books/bible/versions/ktcgkpv.org/kt2011/g/29/29.html

<h1><ol start="5">
<li>KẾT THÚ<sup><a href="#fn-1-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-1-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">1</a></sup>C CUỘC ĐỐI THOẠI</li>
</ol>
</h1>

<h2>Lời than van và biện hộ của ông Gióp<sup><a href="#fn-2-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-2-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">2</a></sup></h2>

<h2>A. Những ngày xa xưa</h2>
<sup><b>1</b></sup> Ông Gióp<sup><a href="#fn-3-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-3-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">3</a></sup> tiếp tục ngâm nga như sau<sup><a href="#fn-4-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-4-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">4</a></sup> :

<blockquote><sup><b>2</b></sup> Ai sẽ làm cho tôi được như những tháng năm thuở trước,</blockquote>

<blockquote><sup><b>2</b></sup> như những ngày Thiên Chúa giữ gìn tôi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>3</b></sup> khi trên đầu tôi, đèn Người chiếu sáng,</blockquote>

<blockquote><sup><b>3</b></sup> khi trong bóng đêm, tôi bước đi theo ánh sáng<sup><a href="#fn-5-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-5-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">5</a></sup> của Người,</blockquote>

<blockquote><sup><b>4</b></sup> như những ngày mùa thu<sup><a href="#fn-6-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-6-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">6</a></sup> thịnh vượng,</blockquote>

<blockquote><sup><b>4</b></sup> khi Thiên Chúa bảo vệ lều tôi ở,</blockquote>

<blockquote><sup><b>5</b></sup> khi Đấng Toàn Năng<sup><a href="#fn-7-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-7-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">7</a></sup> còn <sup><a href="#fn-1@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-1@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">1@</a></sup>ở với tôi</blockquote>

<blockquote><sup><b>5</b></sup> và bên cạnh, <sup><a href="#fn-2@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-2@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">2@</a></sup>các con trai tôi quây quần<sup><a href="#fn-8-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-8-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">8</a></sup>,</blockquote>

<blockquote><sup><b>6</b></sup> khi tôi rửa chân trong <sup><a href="#fn-3@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-3@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">3@</a></sup>sữa chua,</blockquote>

<blockquote><sup><b>6</b></sup> khi đá tiết ra dầu<sup><a href="#fn-9-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-9-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">9</a></sup> cho tôi như suối.</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> Khi tôi đi ra <sup><a href="#fn-4@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-4@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">4@</a></sup>Cổng ở gần thành<sup><a href="#fn-10-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-10-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">10</a></sup> và đặt ghế ngồi tại công viên,</blockquote>

<blockquote><sup><b>8</b></sup> vừa thấy tôi, các thanh niên lẩn trốn,</blockquote>

<blockquote><sup><b>8</b></sup> các vị <sup><a href="#fn-5@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-5@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">5@</a></sup>cao niên nhổm dậy đứng lên,</blockquote>

<blockquote><sup><b>9</b></sup> các thủ lãnh ngừng nói, và lấy tay che miệng ;</blockquote>

<blockquote><sup><b>10</b></sup> các vị lãnh đạo đều lặng lẽ làm thinh, lưỡi dính chặt với hàm.</blockquote>

<blockquote><sup><b>11</b></sup> Quả thật<sup><a href="#fn-15-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-15-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">15</a></sup>, tai nào đã nghe, cũng đều khen tôi có phúc,</blockquote>

<blockquote><sup><b>11</b></sup> mắt nào đã thấy, thảy đều làm chứng cho tôi.</blockquote>

<blockquote><sup><b>12</b></sup> Bởi vì tôi giải thoát <sup><a href="#fn-9@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-9@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">9@</a></sup>người nghèo khổ kêu cầu,</blockquote>

<blockquote><sup><b>12</b></sup> và <sup><a href="#fn-10@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-10@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">10@</a></sup>trẻ mồ côi không ai giúp đỡ.</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> Tôi được người hấp hối chúc lành,</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> tôi đem lại niềm vui cho lòng goá phụ.</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> Tôi đã mặc lấy <sup><a href="#fn-11@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-11@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">11@</a></sup>đức công chính như áo che thân,</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> lấy lẽ công minh làm mũ đội đầu và áo khoác.</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> Tôi nên mắt cho kẻ mù loà, thành chân cho người què quặt.</blockquote>

<blockquote><sup><b>16</b></sup> Tôi là cha của <sup><a href="#fn-12@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-12@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">12@</a></sup>người nghèo túng, tôi xử kiện cho người xa lạ.</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> Tôi bẻ gãy răng kẻ bất công<sup><a href="#fn-16-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-16-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">16</a></sup>, và giật mồi khỏi nanh vuốt nó.</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> Bấy giờ <sup><a href="#fn-13@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-13@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">13@</a></sup>tôi tự nhủ : “Tôi sẽ chết trong tổ ấm của tôi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> và <sup><a href="#fn-14@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-14@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">14@</a></sup>gia tăng tuổi thọ như chim bằng<sup><a href="#fn-17-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-17-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">17</a></sup>.</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> Rễ<sup><a href="#fn-18-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-18-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">18</a></sup> của tôi lan ra tận nguồn nước,</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> sương đêm đọng lại trên cành lá của tôi.</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> Vinh quang<sup><a href="#fn-19-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-19-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">19</a></sup> của tôi luôn đổi mới,</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> <sup><a href="#fn-15@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-15@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">15@</a></sup>cung nỏ trong tay tôi sẽ tăng thêm sức mạnh.”</blockquote>
 
<blockquote><sup><b>21</b></sup> Họ<sup><a href="#fn-11-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-11-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">11</a></sup> nghe tôi nói và <sup><a href="#fn-6@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-6@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">6@</a></sup>chờ đợi<sup><a href="#fn-12-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-12-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">12</a></sup>, chăm chú theo dõi ý kiến của tôi.</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> Tôi nói xong, không một ai cãi lại,</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> lời tôi<sup><a href="#fn-13-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-13-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">13</a></sup> nói như giọt mưa thánh thót.</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> Họ chờ đợi tôi như chờ đợi <sup><a href="#fn-7@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-7@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">7@</a></sup>mưa rào,</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> mở miệng ra như để đón mưa xuân<sup><a href="#fn-14-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-14-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">14</a></sup>.</blockquote>

<blockquote><sup><b>24</b></sup> Họ chẳng dám tin, dù tôi có mỉm cười với họ,</blockquote>

<blockquote><sup><b>24</b></sup> <sup><a href="#fn-8@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784" id="fnref-8@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">8@</a></sup>nét mặt tôi thay đổi thế nào, họ chẳng bỏ qua.</blockquote>

<blockquote><sup><b>25</b></sup> Tôi vẽ đường chỉ lối và hướng dẫn họ,</blockquote>

<blockquote><sup><b>25</b></sup> sống với họ như vua ở giữa ba quân,</blockquote>

<blockquote><sup><b>25</b></sup> như người ủi an những kẻ ưu sầu.</blockquote>
<hr>

<ol><li id="fn-1-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Lời độc thoại dài dòng của ông Gióp 29,1 – 31,40 kết thúc cuộc đối thoại với ba người bạn. Ông Gióp ước mong quả quyết nhìn lại hoàn cảnh của mình và vấn đề trách nhiệm của riêng ông về hoàn cảnh đó. Những lời than van của ông xoay quanh ba đề tài : nhớ lại hạnh phúc quá khứ (ch. 29), nhìn vào thực tại khốn cùng của mình (ch. 30), biện hộ là mình vô tội (ch. 31). [<a href="#fnref-1-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">1</a>]</p></li>

<li id="fn-2-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>English: Job | French: Job | Latin: Iob | Origin: אִיּוֹב | Vietnamese: Gióp -- nhân vật chính trong sách Gióp, G 1,1 [<a href="#fnref-2-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">2</a>]</p></li>

<li id="fn-3-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>English: Job | French: Job | Latin: Iob | Origin: אִיּוֹב | Vietnamese: Gióp -- nhân vật chính trong sách Gióp, G 1,1 [<a href="#fnref-3-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">3</a>]</p></li>

<li id="fn-4-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Dùng những lời lẽ theo kiểu sống thời các tổ phụ, ông Gióp mô tả cuộc sống lý tưởng của một vị lãnh chúa, giàu có của cải vật chất, được mọi người trong nhà trọng nể và mọi người tôn kính. Kiểu mô tả cách sống không phải theo kiểu du mục (mặc dầu bầy vật được dời từ cánh đồng cỏ này sang đồng cỏ khác), vì ông Gióp có một địa vị đáng nể trong cộng đồng đã định cư trong một thành phố. Tóm tắt ch. 29 : trước hết ông Gióp hồi tưởng thời hạnh phúc sống thân mật với Thiên Chúa (29,1-6). Rồi ông mô tả vai trò quan trọng của ông ở cổng thành trước thanh niên, người già, quý tộc và thủ lãnh (29,7-10), trước khi nhìn lại những người thụ ơn ông : người nghèo, trẻ mồ côi, kẻ kiệt sức, người mù, người què, kẻ túng quẫn, người xa lạ (29,11-17). Sau cùng một tia hy vọng loé lên của thời trước (29,18-20) : sống lâu và hạnh phúc. [<a href="#fnref-4-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">4</a>]</p></li>

<li id="fn-5-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>X. Tv 36,10 ; 97,11 ; 112,4 ; Is 2,5 ; Mk 7,8. [<a href="#fnref-5-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">5</a>]</p></li>

<li id="fn-6-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Mùa hái trái, tượng trưng cho sự thịnh vượng, hạnh phúc và trưởng thành. [<a href="#fnref-6-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">6</a>]</p></li>

<li id="fn-7-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>English: El-Shaddai | French: Dieu Puissant | Latin: Deus omnipotens | Origin: שַׁדָּי | Vietnamese: Đấng Toàn Năng -- Xh 6,3 [<a href="#fnref-7-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">7</a>]</p></li>

<li id="fn-8-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Con cái là hạnh phúc của cha mẹ. [<a href="#fnref-8-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">8</a>]</p></li>

<li id="fn-9-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p><em>Sữa chua</em> và <em>dầu</em> là những yếu tố chính nói lên sự giàu có của một vị lãnh chúa sống ở vùng giáp sa mạc và vùng đất canh tác (x. 20,17). <em>Mật ong</em> và <em>dầu tiết ra từ đá</em> (x. Đnl 32,13 ; Tv 81,17) ; chân tắm trong dầu (x. Đnl 33,24). [<a href="#fnref-9-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">9</a>]</p></li>

<li id="fn-10-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p><em>Cổng thành</em> và <em>công viên</em> là nơi diễn ra các vụ xét xử và bàn những việc chung (x. Đnl 22,15 ; R 4,1 ; 2 Sb 32,6 ; Nkm 8,1). <em>Công viên</em> còn gọi là <em>sân rê lúa</em> nằm ở lối vào cổng thành (x. 1 V 22,10). [<a href="#fnref-10-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">10</a>]</p></li>

<li id="fn-11-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Cc. 21-25 có ý tưởng giống cc. 7-10, nên được đưa lên sau c.10 cho ý mạch lạc. [<a href="#fnref-11-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">11</a>]</p></li>

<li id="fn-12-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Trong Tv 37,7 và Ac 3,6 người ta im lặng chờ đợi Thiên Chúa. Ở đây ông Gióp tự đề cao. [<a href="#fnref-12-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">12</a>]</p></li>

<li id="fn-13-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Lời của Thiên Chúa, của vua, của người được đặc sủng giống như mưa đem lại sức sống cho đất đai và sự sống (x. Đnl 11,13-14). [<a href="#fnref-13-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">13</a>]</p></li>

<li id="fn-14-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Mùa xuân bảo đảm sự tăng trưởng của rau cỏ và ngũ cốc. [<a href="#fnref-14-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">14</a>]</p></li>

<li id="fn-15-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Cc. 11-17 nêu lên lý do khiến ông Gióp nổi tiếng cao thượng : ông có lòng bác ái và biết cách xử sự. [<a href="#fnref-15-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">15</a>]</p></li>

<li id="fn-16-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>X. Tv 3,8 ; 58,7 ; 124,6-7. Can đảm bênh vực người bị áp bức, ông Gióp không sợ hiểm nguy. [<a href="#fnref-16-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">16</a>]</p></li>

<li id="fn-17-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Theo huyền thoại, <em>chim bằng</em> sống rất lâu ; trước khi chết nó đốt tổ và tự thiêu ; tự đống tro một con chim mới xuất hiện. [<a href="#fnref-17-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">17</a>]</p></li>

<li id="fn-18-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Sự thịnh vượng của ông Gióp được sánh tựa cây sum suê. [<a href="#fnref-18-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">18</a>]</p></li>

<li id="fn-19-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Hạnh phúc, danh giá của người công chính và người hảo tâm mỗi ngày một rực rỡ hơn. [<a href="#fnref-19-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">19</a>]</p></li>

<li id="fn-1@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 1,10; Tv 25,14; Cn 3,32 [<a href="#fnref-1@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">1@</a>]</p></li>

<li id="fn-2@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Tv 127,3-5; 128,3 [<a href="#fnref-2@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">2@</a>]</p></li>

<li id="fn-3@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 20,17 [<a href="#fnref-3@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">3@</a>]</p></li>

<li id="fn-4@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 5,4 [<a href="#fnref-4@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">4@</a>]</p></li>

<li id="fn-5@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Lv 19,32; Kn 8,10-12 [<a href="#fnref-5@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">5@</a>]</p></li>

<li id="fn-6@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Kn 8,12 [<a href="#fnref-6@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">6@</a>]</p></li>

<li id="fn-7@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Đnl 32,2 [<a href="#fnref-7@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">7@</a>]</p></li>

<li id="fn-8@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Cn 16,15 [<a href="#fnref-8@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">8@</a>]</p></li>

<li id="fn-9@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 22,6 [<a href="#fnref-9@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">9@</a>]</p></li>

<li id="fn-10@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 22,9; Tv 22,12; Is 11,4-5 [<a href="#fnref-10@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">10@</a>]</p></li>

<li id="fn-11@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 19,9; Tv 132,9; Is 59,17 [<a href="#fnref-11@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">11@</a>]</p></li>

<li id="fn-12@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Cn 29,7; 30,14 [<a href="#fnref-12@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">12@</a>]</p></li>

<li id="fn-13@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Tv 103,5 [<a href="#fnref-13@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">13@</a>]</p></li>

<li id="fn-14@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>Tv 1,1-3; Is 40,31 [<a href="#fnref-14@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">14@</a>]</p></li>

<li id="fn-15@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784"><p>G 30,11; St 49,24 [<a href="#fnref-15@-3654daeb-248d-44ce-8fb6-70b1ea5f5784">15@</a>]</p></li>

</ol>