# Ba-by-lon[^1-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] (Ba-ben[^2-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]) thất thủ[^3-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]

> <sup><b>1</b></sup> Thần [^1@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]Ben đã quỵ, thần Nơ-vô[^4-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f][^5-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] sụp đổ[^6-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f],
>
> <sup><b>1</b></sup> tượng của chúng bị tải đi trên lưng thú vật, trên lưng gia súc.
>
> <sup><b>1</b></sup> Những gì xưa kia các ngươi nâng[^7-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] lên vai mà kiệu,
>
> <sup><b>1</b></sup> giờ đây thành gánh nặng trên những con vật mệt nhoài.
>
> <sup><b>2</b></sup> Tượng thần đã sụp, đã quỵ cả đám,
>
> <sup><b>2</b></sup> không tài nào cứu những con vật tải chúng đi,
>
> <sup><b>2</b></sup> và chính chúng cũng phải đi lưu đày.
>
> <sup><b>3</b></sup> Hãy nghe Ta, hỡi nhà Gia-cóp[^8-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f],
>
> <sup><b>3</b></sup> và tất cả số sót của nhà Ít-ra-en[^9-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] !
>
> <sup><b>3</b></sup> Ta đã nâng các ngươi [^2@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]từ trong lòng mẹ,
>
> <sup><b>3</b></sup> đã hứng các ngươi từ lúc chưa chào đời[^10-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f].
>
> <sup><b>4</b></sup> Cho đến khi các ngươi già nua tuổi tác,
>
> <sup><b>4</b></sup> trước sau gì Ta vẫn là Ta ;
>
> <sup><b>4</b></sup> cho đến khi các ngươi da mồi tóc bạc,
>
> <sup><b>4</b></sup> Ta vẫn còn gánh vác các ngươi.
>
> <sup><b>4</b></sup> Như xưa nay Ta vẫn từng đối xử :
>
> <sup><b>4</b></sup> Ta sẽ nâng niu, gánh vác các ngươi, và ban ơn cứu thoát.
>
> <sup><b>5</b></sup> Các ngươi [^3@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]so sánh Ta với ai[^11-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f], đặt Ta đồng hạng với ai nào ?
>
> <sup><b>5</b></sup> Đối chiếu Ta với ai, để cả hai bên cùng tương xứng ?
>
> <sup><b>6</b></sup> Có kẻ mở hầu bao đổ vàng, móc cán cân[^12-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] cân bạc,
>
> <sup><b>6</b></sup> mướn [^4@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]thợ bạc làm ra một ông thần,
>
> <sup><b>6</b></sup> rồi sụp lạy, rồi bái thờ nữa.
>
> <sup><b>7</b></sup> Chính chúng nâng tượng thần lên vai,
>
> <sup><b>7</b></sup> mang nó đi, đặt nó vào vị trí của nó.
>
> <sup><b>7</b></sup> Tượng đứng yên, không rời chỗ.
>
> <sup><b>7</b></sup> Thế nhưng giả như có ai kêu, nó chẳng đáp lời,
>
> <sup><b>7</b></sup> cũng chẳng cứu ai khỏi cơn khốn quẫn.
>
> <sup><b>8</b></sup> Những chuyện này, các ngươi hãy [^5@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]nhớ mà sống cho ra người[^13-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] !
>
> <sup><b>8</b></sup> Hỡi quân phản trắc, hãy ghi lòng tạc dạ !
>
> <sup><b>9</b></sup> Hãy nhớ lại những chuyện thuở ban đầu,
>
> <sup><b>9</b></sup> những chuyện thời xa xưa,
>
> <sup><b>9</b></sup> nhớ rằng Ta là Thần, không có thần nào khác,
>
> <sup><b>9</b></sup> Ta là Thiên Chúa, và chẳng có thần nào như Ta.
>
> <sup><b>10</b></sup> Những chuyện xảy ra sau, Ta [^6@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]báo trước từ đầu,
>
> <sup><b>10</b></sup> những gì chưa thể hiện, Ta đã báo từ lâu.
>
> <sup><b>10</b></sup> Ta phán : Điều Ta [^7@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]dự tính sẽ thành tựu,
>
> <sup><b>10</b></sup> Ta sẽ thi hành điều Ta ưa thích.
>
> <sup><b>11</b></sup> [^8@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]Từ phương đông, Ta đã gọi một con chim săn mồi[^14-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f],
>
> <sup><b>11</b></sup> từ miền đất xa xăm,
>
> <sup><b>11</b></sup> Ta đã cho vời người thực thi kế hoạch của Ta.
>
> <sup><b>11</b></sup> Quả thật, Ta đã nói thì sẽ thi hành, đã nghĩ tới thì sẽ thực hiện.
>
> <sup><b>12</b></sup> Hãy nghe Ta, hỡi kẻ cứng lòng, kẻ xa đường công chính !
>
> <sup><b>13</b></sup> Ngày Ta thể hiện đức công chính của Ta đã đến gần,
>
> <sup><b>13</b></sup> chẳng còn xa nữa đâu ;
>
> <sup><b>13</b></sup> ơn cứu độ của Ta, Ta sẽ không trì hoãn.
>
> <sup><b>13</b></sup> Ta sẽ ban ơn cứu độ tại Xi-on[^15-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f],
>
> <sup><b>13</b></sup> và sẽ cho Ít-ra-en[^16-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f] được vinh quang rạng rỡ.
>
>[^1-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Babylon | French: Babylone, Babylonie | Latin: Babylon | Origin: &#64305;&#1464;&#1489;&#1462;&#1500; | Vietnamese: Ba-by-lon 1 -- miền, đế quốc, 2 V 17,24

[^2-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Babel | French: Babel | Latin: Babel | Origin: &#64305;&#1464;&#1489;&#1462;&#1500; | Vietnamese: Ba-ben -- St 11,2-9

[^3-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Tác giả đoán thấy biến cố vua Ky-rô xâm chiếm Ba-by-lon, với cuộc rút lui nhục nhã của dân trong thành, mang theo những ngẫu tượng mà chúng đã từng cầu khẩn trước kia. Trong phần đầu đoạn này, tác giả chơi chữ với các tên riêng và động từ, để vừa thương yêu nhắc nhở Ít-ra-en, vừa chế nhạo các địch thù thờ ngẫu tượng.

[^4-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Nebo | French: Nébo | Latin: Nebo | Origin: &#1504;&#1456;&#1489;&#64331; | Vietnamese: Nơ-vô 1 -- ngọn núi ở Mô-áp, đối diện với Giê-ri-khô, -- Đnl 32,49 ; 34,1

[^5-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: *Bên* cũng như “Ba-an”, có nghĩa là “chủ, chúa”, là thần minh hàng đầu của Ba-by-lon. *Nơ-vô* là con của Bên, thần tượng trưng cho khôn ngoan và trí tuệ. Kinh Thánh chỉ nêu tên thần này ở đây, nhưng chữ này là từ gốc của nhiều tên vua ngoại giáo : Na-bu-kô-đô-nô-xo chẳng hạn.

[^6-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Gốc Híp-ri của từ này là *mắt cá*, và cũng là phụ âm của tên vua Ky-rô.

[^7-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Các động từ *nâng, mang, gánh, cứu ...* trở đi trở lại, chơi chữ về mặt vần thông cũng như về ý nghĩa. Dân Ba-by-lon vác chúa của họ chạy trốn, còn Ít-ra-en thì có thể nói được Đức Chúa *gánh vác,* “nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa” (cc. 3-4).

[^8-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Jacob | French: Jacob | Latin: Iacob | Origin: &#1497;&#1463;&#1506;&#1458;&#1511;&#1465;&#1489; -- &#921;&#945;&#954;&#969;&#946; | Vietnamese: Gia-cóp 1 -- con ông I-xa-ác và bà Rê-bê-ca, St 25,21-26

[^9-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Israel | French: Israel | Latin: Israel | Origin: &#1497;&#1477;&#64299;&#1456;&#1512;&#1464;&#1488;&#1461;&#1500; | Vietnamese: Ít-ra-en 1 -- tên được đặt cho ông Gia-cóp, St 35,10

[^10-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: ds hai mệnh đề cuối chỉ có động từ ở dạng thụ động, không có tác nhân, chỉ đến c.4, tác giả mới nói rõ ra. Trong văn chương Kinh Thánh, phải hiểu ngầm Thiên Chúa là tác nhân.

[^11-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: X. 44,7 ; 41,21-29 ; 42,8 ; 43.8-13.

[^12-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: ds : *lau* hoặc *sậy thơm*, dùng làm cán cân.

[^13-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Động từ này chỉ được dùng một lần ở đây, và tối nghĩa, nên có nhiều cách dịch khác nhau ; bản dịch ngả về hướng của LXX.

[^14-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: *Chim săn mồi* ở đây không có nghĩa xấu : đó là vua Ky-rô đến chinh phạt địch thủ, lấy hình đại bàng làm huy hiệu.

[^15-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Zion | French: Sion | Latin: Sion | Origin: &#1510;&#1460;&#1497;&#1468;&#64331;&#1503; | Vietnamese: Xi-on -- núi, 2 V 19,31 ; Is 37,32

[^16-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: English: Israel | French: Israel | Latin: Israel | Origin: &#1497;&#1477;&#64299;&#1456;&#1512;&#1464;&#1488;&#1461;&#1500; | Vietnamese: Ít-ra-en 1 -- tên được đặt cho ông Gia-cóp, St 35,10

[^1@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Gr 50,2

[^2@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Is 63,9; Xh 19,4; Tv 22,11

[^3@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Is 44,7

[^4@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Is 40,20

[^5@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Is 44,21

[^6@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Is 41,26-27; 45,21

[^7@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Tv 33,11; Ep 1,11

[^8@-d847ab7d-1743-4172-b989-d5ca50f9d96f]: Is 41,2.5; 45,13