Cái bình vỡ. Tranh cãi với ông Pát-khua1.2

1 ĐỨC CHÚA3 phán thế này : Hãy đi mua một cái bình sành của thợ gốm. Cùng với một số kỳ mục trong dân và một số trong hàng tư tế, 2 hãy đi ra phía thung lũng Ben Hin-nôm4, lối vào cửa Gốm56, tại đó ngươi sẽ 1@công bố những điều Ta sẽ phán với ngươi. 3 Ngươi sẽ nói : Hỡi các 2@vua Giu-đa7, hỡi dân cư Giê-ru-sa-lem8, hãy nghe lời ĐỨC CHÚA9. ĐỨC CHÚA10 các đạo binh, Thiên Chúa Ít-ra-en11, phán như sau : Này Ta sắp 3@giáng tai hoạ xuống nơi đây, khiến cho bất cứ ai nghe nói cũng phải 4@ù cả hai tai : 4 bởi vì chúng đã lìa bỏ Ta, đã biến nơi này thành nơi xa lạ. Tại chính nơi này, chúng còn 5@dâng hương kính các thần khác, những thần chính chúng, cũng như cha ông chúng và các vua Giu-đa12 đã không hề biết đến ; chúng đã làm cho nơi này ngập máu 6@người vô tội. 5 Chúng đã xây những nơi cao kính Ba-an13 để hoả thiêu con cái chúng làm lễ toàn thiêu dâng Ba-an14 ; đó là điều Ta đã không truyền, không phán dạy cũng không nghĩ đến. 6 Vì thế, sẽ đến ngày –sấm ngôn của ĐỨC CHÚA15– người ta không còn gọi nơi này là “Tô-phét16”, là “thung lũng Ben Hin-nôm17” nữa, nhưng là “7@thung lũng Tàn Sát”. 7 Tại nơi này, Ta sẽ 8@đập tan18 ý định của Giu-đa19 và Giê-ru-sa-lem20. Ta sẽ làm cho chúng ngã gục vì gươm trước mặt 9@quân thù, do tay những kẻ tìm hại mạng sống chúng. Ta sẽ để cho xác của chúng làm 10@mồi cho chim trời và thú vật dưới đất. 8 Ta sẽ khiến cho thành này nên 11@đồ kinh tởm, nên đề tài trào phúng ; ai đi qua cũng 12@lắc đầu kinh ngạc, cười chê về mọi thương tích của nó. 9 Ta sẽ khiến chúng 13@ăn thịt con trai, con gái mình : khi bị vây hãm, bị quân thù cùng những kẻ tìm hại mạng sống siết chặt trong cảnh ngặt nghèo, chúng sẽ ăn thịt lẫn nhau. 10 Ngươi sẽ đập vỡ cái bình trước mặt những người cùng đi với ngươi, 11 rồi nói với chúng : ĐỨC CHÚA21 các đạo binh phán thế này : Cũng vậy, Ta sẽ đập tan dân này và thành này như người ta đập vỡ cái 14@vò của thợ gốm, mà không thể hàn gắn lại được nữa. 11 Người ta sẽ biến Tô-phét22 thành nghĩa địa, vì không còn chỗ nào khác để chôn. 12 Ta sẽ xử với nơi này và với dân cư ở đó cũng như vậy –sấm ngôn của ĐỨC CHÚA23– nghĩa là làm cho thành này giống như Tô-phét24. 13 Nhà cửa ở Giê-ru-sa-lem25 và cung điện các vua Giu-đa26 – những nhà nào chúng 15@dâng hương trên mái để kính đạo binh trên trời và tưới rượu dâng các thần khác – tất cả sẽ nên ô uế27 như ở Tô-phét28. 14 Từ Tô-phét29 là nơi ĐỨC CHÚA30 đã sai ông đi tuyên sấm, ông Giê-rê-mi-a31 trở về, đến đứng ở tiền đình Nhà ĐỨC CHÚA32 và nói với toàn dân rằng : 15 ĐỨC CHÚA33 các đạo binh, Thiên Chúa Ít-ra-en34, phán như sau : Này Ta sắp giáng xuống thành này và mọi thành phụ thuộc tất cả tai hoạ Ta đã tuyên phạt, vì chúng 16@cứng đầu cứng cổ không chịu nghe lời Ta.”

  1. English: Pashhur | French: Pashehour | Latin: Phassur | Origin: פַּשְׁחוּר | Vietnamese: Pát-khua 1 -- tư tế con ông Im-me, Gr 20,1-6 [1]

  2. Xét về văn, khúc này (19,1 – 20,6) không thuần nhất, có lẽ đã có những yếu tố được biên soạn thêm vào. Có thể phân : 1) 19,1-2bc.10-11a.14-15 ; 20,1-6 chuyện ông Giê-rê-mi-a đập vỡ bình ở cửa Gốm và sau đó tuyên sấm tại Đền Thờ và đụng độ với ông Pát-khua. Sự việc xảy ra quãng năm 605, trước những sự việc kể trong ch. 36 ; 2) 19,2a.3-9.11b-13 một lời sấm công bố ở Tô-phét nói với các vua Giu-đa và dân cư Giê-ru-sa-lem, nhắc lại một số tư tưởng trước kia của ngôn sứ Giê-rê-mi-a, nay lại trở nên hiện thực dưới thời Giơ-hô-gia-kim ; c.7 ám chỉ những điều nói ở khúc trên. [2]

  3. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [3]

  4. English: Ben-Hinnom (Valley of) | French: Ben-Hinnôm (ravin de) | Latin: Ennom -- (vallum filii) | Origin: גֵיא בֶן־הִנֹּם | Vietnamese: Ben Hin-nôm (thung lũng) -- Gr 7,31-32 ; 2 Sb 28,3 [4]

  5. English: Potsherds (Gate of the) | French: Tessons (porte des) | Latin: Fictilium (porta) | Origin: הַחַרְטִות ‎(שַׁעַר) | Vietnamese: Gốm (cửa) -- Gr 19,2 [5]

  6. Cửa Gốm ở đâu không rõ. Có lẽ ở gần chỗ sau này là ruộng thợ gốm cũng gọi là ruộng Máu (Mt 27,7-8) chăng ? Dầu sao thì cũng phải ở gần chỗ ba con suối (Kít-rôn, Ti-rô-pê-on và Him-nôm) giao nhau phía đông nam thành Giê-ru-sa-lem. [6]

  7. English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [7]

  8. English: Jerusalem | French: Jérusalem | Latin: Ierusalem | Origin: יְרוּשָׁלֵם | Vietnamese: Giê-ru-sa-lem -- kinh thành Thiên Chúa, thành vua Đa-vít... -- 1 V 8,44.48 [8]

  9. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [9]

  10. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [10]

  11. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [11]

  12. English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [12]

  13. English: Baal | French: Baal | Latin: Baal | Origin: בַּעַל | Vietnamese: Ba-an 1 -- thần của người Ca-na-an, 2 V 23,4-14 [13]

  14. English: Baal | French: Baal | Latin: Baal | Origin: בַּעַל | Vietnamese: Ba-an 1 -- thần của người Ca-na-an, 2 V 23,4-14 [14]

  15. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [15]

  16. English: Tophet | French: Tofeth, Tafeth | Latin: Topheth | Origin: תֹּפֶת | Vietnamese: Tô-phét -- 2 V 23,10 ; Gr 7,31-32 [16]

  17. English: Ben-Hinnom (Valley of) | French: Ben-Hinnôm (ravin de) | Latin: Ennom -- (vallum filii) | Origin: גֵיא בֶן־הִנֹּם | Vietnamese: Ben Hin-nôm (thung lũng) -- Gr 7,31-32 ; 2 Sb 28,3 [17]

  18. Đập tan : HR Ba-các ghép chữ với bình sành Bác-búc (cc. 1.10). Đức Chúa sẽ vô hiệu hoá niềm hy vọng hão huyền người ta đặt ở các tượng thần tại Tô-phét. [18]

  19. English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [19]

  20. English: Jerusalem | French: Jérusalem | Latin: Ierusalem | Origin: יְרוּשָׁלֵם | Vietnamese: Giê-ru-sa-lem -- kinh thành Thiên Chúa, thành vua Đa-vít... -- 1 V 8,44.48 [20]

  21. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [21]

  22. English: Tophet | French: Tofeth, Tafeth | Latin: Topheth | Origin: תֹּפֶת | Vietnamese: Tô-phét -- 2 V 23,10 ; Gr 7,31-32 [22]

  23. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [23]

  24. English: Tophet | French: Tofeth, Tafeth | Latin: Topheth | Origin: תֹּפֶת | Vietnamese: Tô-phét -- 2 V 23,10 ; Gr 7,31-32 [24]

  25. English: Jerusalem | French: Jérusalem | Latin: Ierusalem | Origin: יְרוּשָׁלֵם | Vietnamese: Giê-ru-sa-lem -- kinh thành Thiên Chúa, thành vua Đa-vít... -- 1 V 8,44.48 [25]

  26. English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [26]

  27. Tô-phét ô uế vì thây ma thế nào thì phố phường Giê-ru-sa-lem cũng sẽ đầy xác chết như vậy, khiến tất cả đều trở nên dơ bẩn (x. Lv 18,25 tt ; 26,30). [27]

  28. English: Tophet | French: Tofeth, Tafeth | Latin: Topheth | Origin: תֹּפֶת | Vietnamese: Tô-phét -- 2 V 23,10 ; Gr 7,31-32 [28]

  29. English: Tophet | French: Tofeth, Tafeth | Latin: Topheth | Origin: תֹּפֶת | Vietnamese: Tô-phét -- 2 V 23,10 ; Gr 7,31-32 [29]

  30. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [30]

  31. English: Jeremiah | French: Jérémie | Latin: Ieremias | Origin: יׅרְמְיָהוּ | Vietnamese: Giê-rê-mi-a -- Gr 1,1 ; 2 Mcb 15,13-16 [31]

  32. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [32]

  33. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [33]

  34. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [34]

  35. Gr 2,2 [1@]

  36. Gr 21,11 [2@]

  37. Gr 45,5 [3@]

  38. 1 Sm 3,11; 2 V 21,12 [4@]

  39. Gr 1,16 [5@]

  40. Gr 7,6.31; 22,3; 2 V 16,3; 17,17; Tv 106,38 [6@]

  41. Gr 7,32 [7@]

  42. Is 19,3 [8@]

  43. Lv 26,17 [9@]

  44. Gr 34,20 [10@]

  45. Gr 49,17 [11@]

  46. Gr 18,16 [12@]

  47. Lv 26,29; Đnl 28,53-54; 2 V 6,29; Ed 5,10; Br 2,3 [13@]

  48. Is 30,14; Ac 4,2 [14@]

  49. Gr 1,16; 32,29; 44,17-19 [15@]

  50. Gr 7,26; Đnl 9,13; 10,16; Cv 7,51 [16@]