြည့်လေ့လာသူအဆင့်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ PLO အတွက် "ပါလက်စတိုင်း" ဟူသော အမည်ကို ပါလက်စတိုင်း လွတ်လပ်ရေး ကြေငြာချက်ကို အသိအမှတ်ပြုသည့်အနေဖြင့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ကုလသမဂ္ဂက လက်ခံခဲ့သော်လည်း ကြွေးကြော်ထားသော နိုင်ငံသည် စနစ်အတွင်း တရားဝင် အဆင့်အတန်း မရှိသေးပေ။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်ကြေငြာပြီးနောက် မကြာမီတွင်၊ အာဖရိကနှင့် အာရှရှိ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံအများအပြားနှင့် ကွန်မြူနစ်နှင့် ဘက်မလိုက်သောနိုင်ငံများသည် ပါလက်စတိုင်း နိုင်ငံကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်နှင့် အစ္စလမ္မစ်ညီလာခံ (OIC) တို့သည် ဖိုရမ်နှစ်ခုစလုံးတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် လက်ခံထားသည့် ပါလက်စတိုင်းနှင့် အသိအမှတ်ပြုမှု၊ ထောက်ခံမှု၊ စည်းလုံးညီညွတ်မှုဆိုင်ရာ ကြေညာချက်များကို ချက်ချင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် နိုင်ငံပေါင်း ၉၄ နိုင်ငံက ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံသစ်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် ၎င်း သည် နောက်ပိုင်းတွင် ကုလသမဂ္ဂနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော အေဂျင်စီများစွာတွင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် PLO သည် ၁၉၄၉ ခုနှစ် ဂျီနီဗာသဘောတူညီချက်များကို ဆွစ်ဇာလန်အစိုးရထံ တင်သွင်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းဆိုင်ရာ မေးခွန်းအား နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း မဖြေရှင်းနိုင်သေးသောကြောင့် တင်သွင်းစာသည် အဆုံးအဖြတ်ပြုလုပ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့် ၁၉၈၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်သည် PLO အား လွတ်လပ်သောပါလက်စတိုင်းအစိုးရအဖြစ် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုရန် အထွေထွေညီလာခံဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ကို အဆိုပြုခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါမူကြမ်းသည် အမေရိကန်၏ဖိအားကြောင့် ပျက်ပြယ်သွားခဲ့သည်။ စိန်ခေါ်မှုများ ပါလက်စတိုင်းသည် အရှေ့ဂျေရုဆလင်၊ အနောက်ဘက်ကမ်း နှင့် ဂါဇာတို့ကို ၎င်းတို့၏ပိုင်နက်နယ်မြေများဟု သတ်မှတ်ထားကြသည်။ထိုနေရာ အများစု ကို အစ္စရေးက ၁၉၆၇ ခုနှစ် တွင် ၆ ရက်ကြာ စစ်ပွဲ ဖြင့် သိမ်းပိုက်ထားသည်။ ယင်းအပြင် အနောက်ဘက်ကမ်း နှင့် ဂါ‌ဇာကမ်းမြောင် တို့ကို အစ္စရေးက ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက ပိုင်းခြားထားခဲ့သည့်အတွက် ပထဝီဝင်အနေအထားအရ ထိုနေရာနှစ်ခုသည် သီးခြားစီဖြစ်နေသည်။ လက်ရှိ ဂါဇာ ၏ အခြေအနေသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် တိုက်ပွဲကြောင့် အဆိုးရွားဆုံးပျက်ဆီးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ အသိအမှတ်ပြုမှုများ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် ၁၉၃ နိုင်ငံအနက် အောက်ပါ ၁၅၇ နိုင်ငံသည် ပါလက်စတိုင်းအား နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားပါသည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ
ဒုတိယကျောင်းသားသပိတ်	၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ပထမကျောင်းသားသပိတ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်အချိန်မှ ၁၉၃၅ ခုနှစ် အထိ (၁၅) နှစ်တာကာလတွင်း ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၌ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု မရှိခဲ့ပေ။ အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်ရှိသည့် သပိတ်မှောက်ကျောင်းသားများက မိမိဆန္ဒအရ ကျောင်းထွက်သွားပြီး ဖြစ်သည်။ အသစ်ရောက်ရှိလာသည့် ကျောင်းသားများကလည်း သပိတ်မှောက်ကျောင်းသားများ ပညာရေးခရီး မဖြောင့်မဖြူးဖြစ်သွားသည်ကို မြင်တွေ့ရသဖြင့် လုံးဝမလှုပ်ရှားရဲသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် တက္ကသိုလ်အာဏာပိုင်များက တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား များကို ခွဲခြားဆက်ဆံကြသည်။ အလိုတော်ရိကျောင်းသားများကို အခွင့်အရေး ပေးပြီး မြှောက်စားသည်။ အလိုတော်ရိမဟုတ်သည့် ကျောင်းသားများကို ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သည်။ ဘွဲ့ရပြီး ထောက်ခံစာရေးပေးသည့် အချိန်မှာပင် နှစ်မျိုး ခွဲခြားရေးပေးသည်။ အလိုတော်ရိကျောင်းသားများကို ICS ရာထူး၊ ရဲအရာရှိ ရာထူး၊ BOC အရာရှိကြီး ရာထူးများရရှိအောင် ထောက်ခံစာကို သာသာထိုးထိုး ရေးပေးပြီး၊ အလိုတော်ရိမဟုတ်သည့် ကျောင်းသားများကို ထောက်ခံစာ တစ်မျိုး ရေးပေးသည်။ ထိုထောက်ခံစာနှင့် အလုပ်လျှောက်လျှင် နယ်မြို့လေး တစ်မြို့၌ပင် ကျောင်းဆရာအလုပ်ရရန် ခက်ခဲသည်။ ဤကဲ့သို့ အခြေအနေ တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများအနေနှင့် လှုပ်ရှားမှု ပြုလုပ်ရန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းခွင့် ရရှိရေးအတွက် ကြိုးစားကြသည်များကို တွေ့ရသည်။ ၁၉၃၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ (၇) ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂကို တရားဝင်ဖွဲ့စည်း ခဲ့ကြသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းပုံစည်းမျဥ်းကို အောက်စဖိုဒ့်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား သမဂ္ဂဖွဲ့စည်းပုံအား နမူနာယူပြီး ရေးဆွဲ ခဲ့ကြသည်။ အောက်စဖိုဒ့်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂ၏ လုပ်ငန်းသည် သာရေးနာရေးအသင်း အဆင့်လောက်သာ ရှိသည်။ တက္ကသိုလ်အာဏာပိုင် များကလည်း ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂကို သာရေးနာရေးအဆင့် လောက်သာ ခွင့်ပြုသည့်သဘောဖြစ်သည်။ စကားရည်လုပွဲပြုလုပ်ခြင်း၊ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားသူများကို ဖိတ်ကြားဟောပြောခြင်းစသည့် လှုပ်ရှားမှု အဆင့်လောက်သာ ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားသမဂ္ဂ၏ ပထမ ဥက္ကဋ္ဌများဖြစ်သည့် ဦးကျော်ခင်နှင့် ဦးထွန်းစိန်တို့နောက် တကသ ဥက္ကဋ္ဌ (၄) ဦး သည် အင်္ဂလိပ်အလိုတော်ရိကျောင်းသားများ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့ တကသဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည့် ကာလတစ်လျှောက်တွင် ကျောင်းသား သမဂ္ဂ လှုပ်ရှားမှုများမရှိခဲ့ပဲ စကားရည်လုပွဲနှင့် ဟောပြောပွဲ တချို့လောက်သာ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၄-၃၅ ပညာသင်နှစ်ထဲတွင် တကသ ဒုဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူသူ တာဝန်မှ နှုတ်ထွက်သွားသဖြင့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရာ ကိုနု တကသ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာသည်။ ထို ၁၉၃၄-၃၅ ပညာသင်နှစ်ထဲမှာပင် Roll Call ခေါ်ရာတွင် Sir ထည့်မထူးသည့်အတွက် ကျောင်းသား (၂) ဦးကို တက္ကသိုလ်ကျောင်းအုပ်ကြီး စလော့က ကျောင်းထုတ်ပစ်ခဲ့သည်။ ထိုကျောင်းသား (၂) ဦးကို ကျောင်း မထုတ်ရန် တကသ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ကိုနုက ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလမတိုင်မီ စာမေးပွဲကျသည်ကို အကြောင်းပြပြီး၊ ကျောင်းအုပ်ကြီး စလော့က ကျောင်းသား (၁၁) ယောက်အား ထပ်မံကျောင်းထုတ်သဖြင့် တကသ ဒုဥက္ကဋ္ဌကိုနုက ကျောင်းမထုတ်ရန် တောင်းဆိုရာ အောင်မြင်မှု မရရှိခဲ့ ပေ။ ကိုနု၊ ကိုကျော်ငြိမ်း၊ ကိုသိန်းဖေတို့ တိုင်ပင်ကာ ကိုကျော်ငြိမ်းက ဆာဦးသွင်နှင့် မြို့မိမြို့ဖများ၊ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များကို ရွှေတိဂုံ ရင်ပြင်တော်ပေါ်သို့ ဖိတ်ကြားပြီး ကျောင်းသား (၁၁) ဦး စာမေးပွဲကျသဖြင့် ကျောင်းထုတ်ခံရသည့်ကိစ္စကို ရှင်းလင်းတင်ပြရန် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ ကိုကျော်ငြိမ်းကလည်း တာဝန်ပေးသည့်အတိုင်း ရှင်းလင်းရာ မြို့မိမြို့ဖများနှင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် တက္ကသိုလ်အခြေအနေကို သိရှိသဘော ပေါက်သွားခဲ့သည်။ ဦးနုတို့အုပ်စု ရွှေတိဂုံရင်ပြင်တော်ပေါ်မှာ ကျောင်းသား ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရှင်းလင်းပွဲပြုလုပ်ခြင်းသည် ၁၉၂၀ ခုနှစ် ကျောင်းသား သပိတ်ကြီးပြီးနောက် (၁၄) နှစ်အကြာတွင် ပထမဆုံး ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည့် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ဖြစ်သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုမှ စတင်၍ ၁၉၃၆ ခုနှစ် ဒုတိယ ကျောင်းသားသပိတ်ကို သန္ဓေတည်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤကဲ့သို့ ကျောင်းသား လှုပ်ရှားမှု စတင်လိုက်သည့်အတွက် ကျောင်းထုတ်ထားသော ကျောင်းသား (၁၁) ယောက်အနက် (၁၀) ယောက် ကျောင်းပြန်ဝင်ခွင့်ရခဲ့သည်။ ထို့နောက် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ပြဿနာတစ်ခုပေါ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၃၅ ဒီဇင်ဘာလ ကျောင်းပိတ်ရက်မတိုင်မီတွင် တက္ကသိုလ်အာဏာပိုင်များက ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်သည်။ ၎င်းတွင် ဒီဇင်ဘာကျောင်းပိတ်ရက် မတိုင်မီတွင် အစမ်းစာမေးပွဲစစ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ အစမ်းစာမေးပွဲ အောင်မြင်မှ အတန်းတင်စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုခွင့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။ ထိုအစမ်းစာမေးပွဲသည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် အစဥ်အလာမရှိပဲ ယခုနှစ်မှ အသစ်တီထွင်စစ်ဆေးသည့် စာမေးပွဲဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျောင်းသားများ အုံကြွလာပြီး တကသအဆောက်အအုံတွင် ကျောင်းသားထုအစည်းအဝေး ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် အစမ်းစာမေးပွဲကိစ္စ ကျောင်းအုပ်ကြီးနှင့် ဆွေးနွေးရန်နှင့် ဒီဇင်ဘာကျောင်းပိတ်ရက်မတိုင်မီ ထိုကိစ္စကို ကျောင်းသားထု အစည်းအဝေးတွင် ပြန်လည်တင်ပြရန် တကသ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဖိုးအေးနှင့် တကသ အမှုဆောင် (၂) ဦးကို တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ကိုဖိုးအေးသည် ဗြိတိသျှအလိုတော်ရိ ကျောင်းသားဖြစ်၍ ကျောင်းအုပ်ကြီးနှင့် သွားမတွေ့ရဲရာ အချိန်ဆွဲနေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် တကသ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ကိုနုက တကသအမှုဆောင် ကိုကျော်ငြိမ်းအား ကျောင်းအုပ်ကြီး စလော့ထံ သွားရောက်ဆွေးနွေးရန် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ ကိုကျော်ငြိမ်းသည် ကျောင်းအုပ်ကြီးထံ သွားရောက်ဆွေးနွေးရာ ကျောင်းအုပ်ကြီးက မချေမငံ ပြောဆိုခဲ့သည်။ ကိုနုနှင့် အပေါင်းအသင်းများတိုင်ပင်ပြီး ကျောင်းအုပ်ကြီး မချေမငံ‌ပြောဆိုသည့်စကားကို ပြည်သူများသိစေရန် သတင်းစာအယ်ဒီတာ များ၏ အကူအညီဖြင့် သတင်းစာတွင် ဖော်ပြလိုက်သည်။ ထို့နောက် ကိုနု အနေနှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မြို့များသို့ လှည့်လည်စည်းရုံးပြီး မြို့မိမြို့ဖများနှင့် အစည်းအဝေးများပြုလုပ်ကာ ကျောင်းအုပ်ကြီးစလော့ နုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ခဲ့သည်။ ထို့အတူ ကိုသိန်းဖေ ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်းမြို့များသို့ သွားရောက်စည်းရုံးကာ အလားတူဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ သတင်းစာများကလည်း နယ်မြို့များတွင် ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်များကို ပုံမှန် ဖော်ပြ ပေးနေခဲ့သည်။ ကိုနုနှင့် ကိုသိန်းဖေတို့ ရန်ကုန်ပြန်ရောက်ပြီး သည့်အချိန်တွင် ရန်ကုန်မြို့လုံးကျွတ်အစည်းအဝေးကြီးကို ရွှေတိဂုံဘုရား ရာဟုထောင့်၌ ကျင်းပပြုလုပ်ပြီး လူထုကြီးက ကျောင်းအုပ်ကြီး စလော့ နုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုကြတော့သည်။ ရန်ကုန်မြို့လုံးကျွတ်အစည်းအဝေး ဆုံးဖြတ်ချက် များ သတင်းစာတွင် ပါလာပြီး နောက်တစ်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ အရေးပေါ်အစည်းအဝေးခေါ်ယူပြီး အစမ်းစာမေးပွဲကို ရုပ်သိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၅-၃၆ ပညာသင်နှစ်အတွက် တကသ အမှုဆောင်သစ် ရွေးကောက်ပွဲ ၌ ကိုနုက ဥက္ကဋ္ဌနေရာတွင် ပြိုင်ဘက်မရှိ အနိုင်ရပြီး၊ ကျန်အမှုဆောင် အဖွဲ့ဝင် နေရာများတွင်လည်း ကိုနု၏အပေါင်းအသင်းများ အနိုင်ရသည်။ ဗြိတိသျှ အလိုတော်ရိကျောင်းသားများ ရွေးကောက်ပွဲ ရှုံးနိမ့်သွားသည်။ ကိုနုနှင့် အပေါင်းအသင်းများ တကသအမှုဆောင်ဖြစ် လာပြီးနောက် တကသ အမှုဆောင်အဖွဲ့သည် ကျောင်းသားရေးရာကိစ္စများကိုသာမက ကိုလိုနီစနစ် ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေး ရရှိရေး လုပ်ငန်းများကိုပါ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ကိုနု တကသဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီးနောက် တကသ အမှုဆောင် များ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုသော အခမ်းအနားနှင့် စကားရည်လုပွဲ အခမ်းအနား များ၊ ဟောပြောပွဲများတွင် သဘာပတိမိန့်ခွန်း ပြောကြားတိုင်း ကိုနုက ကျောင်းအုပ်ကြီးစလော့၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုများ၊ ကျောင်းသားများအား အုပ်စုခွဲ ပြီး တစ်ဖက်ကို အခွင့်အရေးပေး၊ တစ်ဖက်ကို ဖိနှိပ်ဆက်ဆံမှုများကို သွယ်ဝိုက် ပြီး အများသိရှိအောင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကိုနုကို ကျောင်းအုပ်ကြီးက ကျောင်းထုတ်ပစ်ချင်နေပါသည်။ ဤအခြေအနေတွင် တကသက တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် ထုတ်ဝေသည့် တကသကြွေးကြော်သံ အိုးဝေမဂ္ဂဇင်းတွင် “ငရဲခွေးကြီးလွတ်နေသည်” ဆောင်းပါးပါလာသည့်အတွက် ကျောင်းအုပ်ကြီးက ထိုဆောင်းပါးကို အကြောင်းပြပြီး ကိုနုကို ၁၉၃၆ ခု၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၂၁) ရက်နေ့တွင် ကျောင်းထုတ်ပစ်လိုက်သည်။ အယ်ဒီတာ ကိုအောင်ဆန်းကိုလည်း ဆောင်းပါး ရေးသူ၏ အမည်ကို ဖော်ထုတ်မပြောသည့်အတွက် ကျောင်းမှထုတ်ပယ်ရန် ဆုံးဖြတ်ပြီးဖြစ်သည်။ ကိုနုကို ကျောင်းထုတ်သည့်အတွက် ဖေဖော်ဝါရီလ (၂၅) ရက်နေ့မှာ ကျင်းပ ပြုလုပ်သည့် ကျောင်းသားထုအစည်းအဝေးကြီးက ကိုနုကို ထောက်ခံသည့်အနေနှင့် သပိတ်မှောက်ကြသည်။ ဤကျောင်းသားသပိတ်ကြီး သည် ၁၉၂၀ ခုနှစ် ပထမကျောင်းသားသပိတ်ကြီးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး (၁၆) နှစ် အကြာတွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်းဝင် ဒုတိယ ကျောင်းသား သပိတ်ကြီး ဖြစ်သည်။ ထိုကျောင်းသားသပိတ်ကြီးကို တကသ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးရာရှစ်က သပိတ် ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ကိုနုကို ကျောင်းထုတ်ထားပြီး ဖြစ်သည့်အတွက် ကိုနုသည် သပိတ်ကော်မတီမှာ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တရားဝင် ပါဝင် ဦးဆောင်ခွင့်မရှိတော့ပေ။ အဆိုပါ သပိတ် ကော်မတီက တောင်းဆိုချက် (၁၀) ချက်ကို တောင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ ထိုတောင်းဆိုချက်များထဲက အဓိကတောင်းဆိုချက်တစ်ခုသည် ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်အက်ဥပဒေ ပြင်ဆင်ပေးရန် ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်အရေးကြီးသော တောင်းဆိုချက်တစ်ခုမှာ ကျောင်းအုပ်ကြီး၏ ကျောင်းသားများကို ကျောင်းထုတ်ပိုင်ခွင့်အာဏာအား ပြန်ရုပ်သိမ်းပြီး၊ ကျောင်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၌ သာ ထိုအာဏာကို ထားရှိရန် ဖြစ်သည်။ အစိုးရနှင့် တက္ကသိုလ် အာဏာပိုင်များ သည် ကျောင်းသားများတောင်းဆိုသည့် တောင်းဆိုချက် (၁၀) ချက်ကို ဥပေက္ခာပြုထားပြီး သပိတ်မှောက် ကျောင်းသားများကို စာမေးပွဲဖြေခွင့် ပိတ်ပင်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ ဧပြီလအထိ ကျောင်းသားများ သပိတ်မလှန်သည့်အတွက် အစိုးရသည် ဗဟိုတရားရုံးမှ တရားသူကြီးဦးမြဘူးကို ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ပေးပြီး သပိတ် ကိစ္စစုံစမ်းရေးကော်မတီကို ဖွဲ့ခဲ့သည်။ မေလအတွင်းတွင် အစိုးရနှင့် သပိတ် မှောက်ကျောင်းသားများ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြသည်။ ကျောင်းသားများ တောင်းဆိုသော အချက် (၁၀) ချက်လုံး မရရှိသော်လည်း အချက်တချို့ လိုက်လျောသည့်အတွက် သပိတ်ကော်မတီက သပိတ်လှန်ရန် သဘောတူခဲ့ သည်။ ၁၉၃၆ ခု၊ မေလ (၁၀) ရက်နေ့တွင် သပိတ်လှန်လိုက်သည်။ သပိတ်၏ အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ကျောင်းအုပ်ကြီးစလော့နေရာတွင် မြန်မာလူမျိုး ပါမောက္ခ ဦးဖေမောင်တင်ကို ကျောင်းအုပ်ကြီးအဖြစ် ခန့်ခဲ့ရသည်။ဘိုးသိမ်း၊ (၂၀၂၃)၊ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုနှင့် ပညာရေးစနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ လွတ်လပ်သော မြန်မာ့ သုတေသန ဂျာနယ်၊ (၃)။ https://ijbs.online/?page_id=4366
ကိုကိုဦး (ဝန်ကြီး)	ဒေါက်တာ ကိုကိုဦး (၁၉၆၂ – ၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှ သူသေဆုံးချိန် ၂၀၁၅ ဒီဇင်ဘာလအထိ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ သူသည် ဂျပန်နိုင်ငံ အိုဆာကာ တက္ကသိုလ်မှ အဏုမြူရူပဗေဒ အထူးပြုဖြင့် ပါရဂူဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနတွင် ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ၂၀၁၁ ခုနှစ် မတ်လမှ ၂၀၁၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာနတွင် ညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ် လည်းကောင်း၊ အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာနတွင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဖြစ် လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဒေါက်တာ ကိုကိုဦးကို မြန်မာနိုင်ငံ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မိုးကုတ်မြို့၌ အဖ ဦးအောင်မြင့်၊ အမိ ဒေါ်တင်တင်ခိုင်တို့မှ ၁၉၆၂-ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ မွေးချင်းနှစ်ယောက်အနက် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က မိုးကုတ်မြို့တွင် အခြေခံပညာများကို သင်ယူခဲ့ပြီး ၁၉၇၇-ခုနှစ်တွင် မိုးကုတ်မြို့ အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်းမှ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၈-ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့၊ ဒေသကောလိပ် အမှတ်(၁)၌ ဆက်လက်ပညာသင်ယူပြီး ၁၉၈၃-ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ ရူပဗေဒဘာသာရပ်ဖြင့် B.Sc(Hons)ဘွဲ့ကိုလည်းကောင်း၊ ၁၉၈၃-ခုနှစ်တွင် M.Sc(Physics) ဘွဲ့ကိုလည်းကောင်း ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၆-ခုနှစ်မှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ ရူပဗေဒဌာနတွင် သရုပ်ပြရာထူးဖြင့် အလုပ်စတင်ဝင်ရောက်သည်။ ၁၉၉၄-ခုနှစ်တွင် လက်ထောက်ကထိက ရာထူးဖြင့် မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်၊ ရူပဗေဒဌာနတွင်လည်းကောင်း၊ ၁၉၉၉-ခုနှစ်တွင် ကထိကရာထူးဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ ရူပဗေဒဌာနတွင်လည်းကောင်း တာဝန်အဆင့်ဆင့်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သင်ကြားရေးတာဝန်များ ထမ်းဆောင်စဉ် ၁၉၉၅-ခုနှစ်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာ တက္ကသိုလ်၌ ပါရဂူဘွဲ့ သင်တန်းတက်ရောက်ရန် ရွေးချယ်စေလွှတ်ခြင်း ခံရပြီး ၁၉၉၉-ခုနှစ်တွင် အဆိုပါ တက္ကသိုလ်မှ Ph.D(Nuclear Engineering) ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ အိုဆာကာတက္ကသိုလ်၌ ပါရဂူ ကျမ်းပြုဆောင်ရွက်နေစဉ် OKTAVIAN Facility မှ ပါမောက္ခ A.Takahashi ၏ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊ သုတေသနစာတမ်းပြုစုခြင်းများ၌ ပါဝင်ရေးသား ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ American Nuclear Society နှင့် European Nuclear Society အပါအဝင် ဂျပန်နိုင်ငံရှိ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ဂျာနယ်များ၌ နျူကလီးယားဆိုင်ရာ သုတေသနစာတမ်း ၂၀ တင်သွင်းခဲ့သည်။ ပညာတော်သင်မှ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်၊ မကွေးတက္ကသိုလ်မှ ရူပဗေဒနှင့် မဟာသိပ္ပံကျမ်းပြုကျောင်းသားများကို ဂျပန်နိုင်ငံ အိုဆာကာတက္ကသိုလ်သို့ သွားရောက်သုတေသနပြု၍ ပညာဆည်းပူးခွင့် ရရှိရေးအတွက် ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ကူညီထောက်ပံ့မှုပြုခြင်း၊ ဌာနများအကြား ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။ ၂၀၀၀-ပြည့်နှစ်တွင် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနသို့ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးရာထူးဖြင့် ပြောင်းရွှေ့တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ရာထူးအဆင့်ဆင့် တိုးမြှင့်ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာ ၂၀၀၅-ခုနှစ်တွင် အဏုမြူစွမ်းအင်ဦးစီးဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးတာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ် ကာလအတွင်း နည်းပညာတက္ကသိုလ်နှင့် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်များကို သုတေသန အခြေပြု တက္ကသိုလ်များ ဖြစ်လာစေရန်၊ နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ တက္ကသိုလ်များ ဖြစ်လာစေရန် လမ်းညွှန်မှုပြုခြင်း၊ နိုင်ငံခြားတက္ကသိုလ်များနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကဏ္ဍမြှင့်တင် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ သုတေသနကဏ္ဍမြှင့်တင်နိုင်ရန် အမျိုးသား ဓာတ်ခွဲခန်း တည်ထောင်ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဌာနနှင့် ရန်ကုန်နည်းပညာတက္ကသိုလ်တွင် သုတေသနဌာန တည်ထောင်ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ကျောင်းသားများ ပညာသင်ကြားမှု လက်တွေ့လုပ်ဆောင်နိုင်မှု အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိစေရေးအတွက် သင်တန်းများ၏ ပညာသင်နှစ်များကို ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခြင်း၊ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကို နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ ပြင်ဆင်ရေးဆွဲစေခြင်း၊ အဆင့်မြင့်ပညာဦးစီးဌာန တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ သိပ္ပံကျောင်းများတွင် သင်ထောက်ကူပစ္စည်းများ ဘဏ္ဍာနှစ်အလိုက် ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရနှင့် ပူးပေါင်း၍ မန္တလေးမြို့တွင် နိုင်ငံတကာ အဆင့်မီ မြန်မာသတင်းအချက်အလက် နည်းပညာတက္ကသိုလ် ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရေးအတွက် အစိုးရနည်းပညာ အထက်တန်းကျောင်းများ၊ AGTI သုံးနှစ်သင်တန်း စက်မှုလက်မှုသိပ္ပံကျောင်းများ တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်း၊ စင်္ကာပူနိုင်ငံ အစိုးရနှင့် ပူးပေါင်း၍ စင်္ကာပူမြန်မာသင်တန်းကျောင်း ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်းနှင့် Polytachnic Center များ ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေးတို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၉-ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဒေါက်တာသိင်္ဂီကျော်နှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ဒေါက်တာကိုကိုဦးသည် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ် ၂၀၁၅-ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၉-ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန်သည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် ဇနီးနှင့် သမီးတစ်ယောက်ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ်(၂၀၁၆) ကိုးကား Category:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ Category:မြန်မာ သိပ္ပံပညာရှင်များ
မျက်တော်ပြေ (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	မျက်တော်ပြေ (အင်္ဂလိပ်: Myet Taw Pyay )သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် Fortune TV မှ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည့် မြန်မာ အမျိုးသားအချစ်ဇာတ်လမ်းတွဲဖြစ်သည်။ ထိုဇာတ်လမ်းတွဲကို SKY Production မှ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး အပိုင်း (၆) ပိုင်း ပါဝင်သည် ဆရာမ ညမွှေးပန်း၏ ဝတ္ထုကို ရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုဇာတ်လမ်းတွဲတွင် တေဇလင်းရောင်၊ ဇွဲ နှင့် ကောင်းစစ် တို့က အဓိက သရုပ်ဆောင်အဖြစ် ပါဝင်ထားသည်။ သရုပ်ဆောင်များ ဧက အဖြစ် တေဇလင်းရောင် မုတ်သုန် အဖြစ် ဇွဲ ဦးမာန် အဖြစ် ကောင်းစစ် မိုးမြင့်မြတ်စိုး ခိုင်းသင်းဦး ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
ဗစ်တာခင်ညို	ဗစ်တာခင်ညို (၂၁ စက်တင်ဘာ ၁၉၄၅ - ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅)သည် စတီရီယိုခေတ်ဦး ထင်ရှားသည့်အဆိုတော် တစ်ဦးဖြစ်သည်။နာမည်အရင်းမှာ သိန်းထွန်း ဖြစ်သည်။ ငယ်ဘဝ တေးသံရှင် ဗစ်တာခင်ညိုကို အဖ ဦးခင်ညို၊ အမိဒေါ်ခင်စန်းရီတို့မှ ရန်ကုန်မြို့၊ ကန်တော်ကလေးတွင် မွေးဖွားသည်။ မွေးချင်းမောင်နှမ(၅)ဦးရှိပြီး၊ သားအကြီးဖြစ်သည်။မွေးချင်းများမှာ ဒေါ်မာလာခင်ညို၊ မျိုးအောင်(ခေါ်) မောင်မောင်၊ တေးရေး-ချိုချို(ခေါ်)ကျော်နိုင်၊ တေးဆို - တူးတူး (ခေါ်) မင်းကျော်သူ တို့ဖြစ်သည်။ အဆိုတော်ကြီး ကိုမင်း‌နောင် ၏ တူ တော်စပ်သည်။ တေးဂီတဘဝဖြတ်သန်းမှု ၁၉၆၆-ခုနှစ်တွင် သူငယ်ချင်းများစုပေါင်းပြီး THE SHADES ဆိုသည့် အဖွဲ့ တဖွဲ့ တည်ထောင်ကာ ဂီတလောက သို့ စတင်ခြေချခဲ့သည်။ထိုအဖွဲ့တွင် တော်မီကျော်နိုင်၊စောသင်မသီ၊ထုံးဘို နှင့် တော်မီမျိုးဝင်း တို့ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းက အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အဖြစ် လိဒ် LeadGuitar တီးကာ တေးသီချင်းများသီဆိုခဲ့သည်။ ဗစ်တာခင်ညို၏ ထိုအဖွဲ့သည် မြန်မာ့အသံ၊ အင်္ဂလိပ်ပိုင်း အစီအစဉ်၏ ပြည်တွင်းဖျော်ဖြေမှုထဲမှ ထင်ရှားသည့် အစီအစဉ်တခုဖြစ်သည့် Local Talents အစီအစဉ်တွင် ဘိုဘိုဟန် ၊ နွဲ့ယဉ်ဝင်း၊ တင်မိုးခိုင် အစရှိသူတို့နှင့်အတူ ပါဝင်တီးခတ်သီဆိုခဲ့သည်။ စတီရီယိုခေတ်မတိုင်မီ တေးဂီတ Band များဖြစ်သည့် Shades အဖွဲ့တွင်လည်း ပါဝင်ခဲ့သလို နောက်ပိုင်း မြန်မာပြည်သိန်းတန်၏ L.P.J တီးဝိုင်း တည်ထောင်စဉ်တွင်လည်း ဗစ်တာခင်ညို ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဗစ်တာခင်ညိုသည် တေးဂီတလောကထဲ ၃နှစ်ကျော် ကျင်လည်ပြီးနောက် ခေတ္တရပ်နားခဲ့သည်။၁၉၇၇ ခုနှစ် တွင် ရုပ်ရှင်နယ်မှ ကိုမျိုးသန့် ၏ တိုက်တွန်းချက်အရ ကိုမြင့် သမန်းကျား နှင့် ဆက်သွယ်မိပြီး၊ သမန်းကျား ဂီတအဖွဲ့ တွင် အဆိုအတီးသမား တစ်ဦးအဖြစ် ပြန်လည်ခြေချခဲ့သည်။ ၎င်း၏သီချင်းအများစုကို ညီဖြစ်သူ တေးရေးချိုချိုက ရေးသားပေးခဲ့ပြီး တကိုယ်တော် တေးစီးရီးများဖြစ်သော အကောင်းတကာ့ အကောင်းဆုံးတေးများ၊ ဒီဇင်ဘာ နံနက်ခင်း၊ အမြူတေတေးစု ၁၊ လမ်းမှာ လူမတင်နဲ့၊ ရန်ကုန်သူ၊ ထပ်ခေါ်မယ်လိုက်ခဲ့တော့ အစရှိတို့အပြင် စုံတွဲတေးစီးရီး၊ တေးသံရှင်စုံဖြင့် သီဆိုထားသော တေးစီးရီးများလည်း ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ဗစ်တာခင်ညို၏ တေးဂီတသက်တမ်း ၄၅ နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် တေးသံရှင်များစွာ ပါဝင်သော ဖျော်ဖြေပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ အောင်မြင်ကျော်ကြားသည့် တေးစီးရီးများစွာထုတ်ခဲ့သလို သူသီဆိုခဲ့သည့် နွေ၊ မြခွာညို၊ အလွမ်းသီချင်း၊ နွေသာဆိုရင်မှာပြာ၊ ကျူရှင်လှေကားရင်း စသည့် သီချင်းများမှာ လက်ရှိအချိန်ထိ ရေပန်းစားသည်။ ဗစ်တာခင်ညိုသည် ဦးမျိုးမြင့် ဒေါ်ခင်ခင်တို့၏သမီး ဒေါ်မြမြစိမ်းနှင့် အကြောင်းပါပြီး ရဲမျိုးထွန်း၊ ရဲမင်းထွန်း၊ ဇော်မင်းထွန်း၊ နိုင်ဝင်းထွန်း သားလေးယောက် ထွန်းကားသည်။ ဘဝနိဂုံး ဗစ်တာခင်ညို သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၂၅)ရက် နံနက်ပိုင်းက ရန်ကုန်မြို့၊မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မြို့နယ်ရှိ နေအိမ်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။ ကိုးကား Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ
၂၀၂၅ ဘန်ကောက် လမ်းပြိုကျ	၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့ နံနက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့ Dusit ခရိုင် ရှိ Vajira ဆေးရုံ ရှေ့တွင် မီတာ ၅၀ နက်သော တွင်းပေါက် တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုမရှိကြောင်း သိရသည်။ တွင်းပေါက်သည် အကျယ်အဝန်း ၉၀၀ စတုရန်းမီတာရှိပြီး မီတာ ၅၀ နက်သည်ဟု အစီရင်ခံခဲ့သည်။ အနီးနားရှိ Vajira ဆေးရုံမှ လူနာများအား အခင်းဖြစ်ပွားပြီးနောက် ခေတ္တ ငြင်းဆိုထားကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Chadchart Sittipunt က ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းမှုများ လုပ်ဆောင်နေပြီး လျှပ်စစ်မီးနှင့် ရေပေးဝေမှု့များကို ဖြတ်တောက်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဝီကီဒေတာရှိ ကိုဩဒိနိတ်များ ကဏ္ဍ:၂၀၂၅ ထိုင်းနိုင်ငံ
မိသားစုပြိုင်ပွဲ	မိသားစုပြိုင်ပွဲ () သည် ငွေသားနှင့်ဆုများရယူရန် စစ်တမ်းမေးခွန်းများအတွက် ရေပန်းအစားဆုံးအဖြေများကို အမည်ပေးကာ မိသားစုနှစ်စုက ကောင်းထက်ဇော် မှတင်ဆက်သည့် Burmese Reality ရုပ်မြင်သံကြား ဂိမ်းရှိုး တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဗြိတိန်ဗားရှင်း နှင့် တူညီသော အလှတရားများ မျှဝေခြင်းနှင့်အတူ American Gameshow Family Feud ကို အခြေခံထားသည်။ Channel-7 တွင် ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကတည်းက ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ ဂိမ်းပုံစံ မိသားစုနှစ်စုမှ ပြိုင်ပွဲဝင် လေးဦးသည် ငွေနှင့်ဆုများအတွက် ယှဉ်ပြိုင်ကြသည်။ အလှည့်တစ်ခုစီတွင် ပြိုင်ပွဲဝင်နှစ်ဦးကြား “မျက်နှာချင်းဆိုင်” မေးခွန်းဖြင့် စတင်သည်။ ယခင်က လူ ၁၀၀ ကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့သည်။ အချို့သော အဆင့်သတ်မှတ်ချက်များသည် ဘုတ်အဖွဲ့အပေါ် စစ်တမ်း၏ တုံ့ပြန်မှုဖြင့် လူကြိုက်များသည်။ buzz-in ၏ ပထမဆုံး ကလစ်ဖြင့် ပြိုင်ပွဲဝင်သူသည် ပထမဦးစွာ အဖြေပေးမည်ဖြစ်ပြီး ပြိုင်ပွဲဝင်မှ အဖြေမဟုတ်ပါ သို့မဟုတ် အဖြေအများဆုံးမဟုတ်ပါက အခြားပြိုင်ပွဲဝင်သည် မြင့်မားသောအဖြေကို ရရှိရန် အခွင့်အရေးဖြစ်သည်။ အနိုင်ရသောမိသားစုသည် မေးခွန်းကို ကိုယ်တိုင်ဖြေဆိုရန် ရွေးချယ်နိုင်သည် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ပြိုင်ဘက်များကိုပေး‌ ‌ေြ‌‌ေ‌ေြ‌ ရွးချယ်နိုင်သည်။ ထို့နောက် မေးခွန်းဖြေဆိုသော မိသားစုသည် ကျန်ရှိ‌ေနသော လျှို့ဝှက်ထားသော အဖြေများအားလုံးကို ခန့်မှန်းခြင်းဖြင့် အနိုင်ရရန် ကြိုးစားရမည်ဖြစ်သည်။ တုံ့ပြန်မှုမပေးဘဲ သို့မဟုတ် သုံးစက္ကန့်အတွင်း မတုံ့ပြန်ဘဲ သုံးကြိမ်ကျရှုံးပါက၊ ၎င်းတို့၏ ပြိုင်ဘက်များသည် ကျန်ရှိသော လျှို့ဝှက်အဖြေများကို ခန့်မှန်းခြင်းဖြင့် အမှတ်များကို ရယူရန် အခွင့်အရေး ထပ်မံရရှိမည်ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ပြိုင်ဘက်များသည် အမှတ်များကို ခိုးယူရန် အခွင့်အရေးရှိပါက၊ မေးခွန်းကို ၎င်းတို့၏ အသင်းခေါင်းဆောင်ကသာ ဖြေကြားရမည်ဖြစ်သည်။ အသင်းခေါင်းဆောင်က နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ရပါသည်။ Big Money အနိုင်ရသောမိသားစုဝင်နှစ်ဦးသည် ငွေသားအပိုဆုအခွင့်အရေးအတွက် Big Money ကိုကစားရသည်။ ပြိုင်ပွဲဝင်တစ်ဦးသည် ပထမဆုံးစတင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်ဦးမှာ ပထမအဖြေကိုမကြားရန်အတွက် နားကြပ်ကိုတပ်၍ ကျန်တစ်ဦးကိုစောင့်ရမည်ဖြစ်သည်။ အမြန်ဖြေရမည့် မေးခွန်းငါးခုရှိပြီး ၎င်းတို့ဖြေဆိုရန် အချိန်ကန့်သတ်ချက်ရှိပါသည်။ ပထမမေးခွန်းပြီးနောက် ပြိုင်ပွဲဝင်သည် ဖြေဆိုရန်အခက်အခဲရှိပါက အခြားမေးခွန်းကို ကျော်သွားနိုင်ပြီး အချိန်ကျန်ရှိသေးပါက မေးခွန်းကို ပြန်လည်ဖြေဆိုနိုင်ပါသည်။ ပထမပြိုင်ပွဲဝင်သူသည် စုစုပေါင်းမေးခွန်းငါးခုကို လက်ခံရရှိမည်ဖြစ်ပြီး အချိန်ပြီးနောက် သို့မဟုတ် အချိန်နှင့်အမျှ ဖြေဆိုနိုင်သည်။ ဒုတိယပြိုင်ပွဲဝင်က မေးခွန်းငါးခုအတွက် အဖြေထုတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ဦးစလုံးသည် တူညီသောစည်းမျဉ်းများတွင် ယှဉ်ပြိုင်ကြသော်လည်း ငါးစက္ကန့်အချိန်ကန့်သတ်ချက်ကို လာမည့်ပြိုင်ပွဲဝင်များ (ပထမ 25၊ သက်တမ်းတိုးမှု 30); ထို့အပြင် ဒုတိယပြိုင်ပွဲဝင်သည် ပထမအဖြေကို ထပ်ပြောမိပါက ကျယ်လောင်သော အသံထွက်ပြီး ထပ်မံဖြေဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
Flowers & Butterflies	Flowers & Butterflies သည် မြန်မာ အချစ်ဟာသ-ဒရာမာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ ဖြစ်သည်။ Season 1 ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့မှ မေလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပြီး Season 2 ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့မှ နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ ည 6:00 တွင် For Comedy Channel ၊ 4TV Network မှ ချန်နယ်မှ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ Flowers & Butterflies ၏ Season 1 ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လ ၁၈ ရက်မှ ဇွန်လ ၇ ရက်အထိ Channel 7 တွင် အပိုင်း 60 ပိုင်းကို 5:15 တွင် တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပြီး Season 2 ကိုလည်း MRTV-4 တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်မှ နိုဝင်ဘာ ၂၀ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ 19:15 တွင် အပိုင်း ၂၇ ပိုင်းဖြင့် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များ ခန့်ထည်ဝါ ဖြစ် ကြည်ဇော်ထက် သန္ဒာ အဖြစ် ‌ခေးဆက်သွင် ကောင်းထက်ယံ အဖြစ် နက္ခတ် မေ အဖြစ် ခင်စန္ဒာမြင့် ရဲရင်သူ အဖြစ် ကျော်ထက် ဆာကူရာ အဖြစ် ခိုင်သဇင်ဦး ထွဋ်ထိုက် အဖြစ် စိုင်းနေဖြိုး ယုယခင် အဖြစ် အိန္ဒြေဝင့်ထည့် နေကြာ အဖြစ် ကျော်ဆု ညိုမိ အဖြစ် စိုးနန္ဒာကျော် Rose Angel အဖြစ် မြတ်သူသူ မေမြင့်မိုရ် အဖြစ် ဇူးဇူးဈာန် ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
Happy Beach	Happy Beach သည် မြန်မာ ဟာသ ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ Happy Beach ၏ Season 1 ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့မှ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပြီး Season 2 ကို ၂၀၁၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့မှ ဒီဇင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ 06:15 အချိန်တွင် For Comedy Channel၊ 4TV Network မှ ချန်နယ်တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ ၎င်း၏ Season 1 ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်မှ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်အထိ Channel 7 တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပြီး အပိုင်း ၄၄ ပိုင်းအတွက် တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ Season 2 ကို MRTV-4 တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၀ ရက်မှ ဇန်န၀ါရီလ ၅ ရက်၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ် တနင်္လာနေ့ မှ သောကြာနေ့အထိ အပိုင်း ၁၉ ပိုင်း ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ သရုပ်‌ဆောင်များ မောင်ရင် အဖြစ် ကြည်ဇော်ထက် ကျော်ဆု အဖြစ် ကျော်ဆု သာကီ အဖြစ် မင်းသာကီ ကြည်အေး အဖြစ် ကျော်ထက် သွင်မင်းခန့် အဖြစ် သွင်မင်း ရွှေကတ္တီပါ အဖြစ် ဝင့်ယမုံနိုင် တပွင့်ပန် အဖြစ် ခေးဆက်သွင် ပုလဲ အဖြစ် မုဏ်း သက်ဦး အဖြစ် သက်ဦးကို ဇင် အဖြစ် မြတ်သူသူ ဇူးဇူး အဖြစ် ဇူးဇူးဈာန် ကောင်းမြတ်စံ (season 1) (Ep.18) Guest စိုးနန္ဒာကျော် (season 1) (Ep.18) Guest မေမြင့်မိုရ် (season 2) ခြူးလေး (season 2) နက္ခတ် (season 2) ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
ရင်ခွင်ရှင်းတမ်း (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	ရင်ခွင်ရှင်းတမ်း () သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မြန်မာ့ ဒရာမာ ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ Channel 9 မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလ ၂၄ ရက်နေ့မှ ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်နေ့အထိ အပတ်စဉ် သောကြာနှင့် စနေနေ့တိုင်း 7:30 အချိန်တွင် အပိုင်း ၂၀ ပိုင်း ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ သရုပ်ဆောင်များ ဖိုးသား အဖြစ် ဟိန်းဝေယံ စန်းဝတီ အဖြစ် အေးဝတ်ရည်သောင်း နေထက် အဖြစ် ညိမ်းသော် ဟန်နီ အဖြစ် သွန်းဆက် ရန်ငယ် အဖြစ် သီရိစိုး မေမိုး အဖြစ် ဟန်လေး ကောင်း‌ကျော် အဖြစ် အုပ်သာ‌ကျော် နိုနို အဖြစ် ‌ခေးလရောင် ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
အဆောင် (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	အဆောင် ( ) သည် မြန်မာ့သရဲ ရုပ်မြင်သံကြားဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး Fortune TV ၌ ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပါသည်။ အဆောင် season 1 ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့မှ ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့ အပတ်စဉ် စနေနေ့တိုင်း 19:30 အချိန်တွင် အပိုင်း 8ပိုင်း နှင့် အ‌ဆောင်၂ အိမ်မက်နိဒါန်း( )ကို ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှ မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့အထိ အပတ်စဉ် စနေနှင့် တနင်္ဂနွေနေ့ 19:00 တွင် အပိုင်း (၂၄)ပိုင်း ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ အကျဉ်းချုပ် Season 1 "အမျိုးသားများကို ဝင်ခွင့်မပြုပါ" ဟု ကန့်သတ်ထားသော တည်းခိုခန်း။ ဘော်ဒါဆောင်တွင် စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသော လျှို့ဝှက်ချက်များ ပြည့်နှက်နေပြီး အချို့သော တည်းခိုခန်း၏ အစိတ်အပိုင်းများသည် အိမ်ငှားများပင် မရနိုင်ပါ။ တည်းခိုခန်းပိုင်ရှင်မှာ စည်းကမ်းတင်းကြပ်သော အထီးကျန်အမျိုးသမီး မြနှင်းနုဖြစ်သည်။ ဘော်ဒါဆောင်ကို ငှားဖို့ မိန်းကလေး ခုနစ်ယောက် ရောက်လာခဲ့သည်။ တစ်နေ့တွင် တည်းခိုခန်း၌ နေထိုင်သူ ခုနစ်ဦးသည် ဧည့်သည်တစ်ဦးကို မမျှော်လင့်ဘဲ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ဒီအဆောက်အဦးရဲ့ သမိုင်းကြောင်းနောက်ကွယ်က ဝမ်းနည်းစရာဇာတ်လမ်းက ဘာလဲ။ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေ၊ မမျှော်လင့်ထားတဲ့ အလှည့်အပြောင်းတွေနဲ့ တီဗီကြည့်ရှုသူတွေရဲ့ အာရုံစိုက်မှုကို ဖမ်းစားနိုင်ပါလိမ့်မယ်။ Season 2 အမျိုးအနွယ်မဟုတ်သူများအတွက် အမိုးအကာတစ်ခုသည် ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့သော တစ်အိမ်တည်းတွင်နေထိုင်သော တည်းခိုခန်းရှစ်ခု။ Ah Saung 2: Dream Introduction တွင် လောဘ၊ ဒေါသ၊ အချစ်၊ မုန်းတီးမှု နှင့် စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုများကို ခံစားရလိမ့်မည်။ သရုပ်ဆောင်များ နုမောင်၊ ထွဋ်ခေါင် အဖြစ် ညိမ်းသော် လင်းစက် အဖြစ် ဆုမြတ်နိုးဦး မြနှင်းနု အဖြစ် ဆုထက်ကုဋေ သရဖူ အဖြစ် ဆုထက် ပဒုမ္မာ အဖြစ် ဆောင်းယွန်းဝတီဦး မုန်းရတီ အဖြစ် ဖြိုးပပထူး ကြည်နု အဖြစ် ရွှန်းယမုံ အိသာ အဖြစ် ဆုရဲထက် ဝါဆို အဖြစ် ဟိန်းဇာနည်ခိုင် သွန်း အဖြစ် သဲသဲဆုငြိမ်း မတင်မမ အဖြစ် မေစီမေ တူးတူး အဖြစ် ချစ်မြစ်သာ ဦးမြတ်ကျော် အဖြစ် ရဲအောင် မှူး အဖြစ် ပြေဇင် ညီထွဋ်ခေါင် အဖြစ် အယ်ဒို ခိုင်မြေ့ အဖြစ် Russell ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
MasterChef Myanmar	MasterChef Myanmar သည် မြန်မာ ဟင်းချက်ပြိုင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် Endemol Shine Group မှထုတ်လုပ်သော UK ဟင်းချက်ပြပွဲ MasterChef ကို အခြေခံထားသည်။ MRTV-4 ၌ထုတ်လွှင့်ပြသလျက်ရှိသည်။ အစီစဉ်တင်ဆက်သူများနှင့်ဒိုင်လူကြီးများ အစီစဉ်တင်ဆက်သူများ Current host Previous host တင်ဆက်သူ Season 1 Season 2 Season 3 Season 4 သဇင်နွယ်ဝင်း ကောင်းထက်ဇော် အကဲဖြတ်ဒိုင်လူကြီးများ Key: Current judging panel Previous judge(s) တရားသူကြီး Season 1 Season 2 Season 3 Season 4 ဦးရဲထွဋ်ဝင်း ဒေါ်ဖြူဖြူတင် Joseph Jean Marc Lemmery Michel Louis Meca ပြိုင်ပွဲဝင်များ Seaso 1 Top 20 တင်တင်ဦး (အနိုင်ရရှိသူ၊ အောင်ဝေဖြိုး (Runner-up)၊ နီလာအောင်ဝင်း ဖြိုးသူရိန်ဦး မေဖြိုးသီ ခန့်‌‌ော်ဦး အေးအေးသိန်း သီဟမင်းသွေး စဝေယံဦး ထက်မြတ်ဦး ကျော့ကေသီအောင် ခင်ချိုမာ နွဲ့နွဲ့ဝင်း ထိန်လင်းမောင် ဇာဇာအေး နန်းအေးအေးသန်း ဝင်းဇော်လွင် ဖြိုးအာကာဟိန်း သန္တာအေး စောဇင်မိုး Season 2 Top 20 အာကာ (အနိုင်ရရှိသူ) နေအောင် (ဒုတိယဆု) ရွှန်းရွှန်းအောင် နိုင်ဇော် နော်လဲ့ဂျွန်ဖော အေးသဇင် မေနှင်း‌ဖွေး ကောင်းကင်ထက် သားထက်ဆန်း Sushma Arya ပြည့်ပြည့် ဖိုးဝအောင် ထွန်းကျော်ဦး ဇင်မင်းမင်းထက် မောင်‌ောင်ရဲရင့် ကျော်စိုးဟန် ဂွမ်ဂျလ ဘိုဘိုကို ဆိုင်းဂျက်အောင် Shio Thaw Zin Season 3 Top 20 ဆုမွန်နှင်း (အနိုင်ရရှိသူ) မြင့်သူထက် (Runner-up) မိုးသူ ရဲလွင်ဦး နန်းထိုက်ဦး မင်းခန့်မော် ကိုစိုင်း ဟိန်းထက်အောင် နိုင်းနိုင်းဝင်း သန်းသန်းဆွေ In Yan Ywal Sant စိုင်းအောင်ကျော်ကျော် မျိုးမြင့်ဦး ရဲပြည့်ပိုင် လွင်လွင်ကြူ ခင်စန်းတင့် ကျော်ကိုကိုဇင် ဟိန်းမင်းလတ် ခိုင်ဇာခြည်သန်း ဉာဏ်မင်းဖြိုး Season 4 Top 13 ဟိန်းထက်အောင် (အနိုင်ရရှိသူ) မင်းခန်းမော် (Runner-up) နေအောင် နန်းထိုက်ဦး ကိုစိုင်း ကောင်းကင်ထက် အေးသဇင် ထက်မြတ်ဦး ရွှန်းရွှန်းအောင် လွင်လွင်ကြူ Ning Rang Roi San ဖိုးဝအောင် ထိန်လင်းမောင် ခြုံငုံသုံးသပ်ချက် Season သင်တန်းကာလ ရက်စွဲများ Grand Final အနိုင်ရရှိသူ Runner-up 1) 2018-19 စက်တင်ဘာ ၉၊ ၂၀၁၈ မှ ဇန်နဝါရီ ၂၀၊ ၂၀၁၉ တင်တင်ဦး အောင်ဝေဖြိုး 2) 2019 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 14 ရက်နေ့မှ နိုဝင်ဘာလ 24 ရက် 2019 ခုနှစ် အာကာ နေအောင် ၃) ၂၀၂၀-၂၁ စက်တင်ဘာလ 20 ရက်၊ 2020 ခုနှစ်မှ 31 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ 2021 ခုနှစ် ဆုမွန်နှင်း မြင့်သူထက် ၄) ၂၀၂၂–၂၃ နိုဝင်ဘာ ၆၊ ၂၀၂၂ မှ မတ်လ ၁၉ ရက်၊ ၂၀၂၃ ဟိန်းထက်အောင် မင်းခန်းမော် ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
MasterChef Myanmar season 1	MasterChef Myanmar ၏ ပထမဆုံးပြိုင်ပွဲကို MRTV-4 တွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ တင်တင်ဦးသည် ယခုပြိုင်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိသူ ဖြစ်သည်။ အစီစဉ်တင်ဆက်သူ ‌ ကောင်းထက်ဇော် နှင့် အကဲဖြတ်ဒိုင်များမှာဖြစ်သည့် Michel Louis Meca၊ ဦးရဲထွဋ်ဝင်းနှင့် ဒေါ်ဖြူဖြူတင်တို့ ဖြစ်သည်။ Top 20 ပြိုင်ပွဲဝင် အသက် ဇာတိမြို့ ရလဒ်များ တင်တင်ဦး ၄၃ ရန်ကုန် အောင်နိုင်သူ အောင်ဝေဖြိုး ၂၈ ရန်ကုန် ဒုတိယရသူ နီလာအောင်ဝင်း ၂၈ ရန်ကုန် 18 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် ဖြိုးသူရိန်ဦး ၂၈ ရန်ကုန် 17 ရက်နေ့ထုတ်ပယ်ခံရသည် မေဖြိုးသီ ၂၈ ရန်ကုန် 16 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် ခန့်ဇော်ဦး ၃၄ မော်လမြိုင် 15 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် အေးအေးသိန်း ၄၁ ရန်ကုန် 14 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ သီဟမင်းသွေး ၁၈ ရန်ကုန် 13 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ Sa Wai Yan Oo ၂၄ ရန်ကုန် 12 ရက်နေ့မှာ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ထက်မြတ်ဦး ၂၃ Wundwin 11 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် ကျော်ကျော်ကေသီအောင် ၂၆ မန္တလေး 10 ကြိမ်မြောက် ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ခင်ချိုမာ ၄၉ ရန်ကုန် 9 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ Dawn Nwalt Nwalt Win ၅၉ ရန်ကုန် 8 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ထိန်လင်းမောင် ၂၈ ရန်ကုန် 7 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဇာဇာအေး ၃၄ ရန်ကုန် 6 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ နန်းအေးအေးသန်း ၂၆ ရန်ကုန် 5 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဝင်းဇော်ဝင်း ၄၄ ရန်ကုန် 4 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဖြိုးအာကာဟိန်း ၂၉ ရန်ကုန် နံပါတ် ၃ နဲ့ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ မသန္တာအေး ၄၂ ရန်ကုန် 2 ကြိမ်မြောက် ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ စောဇင်မိုး မရှိ ရန်ကုန် 1st ကိုဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
MasterChef Myanmar season 2	MasterChef Myanmar ၏ ဒုတိယ ပြိုင်ပွဲကို MRTV-4 တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ အာကာသည် MasterChef Myanmar season 2မှာ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ အစီစဉ်တင်ဆက်သူ သဇင်နွယ်ဝင်း နှင့် အကဲဖြတ်ဒိုင်များဖြစ်ကြသည့် Jean Marc Lemmery၊ ဦးရဲထွဋ်ဝင်းနှင့် ဒေါ်ဖြူဖြူတင်တို့ ဖြစ်သည်။ Top 20 ပြိုင်ပွဲဝင် အသက် ဇာတိမြို့ ရလဒ်များ အာကာ ၂၄ ရန်ကုန် အောင်နိုင်သူ နေအောင် ၂၇ ရွှေဘို ဒုတိယရသူ ရွှန်းရွှန်းအောင် ၂၅ ရန်ကုန် 18 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် နိုင်ဇော် ၃၂ နေပြည်တော် 17 ရက်နေ့ထုတ်ပယ်ခံရသည် နော်လဂျွန်ဖော ၂၉ ဘားအံ 16 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် အေးသဇင် ၄၈ ရန်ကုန် 15 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် မေနှင်းဖွေး ၃၆ ရန်ကုန် 14 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ကောင်းကင်ထက် ၂၄ ရန်ကုန် 13 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် သားထက်ရှမ်း ၁၉ ရန်ကုန် 12 ရက်နေ့ထုတ်ပယ်ခံရသည် Sushma Arya ၃၃ အိန္ဒိယ 11 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် Pyayt Pyayt ၃၀ ရန်ကုန် 10 ကြိမ်မြောက် ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဖိုးဝအောင် ၂၀ ရန်ကုန် 9 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ထွန်းကျော်ဦး ၁၉ ရန်ကုန် 8 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဇင်မင်းမင်းထက် ၃၆ ရန်ကုန် 7 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ မောင်မောင်ရဲရင့် ၂၈ ရန်ကုန် 6 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ကျော်စိုးဟန် ၂၂ ရန်ကုန် 5 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂွမ်ဂျာလာ ၃၄ ရန်ကုန် 4 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဘိုဘိုကို ၃၂ ရန်ကုန် နံပါတ် ၃ နဲ့ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဆိုင်းဂျက်အောင် ၂၅ ရန်ကုန် 2 ကြိမ်မြောက် ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ Shio Thaw Kaung ၂၀ ရန်ကုန် 1st ကိုဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
MasterChef Myanmar season 3	MasterChef Myanmar ၏ တတိယမြောက် ပြိုင်ပွဲကို MRTV-4 တွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ ဆုမွန်နှင်းသည် ယခုပြိုင်ပွဲတွင်အနိုင်ရရှိသူဖြစ်သည်။ အစီစဉ်တင်ဆက်သူ သဇင်နွယ်ဝင်း နှင့် အကဲဖြတ်ဒိုင်များဖြစ်ကြသည့် Jean Marc Lemmery၊ ဦးရဲထွဋ်ဝင်းနှင့် ဒေါ်ဖြူဖြူတင်တို့ ဖြစ်သည်။ Henri Delorme သည် ယခုပြိုင်ပွဲဝင်ဧည်သည်အနေဖြင့်ပါဝင်ခဲ့သည်။ Top 20 ပြိုင်ပွဲဝင် အသက် ဇာတိမြို့ အဆင့်အတန်း ဆုမွန်နှင်း ၃၀ ပေါက်ခေါင်း အောင်နိုင်သူ မြင့်သူထက် ၂၃ Yesagyo ဒုတိယရသူ မိုးသူ ၂၉ ရန်ကုန် 18 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် ရဲလွင်ဦး ၃၄ ရန်ကုန် 17 ရက်နေ့ထုတ်ပယ်ခံရသည် နန်းထိုက်ဦး ၃၀ မိတ္ထီလာမြို့ 16 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် မင်းခန့်မော် ၂၃ ရန်ကုန် 15 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် ကိုစိုင်း ၂၉ မြစ်ကြီးနား 14 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဟိန်းထက်အောင် ၂၉ ကလေးမြို့ 13 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ နိုင်းနိုင်းဝင်း ၂၁ မလှိုင်မြို့နယ် 12 ရက်နေ့မှာ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ သန်းသန်းဆွေ ၂၈ မန္တလေး 11 ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည် Ning Rang Roi San ၂၄ ဝိုင်းမော် 10 ကြိမ်မြောက် ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ စိုင်းအောင်ကျော်ကျော် ၂၀ ရှမ်းပြည်နယ်၊ နမ့်ခမ်းမြို့ 9 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ မျိုးမြင့်ဦး ၂၂ မြိုင် 8 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ရဲပြည့်ပိုင် ၂၈ ဘိုကလေး 7 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ လွင်လွင်ကြူ ၄၀ ပြည်လမ်း 6 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ခင်စန်းတင့် ၄၈ ကလေးမြို့ 5 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ကျော်ကိုကိုဇင် ၂၅ ရန်ကုန် 4 ကြိမ်မြောက်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ဟိန်းမင်းလတ် ၂၃ Okpho နံပါတ် ၃ နဲ့ ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ခိုင်ဇာခြည်သန်း မရှိ မရှိ 2 ကြိမ်မြောက် ဖယ်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဉာဏ်မင်းဖြိုး ၂၄ မော်လမြိုင် 1st ကိုဖယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
MasterChef Myanmar season 4	MasterChef Myanmar သို့မဟုတ် MasterChef All Stars Myanmar ကို MRTV-4 တွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့မှ စတင်ပြသခဲ့ပြီး မတ်လ ၁၉ ရက်၊ ၂၀၂၃ ရက်နေ့တွင် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ အစီစဉ်တင်ဆက်သူ သဇင်နွယ်ဝင်း နှင့် ကဲဖြတ်ဒိုင်များဖြစ်ကြသည့် ဦးရဲထွဋ်ဝင်း၊ ‌ဒေါ်ဖြူဖြူတင် နှင့်Josephတို့ ပါဝင်သည်။ ပြိုင်ပွဲတွင် ဟိန်းထက်အောင်က အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး မင်းခန်းမော်က runner-up အဖြစ်ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ ပြိုင်ပွဲဝင်များ ပြိုင်ပွဲဝင် အသက် ဇာတိမြို့ ယခင် ပြိုင်ပွဲ ယခင် ပြိုင်ပွဲ ရလဒ်များ ရလဒ်များ ဟိန်းထက်အောင် ၃၁ ကလေးမြို့ ၃ ၈ ရက်နေ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၉ ရက်၊ အပိုင်း ၂၀ အနိုင်ရရှိသူ မင်းခန့်မော် ၂၅ ရန်ကုန် ၃ ၆ ရက်နေ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၁၉ ရက်၊ အပိုင်း ၂၀ နေအောင် ၃၀ ရွှေဘို ၂ 2nd မတ်လ ၁၂ ရက်၊ ၂၀၂၃ အပိုင်း ၁၉ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ နန်းထိုက်ဦး ၃၂ မိတ္ထီလာမြို့ ၃ ၅ ရက်နေ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၅ ရက်နေ့တွင် အပိုင်း ၁၈ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ကိုစိုင်း ၃၁ နမ္မတူ ၃ ၇ ရက်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက်၊ ၂၀၂၃ တွင် အပိုင်း ၁၇ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ကောင်းကင်ထက် ၂၆ ရန်ကုန် ၂ ၈ ရက်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်၊ ၂၀၂၃ တွင် အပိုင်း ၁၆ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ အေးသဇင် ၅၁ ရန်ကုန် ၂ ၆ ရက်နေ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် အပိုင်း ၁၆ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်၊ ၂၀၂၃ အပိုင်း ၁၄ တွင် ပြန်လာခဲ့သည်။ အပိုင်း ၁၂ ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ထက်မြတ်ဦး ၂၇ Wundwin ၁ 10 ရက်နေ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက် အပိုင်း 15 ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ရွှန်းရွှန်းအောင် ၂၉ ရန်ကုန် ၂ ၃ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက် အပိုင်း ၁၅ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ 5 ရက်၊ ၂၀၂၃ အပိုင်း ၁၄ တွင် ပြန်လာခဲ့သည်။ အပိုင်း ၈ ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ လွင်လွင်ကြူ ၄၂ ပြည်လမ်း ၃ 15 ရက်နေ့ ဇန်နဝါရီ ၂၉၊ ၂၀၂၃ တွင် အပိုင်း ၁၃ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ Ning Rang Roi San ၂၆ ရန်ကုန် ၃ ၁၁ ရက်နေ့ အပိုင်း ၁၀ ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ဖိုးဝအောင် ၂၃ ရန်ကုန် ၂ 12 ရက်နေ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက် အပိုင်း ၉ ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ထိန်လင်းမောင် ၃၂ ထားဝယ် ၁ ၁၄ ရက်နေ့ အပိုင်း ၅ ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
The Voice Myanmar season 1	The Voice Myanmar ၏ ပထမဆုံး ပြိုင်ပွဲကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် MRTV-4 တွင် ပြသခဲ့သည် ။ ကျား‌ပေါက်, နီနီခင်‌ဇော်၊ ရန်ရန်ချမ်း နှင့် လင်းလင်း တို့သည် ယခုပြိုင်ပွဲအတွက် နည်းပြများဖြစ်ကြသည်။ လူတွေ့စစ်ဆေးမှုများ Blind auditions ၏ ပထမအပိုင်းကို ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ၂၀၁၈ တွင် ပြသခဲ့သည်။ Color key Coach hit his/her "I WANT YOU" button Artist defaulted to this coach's team Artist elected to join this coach's team Artist eliminated with no coach pressing his or her "I WANT YOU" button အပိုင်း ၁ (ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈) စဉ် အနုပညာရှင် အသက် မွေးရပ်မြေ သီချင်း နည်းပြနှင့် အနုပညာရှင်၏ ရွေးချယ်မှု ကျားပေါက် နီနီခင်ဇော် ရန်ရန်ချမ်း လင်းလင်း ၁ ဘဝ ၂၆ – "ကိုစောင့်နတ်" – ၂ Christina BLY – – "Wrecking Ball " – – – – ၃ Tsaw Tsaw ၂၄ – "ချစ်ဦးမေ" – – – ၄ အင်ဒရူး ၂၂ – "ဖြစ်တက်ပါတယ်" – – ၅ သက်နိုးဝေ ၂၅ – "လွင့်နေပြည်" – ၆ ဂျူလီယာဌေး ၂၈ – "သီချင်းလက်ဆောင်" – – – ၇ ထူးအောင်ကို – – "All By Myself" – – – – ၈ စန္ဒီ ၂၅ – "Mama Do" – ၉ နှင်းအိန္ဒြေရှင် ၁၉ –"Think Of Me" အပိုင်း ၂ (ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅) စဉ် အနုပညာရှင် အသက် မွေးရပ်မြေ သီချင်း နည်းပြနှင့် အနုပညာရှင်၏ ရွေးချယ်မှု့ ကျားပေါက် နီနီခင်ဇော် ရန်ရန်ချမ်း လင်းလင်း ၁ စုစံအေး ၂၄ – "ဇာတ်ကောင်" ၂ နော်ထီးဖောစော – – "သူစိန်" – – – – ၃ ရိုးရိုး ၂၆ – "Perfect" – ၄ အောင်ဇင်ဖြိုး ၂၉ – "စန္ဒာသဆုံး" – – ၅ Ip Shen Paung ၂၈ – "Runaway Baby" – – ၆ လှိုင်မျိုးသူ ၃၂ – "I Will Always Love You" – – – ၇ ခိုင်မြေ့သစ္စာ ၂၅ – "Stand By Me" – – – ၈ Oishi ၂၁ – "Shape of You" – ၉ ဖြိုးဟေမာဦး ၂၈ – "အကြင်နာအိမ်မက်" – ၁၀ ထက်ထက်မြင့်အောင် – – "တိတ်တိတ်ကလေးကြွေခွင့်" – – – – အပိုင်း ၃ (မတ် ၄) စဉ် အနုပညာရှင် အသက် မွေးရပ်မြေ သီချင်း နည်းပြနှင့် အနုပညာရှင်၏ ရွေးချယ်မှု ကျားပေါက် နီနီခင်ဇော် ရန်ရန်ချမ်း လင်းလင်း ၁ ရဲနိုင်ထူး ၂၇ – "Green, Green Grass of Home" – ၂ C Htam Zi – – "မျှော်လင့်ရင်" – – – – ၃ ကိလသန်းထိုက်၊ ၁၉ – "Bang Bang" – – ၄ ဇော်ရဲနိုင် ၁၉ – "Stop" – – – ၅ ပြေစေမောင် ၃၅ – "ထွက်ပေါက်" ၆ ဇော်ထွန်း – – "မမေ့နိုင်ဘူး" – – – – ၇ သူရကို – – "ဒုတိယအကြိမ်လွမ်းမျှော်" – – – – ၈ Jason Ace ၂၂ – "လွယ်လွယ်လေးရခဲ့သော်" – – ၉ Sai N ၃၁ – "ဝတ်ကြွေး" – – – ၁၀ ဝေဝေလှိုင်ဦး ၂၆ – "မိုးခါးရေ" – – – ၁၁ ဇော်ရဲနိုင် – – "Stop" – – – – အပိုင်း ၄ (မတ် ၁၁) စဉ် အနုပညာရှင် အသက် မွေးရပ်မြေ သီချင်း နည်းပြနှင့် အနုပညာရှင်၏ ရွေးချယ်မှု ကျားပေါက် နီနီခင်ဇော် ယံယံချမ်း လင်းလင်း ၁ Woofer ၂၇ – "ဒါမင်းဘဝ" ၂ Aww Aww ၂၇ – “လမ်းခွဲ” – – – ၃ Ce Ce ၂၆ – "ချယ်ရီမြို့" – – ၄ ဂျဝါအောင်မွန်း ၂၆ – "See Tha Phet Char" – – ၅ Jennet Pari ၂၆ – "Blank Space" – – – ၆ သက်ထားစု ၁၉ – "ကျွန်မ" – – – ၇ ဝေရိုင် ၂၅ – "နတ်သမီးတယော" – – – ၈ စောသော်ထူး – – "အသဲကွဲသူ" – – – – ၉ ဝေနှင်းမောင် ၂၄ – "Bad Boy" – ၁၀ သက်ထားစု – – "ကျွန်မ" – – – – အပိုင်း ၅ (မတ် ၁၈) အော် အနုပညာရှင် အသက် မွေးရပ်မြေ သီချင်း နည်းပြနှင့် အနုပညာရှင်၏ ရွေးချယ်မှု Kyar Pauk နီနီခင်ဇော် ယံယံချမ်း လင်းလင်း ၁ ဇော်လေး ၂၄ မရှိ "ဝေးသွားလည်း" – – ၂ Timmy ၂၆ မရှိ "မချစ်ဘူးမပြောပါနက်" – – ၃ ငွေစိုး ၃၉ မရှိ "A Thae Kwae Ae Thal" – – – ၄ အောင်ကြီး ၃၈ မရှိ "ခရီးအဆုံးထိ" – – – ၅ K Gyi မရှိ မရှိ "သေ‌စေနိုင်တယ်" – – – – ၆ မစ်ကီ ၂၃ မရှိ " More Than Words " – – – ၇ Keh Keh ၃၁ မရှိ "မှားပြန်တယ်” – – ၈ Jubilee Tun ၂၁ မရှိ "The Prayer" – – အပိုင်း ၆ (မတ် ၂၅) စဉ် အနုပညာရှင် အသက် မွေးရပ်မြေ သီချင်း နည်းပြနှင့် အနုပညာရှင်၏ ရွေးချယ်မှု ကျားပါက် နီနီခင်ဇော် ရန်ရန်ချမ်း လင်းလင်း ၁ နန်းဇာခြည်လင်း ၂၉ မရှိ "အထီးကျန်သူ" ၂ ဝေနှင်းပွင့် ၂၈ မရှိ "Beautiful Girl" – – ၃ ရိုင်ထွန်း ၂၈ မရှိ "မင်းပြန်ခဲ့ပါ" – – – ၄ သော်ဒီ ၃၁ မရှိ "စုန်းမ" – – – ၅ မြတ်ြမတ်မိုးထက် ၂၃ မရှိ "Lay Me Down" – – ၆ Mark Jason ၂၅ မရှိ "Love Yourself” အဖွဲ့အပြည့် ၇ Lito ၂၆ မရှိ "ခေါင်းနက်ပန်း" – – ၈ ထားထား ၃၃ မရှိ "မိုင်ပေါင်းကုဋေ" – – ၉ Grace Monica ၁၉ မရှိ "Eyes, Nose, Lips" – ၁၀ အိမ်လင်းနောင် ၂၇ မရှိ "အချစ်ခေါ်သံ” အဖွဲ့အပြည့် ၁၁ ဆုလတ်နှင်း ၂၄ မရှိ "စိမ်းရပ်လေအာ" အဖွဲ့အပြည့် ပြိုင်ပွဲများ Battle Rounds များကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ရက်နေ့မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂ ရက်နေ့အထိ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ Color Key အနုပညာရှင်သည် Battle တွင်အနိုင်ရပြီး Live ရှိုးများသို့တက်လှမ်းခဲ့သည်။ အနုပညာရှင်သည် တိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသည်။ အပိုင်းများနှင့် ရက်စွဲများCoachစဉ်အနိုင်ရရှိသူသီချင်းရှုံးနိမ့်သူEpisode 7နီနီခင်ဇော်၁ဝေနှင်းမောင်"Havana"ဝေနှင်းပွင့်ကျားပေါက်၂ရိုးရိုး"ဒုတိယလူ"Tsaw Tsawရန်ရန်ချမ်း၃Woofer"အမုန်းမြို့သူ"ဂျူလီယာဌေးနီနီခင်ဇော်၄Jubilee Tun"If I Ain't Got You"လှိုင်မျိုးသူလင်းလင်း၅Ce Ce"ရင်ခွင်ပျောက်သူ" / "I Will Always Love You"ရန်ထွန်းကျားပေါက်၆ဂျဝအောင်မွန်း"Rock 'n' Roll Show"Waii RyanEpisode 8ကျားပေါက်၁စုစံအေး"Accident"ဘဝလင်းလင်း၂Ip Shen Paung"Khaw Than"Aww Awwရန်ရန်ချမ်း၃ေေသာ"Hello"Priscilla Htikeလင်းလင်း၄ဆုလဲ့နှင်း"အရည်ပျော်ချင်"အောင်ကြီးရန်ရန်ချမ်း၅Oishi"Don't Let Me Down"Mickyနီနီခင်ဇော်၆Mark Jason"All Of Me"Jason AceEpisode 9ရန်ရန်ချမ်း၁ခိုင်မြေ့သစ္စာ"မိုးစက်ပွင့်လေး"Litoကျားပေါက်၂Myet Myet Myo Htet"မလိုချင်ဘူးစစ်"Keh Kehနီနီခင်ဇော်၃Andrew"ငါကျေနပ်ပါတယ်"ဇော်လေးလင်းလင်း၄နန်းဇာခြည်လင်း"အဝါရောင်လမ်းကလေး"အောင်ဇင်ဖြိုးနီနီခင်ဇော်၅သက်နိုးဝေ"စွဲလမ်းမှု့ပြသနာ"ဇော်ရဲနိုင်လင်းလင်း၆ပြည့်စေမောင်"ဒီလိုလုပ်လိုက်ပါလား"အိမ်လင်းနောင်Episode 10နီနီခင်ဇော်၁Grace Monica"အိမ်စောင့်သူ"သက်ထားဆုလင်းလင်း၂ငွေစိုး"ချစ်သူများရဲ့မနက်ဖြန်"ထားထားကျားပေါက်၃နှင်းအိန္ဒြေရှင်"အရှုံးထက်ပိုသော်"ဝေဝေလှိုင်ဦးကျားပေါက်၄ရဲနိုင်ထူး"Rolling in the Deep"Timmyရန်ရန်ချမ်း၅စန္ဒီ"Closer"Jennet Pariရန်ရန်ချမ်း၆Sai N"စိတ်ကူးတောင်းပန်များ"ဖြိုးဟေမာဦး တိုက်ရိုက်ရှိုးများ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုကို ဧပြီလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။ Color Key ပြည်သူ့ဆန္ဒမဲဖြင့် အနုပညာရှင်ကို ကယ်တင်ခဲ့သည်။ အနုပညာရှင်ကို နည်းပြက ကယ်တင်ခဲ့သည်။ အနုပညာရှင်ကို ဖယ်ထုတ်ပစ်လိုက်သည်။ ရက်သတ္တပတ် 1- 1st တိုက်ရိုက်ရှိုးများ (ဧပြီ ၂၉) ရက်စွဲ စဉ် မင်းအဖေ Coach သီချင်း ရလဒ် အပိုင်း ၁၁ ၁ ရန်ရန်ချမ်း သော်ဒီ "Apologize" YC ၏ရွေးချယ်မှု ၂ Sai N "Yuu Tae Angel" လူထုမဲ ၃ စန္ဒီ " Rockabye " ဖယ်ထုတ်ခံရ ၄ လင်းလင်း ဆုလဲ့နှင်း " Sweet Child o' Mine " ဖယ်ထုတ်ခံရ ၅ ငွေစိုး "ရင်ချင်းဆက်ချည်တဲ့ကျိုး" လူထုမဲ ၆ Ce Ce " My Heart Will Go On " Lynn's Choice ၇ နီနီခင်ဇော် Grace Monica " Part of Your World " လူထုမဲ ၈ အမ်ဒရူး "လေထဲကဖယောင်တိုင်" နီနီရွေးချယ်မှု ၉ ရတုထွန်း " Making Love Out of Nothing at All " ဖယ်ထုတ်ခံရ ၁၀ ကျားပေါက် ရိုးရိုး “စဉ်းစားပါအုံး” ဖယ်ထုတ်ခံရ ၁၁ မြတ်မြတ်မျိုးထက် " I Want to Hold Your Hand " လူထုမဲ ၁၂ ဂျဝါအောင်မွန်း “အမှတ်တရည‌နေ” KP ၏ရွေးချယ်မှု အပတ် 2- 2nd တိုက်ရိုက်ရှိုးများ (မေလ 6) ရက်စွဲ စဉ် Coach အနုပညာရှင် သီချင်း ရလဒ် အပိုင်း ၁၂ ၁ Kyar Pauk စုစံအေး " Psycho Killer " ဖယ်ထုတ်ခံရ ၂ ရဲနိုင်ထူး " Love Me Tender " လူထုမဲ ၃ နှင်းအိန္ဒြေရှင် " Love Of My Life " KP ၏ရွေးချယ်မှု ၄ လင်းလင်း နန်းဇာခြည်လင်း "နှုတ်ဆက်ထွက်ခွာချင်" ဖယ်ထုတ်ခံရ ၅ ပြေ့စေမောင်“Zombie” လင်း၏ရွေးချယ်မှု ၆ Ip Shen Paung "ချယ်ရီလမ်း" ပြည်သူ့ရွေးချယ်မှု ၇ နီနီခင်ဇော် သက်နိုးဝေ "မင်းလေးကိုချစ်လို့" ဖယ်ထုတ်ခံရ ၈ Mark Jason "ဝေဒါနာ" နီနီရွေးချယ်မှု ၉ ဝေနှင်းမောင် " ဝေဒနာ " လူထုမဲ ၁၀ ရန်ရန်ချမ်း Oishi " Billionaire " YC ၏ရွေးချယ်မှု ၁၁ ခိုင်မြေ့သစ်ဖြို့ "မဟောင်တဲ့နေ" လူထုမဲ ၁၂ Woofer "Yay Tain Neet Chin" ဖယ်ထုတ်ခံရ ရက်သတ္တပတ် 3- 3rd တိုက်ရိုက်ရှိုးများ (မေလ 13) ရက်စွဲ အော် မင်းအဖေ အနုပညာရှင် သီချင်း ရလဒ် အပိုင်း ၁၃ ၁ Kyar Pauk Myet Myet Myo Htet " ဆင်ဖိုနီ " ဖယ်ထုတ်ခံရတယ်။ ၂ ဂျဝါအောင်မွန်း "မော်ဟာစသူမြ" ဖယ်ထုတ်ခံရတယ်။ ၃ နှင်း Eindray Shin "ငရဲ ရေဗက္ကာ" KP ၏ရွေးချယ်မှု ၄ ရဲနိုင်ထူး " ဒေလီလာ " လူထုမဲ ၅ ယံယံချမ်း Sai N " ငါ တစ်ခုခု မလွဲချင်ဘူး " ဖယ်ထုတ်ခံရတယ်။ ၆ Oishi " အသံကျယ်ကျယ် တွေးကြည့် " ဖယ်ထုတ်ခံရတယ်။ ၇ သော်ဒီ "အဓိက" YC ၏ရွေးချယ်မှု ၈ ခိုင်မြသစ်ဖြိုး " ပြဿနာတက်နေသောမိန်းကလေး " လူထုမဲ ရက်သတ္တပတ် 4- 4 ကြိမ်မြောက် တိုက်ရိုက်ရှိုးများ (မေ.20) ရက်စွဲ စဉ် coach အနုပညာရှင် သီချင်း ရလဒ် အပိုင်း ၁၄ ၁ လင်းလင်း Ce Ce " Hero " ဖယ်ထုတ်ခံရ ၂ ငွေစိုး "အမေ့ရုပ်ရည်" ပြည်သူ့ဆန္ဒမဲ ၃ ပြည့်စေမောင် "Way Pyi Baby" ဖယ်ထုတ်ခံရ ၄ Ip Shen Paung "ဆူးလေး" လင်း၏ရွေးချယ်မှု ၅ နီနီခင်ဇော် ဝေနှင်းမောင် "သူငယ်ချင်းအတွက်" ဖယ်ထုတ်ခံရ ၆ Mark Jason " All Out of Love " လူထုမဲ ၇ အမ်ဒရူး "Par Par Lay Par" ဖယ်ထုတ်ခံရ ၈ Grace Monica " Colors of the Wind " နီနီရွေးချယ်မှု ရက်သတ္တပတ် 5- ဆီမီးဖိုင်နယ် တိုက်ရိုက်ပြသမှုများ (မေလ 27) ရက်စွဲ စဉ် coach အနုပညာရှင် သီချင်း နည်းပြအမှတ် အများသူငှာအချက်များ ရလဒ် အပိုင်း ၁၅ ၁ ယံယံချမ်း ခိုင်မြေ့သစ်ဖြိုး "အချစ်မီး" မရှိ မရှိ ဖယ်ထုတ်ခံရ ၂ သော်ဒီ "Yin Khone Bet Tho Tan Chin" မရှိ မရှိ ဖိုင်နယ်သို့ရောက်ရှိ ၃ လင်းလင်း Ip Shen Paung "ပထမခြေလမ်း" မရှိ မရှိ ဖယ်ထုတ်ခံရ ၄ ငွေစိုး "တနေ့နေ့" မရှိ မရှိ ဖိုင်နယ်သို့ရောက်ရှိ ၅ နီနီခင်ဇော် Mark Jason "အချစ်ဆုံး" မရှိ မရှိ ဖိုင်နယ်သို့ရောက်ရှိ ၆ Grace Monica "Beautiful" မရှိ မရှိ ဖယ်ထုတ်ခံရ ၇ Kyar Pauk ရဲနိုင်ထူး "ချောရယ်" မရှိ မရှိ ဖယ်ထုတ်ခံရ ၈ နှင်းအိန္ဒြေရှင် "မနဲ့မောင်" မရှိ မရှိ ဖိုင်နယ်သို့ရောက်ရှိ ရက်သတ္တပတ် 6- နောက်ဆုံးအဆင့် (ဇွန် 3) ရက်စွဲ coach အနုပညာရှင် စဉ် တစ်ကိုယ်တော်သီချင်း စဉ် နည်းပြသီချင်း ရလဒ် အပိုင်း ၁၆ (နောက်ဆုံးအပိုင်း) ယံယံချမ်း သော်ဒီ ၁ "အမှိုက်" ၅ " One Moment in Time " runner-up လင်းလင်း ငွေစိုး ၂ "A Thae Kwae Ae Thal" ၆ "Yarzawin Myar Yae Thato Thamee" '''အနိုင်ရရှိသူ'" Kyar Pauk နှင်းအိန္ဒြေရှင် ၃ "အရှုံးထက်ပိုသော်" ၇ " All About That Bass " runner-up နီနီခင်ဇော် Mark Jason ၄ " All of Me " ၈ "သဘာဝနှင့်တွေ့ဆုံခြင်း" runner-up ကိုးကား
တတိယမြောက်ဆုံမှတ် (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	တတိယမြောက်ဆုံမှတ် () သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မြန်မာ အက်ရှင် ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှ အပိုင်း ၃၇ ပိုင်းကို သြဂုတ် ၃၀ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ MRTV-4 မှ ထုတ်လွှင့်ပြသမည်ဖြစ်သည်။ သရုပ်ဆောင်များ အဓိကသရုပ်ဆောင် စေတမန် အဖြစ် ဟိန်းထက် ယွန်းမေခ အဖြစ် မြတ်သူသူ စွမ်းရည် အဖြစ် ရှင်မွေလ ငွေပန်ချီ အဖြစ် မေမီကိုကို ပံ့ပိုးပေးခြင်း ဦးနေမဟာ အဖြစ် မင်းဦး ဦးအုပ်စိုးခန့် အဖြစ် နေမျိုးအောင် ဦးမျိုးမြင့်ထင် အဖြစ် ညီနန္ဒ ဒေါ်နုမေ အဖြစ် ပွင့်နဒီမောင် ဒေါ်ဇာချီသင်း အဖြစ် မြနှင်းရည်လွင် လင်းဘို အဖြစ် စောမင်းရာ နေရီရီ အဖြစ် Jar Seng Eain လုလု အဖြစ် အင်ကြင်းထူး ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
သူငယ်ချင်းကိုးယောက် (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	သူငယ်ချင်းကိုးယောက် () သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ် မြန်မာ့ သည်းထိတ်ရင်ဖို-ဒရာမာ ရုပ်သံစီးရီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၂ ရက်မှ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ အပိုင်း ၁၈ ပိုင်းကို MRTV-4 မှ ထုတ်လွှင့်ပြသမည်ဖြစ်သည်။ သရုပ်ဆောင်များ တိုးတက် အဖြစ် သားထက်ဉာဏ်ဇော် အာကာ အဖြစ် စောမင်းရာ ဟေမာန် အဖြစ် ဆုဝတီ နေခြည် အဖြစ် ဂရိတ်ချမ်း ဟန်နီချို အဖြစ် ဖြိုးသံသာချို မင်းမင်‌မောင် အဖြစ် လပြည့ ကိုကိုအောင် အဖြစ် ဝေယံကျော် ဝါဝါမြင့် အဖြစ် ဆုစန္ဒီယွန်း ယမု အဖြစ် ‌ေရည် ဒုရဲမှူး အေးကို အဖြစ် ဘုန်းဆက်သွင် ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
5 PLUS	'' 5 PLUS ရုပ်သံလိုင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခြေစိုက်သည့် MRTV ၏ Multiplex Playout စနစ်အောက်တွင် လည်ပတ်နေသည့် မြန်မာ့ဒစ်ဂျစ်တယ် အခမဲ့ ရုပ်သံလိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ 5 Plus အား Family Entertainment Group မှ လည်ပတ်ပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် MRTV ၏ ဒစ်ဂျစ်တယ် အခမဲ့ ရုပ်သံလိုင်းများအတွက် အကြောင်းအရာပံ့ပိုးပေးသူအဖြစ် လက်တွဲလုပ်ကိုင်ရန် MRTV နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး သဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါသည်။ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရုပ်မြင်သံကြားထုတ်လွှင့်မှု ကဏ္ဍ:ရန်ကုန်မြို့ရှိ သတင်းမီဒီယာများ ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မီဒီယာ
ပြည့်ပြည့်	ပြည့်ပြည့် (၁ ဩဂုတ် ၂၀၀၉ မွေးဖွား) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကလေးသရုပ်‌ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူမသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွက် အကောင်းဆုံးအမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုအတွက် Asian Academy Creative Award ကို လိပ်ပြာစံအိမ် ဇာတ်ကားဖြင့် ရရှိခဲ့သည်။ သူမသည် ကလေးသရုပ်ဆောင်အဖြစ် ရုပ်ရှင်ကား ပေါင်း၂၀ ကျော် ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဆုများနှင့်ဆန်ကာတင်စာရင်းများ တစ်နှစ် ဆု အမျိုးအစား ဆန်ကာတင်ဇာတ်ကားများ ရလဒ် ၂၀၁၆ ဒုတိယအကြိမ်‌မြောက် Myanmar Youth MicroFilm အကောင်းဆုံးသရုပ်ဆောင်ဆု A letter to Mom ၂၀၁၇ သတ္တမအကြိမ်မြောက် ဝဿန်ရုပ်ရှင်ပွဲတော် အကောင်းဆုံးသရုပ်ဆောင်ဆု OK, I'm fine ၂၀၁၉ Asian Academy Creative ဆု အကောင်းဆုံး အမျိုးသမီး ဇာတ်ပို့ဆု လိပ်ပြာစံအိမ် ရိုက်ကူးထားသောရုပ်ရှင်များ ရုပ်ရှင် ကမ္ဘာနှစ်ထပ် (၂၀၁၉) The Only Mom (လိပ်ပြာစံအိမ်) (၂၀၁၉) ဟစ်တိုင် (၂၀၁၉) ကြောက်ကြောက်ကြောက် ၂ (၂၀၁၉) ဇာတ်လမ်းတိုများ အမေ့ဆီ စာတစ်စောင် (၂၀၁၆) အိုကေ၊ ငါအဆင်ပြေပါတယ် (၂၀၁၇) ကိုးကား ကဏ္ဍ:၂၀၀၉ မွေးဖွားသူများ ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ	+States of the United States of Americaပြည်နယ်များမြို့များRatification or admissionလူဦးရေ (2020)Total areaမြို့တော်အကြီးဆုံးမြို့Click on the spreadsheet link labeled "Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 20,000 or More" mi2km2အလာဘားမား ALမန္တဂါးမရီ Montgomeryဟန္တဗီလ် Huntsville အလက်စကာ AKဂျူးနုန် Juneauအိန်ကရစ်ဂျ် Anchorage အရီဇိုးနား AZဖီးနစ် Phoenix အာကင်ဆော ARလစ်တလ်ရတ်က် Little Rock ကယ်လီဖိုးနီးယား CAစက္ကရမိန္တုန် Sacramentoလော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်Los Angeles ကော်လိုရာဒို COဒိန်းဗာရ် Denver ကွန်နက်တီကတ် CTဟာရ်တ်ဖရ်ဒ် HartfordBridgeport ဒယ်လာဝဲ DEDoverWilmington ဖလော်ရီဒါ FLTallahasseeJacksonville ဂျော်ဂျီယာGAAtlanta ဟာဝိုင်ယီ HIHonolulu အိုင်ဒါဟို IDBoise အီလီနွိုင်း ILSpringfieldချီကာဂိုမြို့ အင်ဒီယားနား INIndianapolis အိုင်အိုဝါ IADes Moines ကန်းဆပ် KSTopekaWichita ကင်တပ်ကီ KYFrankfortLouisville လူဝီစီယားနား LABaton RougeNew Orleans မိန်း MEAugustaPortland မေရီလန်း MDAnnapolisBaltimore မက်ဆာချူးဆက် MABoston မီချီဂန် MILansingDetroit မင်နီဆိုးတား MNSaint PaulMinneapolis မစ္စစ္စပီ MSJackson မစ်ဆိုရီ MOJefferson CityKansas City မွန်တားနား MTHelenaBillings နီဘရားစကား NELincolnOmaha နီဗားဒါး NVCarson CityLas Vegas နယူးဟမ်ရှိုင်းယား NHConcordManchester နယူးဂျာစီ NJTrentonNewark နယူးမက္ကဆီကို NMSanta FeAlbuquerque နယူးယောက် NYAlbanyNew York City မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနား NCRaleighCharlotte မြောက်ဒါကိုတာ NDBismarckFargo အိုဟိုင်းယိုး OHColumbus ဥက္ကလာဟိုးမား OKOklahoma City အိုရီဂွန် ORSalemPortland ပန်ဆယ်ဗေးနီးယား PAHarrisburgPhiladelphia ရုဒ်အိုင်းလန်း RIProvidence တောင်ကယ်ရိုလိုင်းနား SCColumbiaCharleston တောင်ဒါကိုတာ SDPierreSioux Falls တင်နက်ဆီ TNNashville တက္ကဆပ် TXAustinHouston ယူးတား UTSalt Lake City ဗားမောင့် VTMontpelierBurlington ဗာဂျီးနီးယား VARichmondVirginia Beach ဝါရှင်တန် WAOlympiaSeattle အနောက်ဗာဂျီးနီးယားWVCharleston ဝစ္စကွန်းဆင်း WIMadisonMilwaukee ဝိုင်အိုးမင်း WYCheyenne ကိုးကား
အိမ်ထောင် (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	အိမ်ထောင်( ) သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် တွင် ဒါရိုက်တာမယ်မင်းဘံုကရိုက်ကူးထားပြီး ကျော်ထက်အောင်၊ ညီထွဋ်ခေါင်၊ ဗညားဘုန်းပြည့၊ ချော ရတနာ၊ ရတနာဗိုလ်၊ ထက်ထက်ထွန်း၊ မေတိုးခိုင် နှင့် သင်းသဲဗိုလ် တို့ ပါဝင် သရုပ်ဆောင်ထားသော မြန်မာ့ဒရာမာ ရုပ်သံ ဇာတ်လမ်းတွဲ ဖြစ်ပါသည်။ အောင်သီရိ ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်ရေးမှ ထုတ်လုပ်ပြီး ရဲသီဟမှ တည်းဖြတ်ကာ အောင်မြင့်မြတ် ရေးစပ်ထားသည့် ဇာတ်ဝင်‌တေးသီချင်းဖြစ်သည်။ လုံမ၏ “အဆိပ်ရှိသောပင်လယ်” ဝတ္ထုကို အခြေခံထားသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၃ ရက်မှ မေလ ၂၆ ရက်အထိ Mahar App တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၁ ရက်မှ ဇွန်လ ၁၄ ရက်အထိ Mahar TV ရုပ်သံလိုင်းမှ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ 18:00 ( MMT ) အချိန်တွင်ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ အဆိုပါစီးရီး၏စာနယ်ဇင်းမိတ်ဆက်ပွဲကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ နိုဗာတယ်ဟိုတယ်၌ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤဇာတ်ကားတွင် ဖြစ်ရပ်မှန်အချို့လည်း ပါဝင်သည်။ အဆိုပါအဖြစ်အပျက်ကြောင့် ပရိသတ်များကြား တုန်လှုပ်သွားခဲ့သည်။ Facebook၊ YouTube နှင့် TikTok ကဲ့သို့သော ဆိုရှယ်မီဒီယာများတွင်လည်း ရေပန်းစားလာခဲ့သည်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ ၎င်းဇာတ်လမ်းတွဲကို ကြည့်နေတဲ့ မိန်းကလေးအများစုဟာ သူတို့ရဲ့ခင်ပွန်းကို မယုံတော့ဘဲ ဇာတ်လမ်းတွဲထဲမှာလိုပဲ သူတို့ရဲ့ခင်ပွန်းသည်က တခြားမိန်းကလေးတွေနဲ့ ဖောက်ပြန်မယ်လို့ ထင်နေကြသည်။ သရုပ်ဆောင်များ အံ့ထူးထက် အဖြစ် ကျော်ထက်အောင် လင်းညို အဖြစ် ညီထွဋ်ခေါင် ဩရထူး အဖြစ် ဗညားဘုန်းပြည့် ဒေါက်တာ မြဒေဝီကျော် အဖြစ် ချောရတနာ သူချစ်ခင် အဖြစ် ရတနာဗိုလ် ဒေါက်တာခင်သီတာ အဖြစ် ထက်ထက်ထွန်း ပိုးအိစိမ့် အဖြစ် ‌မေတိုးခိုင် ရွှေ အဖြစ် သင်းသဲဗိုလ် ပိုးအိစိမ့် ၏ ဖခင် ဦးကောင်းခ အဖြစ် ဒေါင်ဝေ ပိုးအိစိမ့် ၏ မိခင် ဒေါ်သန္တာ အဖြစ် မာယုသာ အံ့ထူးထက် ၏ ဖခင် ဦးသူရိန်အဖြစ်ဇော်ဦး သူချစ်ခင် ၏ အဒေါ် ဒေါ်မိုး အဖြစ် မျိုးမျိုးခိုင် အံ့ထူးထက် ၏ အမေ ဒေါ်လှ အဖြစ် ခင်သန်းဝင်း ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
ရင်ခုန်သံ၇၄ရက် (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	ရင်ခုန်သံ၇၄ရက် ( ၇၄ရက်) သည် မြန်မာ့ စိတ်ကူးယဉ်၊ ဆန်းကြယ်၊ အချစ်၊ ဒရာမာ ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အပိုင်း ၂၈ ပိုင်းကို သြဂုတ် ၂၄ ရက်မှ စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်အထိ MNTV မှ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ ၂၀:၀၀ နာရီတွင် ထုတ်လွှင့်ပြသမည်ဖြစ်သည်။ အကျဉ်းချုပ် မိုးနတ်သာ (မိုးနတ်ဘုရား) ဆိုတဲ့ ယောက်ျားလေးတစ်ယောက်နဲ့ “ကညာ/သုသုစံ” လို့ အမည်ပေးထားတဲ့ သင်္ကြန်ရေပွဲတော်မှာ မတော်တဆဆုံမိတဲ့ ကောင်မလေးတစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ဆန် ဇာတ်လမ်းကို ပုံဖော်ထားပါသည်။ သူတို့စုံတွဲဟာ အချိန်အတော်ကြာအောင် လက်တွဲခဲ့ကြပေမယ့် ပိတောက်ပန်းတွေ ပွင့်တဲ့အခါ ပြန်ဆုံတွေ့ဖို့ ကတိပြုပြီး လမ်းခွဲခဲ့ကြသည်။ မိုးနတ်သာသည် မြေကြီးပေါ်သို့ ရောက်သောအခါ ကညာ၏အိမ်တွင် နေထိုင်ကြပြီး သူတို့သည် ပိုမိုနီးကပ်လာသော်လည်း ၇၄ ရက်ကြာပြီးနောက် မိုးနတ်သာသည် မိမိနေရာသို့ ပြန်သွားခဲ့ရသည်။ ဇာတ်လမ်းသည် ကြေကွဲဖွယ်ရာအဆုံးသတ်ဖြင့် အဆုံးသတ်သည်။ သရုပ်ဆောင်များ ကောင်းကင်နတ်ဘုရား (မိုးနတ်သား) အဖြစ် ခါရာ အတိနတ်ဘုရား (အတိနတ်သာ) အဖြစ် မိုးယံဇင် သူသူစံ အဖြစ် မြတ်နိုးအး လနတ်သမီး (စန္ဒာနတ်သမီး) အဖြစ် ပြည့်ဝတီမောင် မေချစ်တုန် အဖြစ် မေသူထွန်း မင်းခန်းအဖြစ် ထက်ဦးထွဋ် ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
၁၀၁%အချစ်	၁၀၁% အချစ် () သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် မြန်မာ့ဒရာမာ ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှ အပိုင်း ၃၅ ပိုင်းကို တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့မှ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့အထိ MRTV-4 မှ ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ သရုပ်ဆောင်များ ရွှေသွေး အဖြစ် ကောင်းမြတ်စံ ခင်ပြည့်စုံ အဖြစ် ‌‌‌‌‌ဆောင်းဝတ်ရည်‌မေ ဦးစိုးမိုး အဖြစ် ရန်အာင် ဒေါ်ခင်မမ အဖြစ် ခင်ဇာခြည်ကျော် ဒေါ်စင်သီယာ အဖြစ် ထူးမွန် စိုးမိုး အဖြစ် မိုးသူရ စတီဗင် အဖြစ် ‌ကောင်းထက်သာ စင်သီယာ အဖြစ် စုထက်လှိုင် Angela အဖြစ် စုမွန် မိုးသဒ္ဒါ အဖြစ် မိုးသဒ္ဒါ ကိုလေး အဖြစ် သျှင်မြတ် ကိုကြီး အဖြစ် စိုးထွန်းဝင်း ကိုလတ် အဖြစ် မင်းဇေ အလင်္ကာ အဖြစ် ရှိုင်းဇေ ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
အကြင်နာမြစ်ဖျား (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	အကြင်နာမြစ်ဖျား သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် မြန်မာ့ ဒရာမာ ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်မှ နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ အပိုင်း (၂၀)၊ ၈ နာရီ ၄၅ မိနစ်အချိန်တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များ သူရိန် အဖြစ် မိုးယံဇွန် ချောစု အဖြစ် ခင်ဝင့်ဝါ ဒုတိယရဲမှူး အာကာ အဖြစ် ထူးအောင် အောင်အောင် အဖြစ် ဝေလျှံ ချယ်ရီ အဖြစ် ထက်ထက်ထွန်း စုလှိုင် အဖြစ် မေကဗျာဦး ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
အလင်းထဲကလူ (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	အလင်းထဲကလူ မြန်မာအက်ရှင်ဒရာမာ ရုပ်သံစီးရီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှအပိုင်း ၃၀ ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလ ၂၀ ရက်မှ ဇွန်လ ၂၈ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ 20:45 အချိန်တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သည်။ သရုပ်ဆောင်များ အဓိကသရုပ်ဆောင် စည်ဖြိုး အဖြစ် စည်ဖြိုး မြသွေးခြယ် အဖြစ် မုဏ်း အာကာမင်း အဖြစ် စံတိုးနိုင် ထားရှင် အဖြစ် ရှင်မင်းဆက် ယမင်းဖြိုး အဖြစ် ဂျူဂျူးကေ ပံ့ပိုးပေးခြင်း သောင်းရီ အဖြစ် ကျော်ထက် ဝဏ အဖြစ် သုတ‌အောင် နိုင်ဝင်း အဖြစ် အောင်ဆန်းထွဋ် ကောက်‌ကောက် အဖြစ် သျှား သုည အဖြစ် အောင်ခန့်မှူး ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
အမုန်းမှသည် (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	အမုန်းမှသည် ( ) သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မြန်မာ အချစ်ဒရာမာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ MRTV-4 မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်မှ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်အထိ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ အပိုင်း ၃၇ ပိုင်းကို ၁၉ နာရီ ၁၅ မိနစ်တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသမည်ဖြစ်သည်။ သရုပ်‌ဆောင်များ စိုင်းနေရောင် အဖြစ် ကျော်ထက်ဇော် နေချိုသွေး အဖြစ် ဆောင်းဝတ်ရည်မေ Koe အဖြစ် ကောင်းမြတ်စံ နန်းရတီ အဖြစ် နန်းဧကရီစိုး ဦးဗညားကို အဖြစ် မင်းဦး ဒေါ်ဒါလီတင်စန်း အဖြစ် မေကဗျာ ဟန်ချမ်း အဖြစ် မင်းခန့်ကို အေမိဇော် အဖြစ် သွန်းသစ္စာဇော် ပျိုမဒီ အဖြစ် ခင်သော်တာစန်း ဦးဘုန်းဉာဏ် အဖြစ် ကိုကိုလင်းမောင် ဦးစိုင်းမင်းရှိန် အဖြစ် မင်းသစ် ဒေါ်နန်းကြေးမှုံ အဖြစ် ဒေါ်ခင်သန်းနွဲ့ ဒေါ်စည်စည်ဇော် အဖြစ် ဝါဝါအောင် ကိုးကား ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
အမုန်း (ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ)	အမုန်း () ဇာတ်လမ်းတွဲကိုသရုပ်ဆောင် ချန်မင်းရဲထွဋ်၊ မိုးဟေကို ခင်ဝင့်ဝါ၊ မင်းဦး၊ ညီနန္ဒ၊ ခင်ဇာခြည်ကျော်၊ မိုးပွင့်ဖြူ တို့ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ထားသော ၂၀၂၃ ခုနှစ် မြန်မာဒရာမာ ရုပ်သံစီးရီး တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဘိုဘိုရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်ရေးမှ ထုတ်လုပ်ပြီး ကျော်ခိုင်စိုး တည်းဖြတ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့မှ ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေ့အထိ Mahar App တွင် ထုတ်လွှင့်ပြသမည်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၅ ရက်မှ ဇူလိုင် ၂၁ ရက်အထိ Mahar TV ရုပ်သံလိုင်းမှ တနင်္လာနေ့မှ သောကြာနေ့အထိ 18:00 (MMT) အချိန်တွင်လည်း ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့ပါသည်။ သရုပ်‌ဆောင်များ ထူးမင်း အဖြစ် ချမ်းမင်းရဲထွဋ် မြဂမုံ အဖြစ် မိုးဟေကို ယမုံအေး အဖြစ် ခင်ဝင့်ဝါ ဦးဝေဇင် အဖြစ် မင်းဦး ညိုမင်း အဖြစ် ညီနန္ဒ မြဝတီ အဖြစ် ခင်ဇာခြည်ကျော် ပုလဲသီ အဖြစ် မိုးပွင့်ဖြူ အစော အဖြစ် သုန္ဒြေဦး ခတ္တာ အဖြစ် ချိုမဒီသွင် ကိုးကား ပြင်ပလင့်ခ်များ ကဏ္ဍ:မြန်မာ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ
တူရကီနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များ စာရင်း	အော်တိုမန် အင်ပါယာစံ left\|နွယ်ပင် ၁၆၈၃ ခုနှစ်တွင် အော်တိုမန်အင်ပါယာသည် ဥရောပတွင် ၎င်း၏ နယ်မြေချဲ့ထွင်မှု မြင့်မားလာခဲ့သည်။ အော့တမန် အင်ပိုင်ယာ (၁၂၉၉ - ၁၉၂၂) အော်တိုမန်အင်ပါယာ (Ottoman Empire) သည် တူရကီတို့ ထူထောင်ခဲ့သော အင်ပါယာ ၁၆ ခုတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၁၂၉၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်မှ ၁၉၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက် အထိ သက်တမ်းကြာမြင့်ခဲ့သည်။ အော်တိုမန် အင်ပါယာသည် သမိုင်းကြောင်းတွင် အကြီးဆုံးနှင့် အကြာမြင့်ဆုံးသော အင်ပါယာများတွင် တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ထိုအင်ပါယာသည် အစ္စလာမ် ဘာသာဝင်နှင့် အစ္စလာမ် ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းတို့မှ ထူထောင် ထိန်းသိမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ No.SultanPortraitReignTughraNotesCoinageRise of the Ottoman Empire(1299 – 1453)1ဥတ်စမန်း၊ ပထမ158x158px 1299 – c. 1324(25 years~) Son of Ertuğrul Bey and an unknown woman. Reigned until his death.180x180px2ဩရ်ဟန်157x157pxc. 1324 – March 1362(38 years~)100x100px\|Tughra of Orhan Son of Osman I and Malhun Hatun (unclear). Reigned until his death.180x180px3မူရတ်၊ ပထမ159x159pxMarch 1362 – 15 June 1389(27 years, 3 months)100x100px\|Tughra of Murad I Son of Orhan and Nilüfer Hatun. Reigned until his death. Killed on the battlefield at the Battle of Kosovo on June 15, 1389.180x180px4ဘားယေဇစ်ဒ်၊ ပထမ122x122px15 June 1389 – 20 July 1402(13 years, 35 days)100x100px\|Tughra of Bayezid I Son of Murad I and Gülçiçek Hatun. Captured on the battlefield at the Battle of Ankara against Timur. Died in captivity in Akşehir on 8 March 1403.180x180pxOttoman Interregnum(20 July 1402 – 5 July 1413)—အီစား ကျေလေးဘီ İsa Çelebi129x129pxJanuary – March/May 1403(3–5 months) Co-sultan of Anatolia After the Battle of Ankara, İsa Çelebi defeated Musa Çelebi and took the western Anatolian territories for approximately two years. Defeated by Mehmed Çelebi in the Battle of Ulubad in March or May 1403. Strangled in September 1403. —စူလေးမန် ကျေလေးဘီ Süleyman Çelebi118x118px20 July 1402 –17 February 1411(8 years, 212 days)100x100px Acquired the title of The Sultan of Rumelia for the European portion of the empire, a short period after the Ottoman defeat at Ankara. Murdered on 17 February 1411.180x180px—မူစာ ကျေလေးဘီ Musa Çelebi130x130px18 February 1411 –5 July 1413(2 years, 137 days) Acquired the title of The Sultan of Rumelia for the European portion of the empire on 18 February 1411, just after the death of Süleyman Çelebi. Killed on 5 July 1413 by Mehmed Çelebi's forces in the battle of Çamurlu Derbent near Samokov in Bulgaria.180x180px—မေဟ်မတ်‌ဒ် ကျေလေးဘီ Mehmed Çelebi174x174px1403 – 5 July 1413(10 years) Acquired the control of Eastern Anatolia as co-Sultan after the Battle of Ankara. Defeated İsa Çelebi in the battle of Ulubat in 1405. Became the sole ruler of Anatolia upon İsa's death in 1406. Acquired the title of Ottoman Sultan Mehmed I Khan upon Musa's death.180x180pxSultanate resumed5Mehmed I174x174px5 July 1413 – 26 May 1421(7 years, 325 days)100x100px\|Tughra of Mehmed I Son of Bayezid I and Devlet Hatun. Reigned until his death. —Mustafa Çelebi January 1419 – May 1422(3 years, 4 months) Sultan of Rumelia Son of Bayezid I Executed by Murad II180x180px6Murad II130x130px25 June 1421 –August 1444(23 years, 2 months)100x100px\|Tughra of Murad II Son of Mehmed I and Emine Hatun. Abdicated of his own free will in favour of his son Mehmed II.80x80px80x80px7Mehmed II135x135pxAugust 1444 –September 1446(2 years, 1 month)100x100px\|Tughra of Mehmed II First reign Son of Murad II and Hüma Hatun. Surrendered the throne to his father after having asked him to return to power, along with rising threats from Janissaries.180x180px(6)Murad II130x130pxSeptember 1446 –3 February 1451(4 years, 5 months)100x100px\|Tughra of Murad II Second reign Forced to return to the throne following a Janissary insurgence. Reigned until his death. Growth of the Ottoman Empire(1453–1550)(7)Mehmed II135x135px3 February 1451 –3 May 1481(30 years, 89 days)100x100px\|Tughra of Mehmed II Second reign Conquered Constantinople in 1453. Reigned until his death.180x180px8Bayezid II147x147px19 May 1481 –25 April 1512(30 years, 342 days)100x100px\|Tughra of Bayezid II Son of Mehmed II and Gülbahar Hatun. Abdicated. Died near Didymoteicho on 26 May 1512.180x180px—Cem Sultan142x142px28 May – 20 June 1481(23 days)100x100px\|Tughra of Cem Son of Mehmed II Acquired the title Cem bin Mehmed Han. Died in exile180x180px9Selim I166x166px25 April 1512 –21 September 1520(8 years, 149 days)100x100px\|Tughra of Selim I Conquered Mamluks in 1516–1517. First Ottoman Caliph. Son of Bayezid II and Gülbahar Hatun. Reigned until his death.180x180px10Suleiman I117x117px30 September 1520 –6 September 1566(45 years, 341 days)100x100px\|Tughra of Suleiman I Son of Selim I and Hafsa Sultan. Died of natural causes in his tent during the Siege of Szigetvár in 1566.180x180pxTransformation of the Ottoman Empire(1550–1700)11Selim II145x145px29 September 1566 –15 December 1574(8 years, 77 days)100x100px\|Tughra of Selim II Son of Suleiman I and Hürrem Sultan. Reigned until his death.80x80px80x80px12Murad III124x124px27 December 1574 –16 January 1595(20 years, 20 days)100x100px\|Tughra of Murad III Son of Selim II and Nurbanu Sultan. Reigned until his death.180x180px13Mehmed III124x124px16 January 1595 –22 December 1603(8 years, 340 days)100x100px\|Tughra of Mehmed III Son of Murad III and Safiye Sultan. Reigned until his death180x180px14Ahmed I148x148px22 December 1603 –22 November 1617(13 years, 335 days)100x100px\|Tughra of Ahmed I Son of Mehmed III and Handan Sultan. Reigned until his death.180x180px15Mustafa I172x172px22 November 1617 –26 February 1618(96 days)100x100px\|Tughra of Mustafa I Son of Mehmed III and Halime Sultan. Deposed due to his mental instability in favour of his young nephew Osman II. 16Osman II169x169px26 February 1618 –19 May 1622(4 years, 82 days)100x100px\|Tughra of Osman II Son of Ahmed I and Mahfiruz Hatun. Deposed in a Janissary riot on 19 May 1622. Murdered on 20 May 1622 by the Grand Vizier Kara Davud Pasha.180x180px(15)Mustafa I172x172px20 May 1622 –10 September 1623(1 year, 113 days)100x100px\|Tughra of Mustafa I Second reign. Returned to the throne after the assassination of his nephew Osman II. Deposed due to his poor mental health and confined until his death in Istanbul on 20 January 1639. 17Murad IV149x149px10 September 1623 –8 February 1640(16 years, 151 days)100x100px\|Tughra of Murad IV Son of Ahmed I and Kösem Sultan. Ruled under the regency of his mother Kösem Sultan until 1632. Reigned until his death. 18Ibrahim180x180px9 February 1640 –8 August 1648(8 years, 181 days)100x100px\|Tughra of Ibrahim Son of Ahmed I and Kösem Sultan. Deposed on 8 August 1648 in a coup led by the Sheikh ul-Islam. Strangled in Istanbul on 18 August 1648 at the behest of the Grand Vizier Mevlevî Mehmed Paşa (Sofu Mehmed Pasha). 19Mehmed IV169x169px8 August 1648 –8 November 1687(39 years, 92 days)100x100px\|Tughra of Mehmed IV Son of Ibrahim and Turhan Sultan. Ruled under the regency of his grandmother Kösem Sultan until 1651. Ruled under the regency of his mother Turhan Sultan from 1651 until 1656. Deposed on 8 November 1687 following the Ottoman defeat at the Second Battle of Mohács. Died in Edirne on 6 January 1693.180x180px20Suleiman IIcenter\|216x216px8 November 1687 –22 June 1691(3 years, 226 days)100x100px\|Tughra of Suleiman II Son of Ibrahim and Dilaşub Sultan. Reigned until his death.180x180px21Ahmed II146x146px22 June 1691 –6 February 1695(3 years, 229 days)100x100px\|Tughra of Ahmed II Son of Ibrahim and Muazzez Sultan. Reigned until his death. 22Mustafa II167x167px6 February 1695 –22 August 1703(8 years, 197 days)100x100px\|Tughra of Mustafa II Son of Mehmed IV and Gülnuş Sultan. Deposed on 22 August 1703 by a Janissary uprising known as the Edirne Event. Died in Istanbul on 8 January 1704.180x180pxStagnation and reform of the Ottoman Empire(1700–1827)23Ahmed IIIcenter\|124x124px22 August 1703 –1 October 1730(27 years, 40 days)100x100px\|Tughra of Ahmed III Son of Mehmed IV and Gülnuş Sultan. Deposed in consequence of the Janissary rebellion led by Patrona Halil. Died on 1 July 1736.180x180px24Mahmud I138x138px2 October 1730 –13 December 1754(24 years, 72 days)100x100px\|Tughra of Mahmud I Son of Mustafa II and Saliha Sultan. Reigned until his death.180x180px25Osman III161x161px13 December 1754 –30 October 1757(2 years, 321 days)100x100px\|Tughra of Osman III Son of Mustafa II and Şehsuvar Sultan. Reigned until his death.107x107px26Mustafa III149x149px30 October 1757 –21 January 1774(16 years, 83 days)100x100px\|Tughra of Mustafa III Son of Ahmed III and Mihrişah Kadın. Reigned until his death.80x80px80x80px27Abdul Hamid I140x140px21 January 1774 –7 April 1789(15 years, 76 days)100x100px\|Tughra of Abdul Hamid I Son of Ahmed III and Rabia Şermi Kadın. Reigned until his death.180x180px28Selim III174x174px7 April 1789 –29 May 1807(18 years, 52 days)100x100px\|Tughra of Selim III Son of Mustafa III and Mihrişah Sultan. Deposed as a result of the Janissary revolt led by Kabakçı Mustafa against his reforms. Assassinated in Istanbul on 28 July 1808 at the behest of Ottoman Sultan Mustafa IV.180x180px29Mustafa IV158x158px29 May 1807 –28 July 1808(1 year, 60 days)100x100px\|Tughra of Mustafa IV Son of Abdul Hamid I and Sineperver Sultan. Deposed in an insurrection led by Alemdar Mustafa Pasha. Executed in Istanbul on 17 November 1808 by order of Ottoman Sultan Mahmud II.Modernization of the Ottoman Empire(1827–1908)30Mahmud II133x133px28 July 1808 –1 July 1839(30 years, 338 days)100x100px\|Tughra of Mahmud II Son of Abdul Hamid I and Nakşidil Sultan. Disbanded the Janissaries in consequence of the Auspicious Incident in 1826. Reigned until his death.180x180px31Abdul Mejid I127x127px\|Abdulmejid portrait1 July 1839 –25 June 1861(21 years, 359 days)100x100px\|Tughra of Abdulmejid I Son of Mahmud II and Bezmiâlem Sultan. Proclaimed the Imperial Edict of Gülhane (Tanzimât Fermânı) that launched the Tanzimat period of reforms and reorganization on 3 November 1839 at the behest of reformist Grand vizier Mustafa Reşid Pasha. Accepted the Islâhat Hatt-ı Hümayun (Imperial Reform Edict) (Islâhat Fermânı) on 18 February 1856; Reigned until his death.85x85px85x85px32Abdul Aziz129x129px25 June 1861 –30 May 1876(14 years, 340 days)100x100px\|Tughra of Abdulaziz Son of Mahmud II and Pertevniyal Sultan. Deposed by his ministers. Found dead (suicide or murder) five days later.180x180px33Murad V137x137px30 May – 31 August 1876(93 days)100x100px\|Tughra of Murad V Son of Abdulmejid I and Şevkefza Sultan. Deposed due to his ill mental health Ordered to reside in Çırağan Palace where he died on 29 August 1904. 34Abdul Hamid II110x110px31 August 1876 –27 April 1909(32 years, 239 days)100x100px\|Tughra of Abdul Hamid II Son of Abdulmejid I and Tirimüjgan Kadın (later became the adoptive son of Rahime Perestu Sultan). Reluctantly allowed the First Constitutional Era on 23 November 1876 and then suspended it on 13 February 1878. Forced to restore the Constitution on 3 July 1908; Deposed after the 31 March Incident. Confined to Beylerbeyi Palace where he died on 10 February 1918.180x180px35Mehmed V Reşâd138x138px27 April 1909 –3 July 1918(9 years, 67 days)80x80px\|Tughra of Mehmed V Son of Abdulmejid I and Gülcemal Kadın (later became the adoptive son of Servetseza Kadın). Reigned as a figurehead of Mehmed Talat, İsmail Enver, and Ahmed Cemal Pashas Reigned until his death.180x180px36Mehmed VI Vahideddin133x133px4 July 1918 –1 November 1922(4 years, 120 days)100x100px\|Tughra of Mehmed VI Son of Abdulmejid I and Gülistu Kadın (later became the adoptive son of Şayeste Hanım) Sultanate abolished. Left Istanbul on 17 November 1922. Died in exile in Sanremo, Italy on 16 May 1926.180x180pxCaliph under the Grand National Assembly of Turkey(1 November 1922 – 3 March 1924)—Abdul Mejid II135x135px19 November 1922 –3 March 1924(1 year, 106 days)— Son of Abdulaziz and Hayranidil Kadın; Exiled after the abolition of the Caliphate; Died in Paris, France on 23 August 1944.— ကြည့်ပါ။ အော်တိုမန် ထီးနန်းဆက်ခံရေးလိုင်း အော်တိုမန် စူလတန် မိသားစုသစ်ပင် အော်တိုမန်နွယ်ပင် (အသေးစိတ်) တရားဝင်စူလတန်များစာရင်း အော်တိုမန် ဘုရင်ခံများစာရင်း မှတ်စုများ ကျမ်းကိုးစာရင်း ကဏ္ဍ:တူရကီဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ
ခအိခိုမတောင်	ခအိခိုမတောင် (甲斐駒ヶ岳, Kaikoma-ga-take) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ နဂနိုစီရင်စုရှိ အိနမြို့နှင့် ယာမရှိနစီရင်စုရှိ ဟိုခုတိုမြို့တို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိနေသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် အခအိရှိတောင်တန်းများတွင် ပါဝင်သည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ပထဝီသွင်ပြင် တောင်၏ အမြင့်မှာ ၂၉၆၇ မီတာ (၉၇၃၄ ပေ) ဖြစ်သည်။Mount Kaikoma . Minami Alps Net. Accessed July 1, 2008. ဤတောင်ကို မိနမိတောင်များအမျိုးသားဥယျာဉ်နယ်မြေအတွင်း ထည့်သွင်းကာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ထားသည်။ ထို့အပြင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။Minami Alps National Park (Ministry of the Environment (Japan)) ခအိခိုမတောင် ကို အရှေ့ဘက်အရပ်ရှိ တောင်ဟု ရည်ညွှန်းပြီး ခိဆိုခိုမတောင်ကို အနောက်ဘက်အရပ်ရှိ တောင်ဟု ရည်ညွှန်းသည်။ တောင်၏ ထိပ်ပိုင်းသည် ဖြူဖွေးသည့်သဏ္ဌာန်ဖြင့် မြင်ရသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အဖြူရောင်ကျောက်တုံးများသည် တောင်ထိပ်တွင် များစွာ ရှိနေသည့်အတွက် ဖြစ်သည်။ တောင်တက်ခြင်း တောင်တက်လမ်း ဤတောင်သို့ တက်ရောက်ရန် လူကြိုက်များသည့် လမ်းကြောင်းမှာ မိနမိတောင်တန်းများကျောက်စရစ်လမ်းပေါ်တွင်ရှိသည့် ခိတဇဝလမ်းကြောင်း (Kitazawa Pass) ဖြစ်သည်။ ဤလမ်းကြောင်းသည် တောင်ထိပ်သို့ရောက်ရန် လေးနာရီ သို့မဟုတ် လေးနာရီခွဲ ကြာမြင့်သည်။ အခြားသော အဓိကအသုံးပြုသည့် လမ်ကြောင်းတစ်ခုမှာ ခုရိုတို - အိုနဲ (Kuroto-One) ဖြစ်ပြီး ဤလမ်းသည် တောင်ထိပ်သို့ ရှစ်နာရီ ကြာမြင့်သည်။ တောင်ပေါ်တဲငယ်နှင့် စခန်းချနေရာ ခအိခိုမတောင်ပေါ်တွင် တည်းခိုရန် တောင်ပေါ်တဲငယ်များရှိပြီး တောင်တက်ရာသီတွင် ဖွင့်လှစ်ကြသည်။ ထို့အပြင် အချို့သတ်မှတ်ထားသည့် နားခိုရန်နေရာများလည်း ရှိသည်။ "ခိတဇဝ - တိုးဂဲ" (北沢峠) ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ နားခိုရာနေရာမှာမူ ကြီးမားပြီး ခအိခိုမတောင်နှင့် ဆန်းဂျောတောင်များကို တက်ရောက်ရန် အသုံးပြုကြသည်။ အနီးအနားရှိ တောင်များ Nearby Mountains of Mount Kaikoma (Akaishi Mountains) ဤတောင်၏ အနီးအနားရှိ တောင်များသည် အခအိရှိတောင်များ၏ မြောက်ဘက်ပိုင်းတွင် ပါဝင်သည့် တောင်များ ဖြစ်ကြသည်။ ImageMountainJapaneseElevationDistancefrom the Top Note70pxMt. Nokogiri鋸岳200 Famous70pxMt. Kaikoma甲斐駒ヶ岳100 Famous70pxMarishiten摩利支天about Southeast Peak70pxMount Komatsu駒津峰about 70pxMt. Senjō仙丈ヶ岳100 Famous70pxMt. Hōō鳳凰山100 Famous70pxMt. Kita北岳the highest mountainin Akaishi Mountains100 Famous ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ခရှိမယရိတောင်	ခရှိမယရိတောင် (鹿島槍ヶ岳, Kashimayari-ga-take) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ဟိဒတောင်တန်းများတွင် ပါဝင်သည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမြင့် ၂၈၈၉ မီတာ ရှိသည်။ နဂနိုစီရင်စုရှိ အိုးမချိမြို့နှင့် တိုယာမစီရင်စုရှိ တတဲယာမမြို့၊ ခုရိုဘဲမြို့ စသည့်မြို့များ၏ နယ်နိမိတ်များပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် တောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။新日本山岳誌 (2005)、886-887頁 ထို့အပြင် ဤတောင်သည် ချူးဘု - ဆန်းဂခုအမျိုးသားဥယျဉ်နယ်မြေအတွင်းတွင် ပါဝင်သည်။ အရှိရိုတတဲယာမတောင်တန်းတွင် ဒုတိယမြောက်အမြင့်ဆုံးတောင်လည်း ဖြစ်သ်ည။ ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။日本の山1000 (1992)、384-385頁日本三百名山 (1997)、151頁 ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ခင်ပုတောင်	ခင်ပုတောင် (金峰山, Kinpu-san) သို့မဟုတ် ခင်ပိုးတောင် (金峰山, Kinpō-san) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ခန်းတိုးတောင်များတွင် ပါဝင်သည့် အိုခုချိချိဘုတောင်တန်း၏ အဓိကတောင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ယာမရှိနစီရင်စုနှင့် နဂနိုစီရင်စုတို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိကာMt. Kinpu (金峰山） Hiking in Japan "ချိချိဘုတမခိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်"၏ နယ်မြေအတွင်း ပါဝင်သည်။Best trails in Chichibu-Tama-Kai National Park AllTrails ဤတောင်ကို ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင်လည်း ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။Shrine on the edge of the abyss as climbers scale and deface the sacred rock on the famous Japanese peak Extremecashrobot အမြင့်မှာ ၂၅၉၉ မီတာရှိပြီး၊ အိုခုချိချိဘုတောင်များထဲတွင် ဒုတိယမြောက်အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။Shrine at wit's end as climbers scale, deface sacred rock on famed Japanese peak Mainichi Newspapers တက်ရောက်မှု ပထမဆုံးအနေဖြင့် မဆွတ်တိုမိရေပူစမ်းသို့ ဘတ်စကားဖြင့် သွားရောက်ရသည်။ ထို့နောက် မိဇုဂချိဆန်းဆိုး သို့ ဘတ်စကားစီးရသည်။ တောင်တက်လမ်စသည့်နေရာသို့ တိုက်ရိုက်ရောက်သည့် ဘတ်စကားကို ရှာဖွေစီးနင်းရမည် ဖြစ်သည်။ ရာသီအပေါ်မူတည်၍ ဘတ်စကားစီးနင်းရသည့် အခြေအနေသည် ကွဲပြားနိုင်သည်။Climbing Mount Kinpu Japan Travel Knowledge Center ရုပ်ပုံများ ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ
ခိဆိုခိုမတောင်	ခိဆိုခိုမတောင်(木曽駒ヶ岳, Kisokoma-ga-take) သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ နဂနိုစီရင်စု၊ ခိဆိုခရိုင်ရှိ အဂဲမဆွတ်မြို့နှင့် ခိဆိုမြို့၊ ခမိအိနခရိုင်ရှိ မိယဒမြို့တို့၏ နယ်နိမိတ်ပေါ်တွင် တည်ရှိသည့် တောင်ဖြစ်သည်။ ၂၉၅၆ မီတာ (၉၆၉၈ ပေ) မြင့်သည်။ ခိဆိုတောင်တန်းများတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်လည်း ဖြစ်သည်။ ဤတောင်သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ထင်ရှားသည့် တောင် ၁၀၀ စာရင်းတွင် ဖော်ပြခြင်းခံခဲ့ရသည်။ တစ်ခါတရံ ဤတောင်၏ အမည်ကို အတိုကောက် "ခိဆိုခိမ" ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ ခန်ဂျိအက္ခရာဖြင့် အခြားရေးဟန်ဖြစ်သည့် 木曾駒ヶ岳 (Kisokoma-ga-take) ဟုလည်း ရေးကြသည်။ တောင်တက်ခြင်း ခိဆိုခိုမတောင်၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် ခိုမဂတခဲတောင်တက်ကေဘယ်ကား ရှိသည်။ ခရီးသွားများနှင့် တောင်တက်သမားများသည် တောင်ထိပ်ရှိ စခန်းသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ကြသည်။ တောင်ပေါ်တွင် ဟိုတယ်တစ်ခုနှင့် နားနေရန်တဲငယ် ငါးခု ရှိသည်။ ဟိုတယ်၏ အမည်မှာ "ဟိုတယ်ဆန်းဂျောဂျိခိ" ဖြစ်သည်။ ခိဆိုခိုမတောင်နှင့် နခတောင်အကြားတွင် နားခိုရန်နေရာတစ်ခု ရှိသေးသည်။ တောင်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တောင်တက်လမ်းကြောင်းများစွာ ရှိသည်။ ရုပ်ပုံများ 190px140px180px140px Kiso Mountains and Mountain hutand campground seen from east(Mount Naka) Mount Kisokomaseen from west(Mount Mugikusa) spring Mt. Kisokoma and Mt. Hōkenand Autumn leaf color seen from north(Mount Shōgigashira) autumn Senjōjiki Cirque at Mount Hōkensummer ကိုးကား ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ တောင်များ

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.