Xác định về các 1@hy lễ1

1 ĐỨC CHÚA2 phán với ông Mô-sê3 : 2 “Hãy ra lệnh cho con cái Ít-ra-en4, và nói với chúng lời của Ta : 2 Vào đúng thời đúng buổi, các ngươi sẽ chăm lo dâng lên Ta lễ vật, lương thực, dưới hình thức hoả tế nghi ngút hương thơm, làm thoả lòng Ta5. 3 Ngươi sẽ nói với chúng : Đây là lễ hoả tế anh em sẽ dâng ĐỨC CHÚA6.

A. 2@Hy lễ thường nhật7

3 Mỗi ngày phải dâng làm lễ vật toàn thiêu thường tiến hai con chiên một tuổi, toàn vẹn, 4 một con vào lúc sáng, một con vào lúc chập tối. 5 Ngoài ra ngươi sẽ dâng bốn lít rưỡi8 tinh bột lúa miến nhào với hai lít dầu ô-liu giã trong cối. 6 Đó là lễ toàn thiêu thường tiến dâng trên núi Xi-nai9, lễ vật nghi ngút hương thơm làm thoả lòng ĐỨC CHÚA10 ; đó là lễ hoả tế dâng Người. 7 Số lượng rượu tế dâng cùng với con chiên thứ nhất là hai lít ; người ta sẽ đổ rượu nồng dâng ĐỨC CHÚA11, trong nơi thánh. 8 Còn con chiên thứ hai, ngươi sẽ dâng vào lúc chập tối, cùng với lễ phẩm và rượu tế như ban sáng : đó là lễ hoả tế, hương thơm dâng ĐỨC CHÚA12, làm thoả lòng Người.

B. Ngày 3@sa-bát13

9 Ngày sa-bát, các ngươi sẽ dâng hai con chiên một tuổi, toàn vẹn, cùng với chín lít14 tinh bột lúa miến nhào với dầu làm lễ phẩm, kèm theo rượu tế. 10 Đó là lễ toàn thiêu của ngày sa-bát, riêng cho mỗi ngày sa-bát, không kể lễ toàn thiêu thường xuyên và lễ tưới rượu.

C. 4@Ngày sóc15

11 Hàng tháng, vào ngày sóc, các ngươi sẽ dâng lên ĐỨC CHÚA16 làm lễ toàn thiêu : hai con bò tơ, một con cừu đực, bảy chiên một tuổi, toàn vẹn. 12 Khi dâng mỗi con bò, thì phải dâng mười ba lít rưỡi17 tinh bột lúa miến nhào với dầu làm lễ phẩm ; khi dâng con cừu đực độc nhất, thì phải dâng chín lít tinh bột lúa miến nhào với dầu làm lễ phẩm. 13 Mỗi lần dâng một con chiên, thì phải dâng bốn lít rưỡi tinh bột lúa miến nhào với dầu làm lễ phẩm : đó là lễ toàn thiêu, là lễ vật nghi ngút hương thơm, làm thoả lòng ĐỨC CHÚA18, là lễ hoả tế dâng Người. 14 Số lượng rượu tế dâng cùng với con bò sẽ là bốn lít19, cùng với con cừu đực là hai lít rưỡi, và cùng với con chiên là hai lít. Đó sẽ là lễ toàn thiêu phải dâng tháng này qua tháng nọ, tất cả mọi tháng trong năm. 15 Không kể lễ toàn thiêu thường tiến, còn phải dâng ĐỨC CHÚA20 một con cừu đực làm lễ tạ tội, kèm theo lễ tưới rượu.

D. 5@Lễ Bánh Không Men21

16 Ngày mười bốn tháng giêng, sẽ cử hành lễ Vượt Qua kính ĐỨC CHÚA22, 17 và ngày mười lăm tháng ấy sẽ là một ngày lễ. Trong bảy ngày, người ta sẽ ăn bánh không men. 18 Ngày thứ nhất sẽ phải tập hợp23 để thờ phượng ĐỨC CHÚA24, anh em không được làm một việc nặng nhọc nào. 19 Anh em sẽ dâng hoả tế làm lễ toàn thiêu kính ĐỨC CHÚA25 : hai bò tơ, một cừu đực và bảy con chiên một tuổi ; anh em phải chọn những con toàn vẹn. 20 Phải dâng tinh bột lúa miến nhào với dầu làm lễ phẩm : khi dâng mỗi con bò thì dâng mười ba lít rưỡi, khi dâng con cừu đực thì dâng chín lít ; 21 mỗi lần dâng một con chiên trong số bảy con, thì dâng bốn lít rưỡi. 22 Cũng phải dâng một con dê đực làm lễ vật tạ tội, để cử hành nghi lễ xá tội cho anh em. 23 Anh em sẽ dâng những lễ vật đó, không kể lễ toàn thiêu ban sáng là một phần lễ toàn thiêu thường tiến. 24 Anh em sẽ dâng như thế mỗi ngày trong suốt bảy ngày : đó là lương thực, là hoả tế, là lễ vật nghi ngút hương thơm, làm thoả lòng ĐỨC CHÚA26, kèm theo lễ toàn thiêu thường tiến và lễ tưới rượu. 25 Ngày thứ bảy, anh em sẽ phải tập hợp để thờ phượng ĐỨC CHÚA27, anh em không được làm một việc nặng nhọc nào.

Đ. 6@Lễ các Tuần28

26 Ngày hoa trái đầu mùa29, khi dâng tiến ĐỨC CHÚA30 lễ phẩm mới vào lễ các Tuần, anh em sẽ phải tập hợp để thờ phượng ĐỨC CHÚA31, anh em không được làm một việc nặng nhọc nào. 27 Anh em sẽ dâng lễ vật toàn thiêu nghi ngút hương thơm, làm thoả lòng ĐỨC CHÚA32 : hai con bò tơ, một con cừu đực, bảy con chiên một tuổi. 28 Phải dâng tinh bột lúa miến nhào dầu làm lễ phẩm : khi dâng mỗi con bò thì dâng mười ba lít rưỡi, khi dâng con cừu đực độc nhất thì dâng chín lít, 29 mỗi lần dâng một con chiên trong số bảy con, thì dâng bốn lít rưỡi33. 30 Cũng phải dâng một con dê đực để cử hành lễ xá tội cho anh em. 31 Anh em sẽ dâng những lễ vật đó, không kể lễ toàn thiêu thường tiến và lễ phẩm của lễ đó ; anh em phải chọn những con vật toàn vẹn ; anh em sẽ dâng các lễ vật đó kèm theo rượu tế.

  1. 28,1 – 30,1 gồm những quy định về các hy lễ phải thực hiện trong phụng vụ đền thờ. Những quy định này ấn định số lượng các lễ vật phải dâng hằng ngày, vào ngày sa-bát, mỗi ngày đầu tháng, cũng như các lễ khác trong năm. Đoạn văn này ra đời muộn sau một quá trình phát triển lâu dài, vì thế đoạn văn đưa ra những điểm mới, rõ ràng trong các chỉ thị hơn là ở Xh 20,8-11 ; 31,12-17 về ngày sa-bát, ở Lv 1-7 về các loại hy lễ, và ở Lv 23 về chu kỳ các lễ theo lịch phụng vụ, ở Ds 15,1-15 về lễ phẩm kèm theo các hiến tế ; ở Ed 45,18 – 46,15 về tế tự và lịch tôn giáo của Đền Thờ mới. [1]

  2. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [2]

  3. English: Moses | French: Moise | Latin: Moysen | Origin: מֹ שֶׁה | Vietnamese: Mô-sê -- Xh 2,10 [3]

  4. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [4]

  5. Cc. 1-2 mở đầu chỉ thị chung về hoả tế. [5]

  6. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [6]

  7. Cc. 3-8 về hy lễ hằng ngày. Trừ c.6, chỉ thị này có những từ ngữ ít đồng nhất với chỉ thị ở Xh 29,38-42 ; Lv 6,1-6 ; Ed 46,13-15. Lễ toàn thiêu thường tiến phải đợi đến thời quân chủ (1 V 18,29.36 ; 2 V 3,20 ; 16,15). [7]

  8. X. Xh 29,40 ; Ds 15,4 bốn lít rưỡi là một phần mười ê-pha ; hai lít dầu là một phần tư hin. Dầu giã chứ không ép, để dầu được tinh khiết. [8]

  9. English: Sinai | French: Sinai | Latin: Sinai | Origin: סִינָי | Vietnamese: Xi-nai -- Xh 16,1 ; Ds 10,12.33 [9]

  10. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [10]

  11. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [11]

  12. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [12]

  13. Tác giả không lưu tâm ngày sa-bát là một ngày nghỉ ngơi, nhưng chỉ để ý đến hiến tế ngày sa-bát. [13]

  14. Chín lít là hai phần mười ê-pha. [14]

  15. Ở Ít-ra-en cũng như ở vùng Cận Đông, người ta mừng ngày đầu tháng, hay trăng mới. Ở Ds 10,10, khi bắt đầu mừng lễ, người ta thổi kèn báo hiệu. Ngày sóc được nói đến ở 1 Sm 20,5.18 ; 2 V 4,23 ; Am 8,5 ; Is 1,13-14, nhưng chỉ ở đây và ở Ed 46,6-7 nói đến luật mừng với chỉ dẫn hiến tế phải dâng. [15]

  16. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [16]

  17. Mười ba lít rưỡi là ba phần mười ê-pha. [17]

  18. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [18]

  19. Bốn lít là nửa hin ; hai lít rưỡi là một phần ba hin ; hai lít là một phần tư hin. [19]

  20. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [20]

  21. Đoạn văn này (cc. 16-25) lấy lại Lv 23,5-8 và thêm các chỉ thị về số lượng các lễ vật. Lễ Vượt Qua chỉ được nói ở c.16 để nói về lễ Bánh Không Men liền sau đó. Trong Xh 12,21-27, lễ Vượt Qua được mừng trong gia đình, sách Ds lại cho lễ Vượt Qua là một tế tự ở Đền Thờ. Về lễ Bánh Không Men x. Xh 12,15-20 ; 13,3-10 ; 23,15 ; 34,18 ; Đnl 16,1-8 ; Ed 45,21-24. [21]

  22. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [22]

  23. Cuộc tập hợp này mang tính tôn giáo. Dân Ít-ra-en được kêu gọi tới chung quanh thánh điện để mừng lễ (x. Lv 23,2). Hôm đó cấm làm các việc tay chân nặng nhọc, nhưng không hoàn toàn cấm làm việc. [23]

  24. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [24]

  25. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [25]

  26. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [26]

  27. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [27]

  28. Cc. 26-31 lấy lại Lv 23,15-21, nhưng ở đây người ta chỉ nhắm đến các lễ vật. [28]

  29. Chỉ ở đây nói đến đặc tính của ngày lễ Các Tuần. Trong ngày lễ này, người ta dâng những hoa quả đầu tiên như của lễ đầu mùa. Lễ này còn được gọi là lễ Mùa Gặt (Xh 23,16). [29]

  30. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [30]

  31. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [31]

  32. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [32]

  33. Số lượng các lễ vật, lễ phẩm khác với Ed 46,4. Ở Ed, một ông hoàng dâng các lễ vật, còn ở Ds cộng đồng dâng lễ vật. [33]

  34. Xh 23,14; Lv 23 [1@]

  35. Xh 29,38-46; Lv 6,2; Ed 46,13-15 [2@]

  36. Xh 23,12; Ed 46,4-5 [3@]

  37. Is 1,13; Ed 46,6-7; Am 8,5 [4@]

  38. Xh 12; Lv 23,5-8; Đnl 16,1-8; Ed 45,21-24 [5@]

  39. Xh 23,14; Lv 23,15-21; Đnl 16,9-12 [6@]