File size: 43,384 Bytes
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
 
 
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
 
 
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
 
 
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
 
 
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
 
 
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
 
 
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
 
 
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
 
 
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
2b3ed8b
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
 
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
56afc21
cf60671
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
<sup><b>1</b></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-1-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-1-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">1</a></sup> phán như sau : Ngươi hãy xuống<sup><a href="#fn-2-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-2-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">2</a></sup> đền vua Giu-đa<sup><a href="#fn-3-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-3-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">3</a></sup> và tại đó, ngươi sẽ công bố lời này : <sup><b>2</b></sup> Ngươi sẽ nói : Hãy <sup><a href="#fn-1@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-1@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">1@</a></sup>nghe lời ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-4-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-4-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">4</a></sup>, hỡi vua Giu-đa<sup><a href="#fn-5-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-5-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">5</a></sup> đang ngự trên ngai vàng Đa-vít<sup><a href="#fn-6-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-6-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">6</a></sup>, vua cũng như các bề tôi và dân của vua đang ra vào các cổng thành này. <sup><b>3</b></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-7-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-7-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">7</a></sup> phán như sau : Hãy thực thi lẽ công minh và điều chính trực ; hãy <sup><a href="#fn-2@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-2@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">2@</a></sup>giải thoát người bị bóc lột khỏi tay kẻ áp bức ; đừng <sup><a href="#fn-3@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-3@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">3@</a></sup>ngược đãi ngoại kiều, trẻ mồ côi và người goá bụa ; đừng cưỡng bức và đổ máu <sup><a href="#fn-4@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-4@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">4@</a></sup>người vô tội ở nơi đây. <sup><b>4</b></sup> Vì nếu các ngươi ra sức thực thi lời này, thì bấy giờ, các <sup><a href="#fn-5@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-5@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">5@</a></sup>vua ngự trên ngai vàng nối nghiệp Đa-vít<sup><a href="#fn-8-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-8-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">8</a></sup> sẽ <sup><a href="#fn-6@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-6@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">6@</a></sup>ngồi xe, cỡi ngựa đi qua các cửa đền này, không những chỉ có vua và bề tôi mà cả dân nữa. <sup><b>5</b></sup> Nhưng nếu các ngươi không nghe những lời này –sấm ngôn của ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-9-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-9-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">9</a></sup>– Ta lấy chính danh Ta mà thề : Nhà này sẽ nên <sup><a href="#fn-7@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-7@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">7@</a></sup>chốn hoang tàn.

<sup><b>6</b></sup> Thật vậy, ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-10-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-10-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">10</a></sup> phán như sau về nhà của vua Giu-đa<sup><a href="#fn-11-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-11-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">11</a></sup> :

<blockquote><sup><b>6</b></sup> Cho dầu đối với Ta, ngươi là <sup><a href="#fn-8@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-8@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">8@</a></sup>Ga-la-át<sup><a href="#fn-12-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-12-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">12</a></sup>, là đỉnh núi <sup><a href="#fn-9@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-9@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">9@</a></sup>Li-băng<sup><a href="#fn-13-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-13-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">13</a></sup>,</blockquote>

<blockquote><sup><b>6</b></sup> nhưng Ta quyết biến ngươi nên sa mạc,</blockquote>

<blockquote><sup><b>6</b></sup> nên thành thị không người cư trú.</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> Nhằm chống lại ngươi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> chính Ta sẽ <sup><a href="#fn-10@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-10@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">10@</a></sup>sai phái<sup><a href="#fn-14-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-14-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">14</a></sup> những người đến huỷ diệt ngươi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> ai nấy được trang bị sẵn sàng.</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> Những <sup><a href="#fn-11@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-11@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">11@</a></sup>cây bá hương hảo hạng của ngươi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>7</b></sup> chúng sẽ chặt đi và quăng vào lửa.</blockquote>

<sup><b>8</b></sup> Nhiều sắc dân sẽ đi <sup><a href="#fn-12@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-12@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">12@</a></sup>ngang qua thành này ; chúng sẽ nói với nhau : “<sup><a href="#fn-13@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-13@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">13@</a></sup>Vì sao ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-15-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-15-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">15</a></sup> lại xử với thành vĩ đại này như thế ?” <sup><b>9</b></sup> Người ta sẽ đáp lại : “Cũng chỉ vì họ đã bỏ Giao Ước của ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-16-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-16-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">16</a></sup>, Thiên Chúa của họ, mà sụp lạy và phụng thờ các <sup><a href="#fn-14@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-14@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">14@</a></sup>thần khác.”

<h1>Những lời sấm lên án các vua</h1>

<h1>Lên án vua Sa-lum<sup><a href="#fn-17-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-17-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">17</a></sup></h1>

<blockquote><sup><b>10</b></sup> Đừng khóc thương người chết<sup><a href="#fn-18-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-18-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">18</a></sup>, <sup><a href="#fn-15@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-15@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">15@</a></sup>rên rỉ thương khóc nó làm gì !</blockquote>

<blockquote><sup><b>10</b></sup> Có khóc, hãy khóc người phải ra đi<sup><a href="#fn-19-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-19-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">19</a></sup>, bởi vì nó chẳng còn trở lại,</blockquote>

<blockquote><sup><b>10</b></sup> <sup><a href="#fn-16@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-16@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">16@</a></sup>chẳng còn nhìn thấy nơi chôn nhau cắt rốn.</blockquote>

<sup><b>11</b></sup> Quả thật, về vua Sa-lum<sup><a href="#fn-20-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-20-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">20</a></sup>, người lên ngôi cai trị nước Giu-đa<sup><a href="#fn-21-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-21-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">21</a></sup>, kế vị cha mình là Giô-si-gia<sup><a href="#fn-22-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-22-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">22</a></sup>-hu, ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-23-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-23-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">23</a></sup> phán thế này : Kẻ đã ra đi khỏi chốn này thì sẽ chẳng bao giờ trở lại, <sup><b>12</b></sup> vì nó sẽ chết tại nơi nó phải lưu đày, và không bao giờ nhìn thấy chốn này nữa.

<h1>Lên án vua Giơ-hô-gia-kim<sup><a href="#fn-24-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-24-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">24</a></sup></h1>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> Khốn thay kẻ <sup><a href="#fn-17@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-17@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">17@</a></sup>xây nhà xây cửa</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> mà không đếm xỉa đến lẽ công bằng.</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> Khốn thay kẻ xây lầu son gác tía</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup><sup><a href="#fn-18@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-18@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">18@</a></sup>chẳng màng chi đến điều chính trực.</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> Khốn thay kẻ bắt anh em mình làm lụng vất vả</blockquote>

<blockquote><sup><b>13</b></sup> mà không tính <sup><a href="#fn-19@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-19@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">19@</a></sup>công sá, không trả thù lao.</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> Nó nói : “Ta sẽ xây cho mình một <sup><a href="#fn-20@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-20@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">20@</a></sup>toà nhà đồ sộ</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> có gác rộng lầu cao.”</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> Nó trổ nhiều cửa sổ,</blockquote>

<blockquote><sup><b>14</b></sup> bọc tường bằng gỗ bá hương, rồi sơn son thếp vàng.</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> Phải chăng ngươi tỏ mình làm vua cai trị</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> khi ưa thích xài gỗ bá hương ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> Cha ngươi lại chẳng ăn chẳng uống hay sao ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> Nhưng ông đã thực thi lẽ công bằng, đã làm điều chính trực ;</blockquote>

<blockquote><sup><b>15</b></sup> chính vì vậy mà mọi sự nên xuôi xắn cho ông.</blockquote>

<blockquote><sup><b>16</b></sup> Ông đã phân xử công minh cho kẻ nghèo hèn túng thiếu,</blockquote>

<blockquote><sup><b>16</b></sup> cũng vì vậy mà mọi sự nên xuôi xắn cho ông.</blockquote>

<blockquote><sup><b>16</b></sup> Xử sự như vậy là <sup><a href="#fn-21@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-21@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">21@</a></sup>biết Ta rồi đó ! Sấm ngôn của ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-25-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-25-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">25</a></sup>.</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> Còn ngươi, mắt ngươi đâu nhìn gì,</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> lòng ngươi đâu muốn gì nếu không phải là <sup><a href="#fn-22@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-22@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">22@</a></sup>tư lợi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> nếu không phải là máu <sup><a href="#fn-23@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-23@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">23@</a></sup>người vô tội ngươi có thể đổ ra,</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> nếu không phải là điều áp bức bạo tàn</blockquote>

<blockquote><sup><b>17</b></sup> ngươi sẵn sàng thực hiện ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> Vì thế, ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-26-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-26-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">26</a></sup> phán thế này</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> về vua Giu-đa<sup><a href="#fn-27-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-27-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">27</a></sup> là Giơ-hô-gia-kim<sup><a href="#fn-28-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-28-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">28</a></sup>, con vua Giô-si-gia<sup><a href="#fn-29-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-29-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">29</a></sup>-hu :</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> Người ta sẽ chẳng khóc thương nó :</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup><sup><a href="#fn-24@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-24@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">24@</a></sup>Ôi, người anh em của tôi ơi ! Ôi, người chị em của tôi ơi !”</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> Người ta sẽ chẳng khóc thương nó :</blockquote>

<blockquote><sup><b>18</b></sup> “Ôi, chúa thượng ! Ôi, đức vua !”</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> Nó sẽ được chôn cất như một con lừa :</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> người ta sẽ <sup><a href="#fn-25@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-25@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">25@</a></sup>lôi, sẽ quẳng nó</blockquote>

<blockquote><sup><b>19</b></sup> tận bên ngoài các cổng thành Giê-ru-sa-lem<sup><a href="#fn-30-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-30-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">30</a></sup>.</blockquote>

<h1>Lên án vua Giô-gia-khin<sup><a href="#fn-31-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-31-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">31</a></sup><sup><a href="#fn-32-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-32-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">32</a></sup></h1>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> Hãy lên núi Li-băng<sup><a href="#fn-33-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-33-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">33</a></sup> mà kêu gào ;</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> hãy cất tiếng trên dãy Ba-san<sup><a href="#fn-34-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-34-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">34</a></sup> ;</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> hãy kêu gào từ dãy núi A-va-rim<sup><a href="#fn-35-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-35-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">35</a></sup><sup><a href="#fn-36-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-36-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">36</a></sup>,</blockquote>

<blockquote><sup><b>20</b></sup> vì mọi kẻ yêu mến ngươi đã bị đè bẹp.</blockquote>

<blockquote><sup><b>21</b></sup> Ta đã phán với ngươi lúc ngươi được yên ổn,</blockquote>

<blockquote><sup><b>21</b></sup> nhưng ngươi đã nói : “Tôi chẳng thèm <sup><a href="#fn-26@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-26@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">26@</a></sup>nghe !”</blockquote>

<blockquote><sup><b>21</b></sup> Từ lúc còn <sup><a href="#fn-27@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-27@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">27@</a></sup>trẻ, ngươi vẫn sống như thế,</blockquote>

<blockquote><sup><b>21</b></sup> ngươi đâu có chịu <sup><a href="#fn-28@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-28@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">28@</a></sup>nghe tiếng Ta.</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> Mọi kẻ chăn dắt ngươi sẽ bị gió cuốn sạch,</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> những <sup><a href="#fn-29@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-29@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">29@</a></sup>kẻ yêu mến ngươi sẽ phải đi đày.</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> Thật vậy, bấy giờ ngươi sẽ phải <sup><a href="#fn-30@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-30@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">30@</a></sup>hổ ngươi bẽ mặt</blockquote>

<blockquote><sup><b>22</b></sup> vì mọi <sup><a href="#fn-31@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-31@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">31@</a></sup>thói gian ác của ngươi.</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> Chính ngươi là kẻ đang cư ngụ trên <sup><a href="#fn-32@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-32@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">32@</a></sup>núi Li-băng<sup><a href="#fn-37-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-37-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">37</a></sup>,</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> tổ ấm của ngươi ở giữa các <sup><a href="#fn-33@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-33@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">33@</a></sup>cây hương bá.</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> Nhưng than ôi ! Khi cơn đau ập xuống thình lình,</blockquote>

<blockquote><sup><b>23</b></sup> ngươi sẽ phải rên siết quằn quại<sup><a href="#fn-38-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-38-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">38</a></sup> như <sup><a href="#fn-34@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-34@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">34@</a></sup>sản phụ lâm bồn !</blockquote>

<sup><b>24</b></sup> Ta lấy mạng sống Ta mà thề –sấm ngôn của ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-39-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-39-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">39</a></sup>– dù Khon-gia-hu<sup><a href="#fn-40-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-40-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">40</a></sup><sup><a href="#fn-41-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-41-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">41</a></sup> vua Giu-đa<sup><a href="#fn-42-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-42-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">42</a></sup>, con của Giơ-hô-gia-kim<sup><a href="#fn-43-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-43-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">43</a></sup>, là chiếc <sup><a href="#fn-35@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-35@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">35@</a></sup>ấn Ta đeo ở tay hữu, Ta cũng sẽ rút ra. <sup><b>25</b></sup> Thật vậy, Ta sẽ nộp ngươi vào tay những kẻ tìm hại mạng sống ngươi, vào tay những kẻ làm ngươi phải kinh hãi khi giáp mặt, vào tay Na-bu-cô-đô-nô-xo<sup><a href="#fn-44-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-44-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">44</a></sup> vua Ba-by-lon<sup><a href="#fn-45-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-45-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">45</a></sup>, và vào tay người Can-đê<sup><a href="#fn-46-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-46-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">46</a></sup>. <sup><b>26</b></sup> Ngươi và người mẹ đã sinh ra ngươi, Ta sẽ quẳng vào một <sup><a href="#fn-36@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-36@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">36@</a></sup>miền đất xa lạ không phải là nơi chôn nhau cắt rốn của các ngươi, nhưng là nơi các ngươi sẽ phải nhắm mắt lìa đời. <sup><b>27</b></sup> Còn miền đất chúng những khát khao mong mỏi trở về, chẳng bao giờ chúng được trở về đó.

<blockquote><sup><b>28</b></sup> Khon-gia-hu<sup><a href="#fn-47-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-47-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">47</a></sup>, con người ấy,</blockquote>

<blockquote><sup><b>28</b></sup> phải chăng là cái bình đất <sup><a href="#fn-37@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-37@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">37@</a></sup>bể nát tồi tàn,</blockquote>

<blockquote><sup><b>28</b></sup> một dụng cụ chẳng ai ngó ngàng chi cả ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>28</b></sup> Tại sao nó và cả dòng dõi bị quẳng đi,</blockquote>

<blockquote><sup><b>28</b></sup> bị <sup><a href="#fn-38@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-38@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">38@</a></sup>ném vào một miền đất chúng không hề biết đến ?</blockquote>

<blockquote><sup><b>29</b></sup> Quê hương ơi ! Đất nước ơi ! Hãy <sup><a href="#fn-39@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-39@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">39@</a></sup>nghe lời ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-48-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-48-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">48</a></sup>.</blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> ĐỨC CHÚA<sup><a href="#fn-49-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-49-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">49</a></sup> phán thế này : Hãy viết<sup><a href="#fn-50-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-50-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">50</a></sup> về con người ấy :</blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> “Đứa tuyệt tự ! Đồ vứt đi !”</blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> Vì trong <sup><a href="#fn-40@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-40@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">40@</a></sup>dòng dõi nó, sẽ chẳng có ai thành đạt,</blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> lên ngự trên ngai Đa-vít<sup><a href="#fn-51-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-51-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">51</a></sup><sup><a href="#fn-52-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-52-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">52</a></sup></blockquote>

<blockquote><sup><b>30</b></sup> và nắm quyền thống trị ở Giu-đa<sup><a href="#fn-53-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7" id="fnref-53-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">53</a></sup> nữa.</blockquote>
<hr>

<ol><li id="fn-1-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-1-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">1</a>]</p></li>

<li id="fn-2-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Ch. 22 gom lại một loạt sấm ngôn công bố cho hoàng gia, khuyên tuân thủ luật Chúa. Đức Chúa sẽ giữ trọn các lời hứa của Người, với điều kiện là dân phải trở về và trung tín giữ mệnh lệnh Người truyền. <em>Ngươi hãy xuống đền vua ...</em> nghĩa là từ Đền Thờ nơi Thiên Chúa trao sứ điệp cho ông, Giê-rê-mi-a phải xuống đền vua nằm ở phía nam khuôn viên rộng lớn của Đền Thờ. [<a href="#fnref-2-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">2</a>]</p></li>

<li id="fn-3-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-3-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">3</a>]</p></li>

<li id="fn-4-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-4-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">4</a>]</p></li>

<li id="fn-5-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-5-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">5</a>]</p></li>

<li id="fn-6-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22 [<a href="#fnref-6-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">6</a>]</p></li>

<li id="fn-7-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-7-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">7</a>]</p></li>

<li id="fn-8-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22 [<a href="#fnref-8-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">8</a>]</p></li>

<li id="fn-9-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-9-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">9</a>]</p></li>

<li id="fn-10-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-10-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">10</a>]</p></li>

<li id="fn-11-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-11-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">11</a>]</p></li>

<li id="fn-12-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Gilead | French: Galaad | Latin: Galaad | Origin: גִּלְעָד | Vietnamese: Ga-la-át 1 -- miền ở bên kia sông Gio-đan, St 31,21-23 [<a href="#fnref-12-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">12</a>]</p></li>

<li id="fn-13-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Libanon | French: Liban | Latin: Libanus | Origin: לְּבָנוֹן | Vietnamese: Li-băng -- Gs 9,1 ; Tl 3,3 [<a href="#fnref-13-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">13</a>]</p></li>

<li id="fn-14-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p><em>Ta sẽ sai phái</em>, ds : <em>Ta sẽ thánh hoá</em> : ý nói Đức Chúa sẽ dùng quân Ba-by-lon để chiến đấu trong một cuộc <em>thánh chiến</em>, như Gr 6,4 (xem chú thích). [<a href="#fnref-14-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">14</a>]</p></li>

<li id="fn-15-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-15-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">15</a>]</p></li>

<li id="fn-16-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-16-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">16</a>]</p></li>

<li id="fn-17-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Shallum | French: Shalloum | Latin: Sellum | Origin: שַׁלּוּם | Vietnamese: Sa-lum 1 -- con ông Xít-mai thị tộc Giơ-rác-mơ-ên, -- 1 Sb 2,40-41 [<a href="#fnref-17-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">17</a>]</p></li>

<li id="fn-18-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p><em>Người chết</em> là vua Giô-si-gia-hu tử trận tại Mơ-ghít-đô năm 609 khi ông chặn đường Pha-ra-ô Nơ-khô của Ai-cập không cho ông này tiếp viện quân Át-sua lúc đó đang suy yếu dưới sức ép của lực lượng Ba-by-lon. [<a href="#fnref-18-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">18</a>]</p></li>

<li id="fn-19-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p><em>Người phải ra đi</em> là vua Giô-a-khát (cũng gọi là Sa-lum, c.11 và 1 Sb 3,15) bị Nơ-khô triệu về Ríp-la (Xy-ri) và sau đó bị đày sang Ai-cập (x. 2 V 23,29 ; 24,33-34). [<a href="#fnref-19-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">19</a>]</p></li>

<li id="fn-20-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Shallum | French: Shalloum | Latin: Sellum | Origin: שַׁלּוּם | Vietnamese: Sa-lum 1 -- con ông Xít-mai thị tộc Giơ-rác-mơ-ên, -- 1 Sb 2,40-41 [<a href="#fnref-20-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">20</a>]</p></li>

<li id="fn-21-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-21-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">21</a>]</p></li>

<li id="fn-22-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Josiah | French: Josias | Latin: Iosias | Origin: יֹאשִׁיָּהוּ | Vietnamese: Giô-si-gia 1 (-hu) -- con của vua A-môn, vua thứ 16 của Giu-đa, -- 2 V 21,24.26 ; 22,1 [<a href="#fnref-22-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">22</a>]</p></li>

<li id="fn-23-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-23-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">23</a>]</p></li>

<li id="fn-24-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Jehoiakim | French: Yoyaqim | Latin: Ioachim | Origin: יְהוֹיָקִים | Vietnamese: Giơ-hô-gia-kim -- con vua Giô-si-gia, còn gọi là En-gia-kim, -- 2 V 23,24.36 [<a href="#fnref-24-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">24</a>]</p></li>

<li id="fn-25-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-25-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">25</a>]</p></li>

<li id="fn-26-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-26-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">26</a>]</p></li>

<li id="fn-27-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-27-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">27</a>]</p></li>

<li id="fn-28-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Jehoiakim | French: Yoyaqim | Latin: Ioachim | Origin: יְהוֹיָקִים | Vietnamese: Giơ-hô-gia-kim -- con vua Giô-si-gia, còn gọi là En-gia-kim, -- 2 V 23,24.36 [<a href="#fnref-28-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">28</a>]</p></li>

<li id="fn-29-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Josiah | French: Josias | Latin: Iosias | Origin: יֹאשִׁיָּהוּ | Vietnamese: Giô-si-gia 1 (-hu) -- con của vua A-môn, vua thứ 16 của Giu-đa, -- 2 V 21,24.26 ; 22,1 [<a href="#fnref-29-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">29</a>]</p></li>

<li id="fn-30-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Jerusalem | French: Jérusalem | Latin: Ierusalem | Origin: יְרוּשָׁלֵם | Vietnamese: Giê-ru-sa-lem -- kinh thành Thiên Chúa, thành vua Đa-vít... -- 1 V 8,44.48 [<a href="#fnref-30-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">30</a>]</p></li>

<li id="fn-31-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Jehoiachin | French: Yoyakin | Latin: Ioachin | Origin: יוֹיָכִין | Vietnamese: Giô-gia-khin -- vua thứ 19 của Giu-đa, Ed 1,2 [<a href="#fnref-31-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">31</a>]</p></li>

<li id="fn-32-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Khúc này (cc. 20-30) tiên báo số phận đau thương của các nhà lãnh đạo Giu-đa. Được nhân cách hoá như một mệnh phụ neo đơn, Giu-đa khóc thảm thương cho số phận mình (cc. 20-23). Sau đó (cc. 24-30) thảm hoạ năm 598 được ngôn sứ miêu tả trước một cách thật sinh động và quyết liệt. [<a href="#fnref-32-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">32</a>]</p></li>

<li id="fn-33-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Libanon | French: Liban | Latin: Libanus | Origin: לְּבָנוֹן | Vietnamese: Li-băng -- Gs 9,1 ; Tl 3,3 [<a href="#fnref-33-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">33</a>]</p></li>

<li id="fn-34-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Bashan | French: Bashân | Latin: Basan | Origin: בָּשָׁן | Vietnamese: Ba-san -- Tv 68,16.23 ; Is 33,9 [<a href="#fnref-34-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">34</a>]</p></li>

<li id="fn-35-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Abarim | French: Avarim | Latin: Abarim | Origin: עֲבָרִים | Vietnamese: A-va-rim -- Ds 33,47-48 [<a href="#fnref-35-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">35</a>]</p></li>

<li id="fn-36-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Li-băng phía bắc, Ba-san đông bắc, A-va-rim đông nam, những ngọn núi nằm quanh Pa-lét-tin. [<a href="#fnref-36-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">36</a>]</p></li>

<li id="fn-37-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Libanon | French: Liban | Latin: Libanus | Origin: לְּבָנוֹן | Vietnamese: Li-băng -- Gs 9,1 ; Tl 3,3 [<a href="#fnref-37-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">37</a>]</p></li>

<li id="fn-38-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p><em>Cư ngụ trên núi Li-băng</em> : hình ảnh thơ mộng ám chỉ Giê-ru-sa-lem và những cung điện bằng gỗ Li-băng quý giá, biểu tượng cho sự an toàn giả tạo và sự thịnh vượng vật chất của vương quốc. Dịch theo LXX dễ hiểu. <em>Sản phụ lâm bồn</em>, x. Gr 4,31 ; 6,24 ; 13,21. [<a href="#fnref-38-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">38</a>]</p></li>

<li id="fn-39-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-39-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">39</a>]</p></li>

<li id="fn-40-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Coniah | French: Konyahou | Latin: Chonias | Origin: כָּנְיָהוּ | Vietnamese: Khon-gia-hu -- Gr 22,24.28 [<a href="#fnref-40-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">40</a>]</p></li>

<li id="fn-41-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Cũng là Giô-gia-khin hoặc Giơ-con-gia, kế vị vua cha là Giô-gia-kim khi Giê-ru-sa-lem đang bị quân của Na-bu-cô-đô-nô-xo xiết chặt vòng vây. Ông chỉ trị vì có ba tháng, rồi bị đi đày. [<a href="#fnref-41-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">41</a>]</p></li>

<li id="fn-42-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-42-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">42</a>]</p></li>

<li id="fn-43-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Jehoiakim | French: Yoyaqim | Latin: Ioachim | Origin: יְהוֹיָקִים | Vietnamese: Giơ-hô-gia-kim -- con vua Giô-si-gia, còn gọi là En-gia-kim, -- 2 V 23,24.36 [<a href="#fnref-43-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">43</a>]</p></li>

<li id="fn-44-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Nebuchadnzzar | French: Nabuchodonosor | Latin: Nabuchodonosor | Origin: נְבוּכַדְרֶאצַּר -- Ναβουχοδονοσορ | Vietnamese: Na-bu-cô-đô-nô-xo -- Gr 46,2 ; Ed 29,19 [<a href="#fnref-44-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">44</a>]</p></li>

<li id="fn-45-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Babylon | French: Babylone, Babylonie | Latin: Babylon | Origin: בָּבֶל | Vietnamese: Ba-by-lon 1 -- miền, đế quốc, 2 V 17,24 [<a href="#fnref-45-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">45</a>]</p></li>

<li id="fn-46-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Chaldaeans | French: Chaldée, Chaldéen | Latin: Chaldaeus | Origin: כַשְׂדִּים | Vietnamese: Can-đê -- 2 V 24,2 [<a href="#fnref-46-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">46</a>]</p></li>

<li id="fn-47-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Coniah | French: Konyahou | Latin: Chonias | Origin: כָּנְיָהוּ | Vietnamese: Khon-gia-hu -- Gr 22,24.28 [<a href="#fnref-47-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">47</a>]</p></li>

<li id="fn-48-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-48-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">48</a>]</p></li>

<li id="fn-49-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Yahweh | French: SEIGNEUR | Latin: Dominus | Origin: יְהוָֹה | Vietnamese: ĐỨC CHÚA -- Danh của Thiên Chúa Ít-ra-en, St 2,4... [<a href="#fnref-49-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">49</a>]</p></li>

<li id="fn-50-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Viết vào gia phả trong công hàm nhà vua, x. Is 4,3. [<a href="#fnref-50-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">50</a>]</p></li>

<li id="fn-51-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: David | French: David | Latin: David | Origin: דָוִד | Vietnamese: Đa-vít -- 1 Sm 16,21-22 [<a href="#fnref-51-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">51</a>]</p></li>

<li id="fn-52-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Giô-gia-khin được mấy người con nơi lưu đày (x. 1 Sb 3,17), nhưng chẳng có ai làm vua ; cả ông Dơ-rúp-ba-ven, cháu nội của vua, cũng chỉ là người lãnh đạo những người hồi hương sau lưu đày mà thôi. [<a href="#fnref-52-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">52</a>]</p></li>

<li id="fn-53-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>English: Judah | French: Juda | Latin: Iuda | Origin: יְהוּדָה | Vietnamese: Giu-đa 1 -- con ông Gia-cóp và bà Lê-a, St 29,35 [<a href="#fnref-53-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">53</a>]</p></li>

<li id="fn-1@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 7,2; 17,20; 22,29; 34,4 [<a href="#fnref-1@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">1@</a>]</p></li>

<li id="fn-2@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 21,12 [<a href="#fnref-2@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">2@</a>]</p></li>

<li id="fn-3@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 7,6; Xh 22,20-21 [<a href="#fnref-3@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">3@</a>]</p></li>

<li id="fn-4@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 22,17; Đnl 19,10.13 [<a href="#fnref-4@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">4@</a>]</p></li>

<li id="fn-5@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 17,24-25 [<a href="#fnref-5@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">5@</a>]</p></li>

<li id="fn-6@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 17,25 [<a href="#fnref-6@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">6@</a>]</p></li>

<li id="fn-7@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 9,10; Mt 23,38 [<a href="#fnref-7@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">7@</a>]</p></li>

<li id="fn-8@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Dcr 10,10 [<a href="#fnref-8@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">8@</a>]</p></li>

<li id="fn-9@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 22,23; Ed 17,3 [<a href="#fnref-9@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">9@</a>]</p></li>

<li id="fn-10@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 6,4; 12,3; Is 13,3 [<a href="#fnref-10@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">10@</a>]</p></li>

<li id="fn-11@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 21,13; 22,15.23; Is 37,24 [<a href="#fnref-11@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">11@</a>]</p></li>

<li id="fn-12@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 19,8 [<a href="#fnref-12@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">12@</a>]</p></li>

<li id="fn-13@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 5,19; Đnl 29,23-25; 1 V 9,7-9 [<a href="#fnref-13@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">13@</a>]</p></li>

<li id="fn-14@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 13,10 [<a href="#fnref-14@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">14@</a>]</p></li>

<li id="fn-15@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>2 V 23,29-30; 2 Sb 35,24-25 [<a href="#fnref-15@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">15@</a>]</p></li>

<li id="fn-16@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>2 V 23,34 [<a href="#fnref-16@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">16@</a>]</p></li>

<li id="fn-17@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Hc 21,8; Am 6,8; Mk 3,10; Kb 2,12 [<a href="#fnref-17@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">17@</a>]</p></li>

<li id="fn-18@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gc 5,4 [<a href="#fnref-18@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">18@</a>]</p></li>

<li id="fn-19@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Đnl 24,15 [<a href="#fnref-19@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">19@</a>]</p></li>

<li id="fn-20@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Am 6,8 [<a href="#fnref-20@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">20@</a>]</p></li>

<li id="fn-21@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 9,23; Hs 6,6 [<a href="#fnref-21@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">21@</a>]</p></li>

<li id="fn-22@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Tv 119,36 [<a href="#fnref-22@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">22@</a>]</p></li>

<li id="fn-23@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 26,15; 2 V 21,16 [<a href="#fnref-23@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">23@</a>]</p></li>

<li id="fn-24@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 34,5; 1 V 13,30 [<a href="#fnref-24@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">24@</a>]</p></li>

<li id="fn-25@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 15,3; 36,30; 2 Sm 17,13; 2 Sb 36,5-6; Is 14,18-19 [<a href="#fnref-25@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">25@</a>]</p></li>

<li id="fn-26@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 18,12 [<a href="#fnref-26@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">26@</a>]</p></li>

<li id="fn-27@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 3,25; 31,19 [<a href="#fnref-27@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">27@</a>]</p></li>

<li id="fn-28@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 2,25.31; 7,23-28; 11,7-8 [<a href="#fnref-28@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">28@</a>]</p></li>

<li id="fn-29@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 22,20 [<a href="#fnref-29@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">29@</a>]</p></li>

<li id="fn-30@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 31,19 [<a href="#fnref-30@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">30@</a>]</p></li>

<li id="fn-31@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 7,12 [<a href="#fnref-31@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">31@</a>]</p></li>

<li id="fn-32@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 21,13; 22,6 [<a href="#fnref-32@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">32@</a>]</p></li>

<li id="fn-33@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 22,7 [<a href="#fnref-33@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">33@</a>]</p></li>

<li id="fn-34@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 4,31; 30,6; Is 42,14 [<a href="#fnref-34@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">34@</a>]</p></li>

<li id="fn-35@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Kg 2,23 [<a href="#fnref-35@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">35@</a>]</p></li>

<li id="fn-36@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 16,13; 22,28; 2 V 24,15 [<a href="#fnref-36@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">36@</a>]</p></li>

<li id="fn-37@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 19,11; 48,38; Tv 31,13; Hc 21,14 [<a href="#fnref-37@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">37@</a>]</p></li>

<li id="fn-38@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 10,18 [<a href="#fnref-38@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">38@</a>]</p></li>

<li id="fn-39@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 29,20 [<a href="#fnref-39@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">39@</a>]</p></li>

<li id="fn-40@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7"><p>Gr 36,30; 1 Sb 3,17-24 [<a href="#fnref-40@-eb57d7bb-c636-4054-95f0-1de07c904ff7">40@</a>]</p></li>

</ol>