1. VÀI PHÉP LẠ CỦA ÔNG Ê-LI-SA

1@Dầu của bà goá1

1 Có người vợ của một trong những anh em ngôn sứ kêu cứu ông Ê-li-sa2 : “Tôi tớ ngài là chồng tôi đã chết. Và ngài biết là tôi tớ ngài kính sợ ĐỨC CHÚA3. Nhưng chủ nợ đã đến bắt hai đứa con tôi làm nô lệ.”4 2 Ông Ê-li-sa5 nói với bà : “Tôi có thể làm gì cho chị đây ? Hãy cho tôi biết : trong nhà chị còn có gì không ?” Bà thưa : “Trong nhà nữ tỳ của ngài chẳng còn gì cả, trừ một lọ dầu.” 3 Ông nói : “Chị hãy đi ra ngoài mượn bà con láng giềng các thứ bình, những bình rỗng, đừng có ít quá ! 4 Rồi chị trở về, chị và các con cái chị vào nhà đóng cửa lại. Chị sẽ đổ dầu vào tất cả các bình đó, bình nào đầy thì để riêng ra.” 5 Bà từ giã ông mà đi ; bà và con cái bà vào nhà đóng cửa lại. Chúng đem bình đến cho bà, còn bà thì đổ vào. 6 Khi các bình đã đầy, bà nói với con : “Đem bình nữa cho mẹ.” Nhưng nó thưa : “Hết bình rồi.” Dầu liền ngưng chảy. 7 Bà đến trình cho người của Thiên Chúa biết. Ông nói : “Chị đi bán dầu ấy mà trả nợ ; phần còn lại thì mẹ con dùng để sinh sống.”

Ông Ê-li-sa6 và mẹ con người phụ nữ Su-nêm7

8 Một hôm, ông Ê-li-sa8 đi qua 2@Su-nêm910. Ở đó có một phụ nữ giàu sang. Bà ta giữ ông lại dùng bữa. Từ đó, mỗi lần đi qua, ông đều ghé vào dùng bữa. 9 Bà ấy nói với chồng : “Này ông ! Tôi biết người thường ghé vào nhà chúng ta là một thánh nhân của Thiên Chúa. 10 Mình phải làm cho ông một căn phòng nhỏ trên lầu có tường có vách, rồi kê ở đó một cái giường, đặt bàn ghế và để một cái đèn cho ông dùng. Như thế, khi nào đến nhà mình, ông sẽ lui vào đó.” 11 Một hôm, ông đến nơi ấy, ông lui vào phòng trên lầu và nghỉ ở đó. 12 Ông nói với Giê-kha-di, tiểu đồng của ông : “Đi gọi bà Su-nêm11.” Nó đi gọi bà và bà đến trước mặt nó. 13 Ông Ê-li-sa12 bảo nó : “Hãy nói với bà ấy : Bà đã quá lo lắng bận rộn vì chúng tôi. Chúng tôi biết phải làm gì cho bà đây ? Có cần chúng tôi phải nói một lời với đức vua hay với tướng chỉ huy quân đội cho bà không ?” Bà trả lời : “Tôi sống yên hàn giữa dân tôi.”13 14 Ông Ê-li-sa14 nói với tiểu đồng : “Nên làm gì cho bà ấy ?” Giê-kha-di đáp : “Tội nghiệp, bà ấy không có con trai, mà chồng thì đã già.” 15 Ông Ê-li-sa15 bảo : “Đi gọi bà ấy.” Nó đi gọi bà, và bà ấy đến đứng ngoài cửa. 16 Ông Ê-li-sa16 nói : “Vào thời kỳ này, vào độ này 3@sang năm, bà sẽ được bế con trai.” Bà mới nói : “Không, thưa ngài, người của Thiên Chúa, xin đừng lừa dối nữ tỳ ngài17 !” 17 Quả nhiên, bà ấy có thai, và năm sau, vào thời kỳ, vào độ mà ông Ê-li-sa18 đã nói, thì bà sinh con trai. 18 Đứa trẻ lớn lên. Một ngày kia, khi đi kiếm cha nó ở giữa những người thợ gặt, 19 nó nói với cha : “Ôi, cái đầu con ! Cái đầu con !” Người cha bảo anh đầy tớ : “Bồng nó về cho mẹ nó.” 20 Người tớ trai bồng nó, đem về cho bà mẹ. 4@Đứa trẻ ngồi trên đầu gối bà đến trưa, rồi nó chết. 21 Bà đem nó lên đặt trên giường dành cho người của Thiên Chúa, đóng cửa lại, để nó ở trong rồi đi ra. 22 Bà đi gọi chồng và nói : “Xin19 ông sai đến tôi một anh đầy tớ và một con lừa cái. Tôi chạy đến người của Thiên Chúa, rồi sẽ về.” 23 Người chồng bảo : “Tại sao bà lại đi gặp ngài ngày hôm nay ? Không phải là ngày đầu tháng, cũng chẳng phải là ngày sa-bát20.” Nhưng bà trả lời : “Ông cứ yên tâm21 !” 24 Rồi bà cho thắng lừa và nói với anh đầy tớ : “Hãy đưa tôi đi và lên đường ! Chỉ dừng xe lại khi tôi bảo.” 25 Bà lên đường và đi đến với người của Thiên Chúa ở núi Các-men22. Vừa thấy bà đằng xa, người của Thiên Chúa nói với Giê-kha-di, tiểu đồng của ông : “Kìa bà Su-nêm23. 26 Con hãy chạy ra đón và nói với bà ấy : ‘Bà có được mạnh khoẻ không ? Ông nhà có được mạnh khoẻ không ? Cậu bé có được mạnh khoẻ không ?’” Bà trả lời : “Vâng, mạnh khoẻ cả.” 27 Khi đến gần người của Thiên Chúa ở trên núi, bà ôm lấy chân ông24. Giê-kha-di tiến tới, đẩy bà ra, nhưng người của Thiên Chúa bảo : “Để yên cho bà ấy, vì tâm hồn bà đang phải cay đắng. ĐỨC CHÚA25 đã giấu ta điều ấy, Người không cho ta biết.” 28 Khi ấy, bà nói : “Nào tôi có xin ngài cho tôi được đứa con đâu ? Tôi đã chẳng nói : ‘Xin26 đừng đánh lừa tôi, đó sao ?’”27 29 Ông Ê-li-sa28 bảo Giê-kha-di : “Hãy thắt lưng, cầm gậy của ta mà đi ! Gặp ai thì 5@đừng có chào, ai chào thì đừng đáp lại29. Ngươi sẽ đặt gậy của ta trên mặt cậu bé.” 30 Mẹ cậu bé nói : “Có ĐỨC CHÚA30 hằng sống và có ngài đang sống đây, tôi xin thề31 sẽ không rời xa ngài.” Ông trỗi dậy và đi theo bà. 31 Giê-kha-di đã đi trước hai người và đặt gậy trên mặt cậu bé ; nhưng không nghe thấy tiếng, không thấy động đậy32. Anh ta quay lại đón ông Ê-li-sa33 và trình ông : “Cậu bé đã không thức dậy.” 32 Khi ông Ê-li-sa34 tới nhà thì cậu bé đã chết, nằm trên giường của ông. 33 Ông đi vào chỗ cậu bé, đóng cửa lại, chỉ còn lại hai người ở bên trong, rồi cầu nguyện với ĐỨC CHÚA3536. 34 Ông lên giường 6@nằm lên trên đứa trẻ, kề miệng ông trên miệng nó, kề mắt ông trên mắt nó, đặt bàn tay ông trên bàn tay nó. Ông cứ nằm trên đứa trẻ, da thịt37 nó nóng lên. 35 Ông đi đi lại lại trong nhà, rồi lại lên nằm trên nó ; cậu bé hắt hơi đến bảy lần, và mở mắt ra. 36 Ông Ê-li-sa38 gọi Giê-kha-di và bảo : “Đi gọi bà Su-nêm39.” Nó đi gọi bà ; bà đến với ông, ông nói : “Bà hãy đem con đi !” 37 Bà đi vào, quỳ dưới chân ông, rồi sụp xuống đất lạy ông. Sau đó, bà đem con đi và ra khỏi phòng.

Nồi cháo độc40

38 Ông Ê-li-sa41 trở về 7@Ghin-gan4243, khi nạn đói đang xảy ra trong xứ44. Lúc anh em ngôn sứ đang ngồi trước mặt ông45, ông nói với tiểu đồng : “Bắc nồi lớn lên bếp và nấu cháo cho anh em ngôn sứ.” 39 Một người trong nhóm ra đồng hái rau, tìm thấy một thứ cây giống như nho dại46, thì hái trái dưa đắng ấy47, đầy một vạt áo, rồi về nhà, thái nhỏ ra, bỏ vào nồi nấu cháo, vì họ không biết đó là thứ gì. 40 Sau đó, họ múc ra cho mọi người ăn. Vừa ăn chút cháo, họ kêu lên : “Người của Thiên Chúa ơi, thần chết ở trong nồi !” Và họ không thể ăn được nữa. 41 Ông Ê-li-sa48 bảo : “Đem bột đến đây !” Ông bỏ bột vào và bảo : “Múc ra cho người ta ăn.” Trong nồi liền hết chất độc.

8@Phép lạ hoá bánh ra nhiều

42 Có một người từ Ba-an Sa-li-sa4950 đến, đem bánh đầu mùa51 biếu người của Thiên Chúa : hai mươi chiếc bánh lúa mạch và cốm đựng trong bị. Ông Ê-li-sa52 nói : “Phát cho người ta ăn.” 43 Nhưng tiểu đồng hỏi ông : “Có bằng này, sao con có thể phát cho cả trăm người ăn được ?” Ông bảo : “Cứ phát cho người ta ăn ! Vì ĐỨC CHÚA53 phán thế này : Họ sẽ ăn, mà vẫn còn dư.” 44 Tiểu đồng phát cho người ta. Họ đã ăn, mà vẫn còn dư, như lời ĐỨC CHÚA54 phán.55

  1. X. 1 V 17,8-16. [1]

  2. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [2]

  3. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [3]

  4. Lề Luật cho phép việc người mắc nợ, nếu không trả được, thì chính họ hoặc con cái họ phải đến làm tôi cho chủ nợ (x. Lv 25,39-41 ; Nkm 5,5 ; Is 50,1 ; Gr 34,14 ; Mt 18,25). [4]

  5. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [5]

  6. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [6]

  7. English: Shunem | French: Shounem | Latin: Sunem | Origin: שׁוּנֵם | Vietnamese: Su-nêm 1 -- thành thuộc chi tộc Ít-xa-kha, Gs 19,18 [7]

  8. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [8]

  9. English: Shunem | French: Shounem | Latin: Sunem | Origin: שׁוּנֵם | Vietnamese: Su-nêm 1 -- thành thuộc chi tộc Ít-xa-kha, Gs 19,18 [9]

  10. Su-nêm : một thành thuộc chi tộc Ít-xa-kha (x. Gs 19,18 ; 1 Sm 28,4 ; 1 V 1,3.15). [10]

  11. English: Shunem | French: Shounem | Latin: Sunem | Origin: שׁוּנֵם | Vietnamese: Su-nêm 1 -- thành thuộc chi tộc Ít-xa-kha, Gs 19,18 [11]

  12. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [12]

  13. Lời từ chối lịch sự của người phụ nữ Su-nêm cho thấy bà là một người có cuộc sống khá đầy đủ, không tham lam, không muốn dùng uy thế để thủ lợi. [13]

  14. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [14]

  15. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [15]

  16. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [16]

  17. X. St 18,9-15. [17]

  18. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [18]

  19. English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12 [19]

  20. Ngày đầu tháng hay ngày trăng mới, ngày sóc là ngày dâng hy lễ, cả gia đình sum họp dùng bữa (x. Ds 28,11-15 ; 1 Sm 20,5.26-29). Ngày sa-bát là ngày nghỉ trong tuần (x. Xh 28,8-11). Người ta thường đi hành hương trong những ngày này. [20]

  21. Ông cứ yên tâm, ds : bình an. Người phụ nữ Su-nêm tin vị ngôn sứ đã có quyền ban cho bà người con, thì cũng có quyền cứu cho nó sống lại. [21]

  22. English: Carmel | French: Karmélite | Latin: Carmélites | Origin: כַּרְמְלִי | Vietnamese: Các-men 1 -- cư dân ở Các-men, miền Giu-đa, -- 1 Sm 27,3 ; 1 Sb 3,1 [22]

  23. English: Shunem | French: Shounem | Latin: Sunem | Origin: שׁוּנֵם | Vietnamese: Su-nêm 1 -- thành thuộc chi tộc Ít-xa-kha, Gs 19,18 [23]

  24. Ôm lấy chân : thái độ tôn kính và cầu xin. [24]

  25. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [25]

  26. English: Sin | French: Sin | Latin: Sin | Origin: סִין | Vietnamese: Xin 1 -- sa mạc trong cuộc Xuất hành, Xh 16,1 ; Ds 33,11-12 [26]

  27. Nhắc lại câu truyện trước đây (4,16) bà muốn nài ép, cầu xin ngôn sứ Ê-li-sa cứu sống con bà. [27]

  28. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [28]

  29. Những tư thế và thái độ diễn tả việc khẩn cấp, phải mau chóng lên đường (x. Lc 10,4). [29]

  30. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [30]

  31. Công thức thề long trọng. [31]

  32. ds : Nhưng không có tiếng, không có sự chú tâm ; sự chú tâm là dấu hiệu của sự sống (x. 1 V 18,29). [32]

  33. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [33]

  34. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [34]

  35. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [35]

  36. X. 1 V 17,19-24. [36]

  37. Da thịt hoặc thân xác. [37]

  38. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [38]

  39. English: Shunem | French: Shounem | Latin: Sunem | Origin: שׁוּנֵם | Vietnamese: Su-nêm 1 -- thành thuộc chi tộc Ít-xa-kha, Gs 19,18 [39]

  40. Phép lạ nồi cháo độc và hoá bánh ra nhiều cho thấy phần nào sinh hoạt của nhóm anh em ngôn sứ. [40]

  41. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [41]

  42. English: Gilgal | French: Guilgal | Latin: Galgalis | Origin: גִּלְגָּל | Vietnamese: Ghin-gan 1 -- địa điểm có lẽ ở phía đông bắc Giê-ri-khô, -- Gs 4,19-20 ; 1 Sm 10,8 [42]

  43. X. 2,1+. [43]

  44. X. 8,1. [44]

  45. Tư thế của các môn đệ và của người thầy các thành viên và người lãnh đạo nhóm ngôn sứ (x. Ed 8,1 ; 14,1 ; 20,1). [45]

  46. ds : Tìm thấy cây nho dại. Đây có lẽ không phải là cây nho dại mà là một loại cây dây leo hơi giống cây nho dại, vì trái nó lại giống trái dưa. [46]

  47. ds : Trái dưa dại. [47]

  48. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [48]

  49. English: Baal-Shalishah | French: Baal-Shalisha | Latin: Baalsalisa | Origin: בַּעַל שָׁלִשָׁה | Vietnamese: Ba-an Sa-li-sa -- 2 V 4,42 [49]

  50. X. 1 Sm 9,4-5. [50]

  51. Của đầu mùa phải dâng cho Thiên Chúa (x. Xh 23,19 ; 34,26). [51]

  52. English: Elisha | French: Elisée | Latin: Eliseus | Origin: אֱלִישָׁע | Vietnamese: Ê-li-sa 1 -- con ông Sa-phát, môn đệ của ngôn sứ Ê-li-a, -- 1 V 19,16 [52]

  53. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [53]

  54. English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [54]

  55. Phép lạ Đức Giê-su hoá bánh và cá ra nhiều để nuôi dân chúng có nhiều nét giống phép lạ này (x. Mt 14,13-21 ; 15,32-39 ; Mc 6,30-44 ; 8,1-10 ; Lc 9,10-17 ; Ga 6,1-13). [55]

  56. 1 V 17,8-15 [1@]

  57. 1 V 1,3 [2@]

  58. St 18,10 [3@]

  59. 1 V 17,17-24 [4@]

  60. Lc 10,4 [5@]

  61. 1 V 17,21 [6@]

  62. 2 V 2,1 [7@]

  63. Mt 14,13-21+; 15,32-38tđ [8@]