Datasets:

NorHsangPha
/

shan-news-shanhumanrights_org

Tasks:

Text Classification

Text Generation

Modalities:

Formats:

Languages:

Size:

Tags:

Libraries:

License:

Dataset card Data Studio Files Files and versions

Dataset Viewer

Auto-converted to Parquet

Split (1)

train · 174 rows

date stringdate 2014-10-10 09:41:33 2025-08-07 12:15:37	link stringlengths 38 234	title stringlengths 14 219	content stringlengths 626 64.3k	categories stringclasses 4 values
2025-08-07T12:15:37	https://shan.shanhumanrights.org/sac-air-and-artillery-attacks-kill-35-civilians-injure-55-in-hsipaw-mogok-kyaukme-nawngkhio-kutkhai-threatening-chinese-pipelines/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျွၵ်းမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵူတ်ႉၶၢႆၸွမ်းသၢႆတေႃႈၵျႅတ်ႊ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 35 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 55 ၵေႃႉ	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 7/8/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျွၵ်းမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵူတ်ႉၶၢႆၸွမ်းသၢႆတေႃႈၵျႅတ်ႊ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 35 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 55 ၵေႃႉ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 15/7/2025 လႄႈဝၼ်းထိ 4/8/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်းသေ တိူဝ်ႉၺႃၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 35 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 55 ၵေႃႉ၊ တိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 60 လင်ပၢႆ-ပႃး ၸဵမ်ႁူင်းသဝ်း 3 လင်၊ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း 2 လင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်း 2 လင် လႄႈႁွင်ႈပၼ်ယႃ 1 လင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈ ဝဵင်း သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျွၵ်းမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်လႄႈၵူတ်ႉၶၢႆ ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းလွႆ/တဢၢင်း (TNLA) တင်းသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (MNDAA) ၶဝ်ၵုမ်းၵမ် တင်ႈတႄႇပီ 2024 မႃး။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တင်းၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈ ဢၼ်မီးၽေးၶဵၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းတႄႉ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၸမ်တေႃႈၵျႅတ်ႊ လႄႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ သေၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းတင်းတေႃႈၵျႅတ်ႊတႅၵ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသွင်ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႅၵ်ႇ ၸမ်ဢွင်ႈၵုမ်းၵမ်တေႃႈၼမ်ႉမၼ်း တီႈဢၼ်မီးၼိူဝ်လိၼ် လႄႈၸၢင်ႈႁဵတ်းတႅၵ်ႇ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁိမ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း လႄႈၵျႅတ်ႊ ၼႂ်းၵျွၵ်းမႄး ပဵၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈတပ်ႉ ဢၼ်ယူႇ တီႈၶူဝ် ႁူၺ်ႈ ၵိုတ်ႈ။ ၶဝ်ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လႄႈ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ၼႃႈ တၢင်း ဢွၵ်ႇၸွမ်းႁိမ်း ႁွမ်းဢွင်ႈ ၵုမ်း ၵမ် တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႊ။ ၼႂ်း ၵႄႈ ဝၼ်းထိ 25/7/2025 လႄႈ 31/7/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် 17 လုၵ်ႈယိုဝ်းလႄႈ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇ 3 လုၵ်ႈသေမၢၵ်ႇတူၵ်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈပၢင် ပဝ်း၊ ပၢင်ႇတိုင် လႄႈ ၼွင် ပိင်လူင် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ တၢႆ 5 ၵေႃႉ ပႃးတင်းၸဝ်ႈ သၢင်ႇ တူၼ်/ပႃး 1 သေ တိူဝ်ႉၺႃး ၸဝ်ႈသၢင်ႇထႅင်ႈ 5 တူၼ်/ပႃး မၢတ်ႇၸဵပ်း၊ တိုၵ်း ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း လုၵွႆ 2 လင် ပႃးတင်းတီႈ ဢၼ် ၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၶဝ် မႃးပိုင်ႈ ႁူမ်ႈဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊလႄႈ 250 ပွင်ႊလူင်း ႁိမ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႊ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝဵင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/7/2025 လႄႈ 3/8/2025။ မၢၵ်ႇ လုၵ်ႈၼိုင်ႈပွႆႇလူင်းတီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်ၸဵင်ႇဝၢၼ်ႈယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇသေ ႁၢင်ႇၵႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း လႄႈ ၵျႅတ်ႊ 100 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၵူၺ်း။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ဝၼ်းထိ 15/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်းၼိုင်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ လူင်းၼိူဝ်မိူင်းငေႃႉ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၶူဝ်လူင်ဢၼ်မီးႁိမ်းဝဵင်း။ ဝၼ်းထိ 19/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11: 45 ၸမ်တဵင်ႈၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်း ၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းတီႈၶွၵ်ႈဝဵင်းသီႇပေႃႉဢၼ်မီးၼႂ်း ပွၵ်ႉၸၢတ်ႈၸု၊ ထႅင်ႈ လုၵ်ႈ ၼိုင်ႈတူၵ်းတီႈသူၼ်မွၵ်ႇပွၵ်ႉၸၢတ်ႈၸုယဝ်ႉထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇတူၵ်းတီႈႁူင်း ႁဵၼ်း မၢႆ 1 ၸၼ်ႉဢွၼ် ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႉ ၸၢင်ႈၶမ်းၸၢၼ်း။ ႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈသၢမ်လင် လုၵွႆ ၸွမ်း။ ဝၼ်းထိ 20/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးတီႈတပ်ႉႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈမၢၵ်ႇလူင် ယိုဝ်း 7 လုၵ်ႈလႄႈယူႇတီႈၶူဝ်ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈသေဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပဵတ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ 2 ၵေႃႉ– မႃႉၶၢႆႇ (ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ ဢႃယု 35) လႄႈလုၵ်ႈယိင်းမၼ်းၼၢင်း (ၼၢင်း သူၺ်ႇ ၸိၼ်ႇလိၼ်း ဢႃယု 9 ၶူပ်ႇ) ယဝ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ဝၼ်းထိ 20/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်း ၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈတူင်ႈၸၢင်ႉ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆလင်။ ဝၼ်းထိ 23/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်းၼိုင်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉ ၼၵ်း 250 ပွင်ႊ ၼိူဝ်တပ်ႉၵဝ်ႇ ၶလယ မၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁွင်ႈပၢင်ၵုမ် ၼႂ်းတပ်ႉၶဝ်လုၵွႆ။ ဝၼ်းထိ 25/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 12 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈတပ်ႉႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇ မၢၵ်ႇလူင်းၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈပၢင်ပဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ မၢၵ်ႇၻရူၼ်ႊ 3 လုၵ်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵေႃႉ 1 တၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 5 လင်။ ဝၼ်းထိ 26/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ဝၼ်းထိုင် ဝၢႆႇ 3 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင်လူင် ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ မၢၵ်ႇလူင် 3 လုၵ်ႈတူၵ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉ 3 တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၶၢႆၼိူဝ်ႉ ၼႂ်းၵၢတ်ႇ တၢႆ 1 ၵေႃႉ။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈ 1 တူၵ်းၼႂ်း ပွၵ်ႉ 1၊ မၢၵ်ႇလူင် 3 လုၵ်ႈတူၵ်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 2 လႄႈထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၾႆး/လဵၼ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉ 4၊ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းမိူင်းလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ဝၼ်းထိ 26/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်းၼိုင်ႈပွႆႇ မၢၵ်ႇ လူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉ ၵျၢတ်ႉပျီႉ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 5 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်း ယေး လုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ဝၼ်းထိ 29/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းလႄႈ 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter မႃး ပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ 3 လုၵ်ႈတင်း 250 ပွင်ႊ 2 လုၵ်ႈ တီႈႁူင်းသဝ်း QR လႄႈ ပွၵ်ႉမိၼ်းတႃႈတႃး ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇဢွၵ်ႇ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 4 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ ယဝ်ႉတိူဝ်ႉ ၺႃး ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 18 လင်။ ဝၼ်းထိ 29/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊ လုၵ်ႈ 1 ၼိူဝ်ပွၵ်ႉ ၵၢၼ်ႇၼီႇ ဝဵင်းမိူင်းလူင် ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်း မိူင်းၸၢႆးၵေႃႉ 1 တၢႆ၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5:30 ႁူဝ်ၶမ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊတီႈၵုင်းပႃႇလူင် ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း မိူင်းတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 5 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 30/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်း ၼိုင်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊ 2 လုၵ်ႈၼိူဝ်ပွၵ်ႉ 2 ၼႂ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 2 လင် လႄႈ ႁူင်းသဝ်း ယႃႇၸုတိတ်ႉ လုၵွႆ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 7 ၵေႃႉ (လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 1 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းလူင်ၸၢႆး 4 ၵေႃႉ၊ ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ) လႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 13 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 30/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 2:30 ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉၶူဝ်ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပွင်ပိင်လူင် ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး 9 လုၵ်ႈ။ မၢၵ်ႇ လူင်ၼၼ်ႉ တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်း (လင်ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်မႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း) လႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆလုၵွႆ၊ ၸဝ်ႈသၢင်ႇတူၼ်/ပႃး 1 လုလွၼ်ႇယဝ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၸဝ်ႈသၢင်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 5 တူၼ်/ပႃး။ ဝၼ်းထိ 30/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈ/တဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ်ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသွင်လုၵ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇ လူင်ယိုဝ်း 10 လုၵ်ႈလႄႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ်၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉ 1 တၢႆယဝ်ႉ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 2 လင်။ ဝၼ်းထိ 31/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼွင်ၶဵဝ် ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ပၢင်ႇ တိုင် ဢိူင်ႇၼွင်ပိင် ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ မၢၵ်ႇလူင်တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶႃး/ပၢင်တိုင် လုၵွႆ၊ ၵၢမ်ႇလီလႄႈ ဢမ်ႇ မီး ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ဝၼ်းထိ 31/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊသွင်လုၵ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈ တူဝ်းပိၼ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်း ၵေႃႉ 1 ဢႃယု 32 တၢႆ၊ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 42 ၵေႃႉ 1 တင်းၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 68 ၵေႃႉ 1 မၢတ်ႇၸဵပ်း ယဝ်ႉႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 8 လင် တင်းလူတ်ႉ/ၵႃး 1 လမ်းလုၵွႆၸွမ်း။ ဝၼ်းထိ 2/8/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 ၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇၼမ်ႉ ၼၵ်း 500 ပွင်ႊ 2 လုၵ်ႈမႃးပွႆႇၼိူဝ်ပွၵ်ႉ ဢွင်ႇသုၶ လႄႈဝၢၼ်ႈၵွင်းဢုပႃႇ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း တၢႆ 12 ၵေႃႉ ပႃးတင်းသင်ၶႃၸဝ်ႈ 1 တူၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 13 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 10 လင်၊ လူတ်ႉ/ ၵႃး 3 လမ်းလႄႈ လူတ်ႉၶိူင်ႈ (သႆႊၶိူဝ်ႊ) 3 လမ်း။ ဝၼ်းထိ 3/8/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 လုၵ်ႈတၢင်းသၢပ်ႇ ၸဵင်ႇ ႁွင်ႇၼွၵ်ႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ မၢၵ်ႇ 3 လုၵ်ႈတူၵ်းၼိူဝ်တပ်ႉၵဝ်ႇ ၶလယ 23 မၢၼ်ႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈတူင်ႈၸၢင်ႉ လႄႈ ထႅင်ႈလုၵ်ႈ 1 ပွႆႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ တိူဝ်ႉၺႃးတိုၵ်းလၢႆလၢႆဢၼ်လုၵွႆ။ ဝၼ်းထိ 4/8/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:30 ၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ 2 လုၵ်ႈမႃးပွႆႇၼိူဝ်ပွၵ်ႉ 6 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ႁိမ်းတႃႈလူတ်ႉၾႆး/လဵၼ်း၊ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းလင် 1၊ ႁွင်ႈပၼ်ယႃလင် 1 လႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 10 လင်လုၵွႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးမႂ်ႇ 10,000 ပၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈၵျွၵ်းမႄး ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေး ယူႇဝႆႉ ၸွမ်း ပိုၼ်ႉတီႈႁိမ်းႁွမ်းသေ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် တေႉတေႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files:Shan Burmese English	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-07-17T10:56:33	https://shan.shanhumanrights.org/sac-airstrikes-kill-13-civilians-injure-31-in-resistance-controlled-areas-of-hsipaw-mogok-kyaukme-and-nawngkhio/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 13 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 31 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျၵ်းမႄးလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ်	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 17/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 13 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 31 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျၵ်းမႄးလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 4/7/2025 ထိုင် 14/7/2025 ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 13 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 31 ၵေႃႉသေ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးတိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း 60 လင်ပၢႆ ပႃးၸဵမ်ႁူင်းယႃ လင်ၼိုင်ႈ လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း သွင်လင်၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင် 5 လင်၊ ႁူင်းသဝ်း 1 လင်လႄႈႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း 1 လင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၵျွၵ်းမႄး လႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းတဢၢင်း/ပလွင်ႈ TNLA ၵုမ်း ၵမ် တင်ႈတႄႇပီ 2024 မႃး။ ဝၼ်းထိ 4/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈၼိူဝ်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ မၢၵ်ႇလုၵ်ႈ ၼိုင်ႈပွႆႇလူင်းတီႈႁူင်းယႃဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉပွႆႇလူင်းတီႈလုမ်းၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်း ယေး ၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 10 လင်ပၢႆ။ ဝၼ်းထိ 6/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း တဵင်ႈၶိုၼ်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇလူင်း တီႈပွၵ်ႉ ယႄႇဢူး ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇလူင်းတိူဝ်ႉၺႃးတၢႆ ဝၼ်းထိ 8/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:10 ၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉ ၼၵ်း 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈ မႃးပွႆႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ၵွင်း ဢူးပႃႇ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ လႄႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုၵွႆ 10 လင်ပၢႆ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းထႅင်ႈလင်။ ဝၼ်းထိ 8/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:30 ၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊသွင်လုၵ်ႈ မႃးပွႆႇၼိူဝ်ၵုင်း ငဵမ်း ၶျၢမ်းယေး ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 1 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လုၵွႆထႅင်ႈ 10 လင်။ ဝၼ်းထိ 8/7/2025 ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်း မၢၼ်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ မႃးပွႆႇၼိူဝ် ဝၢၼ်ႈ သူၺ်ႇပျီႇၺုၼ်ႉ ဢၼ်မီးတၢင်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်း ဝၼ်း ဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း 3 ၵီႊလူဝ်ႊ မႄႊ တိူဝ်ႊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းၸၢႆး ဢႃယု 50 ၵေႃႉ 1 တၢႆ။ ဝၼ်းထိ 9/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 ၵၢင်ၶမ်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊသွင်လုၵ်ႈ ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈပၢၼ်းမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ ပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 3 ၵေႃႉ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးမၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉလႄႈဢွၼ်ႇယိင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 6 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆ လၢႆလၢႆလင်။ ဝၼ်းထိ 11/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊသၢမ်လုၵ်ႈ ၼိူဝ်ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ လုၵ်ႈၼိုင်ႈပွႆႇတီႈလုမ်းယႄး/ပလိၵ်ႊ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း 3 လင်၊ ထႅင်ႈ လုၵ်ႈၼိုင်ႈပွႆႇတီႈႁူင်းသဝ်းၵေႃႉလီ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 1 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉယဝ်ႉ ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပွႆႇ လူင်းၼႂ်းထိူၼ်ႇဢၼ်ၸမ်ဝဵင်း။ ဝၼ်းထိ 11/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊသွင်လုၵ်ႈ ပွႆႇလူင်းၼိူဝ်ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 6 လင် ယဝ်ႉဢဝ် မၢၵ်ႇၼမ်ႉ ၼၵ်း 250 ပွင်ႊသွင်လုၵ်ႈ ပွႆႇလူင်းၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း 5 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ ဝၼ်းထိ 13/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇ တၢင်း ၸဵင်ႇတူၵ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး 6 လုၵ်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 3 လုၵ်ႈပွႆႇလူင်းတီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း၊ ထႅင်ႈ 2 လုၵ်ႈပွႆႇလူင်းတီႈႁူင်း ၸၼ်ႉ ၵၢင် (ဢ.မ.ၵ 13) ၼႂ်းၵႄႈမၢၼ်ႈၼႃးလႄႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတွင်း ယဝ်ႉထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉပွႆႇလူင်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဝတ်ႉ/ ၵျွင်းဝႃႇသူဝ်ႇ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁူင်းႁဵၼ်းတင်းႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း ထႅင်ႈၸဵတ်းလင်လုၵွႆပႃး။ ဝၼ်းထိ 13/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:30 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ပွႆႇတီႈဝၢၼ်ႈၵလႃး (ၵေႃႇလၶႃး) ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ပၢၼ်းမႃႉထဵၵ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ပွတ်းဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈၼိုင်ႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 8 ၵေႃႉ ( ၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ယိင်း 4 ၵေႃႉ-ႁူမ်ႈတင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသၢမ်ၵေႃႉ) သေတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 7 လင်။ ဝၼ်းထိ 14/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇ သွင်လုၵ်ႈပွႆႇတီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆသွင်ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆႁႃႈလင်၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းႁႃႈလင် တင်းႁူင်းသဝ်းလင်ၼိုင်ႈ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၵႄႈပၢင်ႇဢူႈလူင်လႄႈ ၼွင်ၶဵဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်လၵ်ႉသွၵ်ႈ တဝ်ဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူင်ႉငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ မိူဝ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းလိူၼ်မေႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 12 ႁႅင်းၵူၼ်း 300 ပၢႆၶဝ်ႈယႃႉသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 60 လင်ဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈၽုၺ်း (ပၢၼ်ႉပူၺ်း) လႄႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႉၵေႃႇထႅင်ႈ 40 လင်။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁၢင်ႇၵႆ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယႃႉၽၵ်းတူလူင်လႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆသေၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်လႄႈၽႃႈဝႆ ၶူဝ်းၼွၼ်း ဢိၵ်ႇတင်း TV လႄႈၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်တေႃႉမိူဝ်းၵႂႃႇတၢင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files:Shan Burmese English	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-07-02T09:38:08	https://shan.shanhumanrights.org/sac-airstrikes-and-shelling-kill-8-civilians-injure-29-in-resistance-controlled-areas-of-kyaukme-mogok-and-nawngkhio/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 8 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 29 ၵေႃႉ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် ပိုၼ်ႉတီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵုမ်းၵမ်	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 2/7/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 8 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 29 ၵေႃႉ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ် ပိုၼ်ႉတီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 24/6/2025 ထိုင် 1/7/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသေ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 8 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 29 ၵေႃႉ၊ တိူဝ်ႉပႃးႁိူၼ်း/တိုၵ်း 50 လင်ပၢႆ- ပႃးၸဵမ် ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း 7 လင်၊ ၵျွင်းမူႇလသိမ်ႇၼိုင်ႈလင် ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းပလွင်ႈ/ တဢၢင်း TNLA ၶဝ်ၵုမ်းၵမ် တင်ႈတႄႇၵၢင်ပီ 2024 မႃး။ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်း ဢၼ်ၺႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလုၵွႆ ဝၼ်းထိ 24/6/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) ပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈၼိူဝ်ပွၵ်ႉ 3 လႄႈပွၵ်ႉ 7 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တၢႆ 4 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 14၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉ ၺႃးတိုၵ်း 10 လင် ပႃးၸဵမ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်း 1 လင်၊ ၵျွင်းမူႇသလိမ်ႇ 1 လင် လႄႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း မုၼ်ၸဝ်ႈ 1 လင်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လုတၢႆ သီႇ ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် ထဝ်ႈယိင်း 3 ၵေႃႉ လႄႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆး 1 ၵေႃႉ၊ ၽွင်းမၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ်တိုၵ်ႉ ယူႇၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်း ၸၼ်ႇပျႃႉသေ လႆႈလုတၢႆၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ် တေႃႇလႃႉယီႇ (ဢႃယု 60)၊ တေႃႇလႃႉလႃႉထေႃႇ (ဢႃယု 53)၊ တေႃႇလႃႉတိၼ်ႇ (ဢႃယု 55) လႄႈမွင်ႇတီႇႁႃႉၼၢႆႇ (ဢႃယု 22)။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၽဝ်/ၾင်တီႈ ပႃႇႁဵဝ်ႈ ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၼႂ်းဝၼ်းထိ 25/6/2025။ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇလူင်းတိူဝ်ႉၺႃးသႂ်ႇလုတၢႆ ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်း 14 ၵေႃႉဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းၵျွၵ်းမႄးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/6/2025 ၼၼ်ႉပႃးၼၢင်းယိင်း 7 ၵေႃႉ- ပဵၼ်တေႃႇၶိၼ်ႇယီႇ (ဢႃယု 60)၊ တေႃႇလႃႉလႃႉတဵင်း (ဢႃယု 55)၊ တေႃႇလႃႉလႃႉယီႇ (ဢႃယု 52)၊ ၽဵဝ်းဝူၺ်ႇ ဝူၺ်ႇၵျေႃႇ (ဢႃယု 33)၊ ဢေးသၼ်ႇမူဝ်း (ဢႃယု 25)၊ ပွၵ်းပေႇ (ဢႃယု 55) လႄႈမႃႉသျုၼ်းလႄႉယီႇ (ဢႃယု 17)။ လိူဝ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ- ဢူးလႃႉထေး (ဢႃယု 63)၊ ဢူးဢွင်ႇထုၼ်း (ဢႃယု 55) လႄႈမွင်ႇ ၵျေႃႇၸေႃးႁဵင်း (ဢႃယု 19)၊ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ် ဢွၼ်ႇလႅင်ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ ပဵၼ်ၸၢႆးၸေႃးၸေႃး။ ႁူဝ် ယွႆႈ ၵူၼ်းလုတၢႆ/မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ တႄႉပႆႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်သူင်ႇၵႂႃႇ တီႈႁူင်းယႃၵျွၵ်းမႄး ပိူဝ်ႈတႃႇ ယူတ်းယႃယူႇယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလိုၼ်းသုတ်းပဵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/5/2025 ၽွင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသွင်လုၵ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း။ ဝၼ်းထိ 25/6/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) လမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 300 ပွင်ႊ ၼိူဝ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢူင်းၵၢႆး ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉသေ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢူင်းၵၢႆးလုၵွႆ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႈလုၵွႆပႃးႁႃႈလင်။ ဝၼ်းထိ 25/6/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈဝၢၼ်ႈ ၵၢၼ်းၵျီႇသေ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ/ၸေး ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ပႅတ်ႇလုၵ်ႈ။ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ သွင်လင်လုၵွႆ။ ဝၼ်းထိ 26/6/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းတၢင်းၵႆ ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်း ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇထႅင်ႈ 4 လုၵ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးမၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းလုၵွႆ ၼိုင်ႈလင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/6/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၸဝ်ႉ ၸမ်ထိုင် 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထႅင်ႈ 10-20 ၼႃးထီး (မိၼိတ်ႉ) ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) လမ်းၼိုင်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈ ၼိူဝ်ပွၵ်ႉ 7 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ႁိမ်းႁူင်းပွႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ (EPC) ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ (MOEP) တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မႃႉမူဝ်းၼွင်း (ဢႃယု 50) တၢႆလႄႈ ၽဵဝ်းတၢၼ်းၵျေႃႇ (ဢႃယု 19) တင်းၸေႃးထူးလိၼ်း (ဢႃယု 17) မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ။ ဢွင်ႈၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈ လႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း 2 လင်လုၵွႆပႃးထႅင်ႈ။ ဝၼ်းထိ 29/6/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2:30 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈ ၼိူဝ်ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းၵျွင်းမႄးႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢႆးသွင်ၵေႃႉလႄႈယိင်းသၢမ်ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ ၵျွင်း လင်ၼိုင်ႈလႄႈႁူင်းႁဵၼ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼိုင်ႈလင်၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႈလုၵွႆပႃးထႅင်ႈသိပ်းႁႃႈလင်။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30-9:00 ၵၢင်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊသွင်လုၵ်ႈလႄႈမၢၵ်ႇၽူင်ႉ (Cluster bomb) ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ ၼိူဝ်ပွၵ်ႉ 7 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 4 လင် လႄႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းထႅင်ႈ 1 လင်။ ဝၼ်းထိ 29/6/2025 ယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) လမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈၼိူဝ်ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယဝ်ႉ ယၢမ်း 11 ၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းၼွင်ၶဵဝ် ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း သႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းထႅင်ႈ လၢႆလၢႆလုၵ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 1/7/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (jet fighter) လမ်းၼိုင်ႈသီႇပွၵ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ 11 လုၵ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် ဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း 18 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းၸၢႆး တၢႆ 3 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 1 ၵေႃႉလႄႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း 2 လင်၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 လင်လုၵွႆၸွမ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်း မိူင်းဝဵင်း လိူဝ်ႇ Mandalay People’s Defense Force (MDY-PDF) ႁူမ်ႈတင်းသိုၵ်းတဢၢင်း/ပလွင်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၸွမ်း သၢႆသဵၼ်ႈတၢင်း ပၢင်ႇဢူႈလူင်-မိူင်းၵုတ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၶႂ်ႈဝႃႈပဵၼ် ၵူႈဝၼ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94 728 6696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF >>> Shan Burmese English	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-06-19T11:17:58	https://shan.shanhumanrights.org/satellite-images-expose-rare-earth-mining-expansion-in-northern-uwsa-area-of-mong-bawk/	ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ်ပိုတ်ႇၼႄၵၢၼ်ၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ပွတ်း ၼိူဝ် ၵုမ်းၵမ်	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 19/6/2025 ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ်ပိုတ်ႇၼႄၵၢၼ်ၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ပွတ်း ၼိူဝ် ၵုမ်းၵမ် Download PDF >>> Shan \| Burmese \| English \| Thai ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ် ပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄလွင်ႈ မီးဢွင်ႈတီႈၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ (rare earth) ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈ ပႅတ်ႇ ပုၼ်ႈပၢႆ တင်ႈတႄႇပီ 2015 ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ United Wa State Army (UWSA) ပွတ်းၼိူဝ် ၵုမ်းၵမ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ၶႄႇသေ မိူၼ်မီးလွင်ႈၵွင်ႉသၢၼ်ႊၶူၼ်းၶဝ်ႈသၢႆမႄႈၼမ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2015 ၼၼ်ႉ ဢွင်ႈတီႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇမီးသၢမ်တီႈၵူၺ်းၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ။ ထိုင်လိူၼ် ၾႄႊၾေႃႊ ဝႃႊရီႊ 2025 မႃးၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ်ပိုတ်ႇၼႄဢွင်ႈတီႈၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၽႄႈလူင်ၵႂႃႇ ၸွမ်းလွႆ ဢၼ်မီး တၢင်း ၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉမီး 26 ဢွင်ႈတီႈ။ ဢွင်ႈၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ သၢမ်တီႈ ႁၢင်ႇယၢၼ်ၵႆ ဝဵင်းမွၵ်ႈ 3-4 ၵီႊ လူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ ပိူင်ၽၢင်ႁၢင်ႈဢွင်ႈတီႈၶုတ်းမိူင်ႁႄႈ ႁိမ်းမိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ မီးထၢင်/ဢၢင်ႇၼမ်ႉမူၼ်းမူၼ်းၶပ်ႉယႆၵၼ်ဝႆႉလႄႈ တိုၼ်းမိူၼ်ပိူင်ၽၢင်ႁၢင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇတီႈၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဢၼ်ၸႂ်ႉလၢႆး “In Situ leaching” ပိူဝ်ႈ ထတ်းထွင်ယႅၵ်ႈဢဝ်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ငဝ်းႁၢင်ႈတူင်ႉ (Video) ဢၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈ ႁိမ်းမိူင်းပွၵ်ႉၶဝ်ပိုၼ်ၽႄ တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းၼႄ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆး “In Situ leaching”ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁၢင်ႈၼႂ်းဝီးတီးဢူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ ႁၢင်ႈၼႂ်းဝီးတီးဢူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ လၢႆး “In Situ leaching” ၼႆႉပဵၼ်လၢႆးဢၼ်ၸႂ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊ (ၶႄႊမိၵ်ႊၶိူဝ်ႊ)ထွၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းတေႃႈဢၼ်တေႃႇ လူင်းတၢင်းႁူၺ်ႈလွႆ တႃႇထွင်လၢင်ႉဢဝ်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇဢွၵ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵွင်ႉသၢၼ်ႊ (ၶႄႊမိၵ်ႊၶိူဝ်ႊ) ဢၼ် ၸိူမ်ႈယၢႆႈဢွၵ်ႇယဝ်ႉၼၼ်ႉၶိုၼ်းဢဝ်သူင်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းတေႃႈသေသႂ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းထၢင်ဢၢင်ႇယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမူၼ်း တီႈ ဢၼ် တေဢဝ်ၵွင်ႉသၢၼ်ႊ (ၶႄႊမိၵ်ႊၶိူဝ်ႊ) သႂ်ႇလေႃးထႅင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇယၢႆႈဢဝ်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶၵ်ႉ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈယႃႉလု ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵွင်ႉ သၢၼ်ႊ ၶူၼ်းၶဝ်းတိတ်းၸွမ်းၼိူဝ်လိၼ် လႄႈမႄႈၼမ်ႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်တေႃႇပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈမိူင်ၶုတ်းႁႄႈၼႆႉယဝ်ႉ။ မိူင်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ (တႄႇဝၢႆးပီ 2022) မီးဝႆႉတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉ ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း 3 ၵီႊလူဝ်ႊ မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း၊ ယူႇတၢင်းၶၢင်ႈၼမ်ႉၽၢႆဢၼ်လႆၶိုၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် လတ်းၽၢၼ်ႇတူင်ႈႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၼမ်ႉၽၢႆလႄႈၵႄးၼမ်ႉႁွင်ႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၸွမ်းၼၼ်ႉတိုၼ်းၸၢင်ႈမီးၽေးၶဵၼ် ၵွင်ႉသၢၼ်ႊ၊ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၢႆၼၼ်ႉတိုၼ်းၸၢင်ႈမီးၽေးၶဵၼ်တၢင်းပၢႆးယူႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၾူၼ်လူင်လူမ်းလူင် ထၢႆႊၽုၼ်ႊယႃႊၵီႊ (Typhoon Yagi) ထူဝ်းပတ်ႉၼႂ်းလိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီၵၢႆၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉၺႃးၼမ်ႉၸွမ်းႁူၺ်ႈၸွမ်းလွႆ ႁိမ်းႁွမ်းလႆ ၼွင်းထူမ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈ မီးမႃးသေပွၵ်ႈ။ ၼမ်ႉၼွင်းၶိုၼ်ႈသုင်ထိုင်သၢမ်ထတ်းသေ တိုၼ်းၸၢင်ႈမီးပႃးၼမ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊ တီႈမိူင် ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇမႃးၸွမ်း၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉသၢမ်ဝၼ်းၼမ်ႉၶိုၼ်းယူပ်ႈလူင်းၵႂႃႇ။ ၽွင်းၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉၼႂ်းလိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 မိူင်ႁႄႈတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ မီးယူႇဝႆႉၼႂ်းၵႄႈထုင်ႉသၢႆမႄႈၼမ်ႉယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ- ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်းလႄႈမႄႈၼမ်ႉၶွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉတီႈမိူင်ၶုတ်းႁႄႈၼၼ်ႉလႆၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းတူၵ်းၶဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶႃ ဢၼ်ၶိုၼ်းလႆၶဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢမ်ႇၼၼ်လႆၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇၶဝ်ႈၸူးမႄႈၼမ်ႉလူၺ် ဢၼ် သိုပ်ႇ လႆၶဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶွင် တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး-လၢဝ်းၸၢပ်ႈၵၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼမ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊ ၸိူဝ်း ၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉမိူင်းၶႄႇသင်။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇႁိမ်းမိူင်းပွၵ်ႉ ၼႆႉတိုၼ်းဢမ်ႇပႃးၼႂ်းသၢႆမၢႆတၢင်းၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်း ၶွင် ၶွင်ႊ သီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 (ပဵၼ်သၢႆမၢႆဢၼ်ပိုတ်ႇၼႄ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လိုၼ်းသုတ်း)။ ၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းဝ UWSA လႄႈၶႄႇ ဢၼ်ပွႆႇႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းမိူင်ႁႄႈၶႄႇၶဝ် မႃးယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ မိူင်းႁဝ်းသေ တေႃႉ ဢဝ် ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ၼႄႇပျီႇတေႃႇ ၸၢင်ႈမႃး ၶဝ်ႈ ၸိမ်ၸွမ်းသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တၢင်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းဝ ပွတ်းၸၢၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈၵေႃႈတိုၵ်ႉမီးယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ မီးၵဵၵ်ႉ(လၢၼ်ႇ) ၵူတ်ႇထတ်း ဢမ်ႇဝႃႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ သင်တေ လႆႈၽၢၼ်ႇလၢၼ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈဢဝ် တေႃႉသူင်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းယွၼ်း မိူင်းသၢတ်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း။ မိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇသုတ်းထူၼ်ႈသွင် ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA၊ တင်ႈယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်း ဢွၵ်ႇဝဵင်းပၢင်သၢင်း ဝဵင်းလူင်သိုၵ်းဝ UWSA ႁၢင်ႇၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇသေ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်လႃးႁူႇ လႄႈတႆး၊ ပူၼ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိမ်းႁွမ်းမွၵ်ႈ သိပ်းပီၼႆႉၵူၺ်း ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶႄႇ တႄႇမႃးပဵၼ်ႇဢဝ် မိူင်းပွၵ်ႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၶိုတ်းၸၼ်ႉဝဵင်း ပဵၼ် “ပိုၼ်ႉတီႈပူၵ်းပွင်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း” (Special Development Zone) ၼႆသေ မီးတိုၵ်းယႂ်ႇတိုၵ်းသုင်လူင်မႃးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ မိူၼ်ဢၼ်ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းၽိုၼ် “ၶမ်မိူင်း ငရၢႆး” ၼႆၼၼ်ႉ မိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ယွၵ်ႇပႅတ်ႉလႅၼ် ၵိၼ်ငိုၼ်းၵၼ်တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ဢွၼ်တၢင်းၶႄႇတေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉႁူင်းၵၢၼ် ပႅတ်ႉယွၵ်ႇလႅၼ် ၸွမ်း လႅၼ် တႆး-ၶႄႇ ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2023။ ႁၢင်ႈၼႂ်းဝီးတီးဢူဝ်းဢၼ်ပၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ဝဵင်းမိူင်းပွၵ်ႉ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် + 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် + 1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) ယိင်းႁွမ် + 44 7418 602 464 Signal (ထႆး)	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-05-20T10:20:04	https://shan.shanhumanrights.org/update-elderly-farmer-slashed-to-death-over-40-houses-torched-by-joint-sac-and-pno-militia-troops-in-nyaungshwe-township-southern-shan-state/	ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ပၢတ်ႇၶေႃးတၢႆ၊ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 40 ပၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 20/5/2025 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ပၢတ်ႇၶေႃးတၢႆ၊ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 40 ပၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းလိူၼ်မေႊ ဝူင်ႈထူၼ်ႈသွင် 2025 ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းသိုၵ်းပဢူဝ်း Pa-o National Organization (PNO) ပၢတ်ႇၶေႃးတၢႆယဝ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 40 လင်ပၢႆ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ပွတ်းၸၢၼ်း ၽွင်းၶဝ်ဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇၸမ်ဝၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ ၵျွင်း လႄႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သၢမ်လင်လုၵွႆ။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 6/5/2025 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ် ႁႅင်းသိုၵ်း 200 ပၢႆထူဝ်း သိုၵ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇ တၢင်း ၸႄႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းသီသႅင် ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းမိူင်း PDF ၶဝ်တူင်ႉၼိုင် ၸွမ်းႁိမ်း ႁွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၸႄႈ ဝဵင်းၽၢႆ ၶုၼ်။ လွင်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးပၢင် တိုၵ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ဝၼ်းထိ 9/5/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ သေဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 20 လင်ပၢႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇတိမတ်ႉ လုင်းၸိင်း ဢႃယု 54 ဢၼ်ပႂ်ႉသူၼ်ႁႆႈယူႇၼႂ်းသူၼ် ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ ၼၼ်ႉသေဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇၶေႃးတၢႆ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်း 9,700,000 ၵျၢပ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ။ ဝၼ်းထိ 10/5/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၸွႆႉထႅင်ႈ 10 လင်ပၢႆ။ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉၼႆႉ မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆ 66 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၸၼ်ႊ ၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုပ်းပဢူဝ်း PNO ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇပၢႆႈ။ တင်ႈတႄႇ ၼၼ်ႉမႃး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇပေႃးမီးၽႂ်ႁတ်းယူႇ ၵူၺ်းမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ လွမ်ၵႂႃႇၸႂ်းႁႆႈၼႃး ဢၼ်မီး ႁိမ်းၸမ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဝၼ်းထိ 12/5/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 ၸမ်တဵင်ႈၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈလိၼ်ပူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ဢိူင်ႇလွႆလမ် ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ ႁၢင်ႇၵႆၵၼ် 9 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊသေ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းလိၼ်ပူၵ်ႇတႅၵ်ႇလုၵွႆ။ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလိၼ်ပူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇသႂ်ႇလုၵွႆ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလိၼ်ပူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇသႂ်ႇလုၵွႆ ဝၼ်းထိ 13/5/2025 မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇတီႈဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈလဵၵ်း (ႁၢင်ႇၵႆ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ 4.68 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ) လႄႈဝၢၼ်ႈၼႃးၵုင်း (ႁၢင်ႇၵႆ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ 7.6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊ တိူဝ်ႊ) သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈဢေႇသုတ်း 3 လင်လုၵွႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဝၼ်းထိ 13/5/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:45 ၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ 10 လင်။ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈၸွႆႉ မီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းယူႇသဝ်း 80 ပၢႆ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files: Shan Burmese English	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-05-15T14:20:45	https://shan.shanhumanrights.org/satellite-imagery-indicates-rare-earth-mining-in-southern-mong-hsat-only-25-kms-from-thai-border/	ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ် ပိူင်းၼႄၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ လႅပ်ႈမီးၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းသၢတ်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ႁၢင်ႇၵႆ လႅၼ်လိၼ်ထႆး 25 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 15/5/2025 ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ် ပိူင်းၼႄၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ လႅပ်ႈမီးၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းသၢတ်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ႁၢင်ႇၵႆလႅၼ်လိၼ်ထႆး 25 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ် ပိူင်းၼႄဝႃႈ လႅပ်ႈမီးၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ (Rare earth) သွင်ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းမိူင်းယွၼ်း မိူင်းသၢတ်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ႁၢင်ႇၵႆလႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇမွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ၊ ယူႇတေႃႇၼႃႈ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ။ ယွၼ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊ တီႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၼၼ်ႉ ၶူၼ်းၶဝ်ႈ ၸွမ်းၼမ်ႉသေ လႆၶဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းသွင် ၽၢႆႇၸိူဝ်းယူႇသဝ်းပိုင်ႈဢိင်မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းလၢၼ်ႉပၢႆ။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ တၢင်းတူၵ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ႁၢင်ႇၵႆ 2.6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ တၢင်းဢွၵ်ႇမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ႁၢင်ႇၵႆ 3.6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ပိူင်ၽၢင်ႁၢင်ႈ ထၢင်ၶုတ်းႁႄႈဢၼ်လၢဝ်ပွမ်ပိူင်းၼႄၼၼ်ႉ မီးထၢင်ၼမ်ႉယႂ်ႇမူၼ်းမူၼ်း တၢမ်းၶပ်ႉၵၼ်ဝႆႉ ပဵၼ်ၸၼ်ႉပဵၼ်ၸၼ်ႉ မိူၼ်ပိူင်ၽၢင်ႁၢင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇၶဝ် ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ (Rare earth) သွင်သႅၼ်း – ႁႄႈ ထိူဝ်ႊပီႊယမ်ႊ လႄႈ တိတ်ႊပရူဝ်ႊသီႊယမ်ႊ (terbium (Tb) and dysprosium (Dy) ၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၵႂၢင်ႈၶႂၢင် “ မီးၼမ်ႉၵွင်ႉၸိုမ်းလႆဢွၵ်ႇ” ပႃးၸဵမ်လွင်ႈထွၵ်ႇၼမ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊပႅတ်ႈတၢင်းတေႃႈၼမ်ႉသႂ်ႇၼႂ်းႁူၺ်ႈ ၸွမ်းလွႆ ၼင်ႇႁိုဝ်တေ ၸၢင်ႈထွင် ဢဝ်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွင်ႉသၢၼ်ႊ ၼၼ်ႉၶိုၼ်းလႆၶဝ်ႈၼႂ်း ထၢင်ဢၢင်ႇယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမူၼ်း တီႈ ဢၼ်ဢဝ်ၵွင်ႉသၢၼ်ႊသႂ်ႇလေႃးထႅင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇယၢႆႈဢဝ်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ တၢင်းဢွၵ်ႇမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းယွၼ်း ပိုၼ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ်ၼၼ်ႉ ၸီႉၸႅင်ႈၼႄဝႃႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇ မႄႈၼမ်ႉ ၵူၵ်းၼၼ်ႉ ႁၢင်ႇၵႆ 3.6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊတႄႇၶုတ်းၸဵမ်မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2023 လႄႈ ၵၢၼ်ၶုတ်း ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ႁၢင်ႇၵႆ 2.6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇၶုတ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2024။ လွင်ႈၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼႂ်းမိူင်းယွၼ်းၼႆႉ မီးသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၵမ်းၵမ်းတႅမ်ႈၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပၼ်မႃး ၶပ်ႉၶပ်ႉတၢမ်းတၢမ်းထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ် ပိူင်းၼႄပိူင်ၵၢၼ် ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ မိူၼ်ႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်းပိူင်ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းတေႉတေႉ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ပွမ်ဢၼ်ပိူင်း ၼႄ ထၢင်ဢၢင်ႇထွၵ်ႇၼမ်ႉၸႂ်ႉ ထၢင်ၶုတ်းၶမ်း ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉသၢႆ တၢင်းဢွၵ်ႇမိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈမိူၼ်ၵၼ်။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ်ထၢင်ၶုတ်းႁႄႈ ႁႃယၢပ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉ မီးၵၢၼ်ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းဝႆႉလီငၢမ်း။ ၼမ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊတီႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼၼ်ႉ ၸိုမ်း ဢွၵ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းလိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်ၵူၼ်ႇပင်းလႄႈမီးၵွင်ႉသၢၼ်ႊ တိတ်းၸွမ်းလိၼ် လႄႈမႄႈ ၼမ်ႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃလႄႈသတ်းတၢင်ႇၸိူဝ်းလုတၢႆယဝ်ႉ ၵွင်ႉမၼ်းၸိုမ်ႉၶဝ်ႈၼမ်ႉလႄႈၸိူဝ်ႉၽၼ်း မၢၵ်ႇၶဝ်ႈ တဝ်ႈၼမ်ႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႇထႅင်ႈ။ ဢွင်ႈတီႈၶုတ်း/သေးၶမ်းႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း မိူင်းသၢတ်ႇပွတ်းၸၢၼ်း ဢွင်ႈထၢင်ၶုတ်းၶမ်း/သေးၶမ်းႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉသၢႆ မိူင်းသၢတ်ႇပွတ်းဢွၵ်ႇ ထၢင်မိူင်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇၼႂ်းမိူင်းယွၼ်းၼႆႉၵေႃႈ လႅပ်ႈမီးၵၢၼ်ပွႆႇငူၼ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊမၼ်းၶဝ်ႈၼႂ်းမႄႈ ၼမ်ႉၵူၵ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၵူၵ်းဢၼ်မီးၵွင်ႉသၢၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၶူၼ်းၶဝ်ႈၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁၢႆႉလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈ၊ လွင်ႈၼႆႉဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ မိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းမိူင်းထႆး တႄႉ မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းလုၵ်ႉတၢင်းတႃႈတွၼ်း ၸႄႈဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းမႆႇသေ လႆၶၢမ်ႈၶဝ်ႈၸူး ၸႄႈ တွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆးယဝ်ႉ သိုပ်ႇလႆလူင်းၸူး မႄႈၼမ်ႉၶွင် တီႈၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းသႅၼ်။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇလႄႈ ၽွၼ်းႁၢႆႉၸႃႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝ လႄႈ တူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လွမ်မႃးပဵၼ်တၢင်းမႆႈဢူၵ်း ၼၵ်းၸႂ်သေ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ တင်းသွင် ၽၢႆႇလူင်းၵူတ်ႇထတ်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၶုတ်းမိူင်ႁႄႈတင်းသဵင်ႈ ပိုတ်ႇၼႄ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈ ႁပ်ႉႁူႉၸႅင်ႈလႅင်း တူဝ်ႈထိုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းယွၼ်းဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီးမိူင်ထၢင်ၶုတ်းႁႄႈႁႃယၢပ်ႇ ၼႆႉ မီးယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းဝ UWSA ႁူမ်ႈၵၼ်ၵုမ်းၵမ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) ယိင်းႁွမ် +66 82-893-2552 Signal (ထႆး) Download PDF files >>>Thai Burmese EnglishShan	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-04-24T01:00:15	https://shan.shanhumanrights.org/sac-escalates-collective-punishment-across-the-danu-heartlands/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လၢႆးပူၼ်ႉပႅၼ်တွပ်ႇတႅၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵူႈပိူင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထၼု	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လၢႆးပူၼ်ႉပႅၼ်တွပ်ႇတႅၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵူႈပိူင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထၼု လိူၼ်ဢေႇပိူဝ်ႇလ် 2025 Download report: English Burmese Shan တွၼ်ႈႁူဝ်ႁုပ်ႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း 2021 ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈႁိမ်းႁွမ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယႃႉၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ၊ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ ၶႃၸႂ်လႄႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ တင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈၽူႈႁၼ်တၢမ်တႃ 1. တွၼ်ႈႁူဝ်ႁုပ်ႈ ႁၢႆးငၢၼ်းၽိုၼ်ၼႆႉ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ဢၼ် ၸုမ်းၶွင်ႊသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းပလိၵ်ႊ/ႁၢၼ် လႄႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁွင်ႉၶဝ်ဝႃႈပဵၼ်ပျူႇသေႃးထီးၶဝ်ပူၼ်ႉပႅၼ်တင်ႈတႄႇၵၢင်ပီ 2022 ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈ လႅၼ်လိၼ်ဢၼ်ၸၢပ်ႈၸပ်းၾင်ႇမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထူဝ်းၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႆႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႆႉ ပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇၶဝ်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉထၼုလႄႈၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဢၼ် ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2022 လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ ၶႃၸႂ်၊ တိမတ်ႉ၊ သွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်ဢဝ် ၶူဝ်း ၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 ဝၢၼ်ႈၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးမိူဝ်ႈလိူၼ်ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ ပီ 2021။ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်ဢွၵ်ႇ လိုၼ်းသုတ်း သမ်ႉပိုတ်ႇၼႄလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတင်ႈတႄႇလိူၼ်မေႊ 2022 ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ပႃးၸဵမ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 14 ဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈတႃႇသီႇ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသိုပ်ႇၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃးၼႂ်းလၢႆလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ မီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်ၸွမ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/12/2022 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈ မိၼ်းပလွင်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း ယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဢၼ်မီးလင် ႁိူၼ်း 170 လင်ၼၼ်ႉတင်းမူတ်း မိူၼ်ၶိုၼ်းတွပ်ႇတႅၼ်းယွၼ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉထၼုၶဝ် တိုၵ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇလိူၼ်တီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၸွမ်းၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉထၼုၶဝ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း လႄႈ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၵျွၵ်ႉၵူႇ တၢင်းႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈလိူၼ် ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 18 ထိုင်လိူၼ် ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 16 ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ 16 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 14 သေတီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/1/2025 တိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆ လၢႆလၢႆလင်။ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉယင်း လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ပႃးလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 သိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ် တၢင်းၵႃႇမ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းသၢမ်ၵေႃႉပဵၼ်ၽုင် ၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2023 လႄႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃၸႂ် ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 23 ဢၼ်ၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းပၼ်တၢမ်ႇ တူၵ်းၶွၵ်ႈ 12 ပီ ဢဝ်တၢင်းၽိတ်းဝႃႈ ၽိတ်းပၵ်းပိူင်ၽူႈ ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း ပိူင်လူင်မၼ်းဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ မီးၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးပၢႆႈၶဝ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇမွၵ်ႈ 1,000။ မၢင်ၸိူဝ်းၵမ်းၵမ်းလႆႈပၢႆႈလၢႆပွၵ်ႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလႆႈႁူပ်ႉၺႃးတၢင်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈတၢၼ်ႇလႂ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈလႂ်။ 2. ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း 2021 ယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၼိုင်ႈၼႂ်းသွင်ၸႄႈဝဵင်း-ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈပဵၼ်ပင်းတလႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ပူၵ်းပွင်ထၼုႁင်းၶေႃ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ မီးတၢင်းၸဵင်ႇၶွပ်ႇဝၼ်းတူၵ်းၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးဢၼ်မီးၼိူဝ်လႅၼ်လိၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၢၼ်းတလေး) ၸၢပ်ႈၵၼ်။ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၶဝ်ႈၸူး ဝဵင်းလူင် တႃႈ လိူဝ်ႇ လႄႈ ၵျွၵ်ႇသေႇ ဢၼ်ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ယႂႃႇငၢၼ်ႇ-ႁၢၼ်ႇမျိၼ်ႉမူဝ်ႇလႄႈ ၵွင်ႉၵၢႆႇၸူးတူၼ်ႈတီး တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ လတ်းၽၢၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ-ဢုမ်ႇပဝ်း-ႁၢႆးဝူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉမၼ်း ယင်း ၵၢႆႇၸူးၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လႆႈၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ယႂႃႇငၢၼ်ႇ-ပင်းတလႃႉ-လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ပဵၼ်သိုၵ်းသိူဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇ ၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈလိူၼ် ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ 2021 ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း မိူၼ်တၢင်ႇတီႈလူၺ်ႈလၢႆးငမ်းယဵၼ်။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉလၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈသေႁႃတိမတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ၸင်ႇ ပၢႆႈၶဝ်ႈႁႃပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ်ၵုမ်းၵမ်သေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလူင်းၽိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2021 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းလူင်းၵၢၼ်သွၼ်သိုၵ်း တီႈၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း People’s Defense Forces (PDF)။ ထိုင်ႁၢင်ပီ 2021 မႃးၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၼႆႉတႄႇပိုတ်ႇသိုၵ်းမုတ်းတိုၵ်းတေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ပႃးတင်းပလိၵ်ႊ/ယႄးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၼမ်မႃးသေ ၶဝ်ၸင်ႇၸႂ်ႉလၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉတွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်း။ ပၢင်တိုၵ်းလၢႆ ပၢင်လၢမ်းၽႄႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇလႄႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး ၼႂ်းၵႄႈလိူၼ် ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ တင်းလိူၼ် မေႊ 2022။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်သေယိူင်းၸူးၵူၼ်းမိူင်း၊ တီႈတႄႇတင်ႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၺႃးတိုၵ်းတေႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈ လႆႈထွႆၶဝ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇလွႆ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၵႂႃႇသွၼ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ပႅၵ်ႇသမ်ႉမီးလွင်ႈသုတ်ႈႁူၼ်ထွႆလင်သေတႃႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၶဝ်ၶိုၼ်းၶွၼ်ႈၵၼ် ၼႂ်းလၢႆ ပီမႃးၼႆႉသေ သိုပ်ႇထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၶႂၢၵ်ႈၼႃႈတီႈထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပႃႈတႂ်ႈၼႆႉသိုပ်ႇတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈၸႄႈဝဵင်းၸိူဝ်တိတ်းၸမ်- တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု (The Danu People’s Liberation Army (DPLA) တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းထၼု (The Danu State National Defence Army (DSNDA) သွင်တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းထၼု (Two Danu PDF battalions) ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ယႂႃႇငၢၼ်ႇ (The Ywangan PDF) ၸုမ်းသိုၵ်းမုတ်းၼူၵ်ႉငမ်းယဵၼ် (The Joe Phyu Urban Guerrilla Force) ၸုမ်းၽိုၼ်ႉတၢင်ႇတီႈၵေႃႈမႃးႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ သေႁူမ်ႈၸွမ်းတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပႃးၸဵမ်- သိုၵ်းႁူမ်ႈပွင်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းပွတ်းၵၢင် (The Central Revolutionary Coalition-People’s Liberation Army (CRC-PLA) သၢႆသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းႁေႃၶမ်းမေႃႇ (The Maw Bayin Column PDF) 3. ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈႁိမ်းႁွမ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်တပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) 55 ဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈၼႂ်းၵၢတ်ႇလေႃႉ (ၵလေႃး) သေမႃးတူင်ႉၼိုင်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်း ယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ၼွၵ်ႈသေတပ်ႉၸုမ်း လူင် 55 ယဝ်ႉယင်းမီးတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈ မဵတ်ႉထီႉလႃႇ ၼၼ်ႉမႃးႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင် ၸွမ်းယူႇမၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်။ ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်မႃးၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယႂႃႇ ငၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ် ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ပျူႇသေႃးထီး ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၼ်ပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပီ 2022 ၼၼ်ႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉဢမ်ႇမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2022 မႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 ၶဝ်မႃးပၵ်းတပ်ႉဢဝ်တီႈယူႇၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇၶွပ်ႇၸၢၼ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 ၸင်ႇၶႂၢၵ်ႈပၵ်းတပ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ၼႂ်းၵျွၵ်ႉၵူႇ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင် 349 လႄႈ ၶလယ 292 ဢၼ် ပၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၵွင်ႉၸူးၵျွၵ်ႉၵူႇ-ၼမ်ႉလၼ်ႈ ၵႆႉဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇ ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၵႃႈဝႃႈ ၵႃႈပဵၼ်။ 4. လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယႃႉၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ၊ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သွၵ်ႈ တဝ် ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဢေႇသုတ်း 205 လင်လႄႈ သုမ်ႉသွင်း 7 လင်ၼႂ်း 10 ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဢၼ်ၼႃႈလိၼ်တိတ်းၸပ်းဝဵင်းတႃႇသီႇ ၼႂ်းၵႄႈလိူၼ်မေႊ 2022 လႄႈ တီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024။ လွင်ႈၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ယိူင်းၸူးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ၼႄးဝႃႈ ၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်း မိူင်း PDF၊ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ်တင်းၸုမ်း PDF လႄႈသုၼ်ႇတူဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ႁူမ်ႈၸွမ်းၼႂ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ယုင်ႈဢူၼ် Civil Disobedience Movement (CDM) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းလိူၼ် မေႊ 2022 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇယိူင်းၸူးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး၊ ဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇၽဝ် ႁိူၼ်း 11 လင်ၸိူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ် ၼႄၵၢင်ၸႂ်လူၺ်ႈလၢႆးငမ်းယဵၼ် ဢမ်ႇၼၼ်ၸိူဝ်းၶဝ် ထၢင်ႇထိူမ် ဝႃႈ မီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်း ၸုမ်း PDF။ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းႁႃႈၵေႃႉၸိူဝ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုတ်ႇၽဝ်ၼၼ်ႉၺႃးတိမတ်ႉသေ သႂ်ႇၶွၵ်ႈ 6 ပီ ဢဝ်တၢင်း ၽိတ်းဝႃႈၽိတ်းၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၽူႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ။ မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2022 လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢမ်းၽႄႈၵႂၢင်ႈၵႂႃႇထိုင် လၢႆ လၢႆဝၢၼ်ႈလႄႈဝၢႈၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ႁွမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပႆႇဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းမီးၵႃႈၶၼ်မိူၼ်ၶမ်း၊ ငိုၼ်း လႄႈ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ၊ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၵေႃႈယႃႉၵွႆယဝ်ႉသေ ဢဝ် ၾႆးၽဝ် ပႅတ်ႈႁိူၼ်းတင်းမူတ်း။ လွင်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉတိုၼ်းမီးလၵ်းထၢၼ်/သၢၵ်ႈသေႇၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၽဝ်ယဝ်ႉၶိုၼ်းပွၵ်ႈၵႂႃႇတူၺ်းဝႃႈၸွင်ႇႁိူၼ်းမႆႈမူတ်းဢမ်ႇမႆႈ မူတ်း လႄႈသင်ဝႃႈ ယင်းပႆႇမႆႈမူတ်းၸိုင် ၶဝ်ၶိုၼ်း ဢဝ်ၾႆး ၽဝ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 3-4/5/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄပိုၼ်ႉတီႈ Local Defense Force (LDFs) ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ် ၼႂ်းထိူၼ်ႇတီႈၼိုင်ႈဢၼ်ပဵၼ်လႅၼ်လိၼ် ယႂႃႇငၢၼ်-တႃႇသီႇ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဝၼ်းထိ 6/5/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ မျႅတ်ႉၶႃးဢိၼ်း။ ၵႂႃႇတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေတၢင်ႇထီးၵွင်းမူး၊ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ငိုၼ်း ဢၼ်ပိူၼ်ႈလူႇမႃးတီႈပွႆးတၢင်းလူႇၼၼ်ႉသေ တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၢင်း ယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ သိုပ်ႇၵႂႃႇဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 15 လင်ထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်းလွင်ႈယႃႉလုၵွႆၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းပၢႆ ယိူင်းၸူးသုမ်ႉ သွင်း တီႈယူႇပိုင်ႈဢိင်သဝ်းၼွၼ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၶွင်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၸိူဝ်းယူႇ ၸွမ်း ၼိူဝ်လွႆ လႄႈၼႂ်းထိူၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/1/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင်(တပ်ႉမ)55 ႁူမ်ႈတင်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းႁိမ်းၼမ်ႉပၢၼ်းလွင်ႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈသုမ်ႉသွင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ႁဵတ်းဝႆႉၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းႁႅမ်ၵိၼ် ဝူဝ်းတူဝ်ၼိုင်ႈ ၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 17/3/2024 သၢႆသိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢႆၼိုင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတေႃႇ လႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပိၼ်ႇသႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႃ ၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပဵၼ်သိုၵ်းၶဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းတေထိုင်ၼွင်ပိၼ်ႇသႃႇၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်တင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႈ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 18/3/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပိၼ်ႇသႃႇလႄႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတေႃႇသေ ယႃႉၵွႆႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈႁႅမ်ၵိၼ်သတ်းလဵင်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ လၵ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ် ၶူဝ်းလူႇတၢၼ်းတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵျွၵ်ႉတေႃႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇမူၵ်းယူႇၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ယႂႃႇငၢၼ်ႇ-တႃႇသီႇ။ ဢၼ် ၵၢမ်ႇႁၢႆႉၽွင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉတႄႉ မႄႈပႃးတွင်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်းတူၵ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်လႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၶဝ်ႈလွႆ ဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉသေ လႆႈဝႃႈတူၵ်းတၢင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတူၵ်းၵိၼ်းတေႉတေႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈမိၼ်းပလွင်ႇ ဝၼ်းထိ 21/12/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 100 ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိၼ်းပလွင်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်း ၸၢၼ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉမႃးၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉမႃးႁိုၵ်ႉၺႃးသႂ်ႇၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄပိုၼ်ႉတီႈ လႄႈ သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထၼု (DSNDA) သေလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။ ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိၼ်းပလွင်ႈသေ ထိုင်မႃးၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 22/12/2024 မွၵ်ႈ 10 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ဝၢၼ်ႈမိၼ်းပလွင်ႇတင်းမူတ်း၊ ႁိူၼ်းတင်း 170 လင်လုၵွႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လႄႈၶိူင်ႈမိၼ် မႅင်းမီႈပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇႁူၺ်ႈလွႆ ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလုၵွႆၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 800 လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇႁူၺ်ႈလွႆလႄႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းသေတိုၵ်ႉလႆႈပၢႆႈမူၵ်းထိူၼ်ႇဝႆႉထိုင်တေႃႈ လဵဝ် ယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉ ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ 5. သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ ၶႃၸႂ်လႄႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ တၢမ်ၶေႃႈမုၼ်းဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇမွၵ်ႈ 300 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉ ၵုမ်းၵမ် တင်ႈတႄႇပီ 2021 ထိုင် 2024။ ၵူၼ်းမိူင်း 100 ပၢႆ တိုၵ်ႉလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ သေ မၢင်ၸိူဝ်းၺႃးၶွၵ်ႈ ယဝ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉပႂ်ႉၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးတႅပ်းတတ်းပၼ်တၢမ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပလိၵ်ႊ/ႁၢၼ် ၶဝ်ၸႂ်ႉလၢႆးႁၢဝ်ႈၵျၢမ်းသေ ၸႅတ်ႈထၢမ်လွင်ႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း (PDF)။ ၵမ်ႈၼမ် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 90% ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၵဵပ်းႁွမ်လိူင်ႈႁႃႈလိူင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်လႆႈၺႃး ၶႃၸႂ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထိုင်တၢႆ ဢမ်ႇၼၼ်ႁၢႆလၢႆဝႆႉ။ ဝၼ်းထိ 23/3/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵူႇပိၼ်ႇ 9 ၵေႃႉသေ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈၶဝ် ၵပ်းသိုပ်ႇ ၵၼ်တင်းၸုမ်း PDF ၼႆယဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်တီႈႁူင်းပလိၵ်ႊယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ပီႈၼွင်ႉ ၵူဝ်ႇတဵင်းထုၼ်း ဢႃယု 36 ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးလႆႈတၢႆၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းယႃယႂႃႇငၢၼ်ႇ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝၼ်းထိ 28/3/2023။ ပီႈၼွင်ႉမၼ်းႁၼ်မႅၼ်ႈႁွႆႈပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းၼႃႈတႃ၊ ၶေႃး၊ ၶႅၼ်ၶႃ ၸိူဝ်းၼႆႉႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းၵိုၵ်းဝႆႉတီႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၸၢႆးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 30/6/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇတိမတ်ႉ ဢူးဝိၼ်းမွင်ႇ ဢႃယု 52 တီႈဝၢၼ်ႈလႂႃႉသိၼ်ႇ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ၸုမ်း PDF ၼႆသေဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်တီႈ ၼႃႈ ႁိူၼ်းမၼ်းဝႃႈ လႆႈတၢႆၵႂႃႇၽွင်းၸႅတ်ႈထၢမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/7/2023 ၼႆသေ ဢမ်ႇယွမ်းပၼ်ၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆ ပၼ်ပီႈၼွင်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်း။ ဝၼ်းထိ 29/9/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉမႃႉၽူဝ်း ၼၢင်းယိင်းပႃးတွင်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇ သေဢဝ် ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်တီႈႁူင်းပလိၵ်ႊယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ် ၵူၺ်းၵႃႈ လုၵ်ႈမၼ်းၼၢင်းတူၵ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 29/5/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈယႃႉၼႄး၊ တိမတ်ႉ ၵုမ်းၵမ် ဢူးဢွင်ႇဝိၼ်း ပူႇၵၢင်ႉလႄႈ ၵူဝ်ႇဢွင်ႇၵျေႃႇဝိၼ်း ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈသေ မၢပ်ႇၼႄးၶဝ်ဝႃႈၶဝ်ၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းၸုမ်း PDF ။ တင်ႈတႄႇတိမတ်ႉ ၵုမ်းၵမ်ၶဝ်မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇဢဝ်လိူင်ႈၶဝ်သင်၊ ၶွၵ်ႈၵေႃႈပႆႇငိၼ်းဝႃႈဢဝ်သႂ်ႇ၊ ၶဝ်ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဝႃႈ ၶဝ်ၵႂႃႇမီးၵႃႈလႂ်။ ဝၼ်းထိ 22/11/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈသေၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈမႆႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမျႅတ်ႉၶႃးဢိၼ်း။ ၵႂႃႇတိမတ်ႉ တေႃႇဢူင်ႇမႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢၼ်းတေႃႇ ၸႄႈဝဵင်းတႃႇသီႇ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ႁူမ်ႈတင်းၵူၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈမႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၶဝ်ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ် တီႈ ဢွင်ႈၸႅတ်ႈထၢမ် တပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းမဵတ်ႉထီႉလႃႇ။ ၵၢမ်ႇႁၢႆႉလူင်လၢင်တႄႉ တေႃႇ ဢူင်ႇမႃႇ လႆႈတၢႆၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းထိ 24/11/2023 ၽွင်း တိုၵ်ႉၺႃးၵုမ်းၵမ်တူဝ်ဝႆႉ။ 6. သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႆႈၵဵပ်းႁွမ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇလႄႈတႃႇသီႇ ၼႂ်းပီ 2023။ ဝၼ်းထိ 3-4/5/2023 ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ယႂႃႇငၢၼ်ႇ-တႃႇသီႇ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇသေ ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄပိုၼ်ႉတီႈ LDFs ယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မျႅတ်ႉၶႃးဢိၼ်း ဝၼ်းထိ 6/5/2023။ ၽွင်းတေၵႂႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇမူၵ်းယူႇၸွမ်းၼႂ်း ထိူၼ်ႇဝႆႉ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇထူပ်းႁၼ်ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇထူပ်းႁၼ်ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းၼႂ်း ၼၢင်းယိင်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ သေ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉဢၼ်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄပီႈၼွင်ႉမၼ်းဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉ ၵၼ်ႉၸၼ်ၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃႉမူဝ်းမူဝ်း(ၸိုဝ်ႈပွမ်) ဢႃယု 23 ၵေႃႉဢၼ်ႁႃၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း တီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ မၼ်းၼၢင်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 တိမတ်ႉတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းပလိၵ်ႈယႂႃႇငၢၼ်ႇသေ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပေႃႉထုပ်ႉ လႄႈၶႃၸႂ် ၵႃႈ ၼၼ်ႈ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ၺႃးတိမတ်ႉၵုမ်းၵမ်မိူၼ်မၼ်းၼၢင်းသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၶိုၼ်းပွႆႇၼၼ်ႉ လၢတ်ႈ ၼႄဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်သၢႆႁၢင်ႉ(သၢႆႁတ်ႉဢႅဝ်) ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈဢဝ် ဢဝ်မႆႉၸႅတ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈ/ ယႄး ၶဝ်ၼၼ်ႉသႂ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းဢင်ႇၵႃႇမၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 12 ပီ ၺႃးၶေႃႈၼႄးဝႃႈ ၽိတ်းပိူင် ၽူႈ ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ မၢႆ 52 (ၵ) ၼႆယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ပလိၵ်ႊတီႈႁူင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉဢမ်ႇပၼ်ၼၢင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉဢွၵ်ႇသိုဝ်ႉၽႃႈလွင်လိူတ်ႈ ႁူဝ် လိူၼ်ၼၢင်းယိင်းၶဝ် သင်ဝႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၸႂ်ၶဝ်။ 7. သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ တင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု DPLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ၵျွၵ်ႉၵူႇလႄႈဢၢင်ႇတေႃး ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024။ သိုၵ်း DPLA ၸွႆႈသိုၵ်းလွႆ/ပလွင်ႈ TNLA ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း တိူင်းဝဵင်း လိူဝ်ႇ Mandalay PDF တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတွင်းၶမ်း တၢင်းၸၢၼ်း ၸႄႈဝဵင်း ၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸူးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် ဢၼ်သူႇၸူးတွင်းၶမ်း။ ဝၼ်းထိ 18/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵူႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶူဝ်ၵျွၵ်ႉၵူႇ ဢၼ်မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းတွင်းၶမ်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉလုၵွႆ။ ဝၼ်းထိ 4/1/2025 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း တီႈဝၢၼ်ႈတွင်ႇထဵၵ်ႉဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းၵျွၵ်ႉၵူႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉ ၵွင်ႈလူင် 349 ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၢင်ႇတေႃး ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်သေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆၽွင်ႈ။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 6-16/1/2025 ၼၼ်ႉ မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု DPLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈ ၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇလႄႈဝၢၼ်ႈၶႄးၵျႃး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆသွင်လင် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႃႈပဵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/1/2025 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 16/1/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 12:37 ၵၢင်ဝၼ်းထိုင် 1:20 ၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 31 လုၵ်ႈသေယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းသမ်ႉမႃးပွႆႇထႅင်ႈ 25 လုၵ်ႈ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း 13 ၵေႃႉလႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵူႇလုၵွႆ 8 လင်။ ဝၼ်းထိ 31/1/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 သမ်ႉဢဝ်တရူၼ်ႊၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈႁိမ်းပၢင်သဝ်းၽႅတ်ႉၶျွင်းဢၼ်မီးၼႂ်းထိူၼ်ႇတၢင်းတူၵ်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆ 3 လင် ။ ၽႅတ်ႉၶျွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢၼ်လႆႈၶၢႆႉယွၼ်ႉဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆၵိၼ်းတႃး ဢၼ်ႁဵတ်းၼႂ်းပီ 1985 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 8. တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈၽူႈႁၼ်တၢမ်တႃ (1) လွင်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၵူၼ်းၺႃးၶဝ်လၢတ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 34 ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၺႃးၽဝ် ဝၢၼ်ႈလႂႃႉသိၼ်ႇ၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဝၼ်းဢဝ်ၾႆးၽဝ် လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2023 ၶၢဝ်ႇလွင်ႈၶႃႈၵႂႃႇႁူမ်ႈၸွမ်းၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း (People’s Defense Force (PDF) ၼၼ်ႉႁူဝ်ႈဢွၵ်ႇသေ ႁဵတ်းမီးလွင်ႈၶိုၼ်းမႃးတွပ်ႇတႅၼ်းၵၼ်။ ပဵၼ်မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 9 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ၸုမ်းလူင် 55 လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ပိဝ်ႇသေႃးထီးၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 60 ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း။ တႃႇ 50 ၵေႃႉယူႇဝႆႉတီႈတၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ၊ တႃႇ 10 ၵေႃႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးႁိူၼ်းၶႃႈ။ ဢွၼ်တၢင်း မိူဝ်ႈၶဝ်တေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၶႃႈၼၼ်ႉ ၶဝ် ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းတၢင်းလင်။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းသွင်ၸၼ်ႉၶႃႈ။ ၵၢမ်ႇလီလႄႈၶႃႈဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်း သင်ဝႃႈယူႇႁိူၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးသၢႆၸႂ် ယဝ်ႉဝၼ်းၼႆႉ။ (2) လွင်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၵူၼ်းၺႃးၶဝ်လၢတ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 34 ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၺႃးၽဝ် ဝၢၼ်ႈလႂႃႉသိၼ်ႇ၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဝၼ်းဢဝ်ၾႆးၽဝ် လိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ႁိူၼ်းသွင်ၸၼ်ႉၶႃႈၺႃးၶဝ်ယႃႉၵွႆသေ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ၼႂ်းလိူၼ်သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023။ ဝၼ်းမၼ်း တႄႉၶႃႈဢမ်ႇတွင်းလီမႅၼ်ႈမွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ။ မၼ်းမိူၼ်မီးၽႂ်သေၵေႃႉၵေႃႉ ၵႂႃႇမွၵ်ႇပၼ်ၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ၶႃႈၵႂႃႇႁူမ်ႈ PDF။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 တင်းပိဝ်ႇသေႃးထီးၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၶႃႈ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်လွင်ႈၼႆႉ ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႆႉၵႆႉမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းယူႇ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆလင်ၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ (3) လွင်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးလႄႈလၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းၺႃးၶဝ်လၢတ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆး ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၺႃးၽဝ် ဝၢၼ်ႈၶၢႆႉယူႇမႂ်ႇ ၽႅတ်ႉၶျွင်း ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉပၢၼ်းလွင်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဝၼ်းဢဝ်ၾႆးၽဝ် 7/1/ 2023 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/1/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းၶႃႈ။ လွင်ႈဢၼ်ၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၼၼ်ႉၵွပ်ႈဝႃႈဢွၼ်တၢင်း ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မႃးဢဝ်ႁိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇလႄႈ ၸုမ်း PDF ၶဝ်သမ်ႉၵႂႃႇဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈလုမ်းၶဝ်သေ ၶိုၼ်းဢဝ် ႁိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးသူင်ႇႁဝ်းၶႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55၊ တပ်ႉၼမ်ႉသၢႆးၶၢဝ် လႄႈပိဝ်ႇသေႃးထီးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႉထႅမ် ၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်း။ ဢမ်ႇပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းသင်တင်းၸုမ်း PDF ၶဝ်သင်ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈသုမ်ႉသွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်တမ်ႇငႃႈႁႃပႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉသွင်သုမ်ႉ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းႁႅမ်ဝူဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 တူဝ်ၵိၼ်၊ ဝူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ဝူဝ်း ဢူးၵျေႃႇ ဢၼ်ယူႇတီႈၵုၼ် ငသီႇတီႇၶုၼ်ႇ။ ဝူဝ်းတူဝ်ၼိုင်ႈသမ်ႉပေႃးႁွမ်းတေၵိူတ်ႇလုၵ်ႈယဝ်ႉ။ ဢူးၵျေႃႇ သုမ်းဝူဝ်းသၢမ်တူဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးၼပ်ႉပဵၼ်ငိုၼ်းတႄႉ ဢူးၵျေႃႇသုမ်းမွၵ်ႈ 1.5 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈ။ ဢူးၵျေႃႇလႄႈ တမ်ႇငႃႈ ၸိူဝ်းသုမ်းသုမ်ႉသွင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၽဝ်ထၢၼ်ႇလႄႈႁႃပႃလဵင်ႉတွင်ႉ။ ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈမီး လွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ သင်ၸွမ်းၸုမ်း PDF ၊ တေၸွႆႈထႅမ် PDF ၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးသင်။ ၶဝ်ပဵၼ် ၵူၼ်းထမ်းမႃးတႃး (ယူဝ်း ယူဝ်း) ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈၵူၺ်း။ ပေႃးတေလၢတ်ႈတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းတင်ႈၸႂ်ပႄႉၵိၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ (4) လွင်ႈယႃႉလုလႄႈလႄႈလၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းၺႃးၶဝ်လၢတ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 34 ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၺႃးၽဝ် ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတေႃႇလႄႈၺွင်ႇပိၼ်ႇသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဝၼ်းဢဝ်ၾႆးၽဝ် 17/3/2024 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/3/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇမႃးၵဵပ်းသိုၵ်း။ သၢႆသိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉပႃးတပ်ႉၸုမ်းလူင် 55၊ ၶမယ 420 (ပႃႈတႂ်ႈတၸမ 99) လႄႈပိဝ်ႇသေႃးထီး။ ၶဝ်မႃးယွၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 20 ၵေႃႉတီႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတေႃႇ လႄႈဝၢၼ်ႈၺွင်ႇပိၼ်ႇသႃႇဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇယႃႉၼႄး။ ပေႃးသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁွတ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၺွင်ႇပိၼ်ႇသႃႇ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇယႃႉၼႄး ၼၼ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းၸုမ်း PDF ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ဢၼ်တၢမ်းမႃးမၼ်းတႄႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတေႃႇလႄႈၺွင်ႇပိၼ်ႇသႃႇ ၶဝ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေး။ မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၽူဝ်းတႃႇၼၢႆႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႇသီႇ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁႃပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းသႃးၵျတ်ႉမႃႉ ဢၼ်မီးႁိၼ်းဝၢၼ်ႈတၵေႇတႅတ်ႉ သေ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈယူႇၼႂ်းဝဵင်းတႃႇသီႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺွင်ႇပိၼ်ႇသႃႇ ၵမ်ၼမ်တႄႉ ပၢႆႈၵႂႃႇၸူးဢွင်ႈ တီႈသွင်တီႈၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 120 ၵေႃႉပႃးတင်းၶႃႈ ဢၼ်ပၢႆႈထိုင်ဝၢၼ်ႈၽူဝ်းတႃႇၼၢႆႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတေႃႇတႄႉ ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ။ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၺွင်ႇပိၼ်ႇသႃႇသေ ၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူႈၸိူဝ်း ပႃးတင်းၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်လႄႈတၢင်ႇၸိူဝ်း။ ၶဝ်ႁႅမ်ၵိၼ်ၵႆႇ၊ ပဵတ်းလႄႈမူ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ ၵျွၵ်ႉတေႃႇ ၼၼ်ႉၶဝ်သွၵ်ႈတဝ် ၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်းသေ လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းလူႇတၢၼ်းတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵျွၵ်ႉတေႃႇၵႂႃႇပႃး။ ႁွႆးသွၵ်းတိၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉတႄႉပေႃးၸွတ်ႇၸေး ၵႂႃႇသဵင်ႈယဝ်ႉ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇထွတ်ႇသွၵ်းသင်။ ၶဝ်ယင်းပၢႆသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉၵဝ်း ႁၢၼ်ႉၶၢႆ/သတူဝ်းဢၼ်မီးၼႂ်းၵၢင်ဝၢၼ်ႈသေ မီးငိုၼ်းႁၢႆ 2.5 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈ။ မႄႈမၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ပၢႆႈၸွမ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈလႄႈလႆႈ တၢႆၵႂႃႇၸွမ်းလုၵ်ႈမၼ်း ၼၢင်းယွၼ်ႉယူႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတူၵ်းၵိၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းလွမ်ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းထႅင်ႈယူႇ။ ႁဝ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၼွၼ်းလပ်းယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်း ယင်း ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ (5) လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းၺႃးၶဝ်လၢတ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉဢၼ်ၺႃးၵုမ်းၶင် ဢႃယု 42 ဢွင်ႈတီႈၵၼ်ႉၸၼ် ႁူင်းယႄးယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဝၼ်းပူၼ်ႉပႅၼ် ႁၢင်ပီ 2023 ၶႃႈယၢမ်ႈၺႃးတိမတ်ႉသေ တူၵ်းၶွၵ်ႈမႃးယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ မႃႉမူဝ်းမူဝ်း (ၸိုဝ်ႈပွမ်) တႄႉၺႃးတိမတ်ႉဝၢႆး ၶႃႈသေ ဢဝ်သႂ်ႇၶွၵ်ႈလဵဝ်ၵၼ် တင်းၶႃႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းဢၼ်မႃႉမူဝ်းမူဝ်းၺႃးတိမတ်ႉၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၼုင်ႈမၼ်းၼၢင်းပေႃးယွၵ်းယုင်ႈၵႂႃႇသဵင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးတိၺွပ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းသေၺႃးပေႃႉပေႃႉထုပ်ႉထုပ်ႉ။ သိူဝ်ႈတၢင်းၼိူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈသဵၵ်ႇၵႂႃႇမူတ်း။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်မႃးႁွင်ႉမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်။ ဢမ်ႇၵႃးပလိၵ်ႊ/ယႄးၵူၺ်း ၵူၼ်းဢၼ် ၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းၵေႃႈပႃး။ မိူဝ်ႈသၢမ်ဝၼ်းပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းမႃးၼႂ်းၶွၵ်ႈၶင်မိူၼ်ၵဝ်ႇၵူၺ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထိုင် ဝၼ်းထူၼ်ႈသီႇမိူဝ်ႈ ၶဝ်ဢဝ်မၼ်းၼၢင်း မႃးပွႆႇၼၼ်ႉသမ်ႉပေႃးၶႂ်ႈလပ်းသိင်ႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈႁႆႈ။ ၽိူဝ်ႇၶႃႈထၢမ်မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ပဵၼ်သင်ၼႆ မၼ်းၼၢင်းပိုတ်ႇၼႄဢူၵ်းမၼ်းၼၢင်းသမ်ႉပေႃးၸမ်ႉမၢၼ်ႉလႅင် မီးႁွႆးၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ၶဝ်လွၼ်ႈသိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇသေ ပေႃႉ ထုပ်ႉၸွမ်းဢူၵ်းလႄႈဢႅဝ် ယွၼ်ႉဢမ်ႇတွပ်ႇၵႂၢမ်း ထၢမ်ၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးၶဝ်ပၢပ်းၵႅမ်ႈလၢႆလၢႆၵမ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈမၼ်း ၼၢင်းဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇတွပ်ႇ ၵႂၢမ်းထၢမ်ၶဝ်ထႅင်ႈ ၶဝ်တေသူင်ႇၵႂႃႇတီႈႁူင်းၸႅတ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းၸႅတ်ႈထၢမ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းထူၼ်ႈႁႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်မႃးဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇတင်ႈတႄႇၵၢင်ဝၼ်းသေ ၽိူဝ်ႇမၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းမၼ်းၼၢင်းပေႃးဢူၼ်ႈဢူၼ်ႈဢၢၼ်ႈဢၢၼ်ႈၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၵၢင်ၼႂ် တေလၢႆႈၶွၵ်ႈမၼ်းၼၢင်းၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈၵေႃႈႁႆႈ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းႁင်းမၼ်းၼၼ်ႉတင်းၶိုၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးၶဝ်ဢဝ် မိုဝ်း ထုပ်ႉ၊ မတ်ႉမၼ်းၼၢင်းဝႆႉယဝ်ႉ ဢဝ်မႆႉ ဢၼ်ယႄးၶဝ် ၸႅတ်ႈထၢမ်ၼၼ်ႉ သဵတ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းဢင်ႇၵႃႇမၼ်းၼၢင်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ထႅင်ႈလၢႆ ဝၼ်းမႃးသင်ဢမ်ႇတွပ်ႇၵႂၢမ်းသင် ၶဝ်တေၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်းၼႆယဝ်ႉ။ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ဢင်ႇၵႃႇမၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇလိူတ်ႈဢွၵ်ႇယၢင် သိၼ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈလိူတ်ႈၸုမ်ႉၸုမ်ႉဝႆႉ။ ထိုင်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၶဝ်ဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈယဝ်ႉလႄႈ ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းငဝ်း လၢႆးမၼ်းၼၢင်းထႅင်ႈယဝ်ႉတင်ႈတႄႇ ၼၼ်ႉမႃး။ ၶႃႈၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ပီၶိုင်ႈၵူၺ်းလႄႈလႆႈဢွၵ်ႇၸဝ်ႉဢိတ်းၼိုင်ႈ။	['လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ']
2025-04-03T08:23:53	https://shan.shanhumanrights.org/five-civilians-killed-ten-injured-by-sac-airstrikes-and-drone-bombing-in-nawngkhio-township/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 10 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 3/4/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 10 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၽွင်းဝၼ်းထိ 21/3/2025 ထိုင် 1/4/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇသေ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ လႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 10 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆၼပ်ႉသိပ်း ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းလွႆ/တဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်းဝၢႆးဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ဢၼ်မီးလွင်ႈလုသုမ်းယႂ်ႇလူင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/3/2025 ၼၼ်ႉသေ တိုၼ်းၼႄၼမ်ႉၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ၶဝ်တိုၼ်းတင်ႈၸႂ်တႃႇ ႁႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၶဝ်ယိုၼ်းယၢဝ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇတူၺ်း ႁၼ်တၢင်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁူပ်ႉထူပ်းလႄႈ ၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄတူၺ်းထိုင်သင်ပၼ်။ ဝၼ်းထိ 21/3/2025 ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် jet fighter သႅၼ်း Y-12 ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ လွၵ်း ၽၢၼ်း၊ ဢုမ်ႈမႆႉတီး၊ ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃးလႄႈ ၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုၵွႆလၢႆလၢႆ လင်။ ဝၼ်းထိ 22/3/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 လုၵ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃးသေ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ၼိုင်ႈလင်။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်လႆႈပိုၼ်ႉတီႈတွင်းၶမ်း ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/3/2025 ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 26/3/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း fighter jets ပွႆႇမၢၵ်ႇႁႃႈလုၵ်ႈ ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃး၊ သၢမ်သိူဝ်(တူင်းသေႇ)လႄႈ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇ။ မၢၵ်ႇသွင် လုၵ်ႈတူၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ 4 ၵေႃႉ (ၸၢႆး 2 ၊ ယိင်း 2 ၵူၼ်းႁိူၼ်း လဵဝ်ၵၼ်) လႄႈႁိူၼ်း ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလုၵွႆပႃးထႅင်ႈ 4 လင်။ မၢၵ်ႇထႅင်ႈသွင်လုၵ်ႈတူၵ်း တႅၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃး တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆထႅင်ႈ 4 လင်။ မၢၵ်ႇထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈ ၺွင်ႇၶမ်း (သူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇ) တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုၵွႆ သွင်လင်။ ဝၼ်းထိ 28/3/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်း ဝၢႆးဢိင်ႇသၼ်ႇယႂ်ႇလူင်ႁႅင်း 7.7 မႅၵ်ႊၼိၵ်ႊထုတ်ႊ ႁိမ်းဝဵင်း တႃႈလိူဝ်ႇယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇပႅတ်ႇလုၵ်ႈၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈၼွင်လႅင်၊ ၼွင်လူင် (ၵၢၼ်ႇၵျီး) တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေး 10 လင်။ ဝၼ်းထိ 30/3/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 12 တဵင်ႈဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊ ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႈမႆႉတီးတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ လၢႆလၢႆလင်။ ဝၼ်းထိ 31/3/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:30 ၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ တိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 လင်။ ဝၼ်းထိ 1/4/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႈမႆႉတီး လႄႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် (တူင်းသေႇ) တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆၼိုင်ၵေႃႉသေ ႁိူၼ်းယေး လုၵွႆၸွမ်းၼိုင်ႈလင်။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 11:24 ၸမ်တဵင်ႈဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈတွင်လႃႉ ႁိမ်း တွင်း ၶမ်း၊ တိူဝ်ၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 2 လင်၊ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈၶူၵ်ႉၼမ်ႉ (ယႄႇမွင်းတၢၼ်း) လႄႈဝၢၼ်ႈလွႆၶႂၢင် တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလႆလၢႆလင်လုၵွႆ။ သၢႆမၢႆလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်လႄႈၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်း ၼွင်ၶဵဝ် (ဝၼ်းထိ 21/3/2025- 1/4/2025) ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ လွင်ႈတၢင်း ပိူင်ပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း လုသုမ်း ဢၼ်ႁူႉ ဢၼ်ႁူႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ဢၼ်ႁူႉ ႁူဝ် ၼပ်ႉ 1 21/3/2025 လွၵ်းၽၢၼ်း၊ ဢုမ်ႈမႆႉတီး၊ ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃးလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း SAC Y-12 jet fighter လမ်းၼိုင်ႈပွႆႇ မၢၵ်ႇ ႁိူၼ်းလၢႆလၢႆ လင်လုၵွႆ 2 22/3/2025 ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ 4 လုၵ်ႈ 1 ႁိူၼ်းလုၵွႆ 1 လင် 3 26/3/2025 ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃး၊ သၢမ်သိူဝ် (တူင်းသေႇ)၊ သူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း jet fighter 2 လမ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇ 5 လုၵ်ႈ ယၢမ်း 6 မူင်း ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 2၊ ယိင်း 2 4 4 ႁိူၼ်းလုၵွႆ 10 လင် 4 28/3/2025 ၼွင်လႅင်၊ ၼွင်လူင် (ၵၢၼ်ႇၵျီး) သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇ 8 လုၵ်ႈ ယၢမ်း 1 ၵၢင်ဝၼ်း ႁိူၼ်းလုၵွႆ 10 လင် 5 30/3/2025 ဢုမ်ႈမႆႉတီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊသွင် လုၵ်ႈ ယၢမ်း တဵင်ႈဝၼ်း ႁိူၼ်းလၢႆလၢႆ လင်လုၵွႆ 6 31/3/2025 ၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်း 10:30 ၵၢင်ၼႂ် ႁိူၼ်းလုၵွႆ 2 လင် 7 1/4/2025 သၢမ်သိူဝ် (တူင်းသေႇ) လႄႈ ဢုမ်ႈမႆႉတီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်း 11 ၵၢင်ၼႂ် 1 ႁိူၼ်းလုၵွႆ 1 လင် 8 1/4/2025 တွင်လႃႉ၊ ၶူၵ်ႉၼမ်ႉ (ယႄႇမွင်းတၢၼ်း) လႄႈလွႆၶႂၢင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ ယၢမ်း 11:24 ၸမ်တဵင်ႈဝၼ်း 5 ႁိူၼ်းလၢႆလၢႆ လင်လုၵွႆ (ပႃး တင်းႁိူၼ်း 2 လင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ တွင်းလႃႉ) ႁူမ်ႈ 5 10 ႁိူၼ်းယေး 26 ပၢႆလုၵွႆ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 94 728 6696 Signal (တႆး ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Burmese English Shan	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-03-21T11:54:17	https://shan.shanhumanrights.org/5-buddhist-novices-killed-14-injured-among-36-civilian-casualties-of-sac-air-and-artillery-attacks-in-nawngkhio-township/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း တိူဝ်ႉၺႃးသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ 5 တူၼ်/ပႃးလွၼ်ႇ၊ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း 14 ႁူမ်ႈတင်းၵူၼ်းမိူင်း လုတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း 36 ၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 21/3/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း တိူဝ်ႉၺႃးသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ 5 တူၼ်/ပႃးလွၼ်ႇ၊ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း 14 ႁူမ်ႈတင်းၵူၼ်းမိူင်း လုတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း 36 ၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၽွင်းဝၼ်းထိ 8-17/3/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 14 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 22 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းလွႆ/တဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လုတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်သင်ၶႃႇ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇ ယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼႂ်းဝဵင်း။ ဝၼ်းထိ 8/3/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးၵျွင်းၶမ်း သေ တိူဝ်ႉၺႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈႁိူၼ်းလုၵွႆၼိုင်ႈလင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တူၵ်းၸႂ်ယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇ လူင်သေဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 14/3/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းသူၼ်ဢွႆႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ယႃႇပိၼ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်တေႃႇသေ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉတၢႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ ႁႃႈၵေႃႉ (ၸၢႆး 2 ယိင်း 3) ၽွင်းတိုၵ်ႉတႅပ်းဢွႆႈ။ ဝၢၼ်ႈယႃႇပိၼ်ႇၼႆႉပဵၼ်ဝၢၼ်ႈထၼု ဢၼ်ပိုင်ႈဢိင်သူၼ် ဢွႆႈ သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ဝၼ်းထိ 16/3/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5:30 ႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Jet fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊ သီႇလုၵ်ႈယဝ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်းတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ သဵင်ႇရတၼႃႇ ဢၼ်မီးတၢင်း ၸဵင်ႇ ဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ လွင်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 11 ၵေႃႉ (ၸဝ်ႈၸၢင်း 2 တူၼ်၊ ၸဝ်ႈသၢင်ႇ 5 တူၼ်၊ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉလႄႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ) လုလွၼ်ႇ/တၢႆသေ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 18 ၵေႃႉ (ၸဝ်ႈသၢင်ႇ 14 တူၼ်၊ ၼၢင်းယိင်း 3 ၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းၸၢႆး 1 ၵေႃႉ)။ မၢင်ၵေႃႉတၢႆထင်တီႈယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၵမ်းလဵဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈ သၢင်ႇ 4 တူၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸၢၵ်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉႁႃတၢင်းပၢႆႈသေလႆႈလုလွၼ်ႇၵႂႃႇ။ ၵွပ်ႈတိုၵ်ႉပဵၼ်ယၢမ်း ဝၢႆး ဝၼ်းတိုၵ်ႉလႅင်းယူႇလႄႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇၶဝ်ၼုင်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်းလႅင်သီၵမ်ႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇ ၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်လႅပ်ႈႁၼ်ၸႅင်ႈယူႇ လွင်ႈၼႆႉယွၼ်ႉၶဝ်တိုၼ်းတင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းတူၼ်ၼိုင်ႈလႆႈလွၼ်ႇၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/3/2025။ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးတိုၵ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းသွၼ်လိၵ်ႈသီႇလင်လုၵွႆပႃးတင်းႁူင်းထမ်ႇမႃႇရူင်ႇ၊ ႁူင်း ၸဝ်ႈၸၢင်းၶဝ်ယူႇသဝ်းလႄႈ ႁူင်းၸဝ်ႈသၢင်ႇၶဝ်ယူႇသဝ်း။ လူတ်ႉ/ၵႃးသၢမ်လမ်းလႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ် ယူႇႁိမ်းၸမ်ၵေႃႈလုၵွႆပႃးထႅင်ႈ။ တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈၼႆႉ မီးၸဝ်ႈၸၢင်း 5 တူၼ်လႄႈၸဝ်ႈသၢင်ႇ 60 တူၼ် (ဢႃယု 5-16 ၶူပ်ႇ) သေ မီးပႃးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်ပၢႆႈၽေးမႃးမီးတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း 200 ပၢႆ ၸိူဝ်းၶဝ် မႃးၼွၼ်းတီႈဝတ်ႉယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸုမ်းလႂ်ယူႇ။ ၸဝ်ႈႈသၢင်ႇဢွၼ်ႇဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇတၢႆ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ သဵင်ႇရတၼႃႇ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 250 ပွင်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇတူၵ်းသႂ်ႇလုၵွႆ ဝၼ်းထိ 17/3/2025 ယၢမ်း 11.45 ၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသွင်လုၵ်ႈလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈ ၸၢၵ်ႈယိုဝ်း ၶဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ ဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်း ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 5 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ မၢၵ်ႇတူၵ်းၸမ်တေႃႈၵႅတ်ႊၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ ယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 700 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆလင်လုၵွႆၸွမ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-03-14T16:58:30	https://shan.shanhumanrights.org/700-local-thais-gather-to-protect-kok-river-as-24-hour-gold-mining-continues-30-kilometers-upstream-in-southern-mong-hsat/	ပီႈၼွင်ႉထႆး 700 ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄ မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ယွၼ်ႉၵၢၼ် ၶုတ်းၶမ်းတၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း မိူင်းသၢတ်ႇ ႁၢင်ႇၵႆ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၶုတ်းၶမ်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း	ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 14/3/2025 ပီႈၼွင်ႉထႆး 700 ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄ မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ယွၼ်ႉၵၢၼ် ၶုတ်းၶမ်းတၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း မိူင်းသၢတ်ႇ ႁၢင်ႇၵႆ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၶုတ်းၶမ်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း မိူဝ်ႈၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉထႆး 700 ပၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႈတွၼ်း ဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းဝဵင်းတီႈၼိုင်ႈသေ ယၢင်ႈပႆတၢင်း ၵႂႃႇၸူးမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉ လုမ်ႈၾႃႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈ လုသုမ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၵွပ်ႈလႆႈႁပ်ႉ လွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈလႄႈလွင်ႈတႅပ်းမႆႉယႃႉထိူၼ်ႇၶိူဝ်း ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်လႄႈ ၶီႈၵူမ်ႈလိၼ်လႆထူမ် ထူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽွင်းၼမ်ႉၼွင်း မိူဝ်ႈ ပီၵၢႆ။ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ဢွၼ်ၸတ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၶဝ်ဝႃႈ “ လွင်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈလႅင်ႉ၊ ၼမ်ႉ ၼွင်း၊ ၾႆးထိူၼ်ႇၾႆးပႃႇ၊ မိူင်းမူဝ်းလႄႈ ရႃႇသီႇဢုတုၾိင်ႈၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ တင်းတူဝ်မီးၸႂ်လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူႈၵေႃႉ။ ၽေးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်း ပဵၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉ ယႃႉ ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉ၊ တင်ႈၸႂ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ၊ ၶုတ်းႁႄႈ လႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၶိုၼ်း ယႃႉမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းလႄႈ မႄႈၼမ်ႉတၢင်ႇ မႄႈလုလႅဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇ ၵူၼ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵဵဝ်ႇ ၵပ်းလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉ သေ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ လွင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉ တွင်ႉႁဝ်းလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈႁဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”ဝႃၼႆ။ ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ဢၼ်ၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ပူၵ်း တိုၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈၽေးသၽႃဝ လႄႈ ႁႂ်ႈၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ် ပၼ်ႁႃၶဝ် မေႃႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း၊ “ ႁႂ်ႈၶဝ်ပေႃးလႆႈႁူႉဝႃႈ လွင်ႈၶဝ်ယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼၼ်ႉမၼ်းၸႂ်ႈ ပဵၼ် ၽေး တေႃႇၶဝ်ၵူၺ်း မၼ်းပဵၼ်ၽေးတေႃႇမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းပႃး” ၼႆယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇပီ 2023 မႃးမီးၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ယႂ်ႇလူင်ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်း ယွၼ်း ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်။ လွင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလုသုမ်းယႂ်ႇလူင်ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼွင်း လုမ်ႇထူမ်ႈၼႂ်း လိူၼ် သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024။ ဝၢၼ်ႈပဵင်းၶမ်း ဝၢၼ်ႈတႆး ဢၼ်မီးၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းယွၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉလႄႈ ၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ထူမ်ႈသႂ်ႇတင်းဝၢၼ်ႈ။ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တၢင်း ၾင်ႇထႆး တီႈတႃႈတွၼ်းလႄႈတၢင်ႇ ဝၢၼ်ႈၸွမ်း သၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼႂ်း ၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ၺႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းတေႉတေႉ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆလိူၼ်ၵေႃႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼႂ်းမိူင်းယွၼ်းၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈ ၶုတ်းထႅင်ႈ လႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ဝႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းတင်းၶိုၼ်း တင်းဝၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈ မူင်း ယဝ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶုတ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ သီႇဢၼ်၊ မီးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် 300 ပၢႆ၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ် ၶႄႇ။ ၶဝ်ၶုတ်းၼိူဝ်လွႆလႄႈၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈၶဝ်မီးႁိူဝ်းၶုတ်းၸွမ်း ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်း ပႃးၸဵမ်ၵွင်ႉၼမ်ႉယႃထၢတ်ႈ ၶႅမ်ႊမိၵ်ႊၶိူဝ်ႊ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း မိူၼ်သၢႆႊယႃႊၼၢႆႊ (cyanide) ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ယၢႆႈဢဝ်ၶမ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ လွင်ႈ ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၶူၼ်း ၶဝ်း ၶဝ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်သေ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇႁတ်း ဢဝ်ၼမ်ႉ ၸႂ်ႉ၊ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းပႃၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈလူတ်းယွမ်းလူင်းတိၵ်း တိၵ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယိပ်းပၢႆႉဢၼ်ၼမ်ႉၵူၵ်းၼွင်းထူမ်ႈၼႂ်းတႃႈတွၼ်း ၼႂ်းလိူၼ် သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) ယိင်းႁွမ် 66 82-893-2552 (ထႆး) Download PDF files: Thai Burmese English Shan	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']
2025-03-10T09:34:54	https://shan.shanhumanrights.org/sac-airstrikes-shelling-and-drone-bombs-kill-17-civilians-injure-41-damage-85-buildings-in-nawngkhio-mong-mit-and-mogok-townships/	သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 17၊ မၢတ်ႇ 41၊ ႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်း 85 လင်လုၵွႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင် ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈလႄႈမိူင်းၵုတ်ႈ	ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 10/3/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 17၊ မၢတ်ႇ 41၊ ႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်း 85 လင်လုၵွႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင် ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈလႄႈမိူင်းၵုတ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 6/2/2025 ထိုင် 7/3/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၵွင်ႈလူင် လႄႈ ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 17 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 41 လႄႈတိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်း 85 လင်ပႃးၸဵမ် ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း 2 လင်၊ ႁူင်းယႃ 1 လင် လႄႈႁူင်းႁဵၼ်း 1 လင်လုၵွႆ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈမိူင်း ၵုတ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်း ပလွင်ႈ/တဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်းပဵၼ်ၼႂ်း ၵၢင်လိူၼ် ၾႄႊၽေႃႊ ဝႃႊရီႊ ႁိမ်းတွင်းၶမ်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ၶဝ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ၶိုၼ်းတပ်ႉၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၶဝ်သုမ်းသေလႆႈထွႆ၊ လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်ၶႄႇ ယူႇၵႄႈၵၢင် ၸတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈ ၵုၼ်ႊမိၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇ တႃႇႁႃတၢင်းၵိုတ်းသိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းပလွင်ႈ။ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 19/2/2025 ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ႁႃလွင်ႈၵိုတ်းယိုဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇသင်ယဝ်ႉၵႂႃႇလၢႆဝၼ်း ၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ပႃးတင်းႁူင်းယႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 3 ၵေႃႉသေ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢုမ်ႇမႆႉတီး ဢၼ်မီးႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႊၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်လႄႈၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသၢႆ သဵၼ်ႈတၢင်းတေႃႈၵႅတ်ႊလႄႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ။ ဝၼ်းထိ 20 လိူၼ်ၾႄႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၻရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႇမႆႉတီး ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆတေႃႈၵႅတ်ႊ မွၵ်ႈ 1 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊသေ တိူဝ်ႉၺႃး ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ဢုမ်ႇမႆႉတီး လုၵွႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈသၢမ် သိူဝ်လႄႈမၢၼ်ႈၽုၺ်း ဢၼ်ယူႇၸမ်တေႃႈၵႅတ်ႊသေ တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆ 3 လင်။ ဝၼ်းထိ 24 လိူၼ်ၾႄႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈတီႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်း /ဢႃးႁၢၼ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႇမႆႉတီး သေတိူဝ်ႉၺႃးႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်းလႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 လင် လုၵွႆ။ တင်ႈ တႄႇဝၼ်းထိ 5-7/3/2025 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇမႆႉ တီး သေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းလင်ၺႃးၾႆးမႆႈ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၵမ်ႈၼမ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယူႇၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိူင်းၸူးဢွင်ႈထၢင်ၶုတ်းမိူင်ႁႄႈသေပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသွင်လုၵ်ႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းမိတ်ႈလႄႈမိူင်းၵုတ်ႈ။ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 10/2/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter Y-12 သေပွႆႇ မၢၵ်ႇ 20 လုၵ်ႈပၢႆတီႈ ထၢင်ၶုတ်းသႅင် ထၢင်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ယၢၼ်ၵႆ ၵၼ် 3 ၵီႊ လူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်း မိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ လႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 20/2/2025 ၶၢဝ်း ယၢမ်း ၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ တီႈ ဢွင်ႈၶုတ်းၶမ်း ဝၢၼ်ႈဝၢႆးပွင်း ႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ 3 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ လႄႈ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 10 လင်ပႃးၸဵမ်ႁူင်းႁဵၼ်း 1 လင်။ ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 1 825 425 4099 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>>>> Shan Burmese English	['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

End of preview. Expand in Data Studio

README.md exists but content is empty.

Downloads last month: 15

Size of downloaded dataset files:

Size of the auto-converted Parquet files:

Number of rows: