url
stringlengths 25
203
| title
stringclasses 245
values | content
stringlengths 331
50k
| detected_lang
stringclasses 1
value | word_count
int64 34
14.9k
| source
stringclasses 1
value | crawled_at
stringdate 2025-12-26 20:14:05
2025-12-27 02:44:35
|
|---|---|---|---|---|---|---|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga/#
|
Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Pan de regla: nagsuriyaw an daraga
Published on Sunday, August 23, , 7:04pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: “Yan nga po. Pabili nga po ng _regla_.”
Syempre, pinahalipot ko na an _pan de regla_ kaya an sabi ko na saná… _regla_. Siisay man bayâ na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?
Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang _filling_ na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining _maligaya_ na sa _sexualized_ na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an buót sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki—su mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, _kalihim_ an apod ninda sa _pan de regla_.
_Kalihim_ man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an _pan de regla_ sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada ’80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.
An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.
Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman saná ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa saná, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.
Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an _pan de regla_. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo, baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.
Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin _pan de regla_. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.
.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 928
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/?p=932
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/wp-json/wp/v2/posts/1025
|
{"id":,"date":"T19:04:29","date_gmt":"T11:04:29","guid":{"rendered":"http:\/\/magbikolkita.com\/?p="},"modified":"T17:28:05","modified_gmt":"T09:28:05","slug":"pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/","title":{"rendered":"Pan de regla: nagsuriyaw an daraga"},"content":{"rendered":"\n<p>Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: &#;Yan nga po. Pabili nga po ng <em>regla<\/em>.&#;<\/p>\n\n\n\n<p>Syempre, pinahalipot ko na an <em>pan de regla<\/em> kaya an sabi ko na san\u00e1&#; <em>regla<\/em>. Siisay man bay\u00e2 na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?<\/p>\n\n\n\n<p>Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang <em>filling<\/em> na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining <em>maligaya<\/em> na sa <em>sexualized<\/em> na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an bu\u00f3t sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki\usu mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, <em>kalihim<\/em> an apod ninda sa <em>pan de regla<\/em>.<\/p>\n\n\n\n<p><em>Kalihim<\/em> man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an <em>pan de regla<\/em> sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada &#;80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.<\/p>\n\n\n\n<p>An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.<\/p>\n\n\n\n<p>Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman san\u00e1 ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa san\u00e1, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.<\/p>\n\n\n\n<p>Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an <em>pan de regla<\/em>. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo, baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.<\/p>\n\n\n\n<p>Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin <em>pan de regla<\/em>. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.<\/p>\n\n\n\n<p style=\"color:#ffffff\" class=\"has-text-color\">.<\/p>\n\n\n\n<p style=\"color:#ffffff\" class=\"has-text-color\">.<\/p>\n\n\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: &#;Yan nga po. Pabili nga po ng regla.&#; Syempre, pinahalipot ko na an pan de regla kaya an sabi ko na san\u00e1&#; regla. Siisay man bay\u00e2 na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa […]<\/p>\n","protected":false},"author":7,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"off","_et_pb_old_content":"<!-- wp:paragraph -->\n<p>Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: \"Yan nga po. Pabili nga po ng <em>regla<\/em>.\"<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p>Syempre, pinahalipot ko na an <em>pan de regla<\/em> kaya an sabi ko na san\u00e1... <em>regla<\/em>. Siisay man bay\u00e2 na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p>Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang <em>filling<\/em> na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining <em>maligaya<\/em> na sa <em>sexualized<\/em> na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an bu\u00f3t sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki\usu mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, <em>kalihim<\/em> an apod ninda sa <em>pan de regla<\/em>.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p><em>Kalihim<\/em> man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an <em>pan de regla<\/em> sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada '80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p>An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p>Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman san\u00e1 ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa san\u00e1, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p>Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an <em>pan de regla<\/em>. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo,\u00a0baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph -->\n<p>Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin <em>pan de regla<\/em>. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:paragraph {\"customTextColor\":\"#ffffff\"} -->\n<p style=\"color:#ffffff\" class=\"has-text-color\">.<\/p>\n<!-- \/wp:paragraph -->\n\n<!-- wp:block {\"ref\":945} \/-->","_et_gb_content_width":""},"categories":[38],"tags":[214,481,69,47,478,49,480,78,477,479],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v15.5 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"en_US\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: &#;Yan nga po. Pabili nga po ng regla.&#; Syempre, pinahalipot ko na an pan de regla kaya an sabi ko na san\u00e1&#; regla. Siisay man bay\u00e2 na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa […]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"T11:04:29+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"T09:28:05+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/MKidentity.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Est. reading time\">\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"2 minutes\">\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.instagram.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.youtube.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/twitter.com\/magbikolkita\"],\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"\",\"caption\":\"Magbikol Kita\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\"}},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"description\":\"Mga Ideyang Bikolnon, Bikol na Tataramon\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/?s={search_term_string}\",\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"en\"},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/#webpage\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/\",\"name\":\"Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\"},\"datePublished\":\"T11:04:29+00:00\",\"dateModified\":\"T09:28:05+00:00\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/\"]}]},{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/#webpage\"},\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/5f7eebaf053ac96d6f1cb8\"},\"headline\":\"Pan de regla: nagsuriyaw an daraga\",\"datePublished\":\"T11:04:29+00:00\",\"dateModified\":\"T09:28:05+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/#webpage\"},\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"keywords\":\"Aw Ta Nagkarastahan,Bakery,Bicol,BIkol,Bread,Magbikol Kita,Manila,Niles Jordan Breis,Pan de regla,Tabaco City\",\"articleSection\":\"Aw, Ta Nagkarastahan?\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/5f7eebaf053ac96d6f1cb8\",\"name\":\"Niles Jordan Breis\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#personlogo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/07-NilesB.jpg\",\"caption\":\"Niles Jordan Breis\"},\"description\":\"Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/"}],"collection":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/7"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post="}],"version-history":[{"count":6,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/\/revisions\/"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent="}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post="},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post="}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
|
bik
| 1,276
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
|
https://magbikolkita.com/?p=1309
|
Parakayò sa gadan | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:22am
Published on Sunday, September 13, , 6:49pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Isus! Ata, Isus sa kausmakan garo an sasabihon kan iba pag nadangog ngani an _parakayò sa gadan_.
Kan aki pa kami sa Tabaco, duwa man sana an syertong matatampaling ka kan mga gurang pag sinarawod mo an: 1) inayot ako, 2) parakayo sa gadan. Pag sinabi daa kaya kan aki na inayot sya, garo na man sana sya nilupigan o ni-rape. Sa Quezon-Tagalog, ang buót sabihon kan “iniyot”—o kinantot. An tiyaon ko, dawa maisog, midbid man sya na matibayon sa mga eksaktong tataramon. Pag sinuntok ka, sinuntok ka. Habo nya ki inayot.
Mas haboon kan tiyaon ko kan pinausong ‘parakayo sa gadan.’ Luminakop kaidto an kararawan na ‘parakayo sa gadan’ kan kasagsagan pa kan mga _linemen_ sa orihinal na planta kan ilaw sa Tabaco. An tindahan mi, nasa hampang mismo kan dating planta kan ilaw, asin may inuman kami sa banggi na matawuhon pirmi ta mala ngani su mga trabahador kan planta, yaraon samo nagkakarakan buda nag-iirinom. Pag may dayo o kun sisay man na dai tatao mag-Bikol, haros arog kaini an pangyari lalo pag Amerikano an kaulay:
Amerikano: So howdya say “The food is delicious in Bikol?”
Bikolanong _lineman_: Oh… it’s “Parakayo sa gadan.”
Tapos,dai talaga minaulok su kada lineman hanggan dai nakahali su Kano. Grabeng biridahan pag mayo na su kinarawan asin mababaritaan na saná sa irinuman man giraray na su Amerikanong tinuruan nin kabuahan, huto baga ta sinapak kan waitress na sinabihan kan Kano nin “Hey you, ‘parakayo sa gadan.’ Delicious food!”
An dai man saná masubahan kan mga taga-planta kan ilaw, idto mismong mga suldados kaidto, su mga pig-apod na CAFGU na pag minalas-minalas, maski udtong mainiton sa sentro… ibaragtakan kan mga NPA na dai mo aram kun sain harali. Idto su panahon na pag gadan, gadan talaga, asin ta mala 10 taon pa saná an nakaagi kan matapos an Martial Law, ordinaryo man kaidto na kada aldaw, may gadan na suldados o may gadan na NPA.
Sa Bicol University Tabaco Campus na dating midbid sa apod na Bicol University College of Fisheries o simpleng Fisheries, dakulon kaidtong magagayon na scholars hali pang Iriga asin mga banwaan sa Partido Area. Paborito man kan mga _linemen_ na pagparasubahan idtong mga soltero nindang pag-iriba na mga dai daa nakakataram pag minaaragi na su mga taga-Camsur na daraga kan Fisheries. An karantyawan antos banggi, sa irinuman na naman. Hirak man daa kan mga torpe—mauugma na saná daa na magin mga ‘parakayo sa gadan.’
Kan sakristan pa ako, nakapurot ako kaidto sa likod kan simbahan mi ki lumaon na _variorum_. An kumpletong titulo tanda ko pa— _Cum Notis Variorum_ sa Latin na an buót sabihon “Mga Notasyon Manungod sa Nagkapirang Tawo”.
Sarong libro an variorum na yaon su bilog na gibo o tema kan nagsurat asin kairiba man su bilog na mga notasyon, anotasyon, gabos na notes kun baga o mga dagdag na paliwanag sa sentral na tema kan libro. Manungod sa kagadanan su napurot kong variorum asin sa likod kan nasabing libro, may surat-kamot na ‘Parakayo sa Gadan’.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 940
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/sa-balyong-kudal/pandemya-paglaom/#respond
|
Pandemya, pagláom | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:20am
Published on Sunday, August 09, , 3:48pm
by [Nephtaly Botor]( "Posts by Nephtaly Botor") \| [Sa Balyong Kudal](
Paglaog kan Agosto, naglaog man sa labing syen-mil an kaso nin CoViD19 na nailista sa bilog na nasyon. Sa perspektiba kan ordinaryong namamanwaan na nagpupurbar pangatamanan an saiyang sadiri asin pamilya sa paagi kan paghanaw nin kamot, paggamit nin mask, asin pag-utob sa physical distancing, bakong magayon sa pagmati na sa tahaw kan paghinguwang magsunod sa mga regulasyon, garo mayong epekto an indibidwal na paghiro sa kadakulaan kan problemang dapat solusyunan. Mapagal an mga adaptasyon asin akomodasyon na ginigibo para maglikay, pero mas mapagal pag-atid-atidon an pabugsok na dalan na linalakdangan. Alagad, gamit an lente kan sikolohiya, pwedeng magkaigwa nin bagong perspektibo sa mga pinag-aagihan asin maghurup-hurop sa mga bagong kahaputan sa tahaw kan pandemya.
Sa saiyang librong _The Psychology of Pandemics,_ naghiras si Steven Taylor ) nin mga anekdota gikan sa mga nakaaging pandemya tanganing tukaron an mga katakod na konseptong sikolohikal. Mantang binabasa ko an haralipot na mga istorya, naisip ko na sa tahaw kan ipinagkaiba kan sosyudad kaidto saka ngunyan, may mga aspekto kan pagdanas sa pandemya an nagdanay.
Inot, dai nagbabago an sikolohikal na reaksyon kan kadaklan. Yaon an takot, hadit, kawaran nin tiwala, na dara kan kawaran nin kasiguraduhan asin pagbaba kan kakayahan na kontrolon an sitwasyon. Sa sarong banda, an takot o hadit pwedeng motibasyon para mag-ingat. Alagad, kun sobra, nagkakawsa nin pagkaparalisa asin kawaran nin kakayahan na gibuhon an mga esensyal na aktibidad sa arualdaw. Sa ibang sitwasyon pa, pwedeng magdulot nin mas malalang kundisyon sikolohikal. An kawaran nin tiwala man, pwedeng magtulod na dai magpasipara. Alagad, kun sobra, pwedeng magkawsa nin negatibong epekto sa relasyon sa kapwa.
Ikaduwa, dai nagbago an epekto kan pandemya sa mga imprastrakturang pansosyudad. Nagbababa an kakayahan kan mga sistemang pan-edukasyon, pansalud, asin pan-ekonomiya na mantiniron an saindang integridad tanganing suportahan an pangangaipo kan banwaan. Sa tahaw kan pandemya, normal na maapektuhan an mga proseso kan mga insitusyon na ini. Alagad, yaon man giraray an linalaúman na magpadagos sinda sa pagtao nin serbisyo sa mga namamanwaan.
Ikatulo, yaon an pagkawara kan kakayahan kan mga pamilya na sustiniron an pan-arualdaw na pangangaipo dara kan epekto kan pandemya sa hanapbuhay. Puon kaidto sagkod ngunyan, an inot na tinatamaan kan negatibong epekto kan pandemya iyo an mga tawong nasa pagtios. Importante ini ta an pinansyal na sitwasyon pwedeng makaapekto sa kakayahan na mag-utob sa mga _protective measures_ urog na kun an mga ini nangangaipo nin kwarta—arog na saná kan pagbakal nin disinfectant asin face mask—o nakakaulang sa pag- _access_ sa mas _basic_ na pangangaipo—arog kan pagtinir sa harong sa tahaw kan pangangaipong magtrabaho tanganing may pambakal kakanon.
Dakol pagkakapareho an ekspiryensya ta sa CoViD19 ngunyan sa nangyari sa mga tawo kaidto. An hapot: kun arog palan kaini, na sa kasaysayan kan kinaban dakol na an inagihan na pandemya, tano ta garo dai pa kita nanggad handa? Halawig an diskusyon sa hapot na ini pero ang gusto kong pag-isipan ta ngunyan iyo an konsepto kan _hope_ o pagláom—ta sa kadakol na pwede tang kuanan kusog, saro ini sa pwede tang pangaputan.
May iba-ibang teorya manungnod sa _hope,_ pero sunô ko an konsepto ni C. R. Snyder ) sa saiyang librong _The Psychology of Hope._ Sa halipot na tataramon, an _hope_ para kay Snyder iyo an kumbinasyon kan _willpower (agency)/_ kusog nin pagsarig asin _waypower (pathway)/_ kusog-isip na planuhon an dalan pasiring sa sarong katuyuhan. Sa mga pag-adal nadiskubre na halangkaw an lebel kan pagláom kan mga taong makusog an pagsarig na an sarong masakit o kumplikadong sitwasyon temporaryo saná. Makusog an saindang pagmawot na pakarhayon an sitwasyon. Halangkaw man an paglaom kan mga tawong may dedikasyon na pag-isipan an mga istratehiya na pwedeng gibuhon tanganing mapakarhay an sitwasyon. Sa tahaw kan mga ini, yaon an paghuna na an mga taong naglaláom may malinaw na imahen kun ano an puturong linalauman ninda.
Sa tahaw kan pandemyang ini, naglaláom kita gabos na magkakaigwa nin medikal na solusyon an _health crisis_ na ini. Naglaláom kita na makakabalik kita sa mga dating aktibidad na nakakarahay satuya asin naglaláom man na bayaanan na an mga gawi-gawi na dai nakakatabang.
Dahil aram ta na an pandemya may epekto sa sikolohiya kan tao, naglaláom kita na dapat may mga programa sa baskog-isip na nakaantabay para sa mga tawo sa komunidad, na significanteng parte kan mga serbisyong pansalúd. Dahil aram ta na an pandemya may epekto sa relasyon ta sa iba, naglaláom kita na parte kan mga kampanya sa tahaw kan pandemya iyo an pagpakusog sa espiritu nin komunidad asin pagtinarabangtabangan—an pagbalangibog sa mensahe na, sa mga arog kaining panahon, an pag-utob sa mga _protective measures_ bako sanáng responsibilidad sa sadiri kundi responsibilidad ta sa iba.
Dahil aram ta na an pandemya pwedeng makaapekto sa mga imprastrakturang pansosyudad, naglaláom kita sa responsabilidad kan mga institusyon na panginutan an mga programang makakatabang para makabalik sa normal an paghiro kan mga tao sa komunidad. Naglalaom kita sa obligasyon ninda na magsirbing marhay na pangarugan asin episyenteng tagatao nin impormasyon sa mga tao. Asin naglaláom kita na sinda magmamaigot na mag-andam para sa mga maaarabot na aldaw.
Dahil aram ta na an mga dai inaasahan na pangyayari pwedeng makaapekto sa mga proseso kan satuyang pamilya lalo na sa aspektong sosyoekonomiko, naglaláom kita na magtarabangtabang sa pagpreparar kan satuyang sadiri sa mga susunod na agyat na pwede tang atubangon. Naglaláom man kita sa padagos na pag-adbokasiya para magin patas an mga polisiya asin programa sa satuyang nasyon na makakapagpataas sa kakayahan kan mga pamilyang nasa pagtios na pauswagon man an saindang mga sadiri.
Sa ekolohikal na paghiling, importanteng manudan ta na an satuyang naiisip asin namamatian bilang indibidwal dai pwedeng isuhay sa kabilugan kan eksperiyensa sa satuyang pamilya asin banwaan. Kun kaya, an kapangganahan sa pandemya dai pwedeng iasa saná sa indibidwal na espwerso kan mga namamanwaan kundi sa sistematiko asin sararong paghiro kan kagabsan.
Sa ngaran nin pagláom, sana mapagtarabangan tang pakusugon an satuyang pagsarig, pagmawot, asin plano sa pagbilog nin sarong komunidad na igwa nin mapag-ataman asin _enabling_ na kapalibutan kun sain madali asin posible sa gabos an pag-iwas sa impeksyon asin pagpapakusog kan salúd.
.
Si Nephtaly Botor sarong taga-Naga na ngunyan nagtutukdo sa Departamento ng Pag-aaral ng Pagpapaunlad Pantao at Pampamilya, Kolehiyo ng Ekolohiyang Pantao, sa Unibersidad ng Pilipinas Los Baños. Sya man an Education and Training Director kan Balik Kalipay Center for Psychosocial Response, Inc., . An saiyang interes nakapokus sa family and community counseling, mental health and psychosocial support, family resilience, asin gender and sexuality. Bisitahon an saiyang website na o mag-email sa .
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 1,474
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/parakayo-sa-gadan/#respond
|
Parakayò sa gadan | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:22am
Published on Sunday, September 13, , 6:49pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Isus! Ata, Isus sa kausmakan garo an sasabihon kan iba pag nadangog ngani an _parakayò sa gadan_.
Kan aki pa kami sa Tabaco, duwa man sana an syertong matatampaling ka kan mga gurang pag sinarawod mo an: 1) inayot ako, 2) parakayo sa gadan. Pag sinabi daa kaya kan aki na inayot sya, garo na man sana sya nilupigan o ni-rape. Sa Quezon-Tagalog, ang buót sabihon kan “iniyot”—o kinantot. An tiyaon ko, dawa maisog, midbid man sya na matibayon sa mga eksaktong tataramon. Pag sinuntok ka, sinuntok ka. Habo nya ki inayot.
Mas haboon kan tiyaon ko kan pinausong ‘parakayo sa gadan.’ Luminakop kaidto an kararawan na ‘parakayo sa gadan’ kan kasagsagan pa kan mga _linemen_ sa orihinal na planta kan ilaw sa Tabaco. An tindahan mi, nasa hampang mismo kan dating planta kan ilaw, asin may inuman kami sa banggi na matawuhon pirmi ta mala ngani su mga trabahador kan planta, yaraon samo nagkakarakan buda nag-iirinom. Pag may dayo o kun sisay man na dai tatao mag-Bikol, haros arog kaini an pangyari lalo pag Amerikano an kaulay:
Amerikano: So howdya say “The food is delicious in Bikol?”
Bikolanong _lineman_: Oh… it’s “Parakayo sa gadan.”
Tapos,dai talaga minaulok su kada lineman hanggan dai nakahali su Kano. Grabeng biridahan pag mayo na su kinarawan asin mababaritaan na saná sa irinuman man giraray na su Amerikanong tinuruan nin kabuahan, huto baga ta sinapak kan waitress na sinabihan kan Kano nin “Hey you, ‘parakayo sa gadan.’ Delicious food!”
An dai man saná masubahan kan mga taga-planta kan ilaw, idto mismong mga suldados kaidto, su mga pig-apod na CAFGU na pag minalas-minalas, maski udtong mainiton sa sentro… ibaragtakan kan mga NPA na dai mo aram kun sain harali. Idto su panahon na pag gadan, gadan talaga, asin ta mala 10 taon pa saná an nakaagi kan matapos an Martial Law, ordinaryo man kaidto na kada aldaw, may gadan na suldados o may gadan na NPA.
Sa Bicol University Tabaco Campus na dating midbid sa apod na Bicol University College of Fisheries o simpleng Fisheries, dakulon kaidtong magagayon na scholars hali pang Iriga asin mga banwaan sa Partido Area. Paborito man kan mga _linemen_ na pagparasubahan idtong mga soltero nindang pag-iriba na mga dai daa nakakataram pag minaaragi na su mga taga-Camsur na daraga kan Fisheries. An karantyawan antos banggi, sa irinuman na naman. Hirak man daa kan mga torpe—mauugma na saná daa na magin mga ‘parakayo sa gadan.’
Kan sakristan pa ako, nakapurot ako kaidto sa likod kan simbahan mi ki lumaon na _variorum_. An kumpletong titulo tanda ko pa— _Cum Notis Variorum_ sa Latin na an buót sabihon “Mga Notasyon Manungod sa Nagkapirang Tawo”.
Sarong libro an variorum na yaon su bilog na gibo o tema kan nagsurat asin kairiba man su bilog na mga notasyon, anotasyon, gabos na notes kun baga o mga dagdag na paliwanag sa sentral na tema kan libro. Manungod sa kagadanan su napurot kong variorum asin sa likod kan nasabing libro, may surat-kamot na ‘Parakayo sa Gadan’.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 940
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/category/aw-ta-nagkarastahan/#
|
Magbikol Kita | Aw, Ta Nagkarastahan?
|
Saturday, December 27, , 7:22am
# [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
## [Parakayò sa gadan](
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Isus! Ata, Isus sa kausmakan garo an sasabihon kan iba pag nadangog ngani an parakayò sa gadan. Kan aki pa kami sa Tabaco, duwa man sana an syertong matatampaling ka kan mga gurang pag sinarawod mo an: 1) inayot ako, 2)...
## [Makagirabuhon na Perdon](
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Inabot ko pa kaidto su Perdon na piggigibo sa mag-agahon. Mga alas tres asin matatakot ka talaga ta malà, madiklom pa, tapos bigla na sanang may mga garo naghaharaya sa pagkanta. Minasirip ako kaidto sa bintana ming jalousies asin garo puro nagraralakaw na anino sana...
## [Pan de regla: nagsuriyaw an daraga](
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: "Yan nga po. Pabili nga po ng regla." Syempre, pinahalipot ko na an pan de regla kaya an sabi ko na saná... regla. Siisay man bayâ na tindera an mauugma kun...
## [Dai ka magparamuda, diputa ka](
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa... hijo de puta o yudiputa. An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol:...
## [Bulitas nin kaugmahan](
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Nakahiling na kamo nin bulitas? Aw, sa paghuna ko su iba saindo... iyo na, urog su may mga agom na may bulitas mismo. An bulitas na nasa o nakahaplog o purupot sa pisot. Ay, halat. Anong pisot? Ano an hamag na an... sa aki? Pag durudakula na an dara-dara, lapit na...
## [Bawal mamuot kun yaon sa Caramoan?](
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
An sabi kaidto sako kan sarong tiyaon kong bokalison: "Ay, ate! Usmakon kan aki ka. Dai mo pag-isipon na ilusyunan an daragitang kataning mi ta primahon mo pa an." Buot sabihon, sing-aki ko pa daa. Pinsan. Kadugo. Kaya, bawal mamiday kaidtong mga dekada '90 kan an...
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 755
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga/#respond
|
Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Pan de regla: nagsuriyaw an daraga
Published on Sunday, August 23, , 7:04pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: “Yan nga po. Pabili nga po ng _regla_.”
Syempre, pinahalipot ko na an _pan de regla_ kaya an sabi ko na saná… _regla_. Siisay man bayâ na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?
Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang _filling_ na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining _maligaya_ na sa _sexualized_ na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an buót sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki—su mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, _kalihim_ an apod ninda sa _pan de regla_.
_Kalihim_ man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an _pan de regla_ sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada ’80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.
An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.
Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman saná ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa saná, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.
Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an _pan de regla_. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo, baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.
Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin _pan de regla_. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.
.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 928
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/parakayo-sa-gadan/#
|
Parakayò sa gadan | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:22am
Published on Sunday, September 13, , 6:49pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Isus! Ata, Isus sa kausmakan garo an sasabihon kan iba pag nadangog ngani an _parakayò sa gadan_.
Kan aki pa kami sa Tabaco, duwa man sana an syertong matatampaling ka kan mga gurang pag sinarawod mo an: 1) inayot ako, 2) parakayo sa gadan. Pag sinabi daa kaya kan aki na inayot sya, garo na man sana sya nilupigan o ni-rape. Sa Quezon-Tagalog, ang buót sabihon kan “iniyot”—o kinantot. An tiyaon ko, dawa maisog, midbid man sya na matibayon sa mga eksaktong tataramon. Pag sinuntok ka, sinuntok ka. Habo nya ki inayot.
Mas haboon kan tiyaon ko kan pinausong ‘parakayo sa gadan.’ Luminakop kaidto an kararawan na ‘parakayo sa gadan’ kan kasagsagan pa kan mga _linemen_ sa orihinal na planta kan ilaw sa Tabaco. An tindahan mi, nasa hampang mismo kan dating planta kan ilaw, asin may inuman kami sa banggi na matawuhon pirmi ta mala ngani su mga trabahador kan planta, yaraon samo nagkakarakan buda nag-iirinom. Pag may dayo o kun sisay man na dai tatao mag-Bikol, haros arog kaini an pangyari lalo pag Amerikano an kaulay:
Amerikano: So howdya say “The food is delicious in Bikol?”
Bikolanong _lineman_: Oh… it’s “Parakayo sa gadan.”
Tapos,dai talaga minaulok su kada lineman hanggan dai nakahali su Kano. Grabeng biridahan pag mayo na su kinarawan asin mababaritaan na saná sa irinuman man giraray na su Amerikanong tinuruan nin kabuahan, huto baga ta sinapak kan waitress na sinabihan kan Kano nin “Hey you, ‘parakayo sa gadan.’ Delicious food!”
An dai man saná masubahan kan mga taga-planta kan ilaw, idto mismong mga suldados kaidto, su mga pig-apod na CAFGU na pag minalas-minalas, maski udtong mainiton sa sentro… ibaragtakan kan mga NPA na dai mo aram kun sain harali. Idto su panahon na pag gadan, gadan talaga, asin ta mala 10 taon pa saná an nakaagi kan matapos an Martial Law, ordinaryo man kaidto na kada aldaw, may gadan na suldados o may gadan na NPA.
Sa Bicol University Tabaco Campus na dating midbid sa apod na Bicol University College of Fisheries o simpleng Fisheries, dakulon kaidtong magagayon na scholars hali pang Iriga asin mga banwaan sa Partido Area. Paborito man kan mga _linemen_ na pagparasubahan idtong mga soltero nindang pag-iriba na mga dai daa nakakataram pag minaaragi na su mga taga-Camsur na daraga kan Fisheries. An karantyawan antos banggi, sa irinuman na naman. Hirak man daa kan mga torpe—mauugma na saná daa na magin mga ‘parakayo sa gadan.’
Kan sakristan pa ako, nakapurot ako kaidto sa likod kan simbahan mi ki lumaon na _variorum_. An kumpletong titulo tanda ko pa— _Cum Notis Variorum_ sa Latin na an buót sabihon “Mga Notasyon Manungod sa Nagkapirang Tawo”.
Sarong libro an variorum na yaon su bilog na gibo o tema kan nagsurat asin kairiba man su bilog na mga notasyon, anotasyon, gabos na notes kun baga o mga dagdag na paliwanag sa sentral na tema kan libro. Manungod sa kagadanan su napurot kong variorum asin sa likod kan nasabing libro, may surat-kamot na ‘Parakayo sa Gadan’.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 940
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
https://magbikolkita.com/wp-json/wp/v2/posts/649
|
{"id":649,"date":"T02:15:24","date_gmt":"T18:15:24","guid":{"rendered":"http:\/\/magbikolkita.com\/?p=649"},"modified":"T10:58:00","modified_gmt":"T02:58:00","slug":"migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/","title":{"rendered":"Migrasyon, baskog-isip, asin pangataman sa sadiri"},"content":{"rendered":"\n<p>Kan sarong semana, nagtao ako nin webinar sa sarong unibersidad na inatindiran nin mga paratukdo asin administrador. An tema kan webinar: saykososyal na interbensyon para sa mga aki asin pamilya sa tahaw nin pandemya. <\/p>\n\n\n\n<p>Dakul magagayon na hapot kan open forum na, pero saro sa nagtatak sako iyo an manungod sa isyu kan mga migrante asin kan saindang pamilya sa panahon nin COVID-19. <\/p>\n\n\n\n<p><strong>Migrasyon asin Baskog-Isip<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Harani sa bu\u00f3t ko an migrasyon bilang sarong penomena. Magsasarong dekada na an nakaagi kan ako nagluwas nasyon para magtrabaho sa United Arab Emirates. Apat na taon akong nakipagsapalaran duman: inot bilang sarong psychometrician sa human resource consultancy, dangan bilang sarong counselor sa international school. Kan , nagpuli ako sa Pilipinas para magklase giraray.<\/p>\n\n\n\n<p>Halipot an apat na taon para masabi kong batikan ako sa ekspiryensya bilang sarong Overseas Filipino Worker (OFW). Alagad, sayod ini para maihiras ko kun anu-ano an mga isyung inaatubang kan sarong OFW sa aspeto nin baskog-isip. <\/p>\n\n\n\n<p>May duwang lado an area of concern kan mga migrante. Inaatubang ninda an mga hamon sa saindang nasyon na pinagtatrababuhan <em>(host country)<\/em> mantang iniisip man an kamugtakan kan saindang pamilya sa saindang nasyon na ginikanan <em>(home country)<\/em>. <\/p>\n\n\n\n<p>Sa nasyon na pinagtatrabahuhan, dakulang adjustment urog na kun iba an lenggwaheng gamit asin kung an kultura lain sa nakatudan. Yaon man an stress asin ansyedad na dara kan reyalidad na sinda dayo san\u00e1 asin mas pinapaburan an mga lokal sa manlainlain na dimensyon kan pagbuhay urog na sa trabaho. Minsan nakakamati din nin diskriminasyon an mga dayong migrante dahil sa rasang kinakabilangan. May impluwensya an klase kan trabaho sa kalidad kan buhay <em>(quality of life)<\/em> ninda. Igwang mga OFW na marhay an benepisyo asin sweldo; igwa man na nagtitikapo dahil sa kadikit sana an nakukua. Urog na ngunyan sa panahon nin pandemya, dakol sa mga OFW an naapektuhan an mga trabaho. Igwang mga migrante na marhay an istaran; igwa man na suruksukan san\u00e1 sa sadit na kwarto. May mga OFW man na nakakamati nin kamunduan asin hadit dara kan pagigin harayo sa pamilya. <\/p>\n\n\n\n<p>Mantang inaatubang an mga nasambit na agyat, dai mahahali sa mga migrante na isipon an kundisyon kan saindang mga nawalat na paryentes. Mawot ninda na regular makapagpadara nin kwarta na panggastos kan saindang pamilya, kaya nahahandal kun may mga remalaso sa hanapbuhay. Nagsosolo-solo sinda sa panahon na may hilang o kamatian. Kun may mga dai pagkakairintindihan sa laog kan harong, halangkaw an lebel kan stress nin huli ta dai tulos sinda makaresponde kaya nakakamati nin kawaran-kakayahan <em>(powerlessness)<\/em>. Minsan kawsa man nin kahaditan an mga huringhuding asin bareta na nakakaabot sainda manungod sa sitwasyon sa Pilipinas. <\/p>\n\n\n\n<p><strong>Baskog-Isip asin Pangataman sa Sadiri<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Sa tahaw kan mga isyung inaatubang ninda, anu-ano an mga istratehiyang pwedeng purbaran para mapakusog an baskog-isip asin pangataman an sadiri <em>(self care)<\/em> kan mga migrante asin kan saindang pamilya? <\/p>\n\n\n\n<p>1. Marhay kun sinda igwang mga amigo o amiga na masirbing support system ninda. Mga tawong pigtitiwalaan na pwedeng makaulay o hagadan tabang.<\/p>\n\n\n\n<p>2. Makakatabang kun mapartisipar sinda sa mga aktibidad na recreational na ikakaugma ninda, arog kan isports, <em>creative activities<\/em>, asin iba pa.<\/p>\n\n\n\n<p>3. Kun sinda may mga <em>religious practices<\/em>, makakatabang kun maiseselebrar ninda ini dawa sa pribado o kaiba an mga tawong may siring man na pagtubod.<\/p>\n\n\n\n<p>4. Importante an pagrereserba nin oras sa pagpahingalo sa luwas kan trabaho. Kaiba kaini an pagturog nin tama sa oras asin balansyadong pagkakan.<\/p>\n\n\n\n<p>5. Kun makakatabang, mantiniron an komunikasyon sa saindang pamilya digdi sa Pilipinas sa paagi ni pag-apod o paggamit nin mga teknolohiya siring kan <em>social media <\/em>o<em> video conferencing<\/em>.<\/p>\n\n\n\n<p>6. Kun may mga okasyon arog kan birthday, anibersaryo, o pyesta, pwede ining iselebrar gamit man an mga <em>social media technologies<\/em> para makabali man an kapamilya na nasa abroad.<\/p>\n\n\n\n<p>7. Purbaran an mga ehersisyong pampakalma <em>(relaxation exercise)<\/em> arog kan hararom asin kontroladong paghangos <em>(deep and controlled breathing)<\/em> asin mga <em>self-soothing exercises<\/em> arog kan pagdangog nin musika, pagkakan nin masiram asin masustansya, pagpamasahe, paghiling nin magayagayang kapalibutan.<\/p>\n\n\n\n<p>8. Kun halangkawon an stress, ansyedad, o kamunduan na namamatian na dai na kayang solusyunan kan sadiri o kan mga kairiba, dai masupog magrani sa mga propesyunal sa baskog-isip <em>(mental health professional)<\/em> arog kan mga <em>counselor<\/em>, sikolohista, o <em>psychiatrist<\/em>. Sa panahon nin pandemya, an mga propesyunal na ini padagos na nagseserbisyo sa paagi nin <em>telecounseling <\/em>o<em> telemedicine<\/em>.<\/p>\n\n\n\n<p>An mga nasambit pwedeng makatabang sa pagpaurog kan baskog-isip bako san\u00e1 kan mga migrante kundi pati kan saindang pamilya, o sisay man na nagmamawot pangatamanan an sadiri. Maninigong paghurup-hurupan na an lambang saro may kakusugan nin isip asin bu\u00f3t na pwedeng gamiton para atubangon an mga problema sa buhay. Alagad, kun mag-abot an oras na dai ta na kinakaya an mga sirkumstansya, bakong kaluyahan an paghagad tabang kundi sarong senyales nin kusog.<\/p>\n\n\n\n<p class=\"has-text-color\" style=\"color:#ffffff\">.<\/p>\n\n\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Kan sarong semana, nagtao ako nin webinar sa sarong unibersidad na inatindiran nin mga paratukdo asin administrador. An tema kan webinar: saykososyal na interbensyon para sa mga aki asin pamilya sa tahaw nin pandemya. Dakul magagayon na hapot kan open forum na, pero saro sa nagtatak sako iyo an manungod sa isyu kan mga migrante […]<\/p>\n","protected":false},"author":9,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"off","_et_pb_old_content":"","_et_gb_content_width":""},"categories":[36],"tags":[231,225,69,47,49,89,226,86,61,228,224,227,230],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v15.5 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Migrasyon, baskog-isip, asin pangataman sa sadiri | Magbikol Kita<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"en_US\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Migrasyon, baskog-isip, asin pangataman sa sadiri | Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Kan sarong semana, nagtao ako nin webinar sa sarong unibersidad na inatindiran nin mga paratukdo asin administrador. An tema kan webinar: saykososyal na interbensyon para sa mga aki asin pamilya sa tahaw nin pandemya. Dakul magagayon na hapot kan open forum na, pero saro sa nagtatak sako iyo an manungod sa isyu kan mga migrante […]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"T18:15:24+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"T02:58:00+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/MKidentity.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Est. reading time\">\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"3 minutes\">\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.instagram.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.youtube.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/twitter.com\/magbikolkita\"],\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"\",\"caption\":\"Magbikol Kita\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\"}},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"description\":\"Mga Ideyang Bikolnon, Bikol na Tataramon\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/?s={search_term_string}\",\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"en\"},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/#webpage\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/\",\"name\":\"Migrasyon, baskog-isip, asin pangataman sa sadiri | Magbikol Kita\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\"},\"datePublished\":\"T18:15:24+00:00\",\"dateModified\":\"T02:58:00+00:00\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/\"]}]},{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/#webpage\"},\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/e82cac6a05a57ee601d7adfeb31d\"},\"headline\":\"Migrasyon, baskog-isip, asin pangataman sa sadiri\",\"datePublished\":\"T18:15:24+00:00\",\"dateModified\":\"T02:58:00+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/#webpage\"},\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"keywords\":\"Anxiety,Baskog Isip,Bicol,BIkol,Magbikol Kita,Mental Health,Migration,Nephtaly Botor,OFW,Overseas Filipino Workers,Sa Balyong Kudal,Self Care,Stress\",\"articleSection\":\"Sa Balyong Kudal\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/sa-balyong-kudal\/migrasyon-baskog-isip-asin-pangataman-sa-sadiri\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/e82cac6a05a57ee601d7adfeb31d\",\"name\":\"Nephtaly Botor\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#personlogo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/08-NephB.jpg\",\"caption\":\"Nephtaly Botor\"},\"description\":\"Si Nephtaly Botor sarong taga-Naga na ngunyan nagtutukdo sa Departamento ng Pag-aaral ng Pagpapaunlad Pantao at Pampamilya, Kolehiyo ng Ekolohiyang Pantao, sa Unibersidad ng Pilipinas Los Ba\\u00f1os. Sya man an Education and Training Director kan Balik Kalipay Center for Psychosocial Response, Inc., . An saiyang interes nakapokus sa family and community counseling, mental health and psychosocial support, family resilience, asin gender and sexuality. Bisitahon an saiyang website na https:\/\/pinoypsych.org o mag-email sa .\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/649"}],"collection":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/9"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=649"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/649\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/649\/revisions\/"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=649"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=649"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=649"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
|
bik
| 1,088
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.369Z
|
|
https://magbikolkita.com/?p=203
|
Sikolohiya/Baskog-Isip: Pagpamidbid | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:21am
# Sikolohiya/Baskog-Isip: Pagpamidbid
Published on Thursday, July 09, , 7:42am
by [Nephtaly Botor]( "Posts by Nephtaly Botor") \| [Sa Balyong Kudal](
_An lambang saro naghuhuna na an kasagkuran kan saindang panànaw iyo man an kasagkuran kan kinaban. (“Every man takes the limits of his own field of vision for the limits of the world.”)._― Arthur Schopenhauer, Studies in Pessimism: The Essays
Gabos kita nag-agi sa pagka-aki. Kun babalikan ta an panahon kan kita sadit pa, marurumduman ta idtong mga aga na pagkamata may oras magtukaw-tukaw sa balkon para magtuninong mantang naghihigop nin kape. Idtong dakulon pa an oras para magkawat sa natad o makipagdingkilan sa mga tugang, na an padumanan daing untok na harakatak. Idtong nali kita sa mga bagay, hararom an kuryusidad, asin pahà sa manunudan. Idtong nagpapantasya kita kun ano bayâ an nasa _balyong kudal_, an pagmati kan gurang na nagtatrabaho—mahali sa harong pagka-aga, tapos mauli banggi na. Idtong maliwanag asin hararom an satuyang pagtubod sa paglaom asin sa pagreyalisar kan satong mga pangaturugan. Iyo baga si mga panahon—kaidto.
Alagad, ngunyan na kita may idad na, namamatian ta na si mga pighuhuna-huna ta saná kaidto o si mga dai ta lamang hinuna na aatubangon ta sa luwas kan satuyang natad. Sa arualdaw na pagkabuhay, bihira nang magtuninong para maghurup-hurop sa mga agi-agi ta sa bilog na maghapon naglalayog an isip sa dakol na mga bagay. Pagkamata sa aga, kapot tulos an _cellphone_, urog na sa mga panahon na ini, ta makikibareta kun ano na an nangyayari sa nasyon o kaya ririparuhon an email ta tibaad may kaipuhan asikasuhon sa trabaho. An oras pigbibilang ta sa kadakulaan kan mga responsabilidad—sa harong, sa trabaho, sa komunidad—daing lugar ang pag-untok, urog na an pagkawat. Sa nag-aapaw na dagat nin impormasyon, napapàdukan na kita sa mga bagay na nadadangog o nahihiling, asin dagdag na gabat an pagsarà kun arin an kaipuhan, arin an dai.
Kun uugkuron, sa kadaklan, iba nanggad an itsura kan kinaban sa duwang parte kan kudal: kadto asin ngunyan, pagkaaki asin pagkagurang, mga bagay na aram asin dai aram, mga paglaom/pangiturugan asin reyalidad. An iba swabe si pagbalyo. An iba sinasakitan. An iba habo pang bayaan an natad ta maugma pa sa kinakamugtakan o kayâ takot pa sa kakaabtan. An marhay sana ta sa tahaw kan gabos, igwa nin pag-ultanan: momento kun sain pinakadanay an kapangyarihan na magdesisyon asin hinguwahon na maghimo para sa napagdesisyunan. An pag-ultanan na dawa may kapurisawan, ta tibaad baga magbagsak, saro pa man na oportunidad para mag-uswag.
Sa parteng ini kan istorya naglalaog an papel kan _sikolohiya_—disiplina nin pag-adal na manungod sa gawi-gawi, isip, asin buót nin tawo. Bilang disiplina, an sikolohiya nakakatabang sa pag-analisar kan satuyang mga intensyon, motibasyon, paglaom, o kinatatakutan. Ini sarong syensya huli ta may mga proseso asin mga metodong ginagamit tanganing klaruhon an mga konseptong inaadalan. Ini man sarong praktika dahil an mga nanunùdan gikan sa mga pagsaliksik o research na ginagamit tanganing magbilog nin mga istratehiya asin programa na makakatabang sa pagkamidbid bako saná sa mga pangyayari sa satuyang palibot kundi pati na sa satuyang sadiri. Ginagamit man an mga kaaraman sa sikolohiya tanganing pakusugon an sadiri dangan paurugon an maginhawang pagbuhay-buhay kan mga indibidwal, mga pamilya, asin mga komunidad.
Manlainlain an mga sanga kan sikolohiya. May sikolohiya nin pag-uswag(developmental psychology) na dapít sa mga agi-agi nin tawo puon sa saiyang pagkaaki sagkod sa saiyang paggurang. May sikolohiya nin pagkatawo (personality psychology) na dapít sa mga aspektong nakakaimpluwensya sa pagbilog kan satuyang karakter asin personalidad, na kapareho o lain man sa lambang saro. May sikolohiyang pansosyudad (social psychology) na dapít sa gawi-gawi nin tawo sa konteksto nin mga grupo, organisasyon, asin komunidad. May sikolohiya nin kapalibutan (environmental psychology) na manungod sa relasyon kan tawo sa saiyang kapalibutan asin an epekto kan ekolohiya sa sikolohiya kan tao. May sikolohiya nin salud (health psychology) na dapít sa mga bagay na nakakatabang tanganing pataason an lebel kan kabaskugan kan satuyang hawak, isip, asin buot. May sikolohiya nin pag-atamano pagmangno (psychology of care/psychotherapy) na dapít sa manlainlain na mga perspektiba asin paagi nin pagtabang sa mga tawong nadidipisilan. Asin, saro sa mga bagong paghiro sa disiplina iyo an positibong sikolohiya (positive psychology) na dapít sa kabansayan, kakusugan, asin karahayan nin tawo asin pagkabuhay. Dakol pang ibang mga sanga an sikolohiya na interesanteng pag-ulayan.
An lambang sanga kan sikolohiya may kanya-kanyang katuyuhan susog sa natura kan mga pag-konsepto asin metodong ginagamit ninda. Alagad, an mga obhetong ini nagkakanurumpungan sa sarong katuyuhan: _baskog-isip_(mental health) _._ Susog sa World Health Organization (WHO), an baskog-isip bako saná an kawaran nin hilang sa isip kundi an presensya nin kaginhawahan, kun sain an sarong indibidwal nagagamit an saiyang mga potensyal asin kakayahan dangan nagagampanan an saiyang mga responsabilidad sa sadiri, sa pamilya, asin sa komunidad.
Sa kontemporanyong panahon, nagkukusog an mga paghiro dapít sa baskog-isip. Tinutulod ini kan pangangaipo nin tawo na atamanon an sadiri sa tahaw kan maribok asin dipisil na kapalibutan. Mantang nagigimata kita sa importansya kan baskog-isip, nadudukhayan ta na halangkaw palan an kaso kan mga klinikal na kondisyon arog kan depresyon asin ansyedad (anxiety) na nangangaipo nin propesyunal na tabang. Nagigi kitang marigmat sa sitwasyon kan satuyang mga kapamilya, katrabaho, amigo o amiga. Alagad sa hiling ko, saro pa sa nagtutulod sa mga paghiro iyo an paglaom—an tiwala na dawa natatànaw ta an kasakitan asin pagtios na nakakaapekto sa satuyang isip asin buot, naglalaom kitang bako ini an kasagkuran. Nagsasarig kita na may kapangyarihan kitang pakarhayon an satuyang ekolohiya—panluwas asin panlaog—asin may kakayahan kitang tabangan bako lang an sadiri kundi an iba.
**“Sa Balyong Kudal”**
Sa kolum na ini tutukaron ta an manlainlain na isyu, diskurso, konsepto, proseso, asin perspektiba sa sikolohiya asin baskog-isip. Kan pinaghuhurup-hurupan ko an kolum na ini, sarong imahen, sarong metapora, an naglaog sa isip ko: _pagbalyo sa pag-ultanan—_ pagbalyo sa kudal, pagdalhog hali sa pampang pasiring sa katubigan. Sa gabos na bagay na manungod sa baskog-isip, dakulang parte an pagdesisyon, kun sain magkaakbay an kaaraman asin pagtubod. Sa satuyang pagbalyo sa kudal dai ta perpektong masasabi an magiging dalagan kan satong pagbaklay, dai ta sigurado an aatubangon, alagad may mga bagay asin sirkumstansya na pwede tang impluwensyahan.
Sa mga masurunod na luwas kan kolum na ini ibanan nindo ako sa pagbalyo sa pag-ultanan. Lugod sa mga pag-uulayan ta, mas magin masarig an satuyang pagtubod na sa tabang nin sikolohiya, kaya tang pagbaskugon an satuyang mga sadiri asin an mga tawong mahalaga satuya. An kaaraman subuot kapangyarihan, kayâ magbalyo kita pasiring sa natad nin kaaraman.
.
Si Nephtaly Botor sarong taga-Naga na ngunyan nagtutukdo sa Departamento ng Pag-aaral ng Pagpapaunlad Pantao at Pampamilya, Kolehiyo ng Ekolohiyang Pantao, sa Unibersidad ng Pilipinas Los Baños. Sya man an Education and Training Director kan Balik Kalipay Center for Psychosocial Response, Inc., . An saiyang interes nakapokus sa family and community counseling, mental health and psychosocial support, family resilience, asin gender and sexuality. Bisitahon an saiyang website na o mag-email sa .
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 1,528
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.370Z
|
https://magbikolkita.com/sa-balyong-kudal/pandemya-paglaom/#
|
Pandemya, pagláom | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:20am
Published on Sunday, August 09, , 3:48pm
by [Nephtaly Botor]( "Posts by Nephtaly Botor") \| [Sa Balyong Kudal](
Paglaog kan Agosto, naglaog man sa labing syen-mil an kaso nin CoViD19 na nailista sa bilog na nasyon. Sa perspektiba kan ordinaryong namamanwaan na nagpupurbar pangatamanan an saiyang sadiri asin pamilya sa paagi kan paghanaw nin kamot, paggamit nin mask, asin pag-utob sa physical distancing, bakong magayon sa pagmati na sa tahaw kan paghinguwang magsunod sa mga regulasyon, garo mayong epekto an indibidwal na paghiro sa kadakulaan kan problemang dapat solusyunan. Mapagal an mga adaptasyon asin akomodasyon na ginigibo para maglikay, pero mas mapagal pag-atid-atidon an pabugsok na dalan na linalakdangan. Alagad, gamit an lente kan sikolohiya, pwedeng magkaigwa nin bagong perspektibo sa mga pinag-aagihan asin maghurup-hurop sa mga bagong kahaputan sa tahaw kan pandemya.
Sa saiyang librong _The Psychology of Pandemics,_ naghiras si Steven Taylor ) nin mga anekdota gikan sa mga nakaaging pandemya tanganing tukaron an mga katakod na konseptong sikolohikal. Mantang binabasa ko an haralipot na mga istorya, naisip ko na sa tahaw kan ipinagkaiba kan sosyudad kaidto saka ngunyan, may mga aspekto kan pagdanas sa pandemya an nagdanay.
Inot, dai nagbabago an sikolohikal na reaksyon kan kadaklan. Yaon an takot, hadit, kawaran nin tiwala, na dara kan kawaran nin kasiguraduhan asin pagbaba kan kakayahan na kontrolon an sitwasyon. Sa sarong banda, an takot o hadit pwedeng motibasyon para mag-ingat. Alagad, kun sobra, nagkakawsa nin pagkaparalisa asin kawaran nin kakayahan na gibuhon an mga esensyal na aktibidad sa arualdaw. Sa ibang sitwasyon pa, pwedeng magdulot nin mas malalang kundisyon sikolohikal. An kawaran nin tiwala man, pwedeng magtulod na dai magpasipara. Alagad, kun sobra, pwedeng magkawsa nin negatibong epekto sa relasyon sa kapwa.
Ikaduwa, dai nagbago an epekto kan pandemya sa mga imprastrakturang pansosyudad. Nagbababa an kakayahan kan mga sistemang pan-edukasyon, pansalud, asin pan-ekonomiya na mantiniron an saindang integridad tanganing suportahan an pangangaipo kan banwaan. Sa tahaw kan pandemya, normal na maapektuhan an mga proseso kan mga insitusyon na ini. Alagad, yaon man giraray an linalaúman na magpadagos sinda sa pagtao nin serbisyo sa mga namamanwaan.
Ikatulo, yaon an pagkawara kan kakayahan kan mga pamilya na sustiniron an pan-arualdaw na pangangaipo dara kan epekto kan pandemya sa hanapbuhay. Puon kaidto sagkod ngunyan, an inot na tinatamaan kan negatibong epekto kan pandemya iyo an mga tawong nasa pagtios. Importante ini ta an pinansyal na sitwasyon pwedeng makaapekto sa kakayahan na mag-utob sa mga _protective measures_ urog na kun an mga ini nangangaipo nin kwarta—arog na saná kan pagbakal nin disinfectant asin face mask—o nakakaulang sa pag- _access_ sa mas _basic_ na pangangaipo—arog kan pagtinir sa harong sa tahaw kan pangangaipong magtrabaho tanganing may pambakal kakanon.
Dakol pagkakapareho an ekspiryensya ta sa CoViD19 ngunyan sa nangyari sa mga tawo kaidto. An hapot: kun arog palan kaini, na sa kasaysayan kan kinaban dakol na an inagihan na pandemya, tano ta garo dai pa kita nanggad handa? Halawig an diskusyon sa hapot na ini pero ang gusto kong pag-isipan ta ngunyan iyo an konsepto kan _hope_ o pagláom—ta sa kadakol na pwede tang kuanan kusog, saro ini sa pwede tang pangaputan.
May iba-ibang teorya manungnod sa _hope,_ pero sunô ko an konsepto ni C. R. Snyder ) sa saiyang librong _The Psychology of Hope._ Sa halipot na tataramon, an _hope_ para kay Snyder iyo an kumbinasyon kan _willpower (agency)/_ kusog nin pagsarig asin _waypower (pathway)/_ kusog-isip na planuhon an dalan pasiring sa sarong katuyuhan. Sa mga pag-adal nadiskubre na halangkaw an lebel kan pagláom kan mga taong makusog an pagsarig na an sarong masakit o kumplikadong sitwasyon temporaryo saná. Makusog an saindang pagmawot na pakarhayon an sitwasyon. Halangkaw man an paglaom kan mga tawong may dedikasyon na pag-isipan an mga istratehiya na pwedeng gibuhon tanganing mapakarhay an sitwasyon. Sa tahaw kan mga ini, yaon an paghuna na an mga taong naglaláom may malinaw na imahen kun ano an puturong linalauman ninda.
Sa tahaw kan pandemyang ini, naglaláom kita gabos na magkakaigwa nin medikal na solusyon an _health crisis_ na ini. Naglaláom kita na makakabalik kita sa mga dating aktibidad na nakakarahay satuya asin naglaláom man na bayaanan na an mga gawi-gawi na dai nakakatabang.
Dahil aram ta na an pandemya may epekto sa sikolohiya kan tao, naglaláom kita na dapat may mga programa sa baskog-isip na nakaantabay para sa mga tawo sa komunidad, na significanteng parte kan mga serbisyong pansalúd. Dahil aram ta na an pandemya may epekto sa relasyon ta sa iba, naglaláom kita na parte kan mga kampanya sa tahaw kan pandemya iyo an pagpakusog sa espiritu nin komunidad asin pagtinarabangtabangan—an pagbalangibog sa mensahe na, sa mga arog kaining panahon, an pag-utob sa mga _protective measures_ bako sanáng responsibilidad sa sadiri kundi responsibilidad ta sa iba.
Dahil aram ta na an pandemya pwedeng makaapekto sa mga imprastrakturang pansosyudad, naglaláom kita sa responsabilidad kan mga institusyon na panginutan an mga programang makakatabang para makabalik sa normal an paghiro kan mga tao sa komunidad. Naglalaom kita sa obligasyon ninda na magsirbing marhay na pangarugan asin episyenteng tagatao nin impormasyon sa mga tao. Asin naglaláom kita na sinda magmamaigot na mag-andam para sa mga maaarabot na aldaw.
Dahil aram ta na an mga dai inaasahan na pangyayari pwedeng makaapekto sa mga proseso kan satuyang pamilya lalo na sa aspektong sosyoekonomiko, naglaláom kita na magtarabangtabang sa pagpreparar kan satuyang sadiri sa mga susunod na agyat na pwede tang atubangon. Naglaláom man kita sa padagos na pag-adbokasiya para magin patas an mga polisiya asin programa sa satuyang nasyon na makakapagpataas sa kakayahan kan mga pamilyang nasa pagtios na pauswagon man an saindang mga sadiri.
Sa ekolohikal na paghiling, importanteng manudan ta na an satuyang naiisip asin namamatian bilang indibidwal dai pwedeng isuhay sa kabilugan kan eksperiyensa sa satuyang pamilya asin banwaan. Kun kaya, an kapangganahan sa pandemya dai pwedeng iasa saná sa indibidwal na espwerso kan mga namamanwaan kundi sa sistematiko asin sararong paghiro kan kagabsan.
Sa ngaran nin pagláom, sana mapagtarabangan tang pakusugon an satuyang pagsarig, pagmawot, asin plano sa pagbilog nin sarong komunidad na igwa nin mapag-ataman asin _enabling_ na kapalibutan kun sain madali asin posible sa gabos an pag-iwas sa impeksyon asin pagpapakusog kan salúd.
.
Si Nephtaly Botor sarong taga-Naga na ngunyan nagtutukdo sa Departamento ng Pag-aaral ng Pagpapaunlad Pantao at Pampamilya, Kolehiyo ng Ekolohiyang Pantao, sa Unibersidad ng Pilipinas Los Baños. Sya man an Education and Training Director kan Balik Kalipay Center for Psychosocial Response, Inc., . An saiyang interes nakapokus sa family and community counseling, mental health and psychosocial support, family resilience, asin gender and sexuality. Bisitahon an saiyang website na o mag-email sa .
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 1,474
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:29.370Z
|
https://magbikolkita.com/wp-json/wp/v2/posts/932
|
{"id":932,"date":"T21:10:28","date_gmt":"T13:10:28","guid":{"rendered":"http:\/\/magbikolkita.com\/?p=932"},"modified":"T11:56:21","modified_gmt":"T03:56:21","slug":"dai-ka-magparamuda-diputa-ka","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/","title":{"rendered":"Dai ka magparamuda, diputa ka"},"content":{"rendered":"\n<p>Diputa o deputa o pag binilog mo pa&#; hijo de puta o yudiputa.<\/p>\n\n\n\n<p>An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: &#;Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.&#;<\/p>\n\n\n\n<p>Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa san\u00e1. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na&#;<\/p>\n\n\n\n<p>Lintian.<\/p>\n\n\n\n<p>Bulining patak.<\/p>\n\n\n\n<p>Parot lamang.<\/p>\n\n\n\n<p>Ata su hayop.<\/p>\n\n\n\n<p>Garo kastang parot.<\/p>\n\n\n\n<p>Linina dipungal.<\/p>\n\n\n\n<p>Deputa.<\/p>\n\n\n\n<p>Diputa.<\/p>\n\n\n\n<p>Yudiputa.<\/p>\n\n\n\n<p>Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog\uBikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol\ualagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.<\/p>\n\n\n\n<p>Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.<\/p>\n\n\n\n<p>Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an &#;Buli ni Ina&#; asin an &#;Viva La Virgen! Viva!&#; pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.<\/p>\n\n\n\n<p>Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.<\/p>\n\n\n\n<p style=\"color:#ffffff\" class=\"has-text-color\">.<\/p>\n\n\n\n\n\n<p><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Diputa o deputa o pag binilog mo pa&#; hijo de puta o yudiputa. An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: &#;Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.&#; Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon […]<\/p>\n","protected":false},"author":7,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"off","_et_pb_old_content":"","_et_gb_content_width":""},"categories":[38],"tags":[214,69,47,431,49,78,433,432,434],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v15.5 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"en_US\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Diputa o deputa o pag binilog mo pa&#; hijo de puta o yudiputa. An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: &#;Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.&#; Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon […]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"T13:10:28+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"T03:56:21+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/MKidentity.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Est. reading time\">\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"2 minutes\">\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.instagram.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.youtube.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/twitter.com\/magbikolkita\"],\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"\",\"caption\":\"Magbikol Kita\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\"}},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"description\":\"Mga Ideyang Bikolnon, Bikol na Tataramon\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/?s={search_term_string}\",\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"en\"},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#webpage\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\",\"name\":\"Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\"},\"datePublished\":\"T13:10:28+00:00\",\"dateModified\":\"T03:56:21+00:00\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\"]}]},{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#webpage\"},\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/5f7eebaf053ac96d6f1cb8\"},\"headline\":\"Dai ka magparamuda, diputa ka\",\"datePublished\":\"T13:10:28+00:00\",\"dateModified\":\"T03:56:21+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#webpage\"},\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"keywords\":\"Aw Ta Nagkarastahan,Bicol,BIkol,Curse,Magbikol Kita,Niles Jordan Breis,profane language,Profanity,vulgar words\",\"articleSection\":\"Aw, Ta Nagkarastahan?\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/5f7eebaf053ac96d6f1cb8\",\"name\":\"Niles Jordan Breis\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#personlogo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/07-NilesB.jpg\",\"caption\":\"Niles Jordan Breis\"},\"description\":\"Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/932"}],"collection":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/7"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=932"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/932\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":947,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/932\/revisions\/947"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=932"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=932"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=932"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
|
bik
| 681
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:57.915Z
|
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/dai-ka-magparamuda-diputa-ka/#respond
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:57.915Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/dai-ka-magparamuda-diputa-ka/#respond
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:57.915Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga/#
|
Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Pan de regla: nagsuriyaw an daraga
Published on Sunday, August 23, , 7:04pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: “Yan nga po. Pabili nga po ng _regla_.”
Syempre, pinahalipot ko na an _pan de regla_ kaya an sabi ko na saná… _regla_. Siisay man bayâ na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?
Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang _filling_ na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining _maligaya_ na sa _sexualized_ na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an buót sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki—su mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, _kalihim_ an apod ninda sa _pan de regla_.
_Kalihim_ man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an _pan de regla_ sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada ’80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.
An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.
Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman saná ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa saná, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.
Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an _pan de regla_. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo, baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.
Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin _pan de regla_. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.
.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 928
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:57.915Z
|
https://magbikolkita.com/?p=932
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:24:57.915Z
|
https://magbikolkita.com/wp-json/wp/v2/posts/932
|
{"id":932,"date":"T21:10:28","date_gmt":"T13:10:28","guid":{"rendered":"http:\/\/magbikolkita.com\/?p=932"},"modified":"T11:56:21","modified_gmt":"T03:56:21","slug":"dai-ka-magparamuda-diputa-ka","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/","title":{"rendered":"Dai ka magparamuda, diputa ka"},"content":{"rendered":"\n<p>Diputa o deputa o pag binilog mo pa&#; hijo de puta o yudiputa.<\/p>\n\n\n\n<p>An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: &#;Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.&#;<\/p>\n\n\n\n<p>Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa san\u00e1. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na&#;<\/p>\n\n\n\n<p>Lintian.<\/p>\n\n\n\n<p>Bulining patak.<\/p>\n\n\n\n<p>Parot lamang.<\/p>\n\n\n\n<p>Ata su hayop.<\/p>\n\n\n\n<p>Garo kastang parot.<\/p>\n\n\n\n<p>Linina dipungal.<\/p>\n\n\n\n<p>Deputa.<\/p>\n\n\n\n<p>Diputa.<\/p>\n\n\n\n<p>Yudiputa.<\/p>\n\n\n\n<p>Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog\uBikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol\ualagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.<\/p>\n\n\n\n<p>Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.<\/p>\n\n\n\n<p>Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an &#;Buli ni Ina&#; asin an &#;Viva La Virgen! Viva!&#; pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.<\/p>\n\n\n\n<p>Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.<\/p>\n\n\n\n<p style=\"color:#ffffff\" class=\"has-text-color\">.<\/p>\n\n\n\n\n\n<p><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Diputa o deputa o pag binilog mo pa&#; hijo de puta o yudiputa. An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: &#;Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.&#; Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon […]<\/p>\n","protected":false},"author":7,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_et_pb_use_builder":"off","_et_pb_old_content":"","_et_gb_content_width":""},"categories":[38],"tags":[214,69,47,431,49,78,433,432,434],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v15.5 - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"en_US\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Diputa o deputa o pag binilog mo pa&#; hijo de puta o yudiputa. An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: &#;Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.&#; Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon […]\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Magbikol Kita\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"T13:10:28+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"T03:56:21+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/MKidentity.jpg\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@magbikolkita\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Est. reading time\">\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"2 minutes\">\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"Organization\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"sameAs\":[\"https:\/\/www.facebook.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.instagram.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/www.youtube.com\/magbikolkita\/\",\"https:\/\/twitter.com\/magbikolkita\"],\"logo\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"\",\"caption\":\"Magbikol Kita\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#logo\"}},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/\",\"name\":\"Magbikol Kita\",\"description\":\"Mga Ideyang Bikolnon, Bikol na Tataramon\",\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/?s={search_term_string}\",\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"en\"},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#webpage\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\",\"name\":\"Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#website\"},\"datePublished\":\"T13:10:28+00:00\",\"dateModified\":\"T03:56:21+00:00\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/\"]}]},{\"@type\":\"Article\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#article\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#webpage\"},\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/5f7eebaf053ac96d6f1cb8\"},\"headline\":\"Dai ka magparamuda, diputa ka\",\"datePublished\":\"T13:10:28+00:00\",\"dateModified\":\"T03:56:21+00:00\",\"mainEntityOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#webpage\"},\"commentCount\":0,\"publisher\":{\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#organization\"},\"keywords\":\"Aw Ta Nagkarastahan,Bicol,BIkol,Curse,Magbikol Kita,Niles Jordan Breis,profane language,Profanity,vulgar words\",\"articleSection\":\"Aw, Ta Nagkarastahan?\",\"inLanguage\":\"en\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"CommentAction\",\"name\":\"Comment\",\"target\":[\"https:\/\/magbikolkita.com\/aw-ta-nagkarastahan\/dai-ka-magparamuda-diputa-ka\/#respond\"]}]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#\/schema\/person\/5f7eebaf053ac96d6f1cb8\",\"name\":\"Niles Jordan Breis\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/#personlogo\",\"inLanguage\":\"en\",\"url\":\"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-content\/uploads\/\/12\/07-NilesB.jpg\",\"caption\":\"Niles Jordan Breis\"},\"description\":\"Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/932"}],"collection":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/7"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=932"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/932\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":947,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/932\/revisions\/947"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=932"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=932"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/magbikolkita.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=932"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
|
bik
| 681
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:25:03.903Z
|
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/dai-ka-magparamuda-diputa-ka/#respond
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:25:03.903Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/dai-ka-magparamuda-diputa-ka/#respond
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:25:03.903Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/pan-de-regla-nagsuriyaw-an-daraga/#
|
Pan de regla: nagsuriyaw an daraga | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Pan de regla: nagsuriyaw an daraga
Published on Sunday, August 23, , 7:04pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: “Yan nga po. Pabili nga po ng _regla_.”
Syempre, pinahalipot ko na an _pan de regla_ kaya an sabi ko na saná… _regla_. Siisay man bayâ na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?
Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang _filling_ na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining _maligaya_ na sa _sexualized_ na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an buót sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki—su mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, _kalihim_ an apod ninda sa _pan de regla_.
_Kalihim_ man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an _pan de regla_ sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada ’80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.
An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.
Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman saná ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa saná, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.
Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an _pan de regla_. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo, baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.
Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin _pan de regla_. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.
.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 928
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:25:03.903Z
|
https://magbikolkita.com/aw-ta-nagkarastahan/dai-ka-magparamuda-diputa-ka/#
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:25:03.904Z
|
https://magbikolkita.com/?p=932
|
Dai ka magparamuda, diputa ka | Magbikol Kita
|
Saturday, December 27, , 7:24am
# Dai ka magparamuda, diputa ka
Published on Saturday, August 15, , 9:10pm
by [Niles Jordan Breis]( "Posts by Niles Jordan Breis") \| [Aw, Ta Nagkarastahan?](
Diputa o deputa o pag binilog mo pa… hijo de puta o yudiputa.
An sabi kan primahon kong taga-Manila na matibayon magtaram ki Bikol dawa dai lamang sya nagdakula o nakaistar sa Bicol: “Paramudahun kamo, Noy. Grabehon an mga ngimot nindo.”
Taga-Camarines Sur an tiyaon ko, an ina kan primahon kong makaulok man ta iyo, pag nagbi-Bikol ngani, su suanoy o sa gurang nanggad na mga taramon. Daog pa ako, sabihon pang sa Tabaco, Albay, ako nagdakula puon kan dinara ako duman na umboy pa saná. Hayskul ako kaidto kan nagkamidbidan kaming magpinsan, kairiba su iba pang mga primuhon na sa halipot na bakasyon sa Paco sa Manila, puro murudahan an nagkadarangog. Sabi pa kan primahon ko, sa kada istorya o paulok mi, pirmi daang may naiinot na…
Lintian.
Bulining patak.
Parot lamang.
Ata su hayop.
Garo kastang parot.
Linina dipungal.
Deputa.
Diputa.
Yudiputa.
Iyo, nasupog ako sa primahon ko ta bata tultol sya asin relihiyoso. Malihis pa an halabang panahon na masasabutan nya an bagay na ini: na dawa puro muda an puon minsan kan sarong Bikolanong nag-iistorya, sarong karaw o suba o paulok o ordinaryong expression man an mismong pagmuda. Maraot man nanggad sa pandangog—Bikolano o bako alagad nakakasabot-Bikol—alagad an totoo minsan, kun siisay pa ngani su mga paramudahon, sinda pa lugod su mga karinyoso o mga mapinadabaon sa kapwa o sa sadiring pamilya o mga magurang.
Rumdom ko man kaidto sa Albay, kan usuhon pa an circus o karnabal na nagdadayo pag fiesta, pirming parte kan pasali-sa-entablado an pig-apod na entremes asin pirmi man igwa nin duwang bidahon na karakter: su Loncho, na maski dai pa nagtataram, talagang makaulukon na paghilngon asin su Alazon na makauyamon ta sobrang hambugon. Su Loncho an komedyante na kada istorya o pigtaram nya, minapuon pirmi sa muda kaya pig-aakusasaran sya kan Alazon. Para ki Alazon, maraot na tawo daa si Loncho ta paramudahon alagad pagkatapos kan bilog na pasaling entremes, su Loncho palan an tunay na malinig asin matinabang sa kapwa. Sa ngunyan, kadakul na lonchos sa mga inuman kan mga tambay na mga maragsipon minamuruda alagad mabubuot na tawo.
Alagad totoo kaya. Kumplikado an mga Bikolano arog kan iba pang Pinoy. Sa Bikol, halimbawa, pwedeng nasa sarong sentence o magkairibang pigtataram an “Buli ni Ina” asin an “Viva La Virgen! Viva!” pag kapistahan kan Penafrancia. Ata ta nakakamuda pa maski nasa prusisyon na. Saludo man ako sa mga Bikolanong malikay na marhay sa gabos na pigluluwas kan saindang mga ngimot. Aram ko, dakol sainda an natuod na sana duman sa mga paramuda.
Iba man an muda ni Duterte. Para sa iba,mas makulog kisa makaulok.
.
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.
### Submit a Comment[Cancel reply](
Your email address will not be published. Required fields are marked \*
Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.
This site uses Akismet to reduce spam. [Learn how your comment data is processed](
**Importanteng Paisi:** An _Magbikol Kita_ minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan _Magbikol Kita_.
Kag-ambag na mga Parasurat
Kenneth Isaiah Ibasco Abante
Ronald ‘Bong’ Rodriguez
Javier Leonardo Vitug Rugeria
Jonas Cabiles Soltes
Magbikol Kita is published by
We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit **[Creative Coconut Ph]( for ideas and to **[contact us](
Resibihon an mga artikulo sa email
Magsubscribe sa mailing list kan **Magbikol Kita**. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.
## Yaon ka na sa mailing list!
An **Magbikol Kita** sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan **Magbikol Kita** tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, **Magbikol Kita**!
Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [](mailto:) o imessage kami sa contact form sa ibaba.
An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan **Magbikol Kita** nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.
- [Follow]( "Follow on Facebook")
- [Follow]( "Follow on Instagram")
- [Follow]( "Follow on Youtube")
I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.
Magbikol Kita © Reserbado an gabos na karapatan
|
bik
| 881
|
philcrawler
|
2025-12-26T23:25:03.904Z
|
End of preview. Expand
in Data Studio
No dataset card yet
- Downloads last month
- 342