books/bible/versions/ktcgkpv.org/kt2011/g/22/22.html

<h1><ol start="3">
<sup><a href="#fn-1-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-1-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">1</a></sup><li>THIÊN THỨ BA</li>
</ol>
</h1>

<h2>Thiên Chúa trừng phạt nhân danh công lý</h2>
<sup><b>1</b></sup> Ông Ê-li-phát<sup><a href="#fn-2-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-2-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">2</a></sup> người Tê-man<sup><a href="#fn-3-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-3-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">3</a></sup> lên tiếng nói<sup><a href="#fn-4-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-4-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">4</a></sup> :

<blockquote><sup><b>2</b></sup> Người<sup><a href="#fn-5-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-5-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">5</a></sup> phàm có thể hữu ích cho Thiên Chúa không ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>2</b></sup> Có chăng người hiểu biết chỉ hữu ích cho chính mình.</blockquote>

<blockquote><sup><b>3</b></sup> Đấng Toàn Năng<sup><a href="#fn-6-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-6-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">6</a></sup> <sup><a href="#fn-1@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-1@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">1@</a></sup>được lợi gì khi anh sống công chính,</blockquote>

<blockquote><sup><b>3</b></sup> Người được ích chi khi anh sống vẹn toàn ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>4</b></sup> Chẳng lẽ vì anh đạo đức mà Người sửa trị và đưa anh ra toà ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>5</b></sup> Há chẳng phải vì anh đã <sup><a href="#fn-2@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-2@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">2@</a></sup>làm vô số điều gian ác</blockquote>

<blockquote><sup><b>5</b></sup> và đã phạm muôn vàn lầm lỗi ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>6</b></sup> Anh<sup><a href="#fn-7-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-7-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">7</a></sup> đòi anh em nộp <sup><a href="#fn-3@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-3@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">3@</a></sup>của cầm<sup><a href="#fn-8-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-8-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">8</a></sup> mà chẳng có lý do,</blockquote>

<blockquote><sup><b>6</b></sup> lại còn lột cả áo che thân của họ.</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> Kẻ mệt nhoài, anh chẳng cho nước uống,</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> người đói lả, anh từ chối bánh ăn.</blockquote>

<blockquote><sup><b>8</b></sup> Anh trao đất đai cho kẻ có quyền hành,</blockquote>

<blockquote><sup><b>8</b></sup> và cho người thần thế được định cư.<sup><a href="#fn-9-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-9-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">9</a></sup></blockquote>

<blockquote><sup><b>9</b></sup> Các <sup><a href="#fn-4@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-4@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">4@</a></sup>quả phụ, anh đuổi về tay trắng,</blockquote>

<blockquote><sup><b>9</b></sup> các cô nhi, anh bắt phải bó tay.<sup><a href="#fn-10-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-10-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">10</a></sup></blockquote>

<blockquote><sup><b>10</b></sup> Vì thế, <sup><a href="#fn-5@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-5@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">5@</a></sup>cạm bẫy bủa vây anh tứ phía</blockquote>

<blockquote><sup><b>10</b></sup> làm cho anh bất chợt phải sợ hãi kinh hoàng.<sup><a href="#fn-11-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-11-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">11</a></sup></blockquote>

<blockquote><sup><b>11</b></sup> <sup><a href="#fn-6@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-6@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">6@</a></sup>Ánh sáng ra tối tăm, anh đâu còn nhìn thấy,</blockquote>

<blockquote><sup><b>11</b></sup> một khối <sup><a href="#fn-7@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-7@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">7@</a></sup>nước<sup><a href="#fn-12-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-12-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">12</a></sup> phủ ngập thân anh.</blockquote>

<blockquote><sup><b>12</b></sup> Nào<sup><a href="#fn-13-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-13-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">13</a></sup> chẳng phải <sup><a href="#fn-8@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-8@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">8@</a></sup>Thiên Chúa ngự trên chốn cửu trùng,</blockquote>

<blockquote><sup><b>12</b></sup> hãy nhìn các vì sao xa thăm thẳm : chúng cao vời biết mấy !</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> Anh từng bảo : “<sup><a href="#fn-9@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-9@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">9@</a></sup>Thiên Chúa biết gì đâu ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> Qua tầng mây đen tối, làm sao Người xét xử ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> Mây là tấm màn che khiến Người <sup><a href="#fn-10@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-10@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">10@</a></sup>không nhìn thấy,</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> Người đi trên vòm trời.”</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> Anh có theo đường xưa lối cũ,</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> đường lối hạng <sup><a href="#fn-11@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-11@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">11@</a></sup>người tội lỗi<sup><a href="#fn-14-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-14-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">14</a></sup> đã đi ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>16</b></sup> Chúng bị quét sạch, dù chưa đến thời.</blockquote>

<blockquote><sup><b>16</b></sup> Một con sông nhận chìm nền của chúng.</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> Chúng <sup><a href="#fn-12@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-12@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">12@</a></sup>thưa với Thiên Chúa : “Hãy tránh xa chúng tôi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> Đấng Toàn Năng<sup><a href="#fn-15-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-15-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">15</a></sup> làm chi được chúng tôi nào<sup><a href="#fn-16-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-16-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">16</a></sup> ?”</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> Nhưng nhà chúng, chính Người lại <sup><a href="#fn-13@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-13@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">13@</a></sup>chất đầy của cải.</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> Ước gì tôi lánh xa ý đồ của phường gian ác.</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> Nhìn thấy chúng, <sup><a href="#fn-14@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-14@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">14@</a></sup>người công chính vui mừng,</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> người vô tội nhạo báng :</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> “Kẻ thù chúng ta hẳn đã bị tiêu diệt</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> và những gì chúng để lại đều bị lửa thiêu<sup><a href="#fn-17-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-17-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">17</a></sup>.”</blockquote>

<blockquote><sup><b>21</b></sup> Hãy<sup><a href="#fn-18-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-18-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">18</a></sup> sống thân tình với Thiên Chúa và xây dựng bình an,</blockquote>

<blockquote><sup><b>21</b></sup> anh sẽ tìm lại được hạnh phúc.</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> Hãy đón nhận <sup><a href="#fn-15@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-15@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">15@</a></sup>giáo huấn miệng Người phán ra,</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> và đặt <sup><a href="#fn-16@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-16@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">16@</a></sup>lời Người dạy trong tâm hồn.<sup><a href="#fn-19-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-19-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">19</a></sup></blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> Nếu anh trở lại cùng Đấng Toàn Năng<sup><a href="#fn-20-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-20-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">20</a></sup> và hạ mình xuống,</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> nếu anh đuổi tội ác ra khỏi lều,</blockquote>

<blockquote><sup><b>24</b></sup> nếu anh quẳng vàng xuống đất,</blockquote>

<blockquote><sup><b>24</b></sup> liệng vàng Ô-phia<sup><a href="#fn-21-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-21-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">21</a></sup><sup><a href="#fn-22-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-22-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">22</a></sup> giữa đá cuội lòng sông,</blockquote>

<blockquote><sup><b>25</b></sup> thì chính Đấng Toàn Năng<sup><a href="#fn-23-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-23-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">23</a></sup> sẽ là vàng,</blockquote>

<blockquote><sup><b>25</b></sup> chính Người sẽ là bạc cho anh.<sup><a href="#fn-24-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-24-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">24</a></sup></blockquote>

<blockquote><sup><b>26</b></sup> Bấy giờ anh sẽ lấy Đấng Toàn Năng<sup><a href="#fn-25-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-25-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">25</a></sup> làm nguồn <sup><a href="#fn-17@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-17@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">17@</a></sup>hoan lạc,</blockquote>

<blockquote><sup><b>26</b></sup> và sẽ ngẩng mặt lên<sup><a href="#fn-26-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-26-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">26</a></sup> hướng về Thiên Chúa.</blockquote>

<blockquote><sup><b>27</b></sup> Khi anh cầu xin Người, Người sẽ nhậm lời anh,</blockquote>

<blockquote><sup><b>27</b></sup> còn anh chỉ phải lo <sup><a href="#fn-18@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-18@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">18@</a></sup>giữ trọn lời nguyền.</blockquote>

<blockquote><sup><b>28</b></sup> Mọi điều anh dự định sẽ thành công,</blockquote>

<blockquote><sup><b>28</b></sup> nẻo đường anh đi, ánh sáng sẽ bừng lên chiếu rọi.</blockquote>

<blockquote><sup><b>29</b></sup> Vì Người <sup><a href="#fn-19@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-19@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">19@</a></sup>triệt hạ kẻ ăn nói kiêu căng</blockquote>

<blockquote><sup><b>29</b></sup> và cứu vớt ai khiêm nhường cúi mặt.</blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> Người giải thoát kẻ vô tội,</blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> anh sẽ được giải thoát nhờ bàn tay trong sạch của anh.<sup><a href="#fn-27-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050" id="fnref-27-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">27</a></sup></blockquote>
<hr>

<ol><li id="fn-1-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Nói chung, cuộc đối thoại trong thiên thứ ba này trở nên gay gắt hơn. Các bạn ép ông Gióp phải nhìn nhận mình có tội vì hoàn cảnh hiện tại của ông chứng tỏ điều đó, và họ yêu cầu ông hối lỗi để Thiên Chúa tha phạt cho ông. Về phía ông Gióp, ông quả quyết mình vô tội, nhưng ông không hiểu được tại sao ông lại chịu đau khổ như thế. Các bạn nói ít hơn ; ông Gióp nói nhiều hơn. Ông vẫn một mực tin cậy vào Thiên Chúa. [<a href="#fnref-1-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">1</a>]</p></li>

<li id="fn-2-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: Eliphaz | French: Elifaz | Latin: Eliphaz | Origin: אֱלִיפָז | Vietnamese: Ê-li-phát 1 -- con trai đầu lòng của ông Ê-xau và bà A-đa, -- St 36,4.15 [<a href="#fnref-2-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">2</a>]</p></li>

<li id="fn-3-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: Teman | French: Témân | Latin: Theman | Origin: תֵּימָן | Vietnamese: Tê-man 1 -- con ông Ê-li-pha, con cháu ông Ê-xau, -- St 36,11 ; 1 Sb 1,36 [<a href="#fnref-3-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">3</a>]</p></li>

<li id="fn-4-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Trước lời tấn công của ông Gióp vào giáo thuyết cổ truyền về thưởng phạt, ông Ê-li-phát trả đũa, vạch trần những gì ông Gióp che đậy. Theo ông, ông Gióp là kẻ giả hình và là kẻ có tội lại giấu tội. Ông Gióp bị phạt vì muôn vàn tội lỗi của mình (22,2-5) ; nào là xúc phạm đến người khác, nào là đắc tội với Chúa (22,6-14). Tội bất công và thiếu bác ái với tha nhân cũng như khinh miệt Chúa giống như tội người xưa đã phạm (22,15-20). Cuối cùng ông Ê-li-phát kêu gọi ông Gióp sám hối hầu đón nhận ơn tha thứ (22,21-30). [<a href="#fnref-4-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">4</a>]</p></li>

<li id="fn-5-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Cc. 2-5 là những câu hỏi đặt ra cho ông Gióp để ông thấy sự phi lý của mình. Thực ra, câu trả lời cũng dễ, vì Thiên Chúa trong 1,8 và 2,3 đã hài lòng về sự vẹn toàn của ông Gióp và hãnh diện về ông. Rõ ràng lòng đạo đức của ông bị thử thách do Xa-tan, với sự chấp thuận của Thiên Chúa, chứ không phải ông là kẻ ác. [<a href="#fnref-5-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">5</a>]</p></li>

<li id="fn-6-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: El-Shaddai | French: Dieu Puissant | Latin: Deus omnipotens | Origin: שַׁדָּי | Vietnamese: Đấng Toàn Năng -- Xh 6,3 [<a href="#fnref-6-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">6</a>]</p></li>

<li id="fn-7-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Cc. 6-9 là bảng liệt kê tội ác xã hội do người giàu có và kẻ quyền thế trong xã hội xưa. [<a href="#fnref-7-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">7</a>]</p></li>

<li id="fn-8-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Theo Luật, quần áo làm của cầm phải được trả lại trước buổi tối. [<a href="#fnref-8-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">8</a>]</p></li>

<li id="fn-9-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Thay vì bảo vệ quyền lợi người nghèo, ông Gióp lại dung túng cho kẻ quyền thế áp bức và bóc lột họ. [<a href="#fnref-9-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">9</a>]</p></li>

<li id="fn-10-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>X. Đnl 24,17-22. Cất đi phương tiện đem lại quyền lợi cho các cô nhi. [<a href="#fnref-10-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">10</a>]</p></li>

<li id="fn-11-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Ông Bin-đát nói đến kẻ ác một cách chung chung ; ở đây ông Ê-li-phát áp dụng cho chính ông Gióp. [<a href="#fnref-11-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">11</a>]</p></li>

<li id="fn-12-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p><em>Khối nước</em> tượng trưng cho tai hoạ và khốn quẫn, hoặc sự chết và âm phủ. [<a href="#fnref-12-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">12</a>]</p></li>

<li id="fn-13-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Cc. 12-14 là những lời buộc tội ông Gióp xúc phạm đến Thiên Chúa. Kẻ vô đạo nghĩ rằng Thiên Chúa không hiện hữu, hoặc ít ra không liên can đến loài người (x. Tv 10,4). Còn kẻ đạo hạnh nhìn thấy Thiên Chúa ngự trên chốn cửu trùng để từ đó quan sát mọi hành vi con người (x. Tv 33,13 ; Is 40,22.26-27). Ở đây ông Ê-li-phát nhấn mạnh rằng ông Gióp nghĩ là Thiên Chúa không nhìn thấy, thì trái với chính lời của ông Gióp (x. 7,19 ; 10,6.14 ; 14,3.6). [<a href="#fnref-13-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">13</a>]</p></li>

<li id="fn-14-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Ám chỉ các dân thời hồng thuỷ. [<a href="#fnref-14-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">14</a>]</p></li>

<li id="fn-15-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: El-Shaddai | French: Dieu Puissant | Latin: Deus omnipotens | Origin: שַׁדָּי | Vietnamese: Đấng Toàn Năng -- Xh 6,3 [<a href="#fnref-15-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">15</a>]</p></li>

<li id="fn-16-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Ông Ê-li-phát lấy lại câu nói của ông Gióp, nhưng thực ra áp dụng khác hẳn. [<a href="#fnref-16-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">16</a>]</p></li>

<li id="fn-17-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Ám chỉ tai hoạ giáng xuống Xơ-đôm (x. St 19,24). [<a href="#fnref-17-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">17</a>]</p></li>

<li id="fn-18-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Cc. 21-30 là lời ông Ê-li-phát khuyên ông Gióp trở lại giao hoà với Thiên Chúa. Đây là lời chân tình và đầy thành thực. Tuy nhiên cuộc trở lại, đối với ông Ê-li-phát, chẳng khác cuộc mặc cả với Chúa (c.21) và sẽ có lợi cho ông Gióp (c.28). [<a href="#fnref-18-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">18</a>]</p></li>

<li id="fn-19-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Ông Ê-li-phát lên mặt dạy ông Gióp. Ông tưởng mình là miệng của Thiên Chúa và là kẻ mang lời của Người. [<a href="#fnref-19-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">19</a>]</p></li>

<li id="fn-20-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: El-Shaddai | French: Dieu Puissant | Latin: Deus omnipotens | Origin: שַׁדָּי | Vietnamese: Đấng Toàn Năng -- Xh 6,3 [<a href="#fnref-20-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">20</a>]</p></li>

<li id="fn-21-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: Ophir | French: Ofir | Latin: Ophir | Origin: אוֹפִיר | Vietnamese: Ô-phia 1 -- con ông Gióc-tan, St 10,29, 1 Sb 1,23 [<a href="#fnref-21-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">21</a>]</p></li>

<li id="fn-22-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p><em>Ô-phia</em> là một địa danh chưa được xác định : ở Ấn Độ, hay nam Ả-rập, hoặc đông nam châu Phi ? Vua Sa-lô-môn đã phái đoàn tàu tới Ô-phia để kiếm vàng (x. 1 V 9,26-28 ; 10,11). Ô-phia là tên một loại vàng quý. [<a href="#fnref-22-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">22</a>]</p></li>

<li id="fn-23-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: El-Shaddai | French: Dieu Puissant | Latin: Deus omnipotens | Origin: שַׁדָּי | Vietnamese: Đấng Toàn Năng -- Xh 6,3 [<a href="#fnref-23-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">23</a>]</p></li>

<li id="fn-24-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Thiên Chúa là gia sản quý nhất cho con người. [<a href="#fnref-24-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">24</a>]</p></li>

<li id="fn-25-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>English: El-Shaddai | French: Dieu Puissant | Latin: Deus omnipotens | Origin: שַׁדָּי | Vietnamese: Đấng Toàn Năng -- Xh 6,3 [<a href="#fnref-25-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">25</a>]</p></li>

<li id="fn-26-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Dấu tỏ lòng tin tưởng. [<a href="#fnref-26-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">26</a>]</p></li>

<li id="fn-27-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Kết thúc tốt đẹp : nếu ông Gióp sám hối, Thiên Chúa sẽ giải thoát khỏi mọi nỗi gian truân hiện tại. [<a href="#fnref-27-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">27</a>]</p></li>

<li id="fn-1@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 35,7; Lc 17,7-10 [<a href="#fnref-1@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">1@</a>]</p></li>

<li id="fn-2@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 29,11-17; 31 [<a href="#fnref-2@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">2@</a>]</p></li>

<li id="fn-3@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Đnl 24,10.17; Xh 22,25-26; Is 58,7; Ed 18,7; Mt 25,43 [<a href="#fnref-3@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">3@</a>]</p></li>

<li id="fn-4@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 31,16-20; Xh 22,21 [<a href="#fnref-4@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">4@</a>]</p></li>

<li id="fn-5@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 18,8-11; 19,5 [<a href="#fnref-5@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">5@</a>]</p></li>

<li id="fn-6@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Is 58,10-11 [<a href="#fnref-6@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">6@</a>]</p></li>

<li id="fn-7@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Tv 69,2-3 [<a href="#fnref-7@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">7@</a>]</p></li>

<li id="fn-8@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Gv 5,1; Is 40,26-27 [<a href="#fnref-8@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">8@</a>]</p></li>

<li id="fn-9@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Tv 73,11; Is 29,15 [<a href="#fnref-9@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">9@</a>]</p></li>

<li id="fn-10@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Gr 23,23-24 [<a href="#fnref-10@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">10@</a>]</p></li>

<li id="fn-11@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>St 6,5-12 [<a href="#fnref-11@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">11@</a>]</p></li>

<li id="fn-12@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 21,14 [<a href="#fnref-12@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">12@</a>]</p></li>

<li id="fn-13@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Hs 2,10 [<a href="#fnref-13@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">13@</a>]</p></li>

<li id="fn-14@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Tv 58,11 [<a href="#fnref-14@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">14@</a>]</p></li>

<li id="fn-15@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 5,17 [<a href="#fnref-15@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">15@</a>]</p></li>

<li id="fn-16@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>G 23,12 [<a href="#fnref-16@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">16@</a>]</p></li>

<li id="fn-17@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Tv 4,8; 16,5-6; Is 58,14 [<a href="#fnref-17@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">17@</a>]</p></li>

<li id="fn-18@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Tv 66,13 [<a href="#fnref-18@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">18@</a>]</p></li>

<li id="fn-19@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050"><p>Is 2,11-17; Lc 1,52 [<a href="#fnref-19@-c6ef5ea6-21ae-49a7-935a-586c5b779050">19@</a>]</p></li>

</ol>